Na każdej imprezie są takie 2 osoby, które zawsze dywagują nad sensem wszystkiego i wszystkich, a ty jesteś na raz kilkoma osobami, słucha się ciebie niesamowicie dobrze, dużo do myślenia dajesz
Dzięki, że czytasz mi w myślach i w ciągu 24h od momentu jak próbowałem wytłumaczyć komuś ten temat i zawiodłem akurat wrzuciłeś film, który tłumaczy to lepiej, jestem zadowolony z dostarczanych przez ciebie usług, kontynuujmy tę współpracę.
@@piotr7992 Tak, koncentracja jest zdecydowanie problemem w takich sytuacjach, jednak nie jest to niestety coś co mogę wypracować tak o, z łatwością podobną do większości społeczeństwa
Jedno z lepszych opracowań tego tematu jakie widziałem. A propo kompatybilizmu - dla mnie to bzdura jakich mało. Postawa największej słabości. W obliczu niewygodnej prawdy - uznajemy, że "jakoś" to jednak się łączy. Tylko nikt nie mówi jak. Kompatybilizm to jeden z lepszych przykłądów działania mechanizmóœ obronnych nawet wśród ludzi zawodowo zajmujaych się myśleniam, że tak to ujmę. Nawet fizycy polegli w tym temacie (choć generalnie najlepiej im idzie nie uleganie iluzją poznawczym) i odrzucili interpretacje superdeterministyczna MK - BEZ RACJONALNEGO POWODU! Po prostu uznali, że wolna wola musi być więc superdeterminizm jest bez sensu... To pokazuje jak silny jest w nas mechanizm podążania utartymi ścieżkami.
Determinizm i losowość nie są jedynymi możliwościami, to są dwie skrajności. Możliwy jest determinizm z elementami losowości. Czyli co do zasady większość decyzji jest określona z góry i nie moglibyśmy zrobić inaczej, ale są takie rzeczy, które są losowe i gdybyśmy ponownie znaleźli się w tym samym stanie, to wynik działania mógłby być inny. Wewnątrz naszego układu nerwowego także występują zjawiska kwantowe, które zdarzają się z pewnym prawdopodobieństwem, ale są losowe. Ta losowość może nastąpić nie w momencie podejmowania przez nasz umysł jakiejś decyzji, ale wcześniej. Poprzez efekt motyla skutki losowości będą coraz większe w czasie, aż w końcu doprowadzą do innego zachowania człowieka.
Determinizm wyklucza pojęcie losowości. Zakłada że przy konkretnym położeniu i pędzie cząstek da się przewidzieć całą przyszłość wszechświata i wszystkie zachowania istot żywych. Determinizm wprost wyklucza pojęcie "pełnej wolnej woli" niezależnej od czynników fizycznych i chemicznych, ponieważ obiektywnie patrząc wolna wola jest również zachowaniem nieprzewidywalnym, a zatem losowym. Nie ma czegoś takiego jak "determinizm z elementami losowości". Pomijając fakt, że to co napisałeś jest wprost oczywiste, ponieważ jesteśmy w stanie obliczyć chociażby ruchy planet, przewidzieć niektóre zjawiska. Jednym pytaniem jest to, czy "czysta" losowość naprawdę istnieje (fizyka kwantowa, potwierdza, że tak :)) - nie oznacza to jednak, że wolna wola istnieje, a bardziej fakt, że na nasz proces myślowy i decyzyjny mogą wpływać czynniki nieprzewidywalne, ale nie zależne od nas samych
Ja zaryzykuję stwierdzenie że skoro w wierze Katolickiej Bóg jest wszechwiedzący to on zdecydowałaś za każdego z nas czy trafimy do nieba czy do piekła. Ponieważ skoro on wie co będziemy robić i nie angażuje się w to to mamy już naszykowane miejsce tak samo w przypadku kiedy ingeruje w nasze życie
Oglądam ten materiał kolejny raz jednak tym razem z powodu utraty mojego kota, który zmarł przez tak dobrane przypadki, że aż trudno mi w to uwierzyć, że faktycznie tak się stało. Kot miał pół roku, była cała i zdrowa, mega się przywiązywała do mnie i do mojej dziewczyny i naprawdę nie potrafię się pogodzić z tym jak wiele różnych czynników wpłynęło na to, że tak to się skończyło... Potrafię pogodzić się z utratą kogoś bliskiego w sposób naturalny, ze starości czy z problemów zdrowotnych będąc przy tym po prostu przygotowanym na odejście ale po prostu nie potrafię pojąć jakim cudem wszystkie nagłe czynniki, które pojawiły się w moim życiu nagle sprawiły, że zmarła... Jakby to wszystko było zaplanowane od samego początku i jeśli tak to dlaczego i po co? Tyle wyszło tych przypadków przez, które doprowadziły one do tego, że zginęła że nie mogę uwierzyć w to że to po prostu zwykły przypadek...
Wreszcie mam świadomość, że od początku do samego końca czuję i rozumiem wszystko o czym mówisz. niezależnie od tego uznaję ten film za najlepszy na Twoim kanale ocw wg mnie. Bardzo fajnie gadasz mądralo
Nie, on wszystkiego nie powiedział, ba nawet 10% nie powiedział tego co na ten temat wiadomo. Pominął ważne rzeczy. A to w ogóle jest temat rzeka. Jednak to co powiedział skłania do dalszego studiowania tematu.
Już kilka lat temu czytałem na temat determinizmu i idei Demona Laplace`a i często doprowadza mnie to do ciężkich rozkmin :D niestety nigdy nie potrafiłem dokładnie wytłumaczyć swoimi słowami całej idei moim znajomym, a temat jest bardzo ciekawy. A sam w sumie jestem zdania, że wszystkie nasze czyny są z góry "zaprogramowane" przez energię która pojawiła się na początku wszechświata, później tworząc masę, cząstki, a w końcu nas. I tak sobie żyjemy w iluzji robiąc wszystko co podpowiada nam cała chemia i przepływające elektrony przez nas organizm. Jedyne co stoi na przeszkodzie to Zasada Nieoznaczoności Heisenberga, ale być może póki co jesteśmy zbyt ograniczeni
Zasada nieoznaczoności czy kwantowa losowość nie "ratują" wprost wolnej woli. Po prostu wówczas nasze decyzje stają się zależne od losowania stanu "świata": gdy losowanie zajdzie, nadal robimy tę 1 rzecz możliwą dla nas w danej konfiguracji :)
0:05 Codziennie gdy wstaję: 1. Budzę się 2. "Ja pie***le" 3. Idę do pracy. Gdy wychodzę z pracy: 1. Ja pie***le" 2. Wracam do domu. Czasami świadomie mając wybór używam innych słów i to byt było na tyle z wolnej woli na tym świecie.
Lubię takie optymistyczne spojrzenie na sprawę: Nasze decyzje mogą być kompletnie deterministyczne, ale nie oznacza to, że przyszłość jest już przesądzona i przewidywalna. Aby dokładnie przewidzieć przyszłość, trzeba by wykonać symulację *wszystkiego*. Jedyna taka możliwa symulacja dzieje się teraz, bo nie da się zasymulować wszechświata w ramach samego wszechświata. Co w tym optymistycznego? Nie jesteśmy aktorami, którzy odgrywają wcześniej napisane role. Jesteśmy raczej twórcami improwizacji, której kontynuacja nie istnieje i jest nieprzewidywalna, dopóki sami jej nie stworzymy. Nasza przyszłość nie jest zapisana na kamieniu. I choć nasze doświadczenia mogą być deterministyczne, jest coś pięknego w tym, że zaistnienie przyszłości wymaga naszego osobistego doświadczania teraźniejszości - po raz pierwszy i jedyny.
Zgadza się, determinizm nie oznacza fatalizmu. To znaczy że nasza przyszłość jest zależna od naszych decyzji i działań, a nie od z góry ustalonego przez Wszechświat planu. Jednak nasze decyzje i wybory są oczywiście zdeterminowane wieloma przyczynami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Poza tym nie widzę nic nie optymistycznego w koncepcji braku wolności woli.
Mierząc wszystko, jesteśmy wstanie przewidzieć przyszłość. Chyba, że specjalnie coś zrobimy inaczej. Ale wtedy... To tak jak z kwantami, obserwacja wpływa na wynik. Może kwanty mając coś związane z przyszłością i osią czasu? Tym więcej się uczę o fizyce, tym bardziej wierzę w Boga i
Jeden z lepszych filmów jaki u cienie widziałem - nie przez sam temat a podejście do niego - wiele osób zabierających się za ten temat przyjmuje postawę wynikającą ze scjentyzmu, zamyka sie w rozumieniu fatalnym i deterministycznym. Ty z kolei mimo że w krótkim materiale uwzględniłeś szerokie spektrum postaw i poglądów na tenat tak zawiły. Sam wierzę w wolną wolę (za tematowi poświęciłem znaczną część życia więc nie są to słowa byle laika) więc wszystkim osobom które przeżywają teraz kryzys egzystencjalny (been there done that) - uzbrójcie sie w błogi sceptycyzm, temat nie jest rozwiązany a dokładając do tego filozofie - wątpię aby kiedykolwiek był. Ostatecznie zagadka stoi na zagadce i jest to jeden z najpiękniejszych przywilejów życia jakie doświadczamy.
Dokonałem świadomego wyboru i postanowiłem napisać ten komentarz. Bardzo dziękuję za ten mind-blowing film (jak zawsze u Kacpra). Daje mocno do myślenia. Mam przyjaciela, który zawsze mawia, że "życie to sztuka wyboru". Po pooglądaniu tego materiału myślę sobie ... czyżby? Dodam jeszcze, że jak gram w gry fabularne i podejmuję jakieś wybory choćby w liniach dialogowych, a potem z jakiegokolwiek powodu muszę grę ponownie wczytać i przeprowadzić tę samą rozmowę, to zawsze wybieram te same elementy, które wybrałem wcześniej. Z tej prostej przyczyny, że to była wówczas moja decyzja, tak wybrałem i zapewne wybrałbym jeszcze raz gdybym mógł się cofnąć (choćby w prawdziwym życiu). Muszę ponieść tego konsekwencje bo tak działa wszechświat. Jeszcze raz wielkie dzięki za fantastyczną refleksyjną podróż. 🙇♂🙏
Sam niedawno miałem na ten temat rozkminę. Według mnie nie ma losowości, a wszystko sprowadza się do terminu zwanym "linearyzacją" związanym głównie z automatyką. Mamy dany układ, przykładowo jakiś silnik i nie jesteśmy w stanie obliczyć idealnie wszystkiego, całej jego sprawności, ponieważ są dane których nie znamy, np. mikrometr rdzy, lokalny przepływ turbulentny powietrza itp. czego nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Nasze obliczenia są uproszczone, na podstawie danych które możemy zmierzyć i widzimy ich zależność. Sam się zastanawiałem, czy jakby zrobić perfekcyjne równanie opisujące dane zjawisko w danym zamkniętym (szczelnym, odizolowanym od nas) obiekcie, to czy możemy w nieskończoność obliczyć jego stan w przeszłości i przyszłości? Czy tak jak w Assasin's Creed cofaliśmy się na podstawie DNA w przeszłość i myśli przodków, to czy zamiast niego dałoby radę na podstawie zaawansowanych zagadnień?
nie wiadomo czy jest tak jak mówisz gdy na szkło które 50% światła przepuszcza i 50% światła odbija puścisz jeden foton to co zrobi? eksperymenty pokazują że nie wiadomo i nie jest to kwestia tego że nie znamy perfekcyjnie struktury tej szyby jednak w interpretacji wieloświatowej dzieją się obie rzeczy i foton się odbije i przeleci przez szybę więc jest zachowana przyczynowość tylko taka w której dzieją się wszystkie skutki
Jeżeli sprowadzimy problem do reakcji czysto fizyko-chemicznych które swoje źródło mają w materialnych procesach to przy założeniu , że jesteśmy wstanie stworzyć idealnie takie same warunki do podjęcia decyzji jeszcze raz, to jest jakieś prawdopodobieństwo , że decyzja będzie taka sama jak za pierwszym razem ale źródlem naszych decyzji nie są procesy fizyko-chemiczne one są raczej skutkiem działania świadomości tak jak strach , nie jest tak , że najpierw się , pocimy , trzęsą nam się ręce mamy nogi z waty a dopiero później się boimy wszystkie te następstwa są wynikiem strachu a nie przyczyną . Pytanie jest o naturę strachu czym on jest i jak na nas działa , że powoduje takie reakcje ciała sam strach jest poza nami jest bardziej pojęciem niż bytem realnym . To samo tyczy się wolnej woli ,wola jest stanem świadomości obie są nie materialne choć mogą wywoływać oddziływanie na materię , procesy fizyko-chemiczne (fale mózgowe) itp ale są poza materią wobec nich transcendentne, nie jesteś w stanie powiedzieć czym jest świadomość i jak działa ona na materię choć możesz próbować opisac ich wzajemne odziaływanie .
