Czytamy naturę #14 | Wulkany czy asteroida? - Wieści z jądra - Telepowiązania pogodowe

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 3 мар 2019
  • 1) Wulkany czy asteroida? 01:13
    Istnieją dwie główne konkurencyjne teorie dotyczące tego, co 66 mln lat temu spowodowało wymarcie ok. 75% gatunków, w tym dinozaurów, plezjozaurów i amonitów. Jedna to asteroida, która właśnie wtedy wybiła krater Chicxulub w Meksyku. Druga to również zachodząca mniej więcej wtedy erupcja potężnej ilości magmy na terenie dzisiejszych Indii. W "Science" opublikowane zostały dwa artykuły, jeden obok drugiego, które wydają się mówić coś przeciwnego na temat tego, kiedy właściwie doszło do najbardziej intensywnej fazy tej erupcji.
    2) Wieści z jądra 12:47
    Nie jest łatwo zajrzeć do wnętrza jądra atomowego. Prawdę mówiąc, tak naprawdę nie da się do niego "zajrzeć" w zwykłym sensie. Wszelkie strzępy informacji o tym, jak zachowują się protony i neutrony w jądrze, są więc na wagę złota. Dzisiaj o dość dziwnym zjawisku, tzw. "efekcie EMC", które oferuje nam właśnie tego typu rzadki wgląd.
    3) Telepowiązania pogodowe 21:02
    Jest właściwie oczywiste, że pogoda TU jest blisko skorelowana z pogodą 1 kilometr stąd, a następnie, że stan pogody 10 kilometrów stąd będzie nieco słabiej związany, 100 kilometrów - jeszcze słabiej, i tak dalej. Co dziwne, występują jednak tajemnicze korelacje w skali tysięcy kilometrów, pomiędzy ściśle określonymi obszarami na planecie: na przykład Indiami i Francją czy... Paragwajem. Czy kryją się za nimi rzeczywiste związki przyczynowe?
    Źródła:
    1a) Courtney J. Sprain, Paul R. Renne, Loyc Vanderkluysen, Kanchan Pande, Stephen Self, Tushar Mittal. The eruptive tempo of Deccan volcanism in relation to the Cretaceous-Paleogene boundary. Science: Vol. 363, Issue 6429, pp. 866-870. [ doi.org/10.1126/science.aav1446 ]
    1b) Blair Schoene, Michael P. Eddy, Kyle M. Samperton, C. Brenhin Keller, Gerta Keller, Thierry Adatte, Syed F. R. Khadri. U-Pb constraints on pulsed eruption of the Deccan Traps across the end-Cretaceous mass extinction. Science: 363, 6429, 862-866 [ doi.org/10.1126/science.aau2422 ]
    2) The CLAS Collaboration, „Modified structure of protons and neutrons in correlated pairs”. Nature 566, 21.02.2019, 354-358 [ doi.org/10.1038/s41586-019-09... ]
    3) Niklas Boers, Bedartha Goswami, Aljoscha Rheinwalt, Bodo Bookhagen, Brian Hoskins & Jürgen Kurths. Complex networks reveal global pattern of extreme-rainfall teleconnections. Nature 566, 373-377 (2019) [ doi.org/10.1038/s41586-018-08... ]
    "Czytamy naturę" to program popularnonaukowy Centrum Kopernika. Wymyślił go i prowadzi Łukasz Lamża. Co tydzień czytamy razem trzy artykuły z bieżącej prasy naukowej - co tak naprawdę mówią nam naukowcy, dlaczego to jest istotne i co z tego wynika dla nas i dla świata. Mówimy stanowcze "nie" mielonce składającej się w 85% z wypełniacza, a tylko w 15% z konkretnego naukowego mięcha! W "Czytamy naturę" jesteśmy zawsze na froncie rozwoju nauki i odważnie siadamy u samego źródła wiedzy, tj. przy najnowszych numerach najważniejszych czasopism naukowych świata, jak "Nature" i "Science". Nowe odcinki w każdy poniedziałek.
    "Nauka na żywo" - zadanie finansowane w ramach umowy 808/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Комментарии • 49

  • @AdrianRamzes
    @AdrianRamzes 5 лет назад +40

    To jest obecnie najbardziej wartościowa seria na polskim YT.
    Dziękuję!

