HTML-код
- Опубликовано: 18 сен 2024
- [พ.ศ. ๒๕๐๕]
ความยาว ๓๑.๒๕ นาที
ฟิล์ม ๑๖ มม. / ขาว-ดำ / พากย์
อำนวยการสร้าง การรถไฟแห่งประเทศไทย
สร้าง ประดิษฐ์ เทศประสิทธิ์
ถ่ายภาพ ณรงค์ นะหุตานนท์
สร้างบท อุทัย อนันตสมบูรณ์
วิทยากร สมพันธ์ ปาณถึก
ประกอบเสียง ภิญโญ แก้วประสิทธิ์
ผู้บรรยาย พูนลาภ อนุมาน
เป็นตอนหนึ่งของภาพยนตร์สารคดีทางโทรทัศน์ชุด “สองข้างทางรถไฟ” ผลิตโดยการรถไฟแห่งประเทศไทย เป็นภาพการทำป่าไม้ที่เคยรุ่งเรืองในอดีต ภาพยนตร์เกริ่นด้วยภาพสถานีเด่นชัย จังหวัดแพร่ ซึ่งเป็นสถานีที่สำคัญในการขนส่งไม้สักจากป่าสูงของไทยไปไปยังกรุงเทพฯ และจุดที่มีไม้สักคุณภาพดีที่สุดของโลก พร้อมเล่าให้เห็นกระบวนการตัดโค่นไม้สัก และขั้นตอนการเตรียมช้างออกทำงานในป่าอย่างละเอียด
ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภาพยนตร์ของชาติ ครั้งที่ ๖
ท่านสามารถติดตามชมภาพยนตร์และเรื่องราวเกี่ยวกับภาพยนตร์ขึ้นทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติได้ที่ • มรดกภาพยนตร์ของชาติ
สำหรับตอนนี้ โครงการขึ้นทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติครั้งที่ ๗ ประจำปี ๒๕๖๐ กำลังเปิดให้ท่านได้เสนอรายชื่อภาพยนตร์เพื่อนำไปเป็นส่วนหนึ่งในการคัดเลือกภาพยนตร์ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติ โดยสามารถดูรายละเอียดและร่วมเสนอรายชื่อได้ที่
www.fapot.org/t...
ตั้งแต่วันนี้ถึง ๑๘ เมษายน ๒๕๖๐
คนจนอยู่ใกล้ป่าแต่มีบ้านเป็นแค่กระต๊อบ ไม้ดีๆส่งขายให้คนรวย พอป่าหมดก็โทษคนจนว่าเป็นพวกตัดไม้ทำลายป่า
เรื่องย่อ ไม้สัก ฉบับเต็ม
เป็นตอนหนึ่งของภาพยนตร์สารคดีทางโทรทัศน์ชุด “สองข้างทางรถไฟ” ผลิตโดยการรถไฟแห่งประเทศไทย ออกอากาศเป็นประจำทางสถานีไทยโทรทัศน์ช่อง ๔ บางขุนพรหม ตอนละประมาณ ๓๐ นาที เดือนละ ๑ ครั้ง เป็นรายการภาพยนตร์สารคดีที่ได้ออกอากาศต่อเนื่องยาวนานกว่าสิบปี ตั้งแต่ราวปี ๒๕๐๑ จนเลิกผลิตไปประมาณปี ๒๕๑๘ โดยมี นายประดิษฐ์ เทศประสิทธิ และ นายชัช วงศ์สงวน เป็นผู้อำนวยการสร้างรายการ และอยู่ในความดูแลของผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย สองข้างทางรถไฟเป็นรายการสารคดีท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และสังคมร่วมสมัย เป็นภาพยนตร์สารคดีที่ถ่ายทำด้วยฟิล์ม ขาว-ดำ ๑๖ มม. โดยปกติไม่มีการบันทึกเสียงในฟิล์ม แต่จะใช้วิธีให้ผู้บรรยายพากย์สดที่สถานีในขณะออกอากาศ ตลอดจนการเปิดเพลงและเสียงประกอบต่าง ๆ แต่พบว่ารายการตอนใด ได้รับความนิยมหรือดีเด่น จะมีการบันทึกเสียงในขณะออกอากาศและนำไปบันทึกลงในสำเนาฟิล์มภาพยนตร์เป็นก๊อปปี้พิเศษ