@MateuszMisztela Nie ma świadomości poza materią. Jesteś biologiczną maszyną i tyle, to brzmi jak manifest komunistyczny "naukowców" dawnego ZSRR ,a co do tych zmian charakteru to może ulegają drobnym zmianom , nie wiem nie mam danych , jak masz to się podziel ale nie zmienia to faktu ,że te osoby dalej stwierdzają to że są tymi samymi osobami jeżeli tylko materia jest źródłem świadomości a Każdego dnia wymianie ulega 330 mld komórek, co stanowi około procenta wszystkich komórek w naszym ciele. W ciągu od 80 do 100 dni odnowieniu ulegnie ich 30 bln - tyle, ile mamy ich w organizmie.To w takim razie co 100 dni musielibyśmy zmieniać nie tylko charakter ale ulegalibyśmy zmianie cali na wszystkich poziomach ,tak się nie dzieje cały czas mówimy o sobie przez wszystkie lata naszego życia , że to my byliśmy i jesteśmy czyli musi być jakiś czynnik poza materialny który jest podmiotem naszej świadomości który niezależnie od materialnych przemian naszego organizmu jest źródłem naszego "ja".
A co jeśli wszystkie uważane przez nas nieprzewidywalne działania zostały już przewidziane? Czy można być szaleńcem który zachowuje się tak z powodu konkretnych przyczyn czy ten który zachwuje się tak bez żadnej przczyny, zachowuje się kompletnie losowo, nieobliczalnie i nieprzewidywalnie? Ale jeśli pewne myśli się pojawiły to świadczy to o tym że musiały być czymś wcześniej zdeterminowane, jakąś inną myślą, wspomnieniem, uczuciem, emocją. Czy w ogóle istnieje coś takiego jak przypadkowość, losowość? Co jeśli czegoś takiego wcale nie ma? A czemu tą decyzję, ten wybór, to działanie musimy podjąć właśnie my, czemu nie może zrobić tego ktoś inny albo czemu nie później i czemu Wszystkiemu zależy żeby stało się to właśnie teraz? Co jesli wszystko to odłożyć w czasie. Czy wtedy harmonia Wszechświata zostanie zaburzona, coś pominiemy, coś zepsujemy albo zniszczymy, będziemy w pewnym sensie odpowiedzialni za nasz wybór? Czemu komuś tak zależy żeby ta gra zwana Życiem toczyła się w taki a nie inny sposób? Czemu nie może toczyć się inaczej i czemu tak właśnie oznacza że się toczy harmonijnie, uporządkowanie. Czy możemy temu przeciwdziałać i tworzyć chaos, czy wytrzymalibyśmy konsekwencje i skutki, czy da się działać wbrew zasadom i porządkowi Wszechświata? Czemu w ogóle powinniśmy żyć w sposób uporządkowany, harmonijny i zgodny z zasadami Wszechświata? Czemu większość mimo wszystko wybiera porządek? Ludzie to istoty duchowe które z natury chcą jak najlepiej więc czulibyśmy się źle gdybyśmy wybierali czy działali inaczej. Nie jesteśmy do tego zmuszani ale to nasze emocje i uczucia poniekąd nas zmuszają. Czemu je mamy? Żeby wszystko działo się zgodnie z wolą Życia, Wszechświata, Wszystkiego, Boga? Wola Boga to także nasza wola bo my sami jesteśmy jego częścią. Trudno byłoby przeciwstawić się nam samym sobie.
@kokojambo1298 Coco Jumbo i do przodu. To moje motto. Niezłe, nie? (Bolec) 😂 Wiele rzeczy nam się wydaje a jednak są prawdą. Jak pisze się że "się wydaje" to ludzie nawet się nie zastanowią i od razu odrzucą, stwierdzą że to bujdy, tylko jakieś wymysły i bezsensowne, próżne gadanie. W życiu trzeba czasem coś przemyśleć bo inaczej nie wiele byśmy różnili się od bezemocjonalnych, bezuczuciowych, bezmyślnych robotów którzy tylko wykonują swoje zadania
Material bardzo ciekawy. Moje poglady na temat wolnej woli są takie same jak w przedstawionym materiale. Wolna wola to po prostu iluzja zdeterminowana przez ogrom czynników. Problem zaczyna się kiedy zdamy sobie sprawę, że jezeli wolan wola nie istnieje, to kiedy zrobie cos zlego, to nie jest to moja wina, tylko wina nieukierunkowanego losowego procesu, więc nie ponosze żadnej odpowiedzialnosci za zwoje czyny. Tego typu stanowisko ma opłakane w skutkach konsekwencje, jak utrata moralności - jak wskazują osoby najczęściej religijne, ale tak naprawdę co z tego? Przecież i tak pomimo tego faktu można wprowadzić prawo i ograniczenia, bo wiadomo co spowoduje taki styl życia. Nie stoi to na przeszkodzie, aby pomimo smitnej rzeczywistosci wprowadzic pewne ograniczenia. Dlatego mamy prawa, zakazy i nakazy, aby ograniczyć naszą samowolkę.
Jan 6:40 "A to jest wola Ojca mego, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w niego, miał żywot wieczny, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym." 1P 2:15-16 "Albowiem taka jest wola Boża, abyście dobrze czyniąc, zamykali usta niewiedzy ludzi głupich, Jako wolni, a niejako ci, którzy wolności używają za osłonę zła, lecz jako słudzy Boga."
Wstawki z fraktalami/psychodelicznymi widoczkami na propsie. Co do wolnej woli, ja osobiście wierzę w to, zakładając teorię wielo światu, moja "wolną wola" umieszcza mnie(świadomość) w moim wyborze, ale pozostałe również istnieją. Co do rozważań nad wpływem na załamanie fali prawdopodobieństwa/kocie w pudełku- pragnę zauważyć że sami jesteśmy w tym pudełku.
Nasze poczucie wolnej woli wynika ze "świadomości" uczestniczenia w procesie decyzyjnym. Kwiat rosliny na warunek w postaci światła reaguje otwarciem. W naszym przełożeniu owe "światło" - czyli dylemat, to coś mniej oczywistego. Potrzebujemy więcej informacji na podstawie których określamy czy mamy "się otworzyć" tzn podjąć decyzję, zaregować. Jeśli wybieramy kierunek studiów poprostu zaprzęgamy większą moc przerobową mózgu niż jak mamy "zdecydować" że nasze źrenice muszą zareagować na nadmiar światła. Stąd występujace pierwszym przypadku "złudzenie" że mamy wybór to nic innego jak jeden wielki loading naszego systemu z jedną możliwą wypadkową.
Może wyjdę na przemądrzałka, ale dla mnie sprawa jest całkiem prosta. Zarówno wolna wola (świadomość, która podejmuje ostateczną decyzję) jak I czynniki wpływające na podjęcie decyzji (emocje czy podświadome programy, jak głęboko zakorzenione nieświadome obawy lub traumy, itp.) to dwa oddzielne ośrodki, które ze sobą współdzialają. Podświadomość ma za zadanie analizować wszelkie zebrane w trakcie swojej egzystencji informacje I na ich podstawie wysyłać odpowiednie sygnały do ośrodka świadomości, który na ich podstawie podejmuje działania lub tego nie robi. I w tym przejawia się wolna wola świadomości, że ona nie musi działać pod dyktando owych sygnałów. Oczywiście ktoś może mieć silniejszą wolę, a ktoś słabszą. Jeden będzie łatwiej ulegał swoim emocjom, a drugi będzie się z powodzeniem im opierał. Ale zawsze ostateczna decyzja należy do świadomego ośrodka władzy. Jeśli ktoś wywiera na ciebie presję, a ty mu ulegasz i robisz coś czego nie chciałeś zrobić, to to nie oznacza, że twoja wolna wola została unicestwiona. Nie. To oznacza, że wolałeś ulec, niż ponieść potencjalne konsekwencje wynikające z nie ulegnięcia wywierającemu presję. Ale to nadal była twoja decyzja. Tak samo jest w relacji pomiędzy świadomością, a podswiadomoscią. Jeśli podświadomość mówi ci "uciekaj, albo dostaniesz wpiernicz", to możesz się jej posłuchać I uciec, albo tego nie zrobić I narazić się na potencjalne obicie buźki. Tak więc wolna wola w przypadku człowieka jest zarówno deterministyczna, gdyż nasza podświadomość operuje na konkretnych zasadach, jak I losowa, ponieważ w ostateczności to świadomość decyzję podejmuje I nie musi być ona zgodna z tym do czego nakłania nas podświadomość. Jasne, czasami wydaje się dla nas niemożliwym, by nie oprzeć się strachowi, albo nie dać ponieść się emocjom, ale wiele wybitnych jednostek wielokrotnie udowadniało, że nawet w najbardziej przerażających warunkach byli w stanie w imię wyższych wartości podjąć decyzje na przekór wszystkiemu, nawet jeśli skazywali sie na pewną śmierć, której mogliby uniknąć.
Nawet, jeśli chcemy zrobić coś nieoczekiwanego, to ta chęć wynika z przyczyn niezależnych od nas. Wszelkie nieoczekiwane (z pozoru) rzeczy wynikają z przyczyn, które są osadzone w naszym świecie. Dlatego nie ma szans na prawdziwą oryginalność osiągniętą w pojedynkę. IMHO oryginalność można osiągnąć jedynie w efekcie kolizji ludzi i pomysłów.
za krótko! za mało! więcej! 🙂 Panie Kacprze, robi Pan kawał dobrej roboty, Pańskie filmy są ciekawe, skłaniają do refleksji, przekazują twardą nauką w przystępny sposób, ale... za mało!!! 🙃 chcemy więcej! pozdrawiam serdecznie!
Ciekawość to pierwszy stopień do piekła :) Przykładowo ludzie byli ciekawi budowy atomu i dowiedzieli się jak zrobić bombę atomową a potem termojądrową. Źli ludzie użyli ją w celu zniszczenia miast, gdzie żyli normalni, niewinni ludzie. Spalili ich żywcem jak w piekle.
Da się połączyć losowość z determinizmem. Przy wieloświecie, jesteś przypisany do jakiejś gałęzi linii czasu, ale nie wiesz której i nie potrafisz przewidzieć co będzie dalej na poziomie fizyki kwantowej, ale jakby spojrzeć z góry na wszystkie gałęzie, to ty w jednej gałęzi masz całkowicie zdeterminowany każdy krok, i w drugiej gałęzi masz całkowicie zdeterminowany każdy krok, tylko że nieco inaczej. Nie ma chyba żadnego powodu, że ty jesteś akurat w drugiej a nie pierwszej gałęzi, w tym sensie jest to losowe. A nadal jest zdeterminowane. Nie ma tu sprzeczności. Czegoś innego niż losowość albo determinizm nie widzę, więc wolną wolę uznaję za magiczne hasło z którym ma się jakąś emocję wyjątkowości, i nic więcej się za tym pojęciem nie kryje, nie ma tam treści ani definicji, która oddawała by tę emocję. Bo i ta emocja jest zwyczajnie fałszywa.