  • @LuckyAngel2000
    @LuckyAngel2000 5 лет назад +39

    Jak zwykle bardzo dobry odcinek, oby Ministerstwo nie zaprzestało dofinansowywać tego projektu, ale jeśli to zrobią założymy patronite :)

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 5 лет назад +14

      Ministerstwo finansuje jeszcze dokładnie 6 odcinków, bo na tyle złożyliśmy wniosek grantowy. :) Już pracujemy nad zapewnieniem dalszego finansowania. Kto wie, czy nie spróbujemy patronite'a. Ja mogę pracować nawet za darmo:), bo bardzo lubię ten program, ale pewnych kosztów się nie przeskoczy. Pożyjemy, zobaczymy. Będę informował na bieżąco.

    • @LuckyAngel2000
      @LuckyAngel2000 5 лет назад +3

      @@LukaszLamza Dołożę wszelkich starań by ta seria została razem z nami, do samego "diabła" się zgłoszę, znam osobiście kilku znanych YT-berów właśnie zaczynam "propagandę" na rzecz tej serii :)

    • @ddominiq2
      @ddominiq2 5 лет назад +2

      @@LukaszLamza Dziękuje. Oglądanie tego to czyta przyjemność.
      Pomogła by możliwość subskrypcji tylko tej serii.

    • @trololollolololololl
      @trololollolololololl 5 лет назад

      @ xD boli dupa?

    • @maciejandrzejkakowski8818
      @maciejandrzejkakowski8818 4 года назад

      Panie Łukaszu, bardzo dziękuję Panu za to co Pan robi:) Rewelacja;)
      Zastrzeżenie: z tymi deszczowymi Eventami. Proszę zwrócić uwagę, że te plamy korelowane na duże odległości to zazwyczaj miejsca gdzie o opady bardzo łatwo. Północ Ameryki Południowej, tropiki Afryki, Indie-Bangladesh. Moim zdaniem to nie dowodzi powiązania przyczynowego. Klasyczna, nieistotna naukowo korelacja. (Nic z tego nie wynika). Fale planetarne? Mocno naciągane.

  • @paulinaczechowicz2302
    @paulinaczechowicz2302 5 лет назад +7

    Cóż za mnogość pomysłów! 2 smaczki więcej niż zwykle, powodzi się nam, fascynatom, na tym kanale :)
    Jestem zaskoczona, że nikt jeszcze nie zareagował na tak czytelną zaczepkę co do ołowiu :P Czuję się obowiązku przytoczyć dla porządku, że układ okresowy wskazuje na 82 protony oraz 125 neutronów w jądrze, co daje nam wspaniałą liczbę 207 (pomijam kwestie izotopów), a więc zasadniczo żadnej pomyłki nie było :)
    Nadal jestem pełna podziwu i zachwytu nad podziwem i zachwytem nad absolutnie wszystkim, o czym akurat jest mowa, a którym Pan emanuje i zaraża - widać zresztą, że youtuberowanie weszło już nieco w krew i atmosfera naprawdę co tydzień jest żywsza, weselsza i luźniejsza, natomiast artykuły nieustająco najciekawsze z możliwych :)

  • @NieMyjsie
    @NieMyjsie 5 лет назад +11

    "Wyglądanie to jest zjawisko fotonowo-oczne"

  • @marghho
    @marghho 5 лет назад +6

    Dziękuję za ten materiał i za krakowski klimat.

  • @kamilkowalski581
    @kamilkowalski581 5 лет назад +3

    Naprawdę wspaniały pomysł i realizacja

  • @f1l3m0n
    @f1l3m0n 5 лет назад +6

    Jak dla mnie mogłoby być omawianych nawet 10 artykułów :) Świetny film jak zwykle.