เริ่มต้น ภาพยนตร์เกริ่นด้วยภาพสถานีเด่นชัย ซึ่งเห็นช้างจำนวนหนึ่งกำลังทำงานยกขนท่อนซุงขึ้นบนรถบรรทุกของรถไฟ เสียงผู้บรรยายบอกว่าครั้งนี้จะพาผู้ชมไปสถานีเด่นชัย จังหวัดแพร่ ซึ่งเป็นสถานีที่สำคัญในการขนส่งไม้สักจากป่าสูงของไทยไปยังกรุงเทพ เพื่อใช้ในประเทศและส่งออกไปต่างประเทศ ไม้สักเป็นสินค้าสำคัญของไทย ทำรายได้ปีละหลายร้อยล้านบาท ไม้สักไทยเป็นไม้ที่ดีที่สุดในโลก แข็งแรง ทนทาน น้ำหนักเบา ไม่ยืดไม่หดง่าย สีสวย ตกแต่งง่าย ปลวกไม่กิน และลวดลายงดงามตามธรรมชาติ
จากนั้นภาพยนตร์ได้นำไปสู่ป่าสูง จากเด่นชัยไปสถานีบ้านพิน แล้วคณะถ่ายทำภาพยนตร์เดินทางด้วยรถจิ๊ปเข้าสู่ป่าของจังหวัดแพร่ ไปยังป่าสวนสักในความดูแลขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ กรมป่าไม้ ที่ตำบลแม่ตา ซึ่งได้มีการปลูกต้นสักเพื่อทำไม้มาราวยี่สิบปีแล้ว โดยมีการปลูกทดแทนการตัดทุกปี คำบรรยายอวดว่าไม้สักที่ป่านี้ได้ชื่อว่าเป็นไม้สักที่มีคุณภาพดีที่สุดในโลก
ภาพยนตร์แสดงให้เห็นวิธีการและกระบวนการตัดโค่นไม้ ว่าเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้จะออกสำรวจไม้ทุกวัน รู้จักต้นไม้ทุกต้น จะรู้ว่าต้นใดสมควรโค่น ก็จะตีตรา เจ้าหน้าที่จะเลื่อยโคนต้นสัก ตัดน้ำเลี้ยงให้ยืนต้นตายเป็นเวลาราวสองปี ไม้จึงจะแห้งและน้ำหนักเบา สะดวกแก่การโค่นและขนย้าย ในการตัดโค่นไม้ก็มีวิธีการควบคุม เจ้าพนักงานจะใช้ขวานและเลื่อย ต้องตัดในจุดที่เหมาะสม ควบคุมทิศทางที่ไม้จะล้ม ไม่ให้ไปโดนไม้อื่น ไม่ให้ขวางลำธารเป็นต้น เมื่อโค่นแล้ว จะต้องมีการวัดขาดความยาวและความกว้างของไม้ มีการตีตรา เพื่อไม่ให้มีการนำไม้แปลกปลอมเข้ามา
พูดถึงป่าก็ต้องพูดถึงช้างด้วย เพราะว่าช้างเป็นหัวใจของการทำป่าไม้ เสียงบรรยายบอกว่า ช้างไทยฉลาดฝึกง่าย จงรักภักดีต่อเจ้าของ ผิดกับช้างอัฟริกาซึ่งดุและไม่เชื่อง ช้างทำงานในป่าได้ดี ที่ใดที่รถยนต์เข้าไม่ถึง ช้างเข้าได้ ช้างในป่าแพร่มีราคาตัวละเป็นหมื่น ๆ บาท เลี้ยงง่าย เพราะช้างกินหญ้า ช้างนอนวันละ ๔ ชั่วโมง คือ ห้าทุ่มถึงตีสาม ภาพยนตร์แสดงให้เห็นขั้นตอนการเตรียมช้างออกทำงานในป่าอย่างละเอียด ต้องบรรทุกอะไร และต้องล่ามโซ่เท้าเพื่อป้องกันไม่ให้ช้างสะบัดเตลิดหนีเมื่อเหนื่อยจากการทำงานหนักหรือเมื่อตกมัน เขาจะให้ช้างทำงานชักลากซุงตั้งแต่เช้าถึงกลางวัน บ่ายปล่อยให้พัก ทำห้าวันจะให้พักสองวัน แต่ภาพยนตร์ก็บรรยายว่าบางครั้งช้างต้องทำงานหนัก โดยเฉพาะการชักลากซุงท่อนใหญ่ ๆ ในพื้นที่รกชัฏ ถึงกับร้องลั่นป่า ภาพยนตร์แสดงให้เห็นช้างทำงานชักลากซุงที่พนักงานตัดไว้ มากองรวมกัน และงัดขึ้นรถบรรทุกที่เข้ามารับขนออกจากป่าไปสถานีรถไฟ