Wolna wola nie ma nic wspólnego z samymi wyborami jako takimi. Bo nie na tym polega moralność jako taka. Wszystkie nasze wybory mogłyby być zdeterminowane - a i tak mielibyśmy wolną wolę. Dlaczego? Ponieważ wolna wola to wolność wyboru naszej postawy z którą do wyborów podchodzimy. Dokładnie ten sam wybór może być dobry albo zły zależnie od tego, jaką mieliśmy intencję i co chcieliśmy osiągnąć. Nie mamy kontroli nad tym, co ostatecznie z naszych wyborów wyniknie. Nie mamy też całkowitej kontroli nad okolicznościami i zakresem naszych wyborów. Ale mamy kontrolę nad *INTENCJĄ,* z jaką wybory podejmujemy. I dlatego to intencja określa, czy jesteśmy dobrym czy też złym człowiekiem. To intencja i nasza postawa stopniowo nas prowadzi w kierunku dobra albo zła. I to my decydujemy, jaki kierunek wybierzemy. I w każdym momencie możemy zawrócić, dopóki jeszcze żyjemy.
"Żadna najpotężniejsza nawet dawka pesymizmu nie sprawi, że odczucia człowieka przestaną być dla niego prawdziwe". Może dawka pesymizmu nie, ale derealizacja i depersonalizacja owszem. Jako, że osobiście zmagam się z tym od kilku lat i do tego przewlekle, to śmiało mogę stwierdzić że już prawie nie pamiętam jak to jest odczuwać coś jako prawdziwe, lub odczuwać że ma się jakąś sprawczość/decyzyjność. Rzeczy po prostu się dzieją, czy to w zewnętrznym świecie, czy to w "moim" ciele/umyśle ("moim" w cudzysłowie, bo nie odczuwam ciała jako swojego, tylko jako jakąś obcą powłokę w której jestem uwięziona), a ja tylko je obserwuje z boku, jakby zza grubej szyby.
I to jest zabawne, bo my rozumiemy losowość na dwa sposoby. Pierwsze rozumienie losowości mówi o tym, że coś nie ma przyczyny, więc nie można przewidzieć konsekwencji, drugie rozumienie mówi o tym, że coś ma tak wiele przyczyn, że nie da się zrozumieć konsekwencji. Ja bym powiedział, że wolna wola jest silnikiem losowości, bo poza wybieraniem rezultatu możemy wybrać co będzie jego przyczyną. Chodzi o to, że istnieje pewien szereg zmiennych, których nie znamy, ale w skutek analizy problemu, a co za tym idzie kolejnych sygnałów neuronalnych, zwiększamy ilość przyczyn, które znamy. Np. Stoję przed wyborem: Zjeść coś teraz, czy później? Na tę decyzję wpływ ma szereg nieznanych mi czynników, ale zastanawiam się i w ten sposób zamieniam je na znane. Myślę nad swoimi odczuciami, jak np. głód, czy apetyt. Myślę nad tym, jaka jest pora dnia, oraz nad tym ilu jest domowników (czyli patrzę na dostępność jedzenia), itd. Ponadto mogę sprawdzić co jest w lodówce i stwierdzę, że poczekam aż zgłodnieję bardziej, bo teraz nie mam na nic ochoty, więc dodaje przyczynę mojej decyzji, by zjeść później. I to sprawia, że moja decyzja nie jest przewidywalna, ale ja jednocześnie mam na nią wpływ. Jest też kwestia tego co decyduje o tym jakie zmienne dodam, a jakich się pozbędę z moich rozważań. No tutaj tak jak powiedziałeś wspomnienia o tym mówią. Czy znając wspomnienia danej osoby można przewidzieć jaką decyzje podejmie? Tak, bo jedyna osoba która zna Twoje wspomnienia to Ty, a Ty jesteś zdolny powiedzieć jaką podejmiesz decyzje. Nikt poza Tobą nie jest w stanie tego przewidzieć. I też działa to trochę jak z fotonami, bo próba poznania wszystkich twoich wspomnień wymaga ingerencji w twoje życie, więc automatycznie tworzy kolejne wspomnienie.
Brawo za podjęcie tak trudnego, abstrakcyjnego tematu. Dobrze rozumiany determinizm prowadzi w prostej linii do wniosku o tym, że nie instnieje wolna wola( ( wedlug mnie łączy się z innym tematem dość abstrakcyjnym, ale i modnym tzn. idea życia w symulacji). Gdyby móc zbudować potężnych komputer, który w mgnieniu oka wyliczy położenie atomów w moim otoczeniu to bez trudu można by przewidzieć przyszłość. To co zrobię jutro musi się wydarzyć i można by obliczyć już dziś to, co się wydarzy tym samym poznając przyszłość.
Opisujesz coś w rodzaju demona Laplace'a. Takowy nie może istnieć z wielu powodów. Pierwsza rzecz, to jest to, że mamy zasadę nieoznaczoności Heisenberga, która mówi, że nie możesz precyzyjnie znać położenia oraz pędu cząsteczki jednocześnie. Im bardziej precyzyjnie znasz położenie, tym mniej znasz jej momentum. Jest to prawo, którego nie możesz złamać. Oraz idea takiej wszechwiedzącej maszyny prowadziłaby do paru paradoksów. Sam akt obserwacji dokonywany przez tą maszynę, zmieniłby system w jakim się ona znajduje. Jeśli maszyna wiedziałaby co zrobisz za 2 minuty, mógłbyś spytać ją o to i na podstawie tej informacji, zaprzeczyć jej nieomylnemu osądowi :p
Jak dla mnie nasza tożsamość determinuje spektrum losowości dla naszych wyborów. Pewnego rodzaju zakres możliwości według których się poruszamy, ale dalej jest tam miejsce na pewną losowość i zmienność.
Losowość nie oznacza wolnej woli. Jeżeli rzucę moneta i przyjmiemy że jest to losowe i będziesz musiał coś zrobić dlatego że wypadła reszka albo orzeł to mi nie wpisuje się w definicje wolnej woli.
00:16 - nie.. ja całe życie czuje się jak na rozdrożu. od pierwszej sekundy złapania świadomości jaką pamiętam jeszcze sprzed przedszkola jak i dziś czy jutro natychmiast w momencie wybudzenia się ze snu. 00:30 - zdaję sobie sprawę i dlatego korzystam. gdybym nie zdawał sobie sprawy zamiast korzystać z wolnej woli reagowałbym instynktownie. na tym polega świadomość że jestem świadom.. 00:36 - niemożliwy wybór? na płaszczyźnie teoretycznie to niemożliwe taki problem może istnieć wyłącznie u jakiś materialistów tudzież ludziach co wyznają determinizm w taki czy inny sposób. każdy wybór jest wolny - różnica jest wyłącznie w puli dostępnych rozwiązań. wybory zawsze są dwa (uczynić/nieuczynić), z tym że czasem mamy do uczynienia mamy wyłącznie jedną ścieżkę wydarzeń. nadal jednak możliwości są 2. 00:55 - wybory nas nie definiują tylko wybory są afiszowaniem się "Nas" samych. więc tak naprawdę jeśli się zastanowisz to nie musisz podjąć decyzji ponieważ tak naprawdę prawdziwą definicją "ciebie" nie jest wybrana przez ciebie decyzja lecz ta rozterka którą miałeś (jaką decyzję podjąć...) - jesteś tą niepewnością a nie wyborem który nie jest idealny jak to o czym marzysz gdyż rozterka miała miejsce ponieważ nie chcesz podjąć decyzji złej a masz do wyboru same złe. wybór więc będzie losowy i niedefiniujący ciebie jeśli na koniec dylematu nie odpowiesz "teraz wiem jak postąpić!". 1:10 - możemy - w naszej głowie, wyobrażając sobie. wystarczy że masz wystarczająco dużo wiedzy by przemyśleć wszystkie zmienne i obliczyć wszystkie potencjalne kombinacje. idzie się tym zaspokoić równie dobrze co faktycznym uczynkiem. stąd się bierze honor, wierność, to że miłość nie szuka swego, dlatego nie osiadamy na laurach - ponieważ żyjemy konceptem a nie naszym doczesnym, jednorazowym, przemijającym, samym w sobie pustym, ludzkim życiem. 1:25 - nie nie wpłynęło by na nasz wybór. my z teraz jesteśmy decyzjami siebie ze wczoraj a my jutro będziemy decyzjami siebie z dzisiaj. co za tym idzie jeśli się dobrze zastanowisz doskonale wiesz kim będziesz za rok a więc już teraz możesz wziąć poprawkę na samego siebie z teraz. dalej mi się nie chce komentować..
@@Olashenco widzi, pierwsza reakcją było zobaczenie, komentarz został dodany kilka sekund po dodaniu filmu, więc jeszcze nie przesłuchałem treści owego filmu
Zastanawiam się czy wolna wola mogłaby być częścią świadomości grupowej a raczej nieświadomości grupowej. To na co się decydujemy jest głównie dyktowane tym w jakiej sytuacji się znajdujemy, jakim otoczeniu, i jaka była nasza dalsza i bliższa przeszłość ale ludzie których zawsze nazywamy zdrowymi dopasowują się do społeczeństwa. Może to że zdrowi dopasowują się do społeczeństwa ma coś wspólnego z tym jak myśli wpływają na prawdopodobieństwo tak jak w tym eksperymencie z robotem i kurczakiem i innych podobnych gdzie badano wpływ myśli na losowość. Jeszcze się zaraz okaże że tak jak nie tylko mózg a całe ciało ma wpływ na nasze zachowania i sposób myślenia to jeszcze to wszystko będzie miało pośrednie przełożenie na rozwój społeczeństwa, tak jakby nieświadome komórki i bakterie tworzyły jeden organizm. (jak ktoś będzie zdolny zrozumieć ten lekko chaotyczny ciąg myśli który przed chwilą miałem to zapraszam do dołączenia się do zadumy nad tym tematem)
Myślałam o tym po obejrzeniu filmiku i uważam że jest błędny! Już wyjaśniam. Ja na przykład często wybieram na podstawie losu 😊 tak z zabawy. Stoję w kolejce i myślę: jak następny stanie za mną facet to zrobię pomidorówkę a jak kobieta to żurek 😅. Albo: jak jutro będzie deszcz to idę na basen a jak będzie słońce to idę na rolki. Albo rzut monetą. Mój wybór to sposób podjęcia decyzji który może być dyktowany jakąs tam chemią w mózgu ale sam wybór jest od tego niezależny.
Dosłownie dwa dni po tym jak wrzuciłeś ten materiał rozmawialiśmy o tym na zajęciach z logiki. Mój prowadzący chyba jest fanem twojego kanału. Szkoda, że nie wspomniałeś o eksperymentach Libeta, bo pokazują one coś bardzo ciekawego, a mianowicie, że decyzja zostaje podjęta przez mózg zanim osoba sobie to uświadomi. Pojawia się tam też problem świadomego veta, którego w sumie sam Libet nie umiał rozwiązać. Mimo wszystko wolna wola i jej koncept jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa, przynajmniej w takiej formie w jakiej istnieje teraz, bo inaczej nie moglibyśmy karać przestępców za swoje czyny, bo przecież nie podjęli decyzji o nich świadomie.
eksperymenty Libeta tak samo jak zjawisko świadomego veta są błędnie mylone z deterministyczną aktywnością mózgu - bardziej udowadniają istnienie podświadomości i świadomości, ale nie są bezpośrednio powiązane z tematem. Dodatkowo były one przeprowadzane dla bardzo prostych czynności (wciśnięcie przycisku), nie bardziej złożonych myśli
Jestem na początku filmu , ale dokładnie taką rozkmine miałem ostanio, że żałownie słowich wyborów jest dziwne ponieważ zawsze staram się podejmować najlepszą decyzje względem mojej wiedzy na ten temat i to, że teraz postąpił bym inaczej nic nie zmienia.
Przyczynowość jest założeniem przez które interpretujemy obserwowane fakty a nie czymś pewnym. Nie obserwujemy przyczynowości. Stąd twierdzenie, że wszystko ma swoją przyczynę jest mocno wątpliwe.