  • @CezaryBlawat
    @CezaryBlawat 5 лет назад +3

    Topowe tematy i prowadzacy do rzeczy.
    Sa okulary i jest broda. Gdy wlosy posiwieja lub jeszcze lepiej czas je zdmuchnie to juz nic i nikt panu Lamzy uroku naukowca nie odmówi :)

  • @arturmachnicki3579
    @arturmachnicki3579 5 лет назад +4

    Nie wiem czy to za moją sugestią, niemniej dziękuję za włączenie sajens do "czytamy" :)
    p.s. zjawisko fotonowo-oczne , padłem :D fizyka anno domini 2019 by Mr. Lamża
    p.s.2 ten bałwanek to takie bardziej naleśniki :P (wiem, bo są nowe zdjęcia)
    pozdrawiam serdecznie

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 5 лет назад +1

    Sformułowanie " zajrzeć mózgiem" pójdzie w świat 😀 pewnie tak mówił Einstein przy swoich eksperymentach myślowych. Z wielką przyjemnością wysłuchałam kolejnego odcinka. Zaraża Pan radością odkryć 😀

  • @adambogusawski9269
    @adambogusawski9269 3 года назад

    Dla zasięgu

  • @mariuszpoleszczuk8177
    @mariuszpoleszczuk8177 5 лет назад

    Dzięki za kolejny, ciekawy odcinek.

  • @gregorius790
    @gregorius790 5 лет назад +2

    Dzięki za kolejny świetny odcinek :)

  • @ThePawcios
    @ThePawcios 5 лет назад +1

    Ach.. uwielbiam nauki o Ziemi, świetny materiał. Dla zobrazowania rzędu wielkości: milion sekund to ok 11 dni a miliard to już ok 31 lat :D Geologia w pigułce.

  • @dugiejoness5197
    @dugiejoness5197 5 лет назад +3

    Te dwa polemiczne artykuły n/t wymierania to znakomity przykład jak działa nauka. Front gdzie przesuwa się granice poznania nie jest zorganizowaną monolityczną kolumną zaciętych badaczy którzy z zasuniętymi zębami, uzbrojeni w szkiełko i akcelerator prą kolektywnie naprzód. To raczej forma aktywności kulturalnej, w której ścierają się różne koncepcje a bronią są hipotezy i wyniki. Dopóki nie robi się osobiście jest dobrze, a osobiście robi się gdy wchodzą pieniądze. Jeżeli granty idą na udowodnienie jakiejś tezy, albo sponsorzy maj oczekiwania to jest źle i to zabija prawdziwą naukę. Taki badacz, który ma rodzinę, ma kredyty i ma podwładnych którzy mają to samo, musi się ostatecznie podporządkować regułom gry gdy jest bystry. Dlatego nauki podstawowe, powinny być obowiązkowo zasilane przez budżet. Nauki stosowane niech se będą na garnuchu różnych korpo i "filantropów".
    Dlaczego naukowcy nie badają UFO i nie mają tego na liście dopuszczalnych wyjaśnień? Bo aktywność UFO nie podpada pod zjawiska naturalne, to raczej kulturoznawstwo ale bez dostępu do obiektu badań i nie ma o czym gadać. A jeżeli to zjawisko naturalne to do tej pory nie udało się osiągnąć powtarzalności wyników i znowu nie ma o czym gadać. Astronomowie obserwują dziwne błyski na Księżycu, Oumuamua ryje im berety, tak samo jak KIC 8462852 , a NORAD regularnie odnotowuje przeloty fastwalkers i jeszcze te Foo Fighters z IIWŚ. Szukają wyjaśnień naturalnych, bo inaczej, formalnie przestałoby to być obszarem ich zainteresowań. Tabby's Star - ta nazwa to zniekształcone nazwisko odkrywczyni z Armenii, którą chcieli jakoś uhonorować, ale zabrakło im już szacunku żeby należycie nauczyć się wymowy, taki tam kolejny mały przykład pyszałkowatości i bufonady nauki anglosaskiej.
    PS Te dwa polemiczne artykuły n/t wymierania to znakomity przykład jak działa nauka. Front gdzie przesuwa się granice poznania nie jest zorganizowaną monolityczną kolumną zaciętych badaczy którzy z zasuniętymi zębami, uzbrojeni w szkiełko i akcelerator prą kolektywnie naprzód. To raczej forma aktywności kulturalnej, w której ścierają się różne koncepcje a bronią są teorie i wyniki. Dopóki nie robi się osobiście jest dobrze, a osobiście robi się gdy wchodzą pieniądze. Jeżeli granty idą na udowodnienie jakiejś tezy, albo sponsorzy maj oczekiwania to jest źle i to zabija prawdziwą naukę. Taki badacz, który ma rodzinę, ma kredyty i ma podwładnych którzy mają to samo, musi się ostatecznie podporządkować regułom gry gdy jest bystry. Dlatego nauki podstawowe, powinny być obowiązkowo zasilane przez budżet. Nauki stosowane niech se będą na garnuchu różnych korpo i "filantropów".
    PS Dlaczego naukowcy nie badają UFO i nie mają tego na liście dopuszczalnych wyjaśnień? Bo aktywność UFO nie podpada pod zjawiska naturalne, to raczej kulturoznawstwo ale bez dostępu do obiektu badań i nie ma o czym gadać. A jeżeli to zjawisko naturalne to do tej pory nie udało się osiągnąć powtarzalności wyników i znowu nie ma o czym gadać. Astronomowie obserwują dziwne błyski na Księżycu, Oumuamua ryje im berety, tak samo jak KIC 8462852 , a NORAD regularnie odnotowuje przeloty fastwalkers i jeszcze te Foo Fighters z IIWŚ. Szukają wyjaśnień naturalnych, bo inaczej, formalnie przestałoby to być obszarem ich zainteresowań.
    PS Tabby's Star - ta nazwa to zniekształcone nazwisko odkrywczyni z Armenii, którą chcieli jakoś uhonorować, ale zabrakło im już szacunku żeby należycie nauczyć się wymowy, taki tam kolejny mały przykład pyszałkowatości i bufonady nauki anglosaskiej.