ภาพยนตร์บรรยายในช่วงท้ายว่า การรถไฟภาคภูมิใจที่มีส่วนสำคัญในการทำอุตสาหกรรมป่าไม้ของไทย ช่วยขนส่งไม้สักอันมีค่าไปสู่ตลาดโลก สถานีรถไฟหลายสิบแห่งในตลอดภาคเหนือล้วนเป็นจุดขนส่งไม้จากป่าไม้อันอุดมสมบูรณ์ของไทย ที่เชียงใหม่เป็นจุดใหญ่ที่สุด มีปริมาณไม้เดือนละถึงพันตัน ที่สถานีเด่นชัยมีเดือนละราวร้อยตัน แต่เป็นจุดที่มีไม้สักคุณภาพดีที่สุดของโลก ขอให้คนไทยเรารักและหวงแหนป่าซึ่งเป็นทรัพยากรที่มีค่ายิ่งนี้ให้อยู่คู่บ้านเมืองตลอดไป
สุดท้าย ภาพยนตร์ได้พาไปชมร้านแกะสลักไม้สักแห่งหนึ่งที่จังหวัดเชียงใหม่ โดยมีนางงามเชียงใหม่เป็นผู้นำชม ให้เห็นว่าเป็นการนำตอไม้สักและเศษไม้สักมาแกะสลักเป็นรูปช้างและอื่น ๆ เป็นสินค้าพื้นเมืองที่นักท่องเที่ยวนิยม ฝีมือดีและราคาไม่แพง
ภาพยนตร์นี้ จึงมีคุณค่าเป็นตัวอย่างของภาพยนตร์สารคดีทางโทรทัศน์ที่ได้รับความนิยมอย่างยิ่งรายการหนึ่งในประเทศไทย ในระหว่างปี ๒๕๐๐ - ๒๕๑๘ ภาพการทำป่าไม้ที่เคยรุ่งเรืองในอดีต ซึ่งกลายเป็นภาพประวัติศาสตร์ไปแล้ว
น่าจะเป็นสถานีบ้านปิน ป ปลานะครับ
Film Archive Thailand (หอภาพยนตร์) จนะแต่
ขอบคุณทีทิ้งมรดกเฮงซวยใว้ให้ลูกหลาน ความแห้งแล้ง ความร้อน รวามวิกริต
จริงนะที่เชียงไหม่ก็มีค่ะ
ลึกๆแล้วเศร้าใจและเสียดายมากครับ ฝรั่งมาตัดไม้ที่มีอายุหลายสิบหรือร้อยปีออกไปจากเมืองไทย จนปัจจุบันหาไม้ที่มีขนาดใหญ่แบบนี้เป็นหมื่นๆแสนๆท่อนไม่ได้เลย และสมัยนั้นการปลูกป่าคืนกลับก็ยังไม่พัฒนา แต่เข้าใจไทยสมัยก่อนที่เศรษฐกิจยังเล็กและยังไม่มีอุตสาหกรรมดังเช่นทุกวันนี้ จึงต้องตัดเอาทรัพยากรออกมาขาย ตอนนี้คนไทยต้องช่วยกันปลูกต้นไม้ให้มากๆนะครับ
ชอบเรื่องราวในอดีตมาก ผมดูเกิน3รอบแล้ว
ชอบภาพยนต์ชุดนี้มาก แถบบ้านถ้ำ บ้านปิน อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เคยเป็นพื้นที่สัมปทานป่าไม้ที่อดีตมีเส้นทางที่จะชักลากไม้ด้วยรถไฟโดยขยายเส้นทางจากเด่นชัยมาถึงไม้ที่สัมปทาน แต่เนื่องจากสำรวจเส้นทางแล้วไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน จึงชักลากไม้ด้วยเส้นทางรถไฟระยะสั้นเหลือแค่จากทุ่งกุมบ้านปิน ไปลงลำน้ำยมที่อำเภอปงแล้วให้ไม้ไหลไปตามลำน้ำยมถึงลำน้ำเจ้าพระยา
แถวบ้านผมเองแต่เดี่ยวนี้ร้อนแล้งมาก ไม่เหลืออะไรแล้ว มีแต่ความร้อนแล้ง
มีใครรู้บ้างครับว่าเพลงตอนท้ายคลิปชื่อเพลงอะไรครับ
ฟังจากเรื่อง ร้อยป่า พอดูหนังเรื่องนี้แล้วรู้ทันทีว่ามันยากแสนยากกว่าจะได้ไม้สัก
ใครได้ประโยชน์สมบัติของชาติ
รัฐและเอกชนบางกลุ่มคับ
ตามมาจาก ร้อยป่า
เมื่อ40ปีก่อน ที่อุตรดิตถ์ก็มีมากมาย และก็หายไปตอนเขื่อนมา และสัมปทานก็ทำให้หลายๆ ที่โล่งเตียนในเวลาอันรวดเร็ว
แจ๋วว😮
ป่าหมด เหลิอตอให้ลูกหลานใว้ดูแทน
The Story in northern Thailand That made mother earth cried never the same again until now, goodbye beautiful green zone ! เรื่องราวในภาคเหนือของประเทศไทยป่าไม้สักที่ทำให้แม่ธรณีร้องไห้มัน ไม่เคยเหมือนเดิม อีกเลย ลาก่อนสีเขียวที่สวยงาม!