Jeśli kogoś interesuje temat wolnej woli, to polecam książkę: "Wolna wola. Czy jesteśmy odpowiedzialni za nasze czyny?" - Dennett Daniel C. Caruso Gregg D.. Jest ona co prawda bardziej o podejściu filozoficznym do tego tematu oraz na pewno trzeba się skupić czytając tę książkę, ponieważ czytamy debatę/rozmowę dwóch filozofów, ale wydaję mi się, że warto :)
Jak by można było cofnąć czas, to nie było by od jutra pieniędzy. Wszystkie by zostały wygrane lub wydane mądrzej, więc nie miały by sensu istnienia. A to akurat było by zbawienne dla Świata !!!
Może jest tak, że nasza wola i w związku z tym decyzje to po prostu najbardziej prawdopodobna opcja w danym momencie. Tak jak wg fizyki kwantowej jakiś przedmiot, np. kubek może się nagle rozpaść, to tego nie robi, bo jest to mniej prawdopodobne niż to, że to zrobi. Cząstki elementarne znajdują się, np. w wielu miejscach na raz i nie mogą się "zdecydować" na konkretne miejsce, bo wszystkie miejsca są jednakowo prawdopodobne. Może skomplikowanie naszego umysłu i warunków w których przebywa działa jak ten nie rozpadający się kubek?
wszystko ma swoją przyczynę?? a co jeśli to tylko punkt widzenia np czy biegun północny Ziemi ma swoją obiektywną przyczynę? czy jakiś konkretny punkt na powierzchni kuli jest wyjątkowy?? czy będąc już n atakim biegunie północnym możn apójść dalej na północ?? to samo tyczy się czterowymiarowo-czasoprzestrzennie wszechświata, tylko trzeb awiększej wyobraźni. Nie da sie zajrzeć dalej poza powierzchnię hipersfery jakim jest początek wszechświata . to jest analog takiego naszego bieguna północnego. Nie ma wcześniejszej przyczyny bo po prostu ta struktura tam jest i koniec kropka, to jest po prostu złe pytanie bo przyczynowość, lokalnosć i determinizm w mikroskali nie istnieje. Nasza świadomosc też m aspore opóźnienia w przetwarzaniu danych to co wydaje nam się że robimy świadomie i że niby to nasz wybór tak naprawdę miało swój automatyczny mimowolny początek w reakcjach chemicznych w mózgu ułamki sekund wcześniej poza świadomą kontrolą. Nie mamy wolnej woli, mózg robi wszysto wcześniej za nas podsuwając nam iluzje teraźniejszości i możliwosci wyboru.
Wpadłem na te rozkminę jak myślałem nad losowością w Heroes III, jeżeli zrobisz wszystko tak samo, za każdym razem bot zachowa się w taki sam sposób, a morale i inne zmienne też wejdą tak samo jak za poprzednim razem. Jeżeli istnieje zmienna, która wprowadza losowość, to istnienie takiej losowości byłoby całkiem... dziwne :) Fajnie się dowiedzieć, że ma to swoją nazwę. Jeżeli faktycznie był jakiś wybuch i był idealnie symetryczny, bo np. zaczynał się w jednym punkcie i był pośrodku niczego, to być może istnieje gdzieś po drugiej stronie identyczny świat z identycznymi nami, gdzie wszystko działo się tak samo jak u nas ;D
Nauka nie wie zbyt wiele na temat podświadomości wrzucając wszystko do jednego wora o tej nazwie. Chyba, że masz coś więcej na ten temat, chętnie to sprawdzę.
Miałam w swoim życiu nie mało takich decyzji, przy których do ostatniej chwili mocno się wahałam. Moje wspomnienia, emocje, przekonania itd. mówiły mi, że obie opcje są tak samo złe lub tak samo dobre i ostatecznie wybierałam na chybił trafił (czasami wręcz dosłownie, rzucając monetą). Jestem przekonana, że gdybym cofnęła się do takich momentów, mogłabym za drugim razem wybrać inaczej.
@MateuszMisztela stan mojego umysłu w tamtej chwili podpowiadał mi "nie mam pojęcia co robić. Rzucam monetą i niech los zdecyduje." Rzut monetą mógłby wypaść inaczej.
Wydaje mi sie, że wolna wola to też poniekąt liczba przyczyn które dostrzegamy i na podstawie których podejmujemy decyzje. Do póki niczego nie zrobimy, to mamy jeszcze czas na przemyślenie sytuacji i wybór lepszej ścieżki. Tak więc wybór nie polega tylko na tym w którą stronę pójdziemy, ale także w którym momencie zdecydujemy się na ruch.
Hejka, pomijasz dość oczywisty zawiązek pomiędzy czasem, a świadomością. Jak spróbować ten związek rozkminiać, to widać, że paradoks, na którym opierasz wywód, jest słabo uzasadniony. Pozdrawiam i dzięki za odcinek.
Gdyby zdefiniować naszą wolną wolę jako podejmowanie działania, które oceniamy w danym momencie jako najkorzystniejsze, to my tą wolną wolę mamy zawsze. Nie ma innych rozwiązań - jest jedno, to najlepsze. Gdyby chcieć usunąć determinizm z tego układu, to chyba trzeba byłoby wprowadzić jakiś czynnik losowości, niczym generator liczb losowych w komputerze. I wtedy byłoby to coś poza naszą kontrolą, przez co nasza wola ... straciłaby kontrolę nad naszymi działaniami. Stracilibyśmy wolność bez determinizmu.
W teorii nawet jak chcesz zmienić swój "Los" i oszukać przyszłość to tak naprawdę twoją przyszłością była próba oszukania jej i koniec końców nic nie zmieniłeś. Jeżeli cofniesz się w czasie i zacznie biec do przodu to wszystkie wydarzenia będą identyczne jak przed cofnięciem go więc przyszłość można odczytać w teraźniejszym czasie jeżeli znamy wszystkie informacje. To jest dowód teoretyczny tego, że nie ma wpływu na to co się wydarzy i gdzie będziesz za 20 lat.
Właściwie, mówisz o efekcie motyla, bo podejmowane przez nas wcześniej decyzje, wpływają na te późniejsze. Dlatego nie możemy ich zmienić, musielibyśmy się cofnąć jeszcze wcześniej, żeby zmienić decyzję, która pchnęła nas do podjęcia późniejszej decyzji. Co już jest bardzo paradoksalne, bo nie będziemy mogli zmienić tej decyzji, bo podjęcie jej było podyktowane JESZCZE wcześniejszą decyzją. Dlatego tyle mówi się, o podejmowaniu w życiu dobrych decyzji i konsekwencji wyborów. Więc może ja bym zadał pytanie... Czy da się przerwać pętlę. Pewnie nie, bo jej przerwanie też było zależne od stanu świadomości, w jakim się znaleźliśmy.
Znakomity, fascynujący temat i znakomity, fascynujący materiał. Osobiście uważam, że w życiu ludzkim wolna wola jest jedynie ułudą wynikającą z naszej niemożności ogarnięcia wszystkich czynników i zmiennych rozumem. Ale z tego właśnie powodu, że mamy przeświadczenie posiadania wolnej woli, a te czynniki, o którym wspomniałem, nam umykają, można by rzec, że wolną wolę istotnie mamy.
Jak byłem dzieckiem to wymyśliłem teorię ustaloności czyli w zasadzie Determinizm, jednak mój profesor fizyki z SGGW prof. Dolata, przedstawił mi założenia eksperymentu kwantowego z kotem. Wtedy tego nie akceptowałem, ale teraz uważam, że skoro efekty kwantowe nie mają przyczyn to istnieje takie jakby niewielkie rozmycie, czyli pełen determinizm odpada. To nie daje nam jednoznacznie wolnej woli.
Stary takiego filozofa to ja już dawno nie słyszałem, ale mówię tu w tym dobrym odczuciu. Ba, jajebistym wręcz... koleś rozpierdalasz kosmos na kawałeczki ale i tak udaje ci się to logicznie wytłumaczyć. Jaram się bo jestem taki sam. Gdybym mógł powiedzieć głośno to co myśle to prawdobpodobnie skończyło by się to na kanale na youtube. Może spróbuje hehe. "Inspiracja :)"
Wolna wola bierze się z niepewności jej posiadania. Tak jak nie może być mowy o wierze jeśli ma się więdzę o tym czy Bóg istnieje czy nie. Tylko jeśli nie wiesz czy Bóg istenieje możesz w niego wierzyć lub nie i "mieć" wolną wolę żeby móc go pokochać lub nie. Z pełną wiedzą o jego istnieniu nie ma mowy o prawdziwej miłości z własnej woli. Uważam, że nigdy nie nabierzemy pewności do tego czy mamy wolną wolę czy jej nie mamy, i to właśnie sprawia że można zdecydować że się ją ma lub nie. Wierząc w nią lub nie.
Moim zdaniem cena wolnej woli to nasz wysiłek i trud, który przekierowuje pulę przyszłych wyborów. Alternatywą jest podążanie za emocjami, mechanizmami ewolucji lub w szerszym aspekcie entropią. Tu też dokonujemy wyboru czy ulegam instynkom i jesteśmy przewidywalni czy też wybieramy człowieczeństwo i próbujemy kontrolować nasze instynkty wbrew prawu entropii 😊 a proporcje są pewnie zasadą Pareto: 80/20
Aż sprawdziłem czy muzyka w tle to przypadkiem nie Jake Chudnow... Ale inspiracją aż bije po oczach. Nareszcie mamy polskiego VSauce... Życzę rozwoju i rozmachu jak on.
Poczucie wolnej woli nie jest iluzją, bo my nie czujemy wolnej woli, my czujemy jakąś wolę, albo wynikającą z determinizmu albo wynikającą z losowości, nie wolną. Każdego kogo zapytasz o jego postępowanie będzie umiał przeprowadzić wstecz analizę dlaczego postąpił tak i tak, może błędnie może nie, ale to zrobi. Nie potrzebujemy zatem WOLNEJ woli, aby coś takiego robić, ani nawet jej iluzji. Potrzebujemy jedynie woli, którą skądś się bierze, mamy zwyczajnie jakieś chcenia i algorytm naszego mózgu, który podejmuje decyzje, które nazywamy naszymi, ale czy one są nasze? No niby są, bo to my, nasz organizm, nasz mózg, nasze chcenia itd biorą udział w loterii lub determinizmie wyboru. I jak wstajesz rano i zastanawiasz się czy zjeść jajecznic czy płatki śniadaniowe to nie jest żadną iluzją, że dzieje się ten proces, ale zwyczajnie nie zależy on od jakiejś wolnej woli, a on setek procesów, które dzieją się w naszym organizmie, a wcześniej działa się na zewnątrz. A więc to nie iluzja wolnej woli, to nazywanie woli, wolną, nie wiedzieć czemu.
Tej wolnej woli doszukiwałbym się w momencie gdy siądziemy zamkniemy oczy i będziemy mogli pomyśleć o czymkolwiek, i wybierzemy jedną z nich. Ludzie walczący z nałogiem czasem wygrywają, ale dlatego, że walczą.
Jakby pomyśleć o tym że chcąc wiedzieć uczysz się i oglądasz a może jednak odwrotnie może dowiesz się więcej kiedy przestaniesz szukać. Odpowiedź znajdzie Ciebie. Medytacja
@@ilesso medytacja może dać odpowiedzi/podpowiedzi, ale trzeba je potem w praktyce zweryfikować. Czasem odpowiedź z medytacji może być fantastyczna (nierealna)
@@PawelJimmi właśnie chodzi mi o to że człowiek zawsze wszystko musi weryfikować. Że zawsze musi wszystko brać albo na logikę albo na chłopski rozum. Pewnie nigdy nie medytowałeś albo nie próbowałeś otrzymać odpowiedzi w sposób mistyczny. Pytanie często musi być bardzo proste albo musi go po prostu nie być. Kiedyś miałem taką jakby wizję na jawie że widziałem pewna osobę w pewnym miejscu z kimś tam. No i w całej tej sytuacji xhwicilem kolegę i mówię mu że ta osoba będzie tam i będzie z tą z kimś tam. Pojechaliśmy sprawdziliśmy i było dokładnie tak jak to widziałem. Trochę taki motyw jak w oszukać przeznaczenie. Nie chodziło mi na pewno o to że medytujesz i zadajesz sobie pytanie jaki jest sens życia.
