Mahmud az Zamaxshariy haqida eshitganmisiz?
HTML-код
- Опубликовано: 28 мар 2020
- Mahmud az Zamaxshariy hayoti va kelajak avlodga qoldirgan merosi haqida.
bu-l-Qosim Mahmud binu Umar az-Zamaxshariy (1074 - 1143) - o‘rta osiyolik yozuvchi, faylasuf, amaldor. Uning asarlaridan chuqur ma’noga ega ikkita to‘plam tashkil etilgan. Qofiyaviy nasr ko‘rinishidagi ilmiy mulohaza bo‘limi u tomonidan yozilgan va “Oltin shoda” nomini olgan.
To‘liq ismi Abul Qosim Mahmud binu Umar az-Zamaxshariy 1075 yil 19 mart kuni Xorazmning Zamaxshar shahrida tug‘ilgan, yoshligida kasal bo‘lganligi bois, bir oyog‘idan ayrilgan, yog‘och oyoq yordamida harakatlangan. Jismoniy mehnatga noloyiq bo‘lganligi sabab, otasidan madrasaga o‘qishga yuborishlarini so‘raydi.
Mahmud arab tili, adabiyot, diniy fanlarni tirishqoqlik bilan o‘rganadi. Husnixat ilmini o‘rganib, ayrim vaqt mobaynida u orqali pul topgan.
Bilimni chuqurroq o‘rganish ishtiyoqida u Buxoroga ketadi. Buxoroda Xorazm shohlariga xizmat qilib, hukmdorga yaqinlashishga harakat qiladi. Kerakli e’tiborga ega bo‘lmagach, o‘z umidlarini ro‘yobga chiqarish uchun boshqa mamlkatlarga yo‘l oladi. 1118 yil og‘ir kasallikdan so‘ng kimgadur xizmat qilishdan bosh tortadi va butun umrini ilm-fanga bag‘shida etadi.
Az Zamaxshariy Marv, Nishopur, Isfaxon, Shom, Bog‘dod, Xijoz va ikki marotaba Makkada bo‘lgan. Qayerda bo‘lmasin, doim ilmiy ishlarini davom ettirgan, lug‘atni va arab tili grammatikasini, mahalliy qabilalar munozaralarini, maqolalarini, an’analarini chuqur o‘rgangan. U qit’a jo‘g‘rofiyasi bilan bog‘liq turli ma’lumotlar to‘plagan.
Uning ko‘plab asarlari Makkada yozilgan. Makkada u 5 yil yashagan va unga faxriy “Jorulloh” (Allohning qo‘shnisi) nomi berilgan.
Az Zamaxshariy Makkadan qaytgach, bir necha yil Xorazmda yashaydi. Hijriy 538 (1144 yil 14 aprel) yil oqshomda olamdan ko‘z yumgan.
Az Zamaxshariy o‘z davrining yirik tarixshunosi, jo‘g‘rofiyachisi, adabiyotshunosi, tilshunosi, pedagogi va shoiri hisoblanadi. Uning qalamiga mantiq, grammatika, din, lug‘at, adabiyot, adabiyotshunoslik, pedagogika, tarix va jo‘g‘rofiyaga oid 50 dan ziyod ishlar mansub. U bilimlarini kitoblari va o‘quvchilari orqali tarqatgan. Uning ko‘plab asarlari bizning davrimizgacha yetib kelgan.
Az Zamaxshariyning ko‘plab asarlari arab tili va grammatikasiga bag‘ishlangan. Xususan, “Al-Mufassal” asari bir yarim yil ichida, 1121 yil Makkada yozilgan.
“Al-Mufassal” Sharqda va G‘arbda arab tili va grammatikasini batafsil o‘rgatuvchi yirik asar sifatida ma’lum. Arab tili grammatikasiga bag‘ishlangan “Al-Mufassal” kitobi ahamiyatiga ko‘ra, arab olimi Sibavaxxning asarlaridan so‘ng ikkinchi o‘rinni egallaydi, deb hisoblanadi. Bu Az Zamaxshariy asari o‘z vaqtida qanchalik qadrlanganligini ko‘rsatadi.
Ushbu asar qo‘l yozmasi Toshkentda, O‘zR FA Sharqshunoslik institutida saqlanadi.
Uning ma’naviyat va ma’naviy madaniyat haqidagi fikrlari axloq, tarbiya, nasihat doirasida bayon qilingan. Masalan, u maqtovga, yolg‘on g‘urur, ezmalik va safsatabozlikka berilmaslikka chorlaydi: “Agar kimdur o‘zining kelib chiqishi bilan maqtansa, bu sarob kabi zohiriydir”, “Haqiqat va nomus yo‘li o‘rmondagi arslon qadami bilan tenglashadi”, “Savdogarning hurmati va nufuzi uning hamyonida, olimniki - kitobida”, “Til orqali (ruhiy) madad moddiy madaddan ustundir”. Umuman, az Zamaxshariy bilim va umuminsoniy sifatlar orqali erishish mumkin bo‘lgan iroda haqida, insoniyatni farovonlik va xotirjamlikka intilishi haqida yozgan.
Hayotligida uni “Butun dunyo muallimi”, “Barcha arablar va boshqa xalqlar muallimi”, “Allohning qo‘shnisi”, “Xorazm shuhrati” va boshqa nomlar bilan ulug’lashgan.
1144 yil ona diyori Xorazmda vafot etgan. Gurganjga dafn etilgan.
Az Zamaxshariyning hayot va insonlar haqidagi ayrim naqllari:
Savdogarning nufuzi uning hamyonida.
Olibsotar - ovchining iti.
Ayol kishi sening qalbing usiz yashay olmasligini xis etsa, demak, u burningni yerga ishqalaydi.