หยุดเผา...can people saved the earth? LOVE YOUR COUNTRY...รักประเทศของคุณให้ มาก มาก...
สารคดีนี้ชอบเลย โดยเฉพาะเรื่องราวในอดีตสำคัญๆของไทยที่ปัจจุบันไม่มีหลงเหลืออีกแล้ว ยิ่งเป็นสารคดีป่าไม้สักแบบนี้ แต่ต้องกดข้ามตลอดเวลาเห็นช้างลากซุก(เข้าใจน่ะว่าเป็นงาน แต่อดสงสารไม่ได้จริงๆ)
น่าเสียดาย
น่าสงสารช้างกับคนงานมากกว่ารัฐบาล
สมัยก่อนช้าง คือกำลังสำคัญในการชักลากไม้ฯ.
ป่าไม้ในอดีตอันสมบูรณ์ถูกกลุ่มผู้มีอำนาจริดรอน
แสวงหาผลประโยชน์โดยมิชอบอย่างมากมายฯ.
เป็นสารคดีน่าศึกษาการทำไม้สักของประเทศไทย ในอดีตมีวิธีการและการจัดการอย่างไร
ใช้ในประเทศยังไม่พอส่งขายอีก คงเหลือหลอกนะ เหลือเชื่อจริงๆขายป่า หัวโล้นหมดเเล้ว มันหมดเเล้วทั้งป่าทั้งฝน กูไม่อยากเชื่อเลย
เห็นแล้วสงสารช้าลงมาก
ไม่มีต้นน้ำเหลือใว้อีกแล้ว
นายทุน
ความเจริญเพียงน้อยนิดที่ไม่คิดถึงลุกหลาน ผมลุกหลานคนเเพร่
เหมือนกันเลยครับพี่ผมก็ลูกคนแพร่
ไม่ได้เหลือให้ลูกหลาน กินใช้กันชาติเดียว
คนในคริปตอนนี้ยังมีชีวิตยุวมั้ย
1
สงสารแต่ช้างละครับ
บริษัทอีสเอเซียติ๊ก จำกัด (มหาชน)เข้ามาทำการค้าไม้ตั้งแต่ปี พ.ศ.2427
มา2479ครับ
หลานน้อย
ลุงทำมาแล้ว
สาขาขายไม่ใหญ่ในช่วงนั้นอยู่ที่แม่สะเรียง
กเอยกไก ขไข่หล้า
ถ้าตอนนั้นไม่ตัดอย่างบ้าระห่ำ ตอนนี้ก้คงได้เห็นบ้านไม้สักกันเกลื่อนสองข้างทาง
ดูแล้วรู้สึกแย่มาก อยากจะร้องไห้
ประเทศชาติได้กี่บาท
รัฐและเอกชนบางกลุ่มได้เงินเยอะมหาศาลครับ
จากคลิปนี้ ท่านใดพอจะบอกช่วงปีพ.ศ. ได้ไหมครับ. ผมเดาว่าปี2510 ครับ
ปี พศ 2506 ครับ
ประมาณนั้น ตาคนกับพี่ของแกคุมรถทุกซุงกับแทรคเต้อ สัมปานไม้หลุมพอ ไม้แดง ไม้เคี่ยม ในจังหวัดทางใต้ แกบอกจะเลือกแต่ต้นใหญ่เท่านั้น
เหลือแต่เขาหัวโล้น
ตอนนั้นน่าภูมิใจแต่ตอนนี้ไม่เหลือป่าสักให้ภูมิใจอีกแล้วละ
สงสารคุณปู่ทวดช้าง😢😢ทำงานหนักเกินตัว