Hmm, rozumiem że jak podejmujemy jakąś ważną decyzję, przemyśleliśmy za i przeciw (na obecny nasz stan wiedzy) to decyzja zawsze by była taka sama... ale czy to odnosi się też do zupełnie nieistotnych decyzji? Załóżmy że stoję przed tobą, za plecami mam ręce, w jednej dłoni lizak o smaku X, w drugiej o smaku Y. Oba smaki ci pasują, jest to dla ciebie obojętne który dostaniesz. Czy za każdym razem byłaby to lewa ręka po cofnięciu się w czasie? Z jednej rozumiem że przecież to się już stało w określony sposób, więc inaczej się nie da, ale z drugiej taka decyzja wydaje mi się mocno losowa i obojętna dla jednej i drugiej strony, więc równie dobrze mogłaby to być prawa ręka.
Razem z kolegą mieliśmy tą rozkminę na wakacjach i teraz zawsze gdy wydarzy się coś niechcianego albo zrobimy coś głupiego to mówimy że było to "wydarzenie oskryptowane", które można było przewidzieć już w momencie wielkiego wybuchu i nie mamy na to wpływu.
nie mamy wolnej woli, nasze decyzje determinowane są prawami fizyki, tym, jak impulsy elektryczne pomiędzy strukturami z predefiniowanych związków chemicznych odbiegają swoją drogę. Nie przeszkadza nam to jednak w podejmowaniu decyzji, które wydają nam się "swoje własne". I trzeba z tym zgodnie żyć. I tyle. A determinizm ogranicza po prostu nasza wiedza. Świat podlega swoim zasadom, mimo tego czy je znamy czy nie i wówczas wydają się nam "losowe".
Argument fizyki kwantowej jest w pewnym sensie cykliczny. Aby udowodnić, że stan cząsteczki nie jest ustalony przed jej wykryciem (tj. losowość), należy odrzucić tzw. "Superdeterminism", co jest głównie motywowane właśnie odczuciem wolnej woli. Sabine Hossenfelder ma kilka filmików na ten temat.
Też miałem ostatnio taką rozkminę. Jeśli odrzucimy założenie, że człowiek ma duszę, to wszystkie nasze decyzje są wynikiem reakcji biochemicznych - człowiek nie ma na nie żadnego wpływu.
A co jeśli nasza wola jednak jest wolna (przynajmniej częściowo) a jej źródło które jest niejako w nas ma lub będzie mieć swoje wyjaśnienie w fizyce kwantowej np. poprzez coś takiego, że początek naszej woli albo naszych decyzji jest niejako w superpozycji?
To jest podobny dylemat, do tego z którym z znajomymi się przez dobry tydzień męczyliśmy. My pytaliśmy, co sprawia, że obiekt może przetrzymywać świadomość, oraz czym ta świadomość jest. Fragmentem tego jest pytanie zadane w tym filmie. Z chęcią więc posłucham!
To ciekawe, że dokładnie o tym napisałem jakiś czas temu wpis na blogu, z dokładnie tym samym rozumowaniem. Genialne umysły widocznie pracują podobnie :P Żeby to działało trzeba tylko założyć, że Wszechświat jest jak efekt domina, czyli jest deterministyczny - to znaczy, że te same warunki zawsze tworzą te same efekty. Naukowcy nie wiedzą czy jest deterministyczny, czy niedeterministyczny, ale ja mocno wierzę w to pierwsze. To więcej wyjaśnia. Co do zdarzeń "nieprzewidywalnych", o których mówisz, to możliwe, że są nieprzewidywalne tylko dla ludzi - jakbyś cofnął czas, to wydarzyłyby się identyczne kwantowe reakcje, których działania po prostu nie rozumiemy. Mimo wszystko czy mamy wolną wolę, czy nie, musimy nadal podejmować decyzje, żeby przetrwać chwilę dłużej, więc z punktu widzenia człowieka nie ma to większego znaczenia. Oprócz tego, że czasami mam wrażenie, że oglądam film, na który nie mam wpływu :P
Decyzje teoretycznie podejmowane przez nas zostały podjęte dużo wcześniej przez nasz mózg, także tak wygląda ta nasza "wolna wola". Pytanie, które można zadać, to czemu tak się dzieje oraz co powoduje ten wybór, świadomość, podświadomość, coś innego?
10:28 Zastanawiam się czy dałoby się rozdzielić powód oraz przyczynę. Np. Cebula (jej zapach) może być przyczyną płaczu ale nie powodem do płaczu. Być może możliwe jest podjęcie decyzji ze względu na racjonalny powód ale bez kompletnej determinacji łańcuchem przyczynowym.
Bezpodstawnie powiązales zasade nieoznaczoności Heisenberga z procesami zachodzącymi w mózgu. różnica między nimi to 21 rzędów wielkości czyli 21 zer po przecinku i nie ma żadnych dowodów na to że jedno ma wpływ na drugie. Interpretacja zjawisk kwantowych nie ma wpływu na to że w skali makro postrzegamy siebie jako odrębne byty ze świadomością i wolną wolą. Dla porównania w skali atomowej nie ma czegoś takiego jak krzesło tylko jest chmura większego prawdopodobieństwa pojawienia się atomów w określonym miejscu. Nie znaczy to że nie ma sensu używać słowa krzesło prawda?
Wiadomo, że wolna wola to przywilej istot rozumnych tylko pytanie, co jeżeli to nie nasza wolna wola zadecydowała o tym co chcemy zrobić, zrobiliśmy bądź robimy tylko sytuacja w której to się znajdujemy w czasie i przestrzeni? Co jeżeli prawdziwa wolna wola jest przywilejem tak na prawdę nie naszym a biologicznego bytu nie mającego nic wspólnego z czasem i przestrzenią a jednak żyjącego i o ile coś takiego ma prawo istnieć? Cholera, mam więcej pytań niż odpowiedzi...
Ja mam sny, w których widzę konkretne rzeczy z dnia codziennego, które dzieją się w podobny sposób później, ale to nie jest nigdy na tyle konkretne aby coś zmienić. Znajomy powiedział mi że to zbieg okoliczności, tylko po kilkunastym razem wydaję się że to coś więcej.
Ciekawe, samo podchodzenie do życia jako byśmy mieli nad nim kontrolę prawdopodobnie zmienia tyle, że nasze decyzje są ukierunkowane w inny sposób, niż kiedy byśmy zakładali, że i tak wszystko jest dziełem przypadku czy, że już z góry ta decyzja zapadła zanim jeszcze mogliśmy zadecydować.
W matematyce istnieje grupa równań różniczkowych pokazujących przebieg zmiany danego układu w czasie, które to równania NIEPOSIADAJĄ ROZWIĄZANIA - mimo, że znamy składowe systemu i siły jakie tam działają np. Równania Naviera-Stokesa będące jednym z siedmiu problemów milenijnych matematyki. Niema przeciwwskazań, żeby nasz wszechświat był układem tego typu.
11:00 tym filmem już zmieniłeś rzeczywistość razy skala czyli ilość osób które zobaczyły ten film 📼 podzielić przez percepcje jaką miała osoba oglądająca w momencie przyjmowania tej informacji = informacja zmienia rzeczywistość choć nie koniecznie jest losowa 🔀
wreszcie powrót do jakiejś normalnej pory
Ja dopiero wstałem do roboty;)
Czym właściwie jest normalna pora?
Kiedy?
Kolejny temat: Normalność 😂😂😂
XD zabawne
Na każdej imprezie są takie 2 osoby, które zawsze dywagują nad sensem wszystkiego i wszystkich, a ty jesteś na raz kilkoma osobami, słucha się ciebie niesamowicie dobrze, dużo do myślenia dajesz
To ja i ziomek który mnie rozumie 😂
Dzięki, że czytasz mi w myślach i w ciągu 24h od momentu jak próbowałem wytłumaczyć komuś ten temat i zawiodłem akurat wrzuciłeś film, który tłumaczy to lepiej, jestem zadowolony z dostarczanych przez ciebie usług, kontynuujmy tę współpracę.
i wytłumaczyłeś? co się dowiedziałeś? To co już wiedziałeś? Może popraw koncentracje i wypowiadanie się xD
Gruby! Schudnij!
@@piotr7992 Tak, koncentracja jest zdecydowanie problemem w takich sytuacjach, jednak nie jest to niestety coś co mogę wypracować tak o, z łatwością podobną do większości społeczeństwa
@piotr7992
nie zesraj się ćpunie
To absolutnie tragiczna wizja, że ktoś może urodzić się i z góry zostaje zdeterminowane, że za 11 lat napisze 'Pierwszy' pod filmem na YT...
Nie ma to jak kryzys egzystencjalny z rana
rel
gorzej jak kryzys zmieni się w zaburzenie :(
@wiktoracznyja po tym jakos bardziej... Na pewno musze teraz poszukac kilku rzeczy, o ktorych byla mowa w tym filmie.mocne rozkminy mnie dopadly!!!;P
Nagel „Jak być nietoperzem” w takim razie polecam.
@@skapiee3739 - gorzej jak zaburzenie zmieni się w schizofrenię.
Jedno z lepszych opracowań tego tematu jakie widziałem. A propo kompatybilizmu - dla mnie to bzdura jakich mało. Postawa największej słabości. W obliczu niewygodnej prawdy - uznajemy, że "jakoś" to jednak się łączy. Tylko nikt nie mówi jak. Kompatybilizm to jeden z lepszych przykłądów działania mechanizmóœ obronnych nawet wśród ludzi zawodowo zajmujaych się myśleniam, że tak to ujmę. Nawet fizycy polegli w tym temacie (choć generalnie najlepiej im idzie nie uleganie iluzją poznawczym) i odrzucili interpretacje superdeterministyczna MK - BEZ RACJONALNEGO POWODU! Po prostu uznali, że wolna wola musi być więc superdeterminizm jest bez sensu... To pokazuje jak silny jest w nas mechanizm podążania utartymi ścieżkami.
Determinizm i losowość nie są jedynymi możliwościami, to są dwie skrajności. Możliwy jest determinizm z elementami losowości. Czyli co do zasady większość decyzji jest określona z góry i nie moglibyśmy zrobić inaczej, ale są takie rzeczy, które są losowe i gdybyśmy ponownie znaleźli się w tym samym stanie, to wynik działania mógłby być inny. Wewnątrz naszego układu nerwowego także występują zjawiska kwantowe, które zdarzają się z pewnym prawdopodobieństwem, ale są losowe. Ta losowość może nastąpić nie w momencie podejmowania przez nasz umysł jakiejś decyzji, ale wcześniej. Poprzez efekt motyla skutki losowości będą coraz większe w czasie, aż w końcu doprowadzą do innego zachowania człowieka.
Determinizm wyklucza pojęcie losowości. Zakłada że przy konkretnym położeniu i pędzie cząstek da się przewidzieć całą przyszłość wszechświata i wszystkie zachowania istot żywych. Determinizm wprost wyklucza pojęcie "pełnej wolnej woli" niezależnej od czynników fizycznych i chemicznych, ponieważ obiektywnie patrząc wolna wola jest również zachowaniem nieprzewidywalnym, a zatem losowym. Nie ma czegoś takiego jak "determinizm z elementami losowości". Pomijając fakt, że to co napisałeś jest wprost oczywiste, ponieważ jesteśmy w stanie obliczyć chociażby ruchy planet, przewidzieć niektóre zjawiska. Jednym pytaniem jest to, czy "czysta" losowość naprawdę istnieje (fizyka kwantowa, potwierdza, że tak :)) - nie oznacza to jednak, że wolna wola istnieje, a bardziej fakt, że na nasz proces myślowy i decyzyjny mogą wpływać czynniki nieprzewidywalne, ale nie zależne od nas samych
Kto rano wstaje temu Kacper dawkę wiedzy daje ❤
Okej prawiczku:)
@@skwarek3387Co?