  • @mefju69
    @mefju69 4 года назад

    ten wykres przypomina fale gorki i dolki interfefrencja pogody:D

  • @habgelin9467
    @habgelin9467 5 лет назад

    Hej, dobry człowieku. Dopiero teraz nadrabiam zaległości. Jak do tej pory, to najciekawszy odcinek (y)

  • @Sillend
    @Sillend 5 лет назад

    Ciekawe 😀

  • @drozdzuo
    @drozdzuo 5 лет назад +5

    Słuchając o rozbieżnościach w nauce natychmiast nasuwa się ten obrazek: andrzejrysuje.pl/wordpress/wp-content/uploads/2015/05/astrofizycy.png

  • @Tomtar77
    @Tomtar77 5 лет назад +12

    Dać drugiego kolesia do dyskusji, trochę może bardziej sceptycznego i mamy Sondę XXI wieku. Pozdrawiam i dziękuję za dobrą robotę.

    • @LuckyAngel2000
      @LuckyAngel2000 5 лет назад +2

      Sceptycznego ale do czego, jeśli czytamy "Nature" to jak z tym dyskutować jak to są same suche fakty, Pan "sceptyczny" miałby obalać czasopismo naukowe ?

    • @Tomtar77
      @Tomtar77 5 лет назад +2

      @@LuckyAngel2000 Zawsze można dyskutować o nauce, jak w tym odcinku jeden problem opisano na dwa różne artykuły. Albo po prostu zrobić inną serię z dyskusją o nowościach w nauce i technice.

    • @ThePawcios
      @ThePawcios 5 лет назад +1

      @@LuckyAngel2000 Być sceptycznym i podyskutować można zawsze ;) A jak ktoś już jest specjalistą to w ogóle, fakty faktami ale sposób ich pozyskania :P nad metodologią zawsze się ludzie spinają

    • @LukaszLamza
      @LukaszLamza 5 лет назад +5

      Zdecydowanie do przemyślenia.

    • @TheLikebrainiac
      @TheLikebrainiac 5 лет назад +1

      Osobiście taki format opowiada mi bardziej niż pseudodyskusje na siłę. Dla miłośników Sondy polecam archiwalne odcinki, bo kto by tego teraz nie prowadził, to do wyidealizowanego w pamięci widzów wspomnienia tego programu nie będzie w stanie dorównać.

  • @michalgawenda2817
    @michalgawenda2817 3 года назад

    ULTIMATULE to proton i neutron, ta para w jądrze np. ołowiu o której mówiłeś. Lub to ten wystrzelony pocisk w kierunku jądra , który trafi np. proton i sie połączy ..... czyli to wewnątrz to i na zewnątrz.... Właśnie widzimy to o czym mówiłeś , że da się zobaczyć tylko mózgiem a nie okiem . Fraktale, MikroMakro ..... i te sprawy .... Nauka zaskakuje faktycznie hehehe pozdrawiam.