Doim birovni qoralovchi inson yuqori muvaffaqiyatlarga erishmaydi, xuddi qatronda oqartiruvchi hech narsa bo‘lmagani kabi.
Axloqsiz odamlar ko‘paygan joyda, Yaratgan ularga o‘latni yuboradi (turli ofatlar, balolar va musibatlar).
Gunohkorlarning sodiq do‘sti bo‘lmaydi.
To‘g‘ri yo‘lda ketuvchi insonning qadam tashlashi arslonnikidan ham ulug‘vorroqdir.
Halol inson doim tinchlikda, xotirjamlikda, soqin va doim yomonlik haqida o‘ylovchi esa doimiy halokatga mahkumdir.
#Ajdodlarimiz #Zamaxshariy #Tarix
Xorazm buyuklar yurti
✔✔
Bu gapizga qushilaman uzbigistonda juda kup buyuklar chiqan
Butun musulmon axli buyuk
Mashaalloh nutqingiz bagʻoyatda chiroyli. Biz nodonlarga ilm ziyolarini taratishdan, asl insonlarni bizga tanishishdan asli tolmamang ustoz!!!
t.me/Angla2022kurs
Allox rozi bo‘llsin sizdan
t.me/audio_kitoblar_sifatli
Hozirgi QO'SHKOPIR xorazm
t.me/audio_kitoblar_sifatli
Xorazim buyuklar beshigi
t.me/audio_kitoblar_sifatli
Juda zo'r
raxmat
Рахмат сизга алломалар хакида маьлумот бериб борсангиз овозингиз хам жуда чиройли тушунарли
raxmat
Rahmat
✔✔
Baraka toping
raxmat
Zor ekan
t.me/audio_kitoblar_sifatli
Like
Thanks
Фахрланамиз аждодларимиздан
✔✔✔
👍
✔✔
Ofarin
tashakkur
Assalamau Alaykum Katta rahmat sizlarga malumot uchun
Vaalaykum assalom tashakkur
Мен туркменстанда измукшир деген ауылда туылғанмын.
✔✔
Рахмат офарин👍👏👏👏👏
raxmat
Assalam alaykum va rohmatulloh Zamaxshariy rohimahulloh mo'tazila mazhabining imomi va davatchisi bo'lgan deb eshitgandim. Vallohu alam
vaalaykum assalom
@ulugbek qodirov zamaxshariy rohimahullohni tanigan odam albatta mo'tazila bo'lishi kerakmi. Alhamdullillah ahli sunna val jamoadanman.
@ulugbek qodirov xabarimy yoq
@ulugbek qodirov nima degani mutazila tushunmadim gapizga
@@user-gq2ok5cl2l Alhamdullillah
Гордимся, что Замахшарий наши предки.,,, Хорезмец,,, ☝️
✔✔✔
« Хорезмиец"».?!
@@somurotbavanov4517 ✔✔
Думаещ из Кровя Хорезмец ты.
@@useruzer5614 -это вопрос кому.?!
Katta rahmat
✔✔
Ютуб рекламаси бн хит киворди кани алломалар хакида телеграм группада булсаю хамма мутафаккирлар хакида билсак
xaa reklamani nastroyka qilolmaybman. telegram kanalimda ham bor
Avvalo ötmişimiz haqida bilmoqçi bölsangiz Özbekistan tarixidan boşlang . Aby bakr Narşaxiyni “ Buxoro “ tarixi, German Vamberining “ Buxoro yoxud Mavarounnahr “ tarixi va boşqa Vatanimiz tarixiga oid tarixiy asarlar judatam köp. İzlagan- hamişa imkon topadi.?!
Ассаламу Алейкум Ман Озим Короколпок ЭлликкальаданМан Шу Хоразм Коракалпока Осилгонла Коп Бизани Горомидила Мах Хамма Вох Хоразимликмиз Даб Фохирлономон Хоразм Шахни Авлодимиз 90 95 регион вперёд
Vaalaykum assalom raxmat
Катта рахмат.билиб олдим чиройли укидингиз рахмат сизга.бошка.алломалар хакидаям маьлумот бериб туринглар.
raxmat
صدر الشريعة رحمه الله سمرقندي barmi? Tanixtirig ❤
t.me/audio_kitoblar_sifatli
👍👍👍👍👍
✔✔
Нега малумотлар кам уз тарихимизни билмаймиз
izlanish kerak to'g'ri
Bizi tarix yozilgan manbalarimiz ayrim bosqinchi yurtlar tomonidan yoqib yuboriladi bizda saqlanib qolganlaridan organamz afsuski qolganlari yoq
Чунки рус босимида булганмиз.Тарихимизни урганиш мумкин булмаган.Билимли олим,адиблар катагон килинганлар
🥰🥰🥰
✔✔
1133 yil chigatoy dili bomogon
✔✔
АССАЛОМУ АЛЕКУМ ЗАМАХШАРИЙ 1144 ЙИЛДА УЛГАН БУЛСА 1432-1334 ЙИЛЛАРДА КАНАКА АСАР ЕЗАДИ АДАШМАДИНГИЗМИ МАБОДО ЯНА УЗУР
Vaalaykum assalom raxmat
❤
как эты искуствени народ такой тупой вес мир знает что они быль Персам оне какойта манголам увас нету история даже культура нету толька от Персов осталис все
dsgfshgddshd
Navi dab duribsan Xorazmiylar galib chiqshi og'uz Turk urug'idan Seljukiylar Turklar kitob o'qi Forslar Xorazmiylarga hizmat atgan sani Eroning agar san fors bo'lsang Xorazmiylar faqat Xorazmiylar Turkiymiz
Надоели эти таджики, искуственный народ.
👍
✔✔✔