@@skwarek3387?
albo kto nie śpi całą noc
@@edwardmora4200ci, co śpią w dzień np wampiry
Kiedy chcesz poczytać ciekawe komentarze ale tylko co jest to te npc piszące że idealna pora na odcinek
Tia, liczyłem na ciekawą dyskusję + śmianko z tych, którzy nie ogarniają, ale i tak chcą się wypowiedzieć, a tutaj błędne koło odpowiedniogodzinowizmu
Ja zaryzykuję stwierdzenie że skoro w wierze Katolickiej Bóg jest wszechwiedzący to on zdecydowałaś za każdego z nas czy trafimy do nieba czy do piekła. Ponieważ skoro on wie co będziemy robić i nie angażuje się w to to mamy już naszykowane miejsce tak samo w przypadku kiedy ingeruje w nasze życie
Tak pod każdym jest od pewnego czasu i jestem bardzo tym zmęczony
Rel
Rell
Oglądam ten materiał kolejny raz jednak tym razem z powodu utraty mojego kota, który zmarł przez tak dobrane przypadki, że aż trudno mi w to uwierzyć, że faktycznie tak się stało. Kot miał pół roku, była cała i zdrowa, mega się przywiązywała do mnie i do mojej dziewczyny i naprawdę nie potrafię się pogodzić z tym jak wiele różnych czynników wpłynęło na to, że tak to się skończyło...
Potrafię pogodzić się z utratą kogoś bliskiego w sposób naturalny, ze starości czy z problemów zdrowotnych będąc przy tym po prostu przygotowanym na odejście ale po prostu nie potrafię pojąć jakim cudem wszystkie nagłe czynniki, które pojawiły się w moim życiu nagle sprawiły, że zmarła...
Jakby to wszystko było zaplanowane od samego początku i jeśli tak to dlaczego i po co?
Tyle wyszło tych przypadków przez, które doprowadziły one do tego, że zginęła że nie mogę uwierzyć w to że to po prostu zwykły przypadek...
Przykro mi trzymaj się ❤
Mógłbyś dokładnie opisać ?
Wreszcie mam świadomość, że od początku do samego końca czuję i rozumiem wszystko o czym mówisz. niezależnie od tego uznaję ten film za najlepszy na Twoim kanale ocw wg mnie. Bardzo fajnie gadasz mądralo
Nie, on wszystkiego nie powiedział, ba nawet 10% nie powiedział tego co na ten temat wiadomo. Pominął ważne rzeczy. A to w ogóle jest temat rzeka. Jednak to co powiedział skłania do dalszego studiowania tematu.
@@magnetek5171 zdaję sobie sprawę, że temat z pewnością nie został wyczerpany. Miałem przecież na myśli TEN film, nie sądziłem, że trzeba tłumaczyć
Już kilka lat temu czytałem na temat determinizmu i idei Demona Laplace`a i często doprowadza mnie to do ciężkich rozkmin :D niestety nigdy nie potrafiłem dokładnie wytłumaczyć swoimi słowami całej idei moim znajomym, a temat jest bardzo ciekawy. A sam w sumie jestem zdania, że wszystkie nasze czyny są z góry "zaprogramowane" przez energię która pojawiła się na początku wszechświata, później tworząc masę, cząstki, a w końcu nas. I tak sobie żyjemy w iluzji robiąc wszystko co podpowiada nam cała chemia i przepływające elektrony przez nas organizm. Jedyne co stoi na przeszkodzie to Zasada Nieoznaczoności Heisenberga, ale być może póki co jesteśmy zbyt ograniczeni
Zasada nieoznaczoności czy kwantowa losowość nie "ratują" wprost wolnej woli. Po prostu wówczas nasze decyzje stają się zależne od losowania stanu "świata": gdy losowanie zajdzie, nadal robimy tę 1 rzecz możliwą dla nas w danej konfiguracji :)
0:05 Codziennie gdy wstaję:
1. Budzę się
2. "Ja pie***le"
3. Idę do pracy.
Gdy wychodzę z pracy:
1. Ja pie***le"
2. Wracam do domu.
Czasami świadomie mając wybór używam innych słów i to byt było na tyle z wolnej woli na tym świecie.
Lubię takie optymistyczne spojrzenie na sprawę:
Nasze decyzje mogą być kompletnie deterministyczne, ale nie oznacza to, że przyszłość jest już przesądzona i przewidywalna. Aby dokładnie przewidzieć przyszłość, trzeba by wykonać symulację *wszystkiego*. Jedyna taka możliwa symulacja dzieje się teraz, bo nie da się zasymulować wszechświata w ramach samego wszechświata.
Co w tym optymistycznego?
Nie jesteśmy aktorami, którzy odgrywają wcześniej napisane role. Jesteśmy raczej twórcami improwizacji, której kontynuacja nie istnieje i jest nieprzewidywalna, dopóki sami jej nie stworzymy. Nasza przyszłość nie jest zapisana na kamieniu. I choć nasze doświadczenia mogą być deterministyczne, jest coś pięknego w tym, że zaistnienie przyszłości wymaga naszego osobistego doświadczania teraźniejszości - po raz pierwszy i jedyny.
Zgadza się, determinizm nie oznacza fatalizmu. To znaczy że nasza przyszłość jest zależna od naszych decyzji i działań, a nie od z góry ustalonego przez Wszechświat planu. Jednak nasze decyzje i wybory są oczywiście zdeterminowane wieloma przyczynami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Poza tym nie widzę nic nie optymistycznego w koncepcji braku wolności woli.
Mierząc wszystko, jesteśmy wstanie przewidzieć przyszłość. Chyba, że specjalnie coś zrobimy inaczej. Ale wtedy... To tak jak z kwantami, obserwacja wpływa na wynik. Może kwanty mając coś związane z przyszłością i osią czasu? Tym więcej się uczę o fizyce, tym bardziej wierzę w Boga i
Przyczynowość doprowadziła mnie tutaj w momencie publikacji odcinka, dziś była więc łaskawa 🧙♂️
Jeden z lepszych filmów jaki u cienie widziałem - nie przez sam temat a podejście do niego - wiele osób zabierających się za ten temat przyjmuje postawę wynikającą ze scjentyzmu, zamyka sie w rozumieniu fatalnym i deterministycznym. Ty z kolei mimo że w krótkim materiale uwzględniłeś szerokie spektrum postaw i poglądów na tenat tak zawiły. Sam wierzę w wolną wolę (za tematowi poświęciłem znaczną część życia więc nie są to słowa byle laika) więc wszystkim osobom które przeżywają teraz kryzys egzystencjalny (been there done that) - uzbrójcie sie w błogi sceptycyzm, temat nie jest rozwiązany a dokładając do tego filozofie - wątpię aby kiedykolwiek był. Ostatecznie zagadka stoi na zagadce i jest to jeden z najpiękniejszych przywilejów życia jakie doświadczamy.
Jak kurczę z tego wyjść?
Dokonałem świadomego wyboru i postanowiłem napisać ten komentarz. Bardzo dziękuję za ten mind-blowing film (jak zawsze u Kacpra). Daje mocno do myślenia. Mam przyjaciela, który zawsze mawia, że "życie to sztuka wyboru". Po pooglądaniu tego materiału myślę sobie ... czyżby?
Dodam jeszcze, że jak gram w gry fabularne i podejmuję jakieś wybory choćby w liniach dialogowych, a potem z jakiegokolwiek powodu muszę grę ponownie wczytać i przeprowadzić tę samą rozmowę, to zawsze wybieram te same elementy, które wybrałem wcześniej. Z tej prostej przyczyny, że to była wówczas moja decyzja, tak wybrałem i zapewne wybrałbym jeszcze raz gdybym mógł się cofnąć (choćby w prawdziwym życiu). Muszę ponieść tego konsekwencje bo tak działa wszechświat.
Jeszcze raz wielkie dzięki za fantastyczną refleksyjną podróż. 🙇♂🙏
Sam niedawno miałem na ten temat rozkminę. Według mnie nie ma losowości, a wszystko sprowadza się do terminu zwanym "linearyzacją" związanym głównie z automatyką. Mamy dany układ, przykładowo jakiś silnik i nie jesteśmy w stanie obliczyć idealnie wszystkiego, całej jego sprawności, ponieważ są dane których nie znamy, np. mikrometr rdzy, lokalny przepływ turbulentny powietrza itp. czego nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Nasze obliczenia są uproszczone, na podstawie danych które możemy zmierzyć i widzimy ich zależność. Sam się zastanawiałem, czy jakby zrobić perfekcyjne równanie opisujące dane zjawisko w danym zamkniętym (szczelnym, odizolowanym od nas) obiekcie, to czy możemy w nieskończoność obliczyć jego stan w przeszłości i przyszłości? Czy tak jak w Assasin's Creed cofaliśmy się na podstawie DNA w przeszłość i myśli przodków, to czy zamiast niego dałoby radę na podstawie zaawansowanych zagadnień?
nie wiadomo czy jest tak jak mówisz
gdy na szkło które 50% światła przepuszcza i 50% światła odbija puścisz jeden foton to co zrobi?
eksperymenty pokazują że nie wiadomo i nie jest to kwestia tego że nie znamy perfekcyjnie struktury tej szyby
jednak w interpretacji wieloświatowej dzieją się obie rzeczy
i foton się odbije i przeleci przez szybę
więc jest zachowana przyczynowość tylko taka w której dzieją się wszystkie skutki
Jeżeli sprowadzimy problem do reakcji czysto fizyko-chemicznych które swoje źródło mają w materialnych procesach to przy założeniu , że jesteśmy wstanie stworzyć idealnie takie same warunki do podjęcia decyzji jeszcze raz, to jest jakieś prawdopodobieństwo , że decyzja będzie taka sama jak za pierwszym razem ale źródlem naszych decyzji nie są procesy fizyko-chemiczne one są raczej skutkiem działania świadomości tak jak strach , nie jest tak , że najpierw się , pocimy , trzęsą nam się ręce mamy nogi z waty a dopiero później się boimy wszystkie te następstwa są wynikiem strachu a nie przyczyną . Pytanie jest o naturę strachu czym on jest i jak na nas działa , że powoduje takie reakcje ciała sam strach jest poza nami jest bardziej pojęciem niż bytem realnym . To samo tyczy się wolnej woli ,wola jest stanem świadomości obie są nie materialne choć mogą wywoływać oddziływanie na materię , procesy fizyko-chemiczne (fale mózgowe) itp ale są poza materią wobec nich transcendentne, nie jesteś w stanie powiedzieć czym jest świadomość i jak działa ona na materię choć możesz próbować opisac ich wzajemne odziaływanie .
@MateuszMisztela Nie ma świadomości poza materią. Jesteś biologiczną maszyną i tyle, to brzmi jak manifest komunistyczny "naukowców" dawnego ZSRR ,a co do tych zmian charakteru to może ulegają drobnym zmianom , nie wiem nie mam danych , jak masz to się podziel ale nie zmienia to faktu ,że te osoby dalej stwierdzają to że są tymi samymi osobami jeżeli tylko materia jest źródłem świadomości a Każdego dnia wymianie ulega 330 mld komórek, co stanowi około procenta wszystkich komórek w naszym ciele. W ciągu od 80 do 100 dni odnowieniu ulegnie ich 30 bln - tyle, ile mamy ich w organizmie.To w takim razie co 100 dni musielibyśmy zmieniać nie tylko charakter ale ulegalibyśmy zmianie cali na wszystkich poziomach ,tak się nie dzieje cały czas mówimy o sobie przez wszystkie lata naszego życia , że to my byliśmy i jesteśmy czyli musi być jakiś czynnik poza materialny który jest podmiotem naszej świadomości który niezależnie od materialnych przemian naszego organizmu jest źródłem naszego "ja".