  • @trololollolololololl
    @trololollolololololl 5 лет назад

    Juz się bałem ze nie będzie dziś a to poprostu youtube coś szwankuje

  • @MrGregorLXX
    @MrGregorLXX 4 года назад

    Witam, zetknąłem się z opinią, która łączy te 2 przyczyny w jedną: otóż upadek asteroidy wywołuje falę sejsmiczną, która jest powodem erupcji wulkanicznej na ogromną skalę po przeciwnej stronie globu. Jak obejrzeć globus, to mniej więcej, by to pasowało. W ten sposób doszło, podobno, również do wymierania dewońskiego - znaleziono, podobno, na Antarktydzie twór, który prawdopodobnie jest kraterem uderzeniowym i wywołał erupcje na Syberii.

  • @dugiejoness5197
    @dugiejoness5197 5 лет назад +1

    Ciekawe jak jądro atomowe wyobrażają sobie niewidomi, albo jak wyobrażają sobie atom, orbitale i molekuły. Może warto byłoby ich zapytać żeby wzbogacić własną intuicję.

  • @IvQ
    @IvQ 5 лет назад

    naszło mnie dość trudne (przynajmniej dla mnie) pytanie, od czego zależy czy foton się od czegoś odbija czy nie? Widziałem zdjęcie pojedynczego atomu, ale czy foton się nie odbija od jądra / elektronu?

    • @dominikkurek1155
      @dominikkurek1155 5 лет назад

      zapytajfizyka.fuw.edu.pl/pytania/w-jaki-sposob-pojedynczy-foton-moze-odbic-sie-od-czegokolwiek/

  • @XXY675
    @XXY675 5 лет назад

    Mój poniedziałek: 1. Czytamy naturę x2 bo nie zawsze wszystko łapię za pierwszym razem :-) 2. Przegląd Sportowy x1 :-))))

  • @MrRGBable
    @MrRGBable 4 года назад

    Czy te nukleony mają średnicę? Może to tylko grupy cech w jakichś punktach w przestrzeni?

  • @stanislaw925
    @stanislaw925 5 лет назад

    O co chodzi z tymi gazami w Afryce?

  • @otilainen
    @otilainen 4 года назад

    Czy w przypadku publikacji w Nature/Science, autorzy zwykle samodzielnie tworzą te piękne ilustracje czy raczej korzystają z pomocy zawodowych ilustratorów?

  • @Lelum_Polelum
    @Lelum_Polelum 5 лет назад +1

    Może to zabrzmi pospolicie, ale Ultima Thule wygląda jak ziemniak :)

  • @dugiejoness5197
    @dugiejoness5197 5 лет назад

    Ultima Thule - od razu widać, że to skrzyżowanie NX-01 Enterprise z Gwiazdą Śmierci,
    To kiedy mogę odebrać Nobla?

  • @simonwron6496
    @simonwron6496 5 лет назад

    Wyniki nie adwkwatne, jeśli ktoś podrzuca portwel innej osobie i prosi o zajęcie się to sprawą u 88% Polaków włącza sie podejrzliwość, i węszą podstęp lub myślą że ktoś ich chce wrobić etc. A co dopiero jak ktoś im podrzuca fanta w jakimś dziwacznym prze nikogo nie urzywanym portfelu.

  • @bankaihampter2802
    @bankaihampter2802 5 лет назад +1

    HŁIT

  • @dominikkurek1155
    @dominikkurek1155 5 лет назад

    W Rumunii leje, a w Polsce... złote.

  • @arturborowski4573
    @arturborowski4573 3 года назад

    Ciekawe, że prawdziwi naukowcy mogą dojść do dwóch sprzecznych wniosków w prawdziwej nauce dotyczącej geologii sprzed 60 mln lat, zaś żaden prawdziwy naukowiec nie może zakwestionować, że te 4% produkowanego przez człowieka CO2, który stanowi 0,04% składu całej atmosfery, że akurat te 4% doprowadzą do zagłady całą planetę, i to już teraz, zaraz, za chwilę. No chyba, że zlikwidujemy owe 4%, fabryki, elektrownie, samochody a na końcu ludzi.