Najlepszym przykładem determinizmu jest to, że w każdym materiale musi pojawić się reklama sponsora. :)
Św.Tomasz wysłałby po ciebie inkwizycje xDDDDD
Czas wspomóc się 26 witaminami w jednym posiłku
@@skapiee3739 Oj tam, oj tam xD
@@filokbobdragon1397 WOW
A co jeśli wszystkie uważane przez nas nieprzewidywalne działania zostały już przewidziane? Czy można być szaleńcem który zachowuje się tak z powodu konkretnych przyczyn czy ten który zachwuje się tak bez żadnej przczyny, zachowuje się kompletnie losowo, nieobliczalnie i nieprzewidywalnie? Ale jeśli pewne myśli się pojawiły to świadczy to o tym że musiały być czymś wcześniej zdeterminowane, jakąś inną myślą, wspomnieniem, uczuciem, emocją. Czy w ogóle istnieje coś takiego jak przypadkowość, losowość? Co jeśli czegoś takiego wcale nie ma?
A czemu tą decyzję, ten wybór, to działanie musimy podjąć właśnie my, czemu nie może zrobić tego ktoś inny albo czemu nie później i czemu Wszystkiemu zależy żeby stało się to właśnie teraz? Co jesli wszystko to odłożyć w czasie. Czy wtedy harmonia Wszechświata zostanie zaburzona, coś pominiemy, coś zepsujemy albo zniszczymy, będziemy w pewnym sensie odpowiedzialni za nasz wybór? Czemu komuś tak zależy żeby ta gra zwana Życiem toczyła się w taki a nie inny sposób? Czemu nie może toczyć się inaczej i czemu tak właśnie oznacza że się toczy harmonijnie, uporządkowanie. Czy możemy temu przeciwdziałać i tworzyć chaos, czy wytrzymalibyśmy konsekwencje i skutki, czy da się działać wbrew zasadom i porządkowi Wszechświata? Czemu w ogóle powinniśmy żyć w sposób uporządkowany, harmonijny i zgodny z zasadami Wszechświata?
Czemu większość mimo wszystko wybiera porządek? Ludzie to istoty duchowe które z natury chcą jak najlepiej więc czulibyśmy się źle gdybyśmy wybierali czy działali inaczej. Nie jesteśmy do tego zmuszani ale to nasze emocje i uczucia poniekąd nas zmuszają. Czemu je mamy? Żeby wszystko działo się zgodnie z wolą Życia, Wszechświata, Wszystkiego, Boga? Wola Boga to także nasza wola bo my sami jesteśmy jego częścią. Trudno byłoby przeciwstawić się nam samym sobie.
Mógłbyś dodać: "Wydaje mi się " przed napisaniem tekstu, chyba, że to oczywiste.
@kokojambo1298 Coco Jumbo i do przodu. To moje motto. Niezłe, nie? (Bolec) 😂
Wiele rzeczy nam się wydaje a jednak są prawdą. Jak pisze się że "się wydaje" to ludzie nawet się nie zastanowią i od razu odrzucą, stwierdzą że to bujdy, tylko jakieś wymysły i bezsensowne, próżne gadanie. W życiu trzeba czasem coś przemyśleć bo inaczej nie wiele byśmy różnili się od bezemocjonalnych, bezuczuciowych, bezmyślnych robotów którzy tylko wykonują swoje zadania
Material bardzo ciekawy. Moje poglady na temat wolnej woli są takie same jak w przedstawionym materiale.
Wolna wola to po prostu iluzja zdeterminowana przez ogrom czynników.
Problem zaczyna się kiedy zdamy sobie sprawę, że jezeli wolan wola nie istnieje, to kiedy zrobie cos zlego, to nie jest to moja wina, tylko wina nieukierunkowanego losowego procesu, więc nie ponosze żadnej odpowiedzialnosci za zwoje czyny. Tego typu stanowisko ma opłakane w skutkach konsekwencje, jak utrata moralności - jak wskazują osoby najczęściej religijne, ale tak naprawdę co z tego?
Przecież i tak pomimo tego faktu można wprowadzić prawo i ograniczenia, bo wiadomo co spowoduje taki styl życia. Nie stoi to na przeszkodzie, aby pomimo smitnej rzeczywistosci wprowadzic pewne ograniczenia. Dlatego mamy prawa, zakazy i nakazy, aby ograniczyć naszą samowolkę.
Kocham materiały, które tak odważnie wchodzą w filozofię, niesamowity materiał ❤
Tydzień temu pisałem z tego tematu rozprawkę i odniosłem się do mechaniki kwantowej. Idealnie
Jan 6:40 "A to jest wola Ojca mego, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w niego, miał żywot wieczny, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym."
1P 2:15-16 "Albowiem taka jest wola Boża, abyście dobrze czyniąc, zamykali usta niewiedzy ludzi głupich, Jako wolni, a niejako ci, którzy wolności używają za osłonę zła, lecz jako słudzy Boga."
Wstawki z fraktalami/psychodelicznymi widoczkami na propsie.
Co do wolnej woli, ja osobiście wierzę w to, zakładając teorię wielo światu, moja "wolną wola" umieszcza mnie(świadomość) w moim wyborze, ale pozostałe również istnieją. Co do rozważań nad wpływem na załamanie fali prawdopodobieństwa/kocie w pudełku- pragnę zauważyć że sami jesteśmy w tym pudełku.
Nasze poczucie wolnej woli wynika ze "świadomości" uczestniczenia w procesie decyzyjnym. Kwiat rosliny na warunek w postaci światła reaguje otwarciem. W naszym przełożeniu owe "światło" - czyli dylemat, to coś mniej oczywistego. Potrzebujemy więcej informacji na podstawie których określamy czy mamy "się otworzyć" tzn podjąć decyzję, zaregować. Jeśli wybieramy kierunek studiów poprostu zaprzęgamy większą moc przerobową mózgu niż jak mamy "zdecydować" że nasze źrenice muszą zareagować na nadmiar światła. Stąd występujace pierwszym przypadku "złudzenie" że mamy wybór to nic innego jak jeden wielki loading naszego systemu z jedną możliwą wypadkową.
Może wyjdę na przemądrzałka, ale dla mnie sprawa jest całkiem prosta. Zarówno wolna wola (świadomość, która podejmuje ostateczną decyzję) jak I czynniki wpływające na podjęcie decyzji (emocje czy podświadome programy, jak głęboko zakorzenione nieświadome obawy lub traumy, itp.) to dwa oddzielne ośrodki, które ze sobą współdzialają.
Podświadomość ma za zadanie analizować wszelkie zebrane w trakcie swojej egzystencji informacje I na ich podstawie wysyłać odpowiednie sygnały do ośrodka świadomości, który na ich podstawie podejmuje działania lub tego nie robi. I w tym przejawia się wolna wola świadomości, że ona nie musi działać pod dyktando owych sygnałów. Oczywiście ktoś może mieć silniejszą wolę, a ktoś słabszą. Jeden będzie łatwiej ulegał swoim emocjom, a drugi będzie się z powodzeniem im opierał. Ale zawsze ostateczna decyzja należy do świadomego ośrodka władzy.
Jeśli ktoś wywiera na ciebie presję, a ty mu ulegasz i robisz coś czego nie chciałeś zrobić, to to nie oznacza, że twoja wolna wola została unicestwiona. Nie. To oznacza, że wolałeś ulec, niż ponieść potencjalne konsekwencje wynikające z nie ulegnięcia wywierającemu presję. Ale to nadal była twoja decyzja. Tak samo jest w relacji pomiędzy świadomością, a podswiadomoscią.
Jeśli podświadomość mówi ci "uciekaj, albo dostaniesz wpiernicz", to możesz się jej posłuchać I uciec, albo tego nie zrobić I narazić się na potencjalne obicie buźki.
Tak więc wolna wola w przypadku człowieka jest zarówno deterministyczna, gdyż nasza podświadomość operuje na konkretnych zasadach, jak I losowa, ponieważ w ostateczności to świadomość decyzję podejmuje I nie musi być ona zgodna z tym do czego nakłania nas podświadomość.
Jasne, czasami wydaje się dla nas niemożliwym, by nie oprzeć się strachowi, albo nie dać ponieść się emocjom, ale wiele wybitnych jednostek wielokrotnie udowadniało, że nawet w najbardziej przerażających warunkach byli w stanie w imię wyższych wartości podjąć decyzje na przekór wszystkiemu, nawet jeśli skazywali sie na pewną śmierć, której mogliby uniknąć.
Nie masz racji.
Mamy prawo Wolnego Wyboru a nie Wolną Wolę. Wolną Wolę ma Tylko ŹRÓDŁO.
Nawet, jeśli chcemy zrobić coś nieoczekiwanego, to ta chęć wynika z przyczyn niezależnych od nas. Wszelkie nieoczekiwane (z pozoru) rzeczy wynikają z przyczyn, które są osadzone w naszym świecie. Dlatego nie ma szans na prawdziwą oryginalność osiągniętą w pojedynkę. IMHO oryginalność można osiągnąć jedynie w efekcie kolizji ludzi i pomysłów.
za krótko! za mało! więcej! 🙂 Panie Kacprze, robi Pan kawał dobrej roboty, Pańskie filmy są ciekawe, skłaniają do refleksji, przekazują twardą nauką w przystępny sposób, ale... za mało!!! 🙃 chcemy więcej! pozdrawiam serdecznie!
Ciekawość to pierwszy stopień do piekła :) Przykładowo ludzie byli ciekawi budowy atomu i dowiedzieli się jak zrobić bombę atomową a potem termojądrową. Źli ludzie użyli ją w celu zniszczenia miast, gdzie żyli normalni, niewinni ludzie. Spalili ich żywcem jak w piekle.
Da się połączyć losowość z determinizmem.
Przy wieloświecie, jesteś przypisany do jakiejś gałęzi linii czasu, ale nie wiesz której i nie potrafisz przewidzieć co będzie dalej na poziomie fizyki kwantowej, ale jakby spojrzeć z góry na wszystkie gałęzie, to ty w jednej gałęzi masz całkowicie zdeterminowany każdy krok, i w drugiej gałęzi masz całkowicie zdeterminowany każdy krok, tylko że nieco inaczej.
Nie ma chyba żadnego powodu, że ty jesteś akurat w drugiej a nie pierwszej gałęzi, w tym sensie jest to losowe. A nadal jest zdeterminowane. Nie ma tu sprzeczności.
Czegoś innego niż losowość albo determinizm nie widzę, więc wolną wolę uznaję za magiczne hasło z którym ma się jakąś emocję wyjątkowości, i nic więcej się za tym pojęciem nie kryje, nie ma tam treści ani definicji, która oddawała by tę emocję. Bo i ta emocja jest zwyczajnie fałszywa.
Wolna wola nie ma nic wspólnego z samymi wyborami jako takimi. Bo nie na tym polega moralność jako taka. Wszystkie nasze wybory mogłyby być zdeterminowane - a i tak mielibyśmy wolną wolę. Dlaczego?
Ponieważ wolna wola to wolność wyboru naszej postawy z którą do wyborów podchodzimy. Dokładnie ten sam wybór może być dobry albo zły zależnie od tego, jaką mieliśmy intencję i co chcieliśmy osiągnąć.
Nie mamy kontroli nad tym, co ostatecznie z naszych wyborów wyniknie. Nie mamy też całkowitej kontroli nad okolicznościami i zakresem naszych wyborów. Ale mamy kontrolę nad *INTENCJĄ,* z jaką wybory podejmujemy. I dlatego to intencja określa, czy jesteśmy dobrym czy też złym człowiekiem. To intencja i nasza postawa stopniowo nas prowadzi w kierunku dobra albo zła. I to my decydujemy, jaki kierunek wybierzemy. I w każdym momencie możemy zawrócić, dopóki jeszcze żyjemy.
"Żadna najpotężniejsza nawet dawka pesymizmu nie sprawi, że odczucia człowieka przestaną być dla niego prawdziwe". Może dawka pesymizmu nie, ale derealizacja i depersonalizacja owszem. Jako, że osobiście zmagam się z tym od kilku lat i do tego przewlekle, to śmiało mogę stwierdzić że już prawie nie pamiętam jak to jest odczuwać coś jako prawdziwe, lub odczuwać że ma się jakąś sprawczość/decyzyjność. Rzeczy po prostu się dzieją, czy to w zewnętrznym świecie, czy to w "moim" ciele/umyśle ("moim" w cudzysłowie, bo nie odczuwam ciała jako swojego, tylko jako jakąś obcą powłokę w której jestem uwięziona), a ja tylko je obserwuje z boku, jakby zza grubej szyby.
I to jest zabawne, bo my rozumiemy losowość na dwa sposoby. Pierwsze rozumienie losowości mówi o tym, że coś nie ma przyczyny, więc nie można przewidzieć konsekwencji, drugie rozumienie mówi o tym, że coś ma tak wiele przyczyn, że nie da się zrozumieć konsekwencji. Ja bym powiedział, że wolna wola jest silnikiem losowości, bo poza wybieraniem rezultatu możemy wybrać co będzie jego przyczyną. Chodzi o to, że istnieje pewien szereg zmiennych, których nie znamy, ale w skutek analizy problemu, a co za tym idzie kolejnych sygnałów neuronalnych, zwiększamy ilość przyczyn, które znamy.
Np. Stoję przed wyborem: Zjeść coś teraz, czy później? Na tę decyzję wpływ ma szereg nieznanych mi czynników, ale zastanawiam się i w ten sposób zamieniam je na znane. Myślę nad swoimi odczuciami, jak np. głód, czy apetyt. Myślę nad tym, jaka jest pora dnia, oraz nad tym ilu jest domowników (czyli patrzę na dostępność jedzenia), itd. Ponadto mogę sprawdzić co jest w lodówce i stwierdzę, że poczekam aż zgłodnieję bardziej, bo teraz nie mam na nic ochoty, więc dodaje przyczynę mojej decyzji, by zjeść później. I to sprawia, że moja decyzja nie jest przewidywalna, ale ja jednocześnie mam na nią wpływ.
Jest też kwestia tego co decyduje o tym jakie zmienne dodam, a jakich się pozbędę z moich rozważań. No tutaj tak jak powiedziałeś wspomnienia o tym mówią. Czy znając wspomnienia danej osoby można przewidzieć jaką decyzje podejmie? Tak, bo jedyna osoba która zna Twoje wspomnienia to Ty, a Ty jesteś zdolny powiedzieć jaką podejmiesz decyzje. Nikt poza Tobą nie jest w stanie tego przewidzieć. I też działa to trochę jak z fotonami, bo próba poznania wszystkich twoich wspomnień wymaga ingerencji w twoje życie, więc automatycznie tworzy kolejne wspomnienie.
Brawo za podjęcie tak trudnego, abstrakcyjnego tematu. Dobrze rozumiany determinizm prowadzi w prostej linii do wniosku o tym, że nie instnieje wolna wola( ( wedlug mnie łączy się z innym tematem dość abstrakcyjnym, ale i modnym tzn. idea życia w symulacji). Gdyby móc zbudować potężnych komputer, który w mgnieniu oka wyliczy położenie atomów w moim otoczeniu to bez trudu można by przewidzieć przyszłość. To co zrobię jutro musi się wydarzyć i można by obliczyć już dziś to, co się wydarzy tym samym poznając przyszłość.
Opisujesz coś w rodzaju demona Laplace'a. Takowy nie może istnieć z wielu powodów.
Pierwsza rzecz, to jest to, że mamy zasadę nieoznaczoności Heisenberga, która mówi, że nie możesz precyzyjnie znać położenia oraz pędu cząsteczki jednocześnie.
Im bardziej precyzyjnie znasz położenie, tym mniej znasz jej momentum. Jest to prawo, którego nie możesz złamać.
Oraz idea takiej wszechwiedzącej maszyny prowadziłaby do paru paradoksów. Sam akt obserwacji dokonywany przez tą maszynę, zmieniłby system w jakim się ona znajduje. Jeśli maszyna wiedziałaby co zrobisz za 2 minuty, mógłbyś spytać ją o to i na podstawie tej informacji, zaprzeczyć jej nieomylnemu osądowi :p
Jak dla mnie nasza tożsamość determinuje spektrum losowości dla naszych wyborów. Pewnego rodzaju zakres możliwości według których się poruszamy, ale dalej jest tam miejsce na pewną losowość i zmienność.
Losowość nie oznacza wolnej woli. Jeżeli rzucę moneta i przyjmiemy że jest to losowe i będziesz musiał coś zrobić dlatego że wypadła reszka albo orzeł to mi nie wpisuje się w definicje wolnej woli.
Kapi ty jestes taki troche filozof. uwielbiam takie naukowo filozoficzne materialy
00:16 - nie.. ja całe życie czuje się jak na rozdrożu. od pierwszej sekundy złapania świadomości jaką pamiętam jeszcze sprzed przedszkola jak i dziś czy jutro natychmiast w momencie wybudzenia się ze snu.
00:30 - zdaję sobie sprawę i dlatego korzystam. gdybym nie zdawał sobie sprawy zamiast korzystać z wolnej woli reagowałbym instynktownie. na tym polega świadomość że jestem świadom..
00:36 - niemożliwy wybór? na płaszczyźnie teoretycznie to niemożliwe taki problem może istnieć wyłącznie u jakiś materialistów tudzież ludziach co wyznają determinizm w taki czy inny sposób. każdy wybór jest wolny - różnica jest wyłącznie w puli dostępnych rozwiązań. wybory zawsze są dwa (uczynić/nieuczynić), z tym że czasem mamy do uczynienia mamy wyłącznie jedną ścieżkę wydarzeń. nadal jednak możliwości są 2.
00:55 - wybory nas nie definiują tylko wybory są afiszowaniem się "Nas" samych. więc tak naprawdę jeśli się zastanowisz to nie musisz podjąć decyzji ponieważ tak naprawdę prawdziwą definicją "ciebie" nie jest wybrana przez ciebie decyzja lecz ta rozterka którą miałeś (jaką decyzję podjąć...) - jesteś tą niepewnością a nie wyborem który nie jest idealny jak to o czym marzysz gdyż rozterka miała miejsce ponieważ nie chcesz podjąć decyzji złej a masz do wyboru same złe. wybór więc będzie losowy i niedefiniujący ciebie jeśli na koniec dylematu nie odpowiesz "teraz wiem jak postąpić!".
1:10 - możemy - w naszej głowie, wyobrażając sobie. wystarczy że masz wystarczająco dużo wiedzy by przemyśleć wszystkie zmienne i obliczyć wszystkie potencjalne kombinacje. idzie się tym zaspokoić równie dobrze co faktycznym uczynkiem. stąd się bierze honor, wierność, to że miłość nie szuka swego, dlatego nie osiadamy na laurach - ponieważ żyjemy konceptem a nie naszym doczesnym, jednorazowym, przemijającym, samym w sobie pustym, ludzkim życiem.
1:25 - nie nie wpłynęło by na nasz wybór. my z teraz jesteśmy decyzjami siebie ze wczoraj a my jutro będziemy decyzjami siebie z dzisiaj. co za tym idzie jeśli się dobrze zastanowisz doskonale wiesz kim będziesz za rok a więc już teraz możesz wziąć poprawkę na samego siebie z teraz.
dalej mi się nie chce komentować..
Człowiek wstaje i widzi coś tak pięknego do śniadania. Dzięki Kacper
*słyszy
:P
@@Olashenco widzi, pierwsza reakcją było zobaczenie, komentarz został dodany kilka sekund po dodaniu filmu, więc jeszcze nie przesłuchałem treści owego filmu
@@Fikimi nie o to chodziło, nie ważne xd
Zastanawiam się czy wolna wola mogłaby być częścią świadomości grupowej a raczej nieświadomości grupowej. To na co się decydujemy jest głównie dyktowane tym w jakiej sytuacji się znajdujemy, jakim otoczeniu, i jaka była nasza dalsza i bliższa przeszłość ale ludzie których zawsze nazywamy zdrowymi dopasowują się do społeczeństwa. Może to że zdrowi dopasowują się do społeczeństwa ma coś wspólnego z tym jak myśli wpływają na prawdopodobieństwo tak jak w tym eksperymencie z robotem i kurczakiem i innych podobnych gdzie badano wpływ myśli na losowość. Jeszcze się zaraz okaże że tak jak nie tylko mózg a całe ciało ma wpływ na nasze zachowania i sposób myślenia to jeszcze to wszystko będzie miało pośrednie przełożenie na rozwój społeczeństwa, tak jakby nieświadome komórki i bakterie tworzyły jeden organizm. (jak ktoś będzie zdolny zrozumieć ten lekko chaotyczny ciąg myśli który przed chwilą miałem to zapraszam do dołączenia się do zadumy nad tym tematem)
Myślałam o tym po obejrzeniu filmiku i uważam że jest błędny! Już wyjaśniam. Ja na przykład często wybieram na podstawie losu 😊 tak z zabawy. Stoję w kolejce i myślę: jak następny stanie za mną facet to zrobię pomidorówkę a jak kobieta to żurek 😅. Albo: jak jutro będzie deszcz to idę na basen a jak będzie słońce to idę na rolki. Albo rzut monetą. Mój wybór to sposób podjęcia decyzji który może być dyktowany jakąs tam chemią w mózgu ale sam wybór jest od tego niezależny.
Dosłownie dwa dni po tym jak wrzuciłeś ten materiał rozmawialiśmy o tym na zajęciach z logiki. Mój prowadzący chyba jest fanem twojego kanału. Szkoda, że nie wspomniałeś o eksperymentach Libeta, bo pokazują one coś bardzo ciekawego, a mianowicie, że decyzja zostaje podjęta przez mózg zanim osoba sobie to uświadomi. Pojawia się tam też problem świadomego veta, którego w sumie sam Libet nie umiał rozwiązać. Mimo wszystko wolna wola i jej koncept jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa, przynajmniej w takiej formie w jakiej istnieje teraz, bo inaczej nie moglibyśmy karać przestępców za swoje czyny, bo przecież nie podjęli decyzji o nich świadomie.
Przeciez w filmie powiedzial pod koniec,ze decyzja zostala podjeta,a nie ze ty ja podjales
Sluchasz uwaznie?
eksperymenty Libeta tak samo jak zjawisko świadomego veta są błędnie mylone z deterministyczną aktywnością mózgu - bardziej udowadniają istnienie podświadomości i świadomości, ale nie są bezpośrednio powiązane z tematem. Dodatkowo były one przeprowadzane dla bardzo prostych czynności (wciśnięcie przycisku), nie bardziej złożonych myśli
Jestem na początku filmu , ale dokładnie taką rozkmine miałem ostanio, że żałownie słowich wyborów jest dziwne ponieważ zawsze staram się podejmować najlepszą decyzje względem mojej wiedzy na ten temat i to, że teraz postąpił bym inaczej nic nie zmienia.
Przyczynowość jest założeniem przez które interpretujemy obserwowane fakty a nie czymś pewnym. Nie obserwujemy przyczynowości.
Stąd twierdzenie, że wszystko ma swoją przyczynę jest mocno wątpliwe.
David Hume lubi ten komentarz
@@norbertkuleszaI see you are the man of culture as well.
Jeśli kogoś interesuje temat wolnej woli, to polecam książkę: "Wolna wola. Czy jesteśmy odpowiedzialni za nasze czyny?" - Dennett Daniel C. Caruso Gregg D..
Jest ona co prawda bardziej o podejściu filozoficznym do tego tematu oraz na pewno trzeba się skupić czytając tę książkę, ponieważ czytamy debatę/rozmowę dwóch filozofów, ale wydaję mi się, że warto :)
świetnie o temacie czasu, podejmowania decyzji mówi serial loki który ostatnio obejrzałem i naprawdę wszystkim mocno polecam
Jak by można było cofnąć czas, to nie było by od jutra pieniędzy. Wszystkie by zostały wygrane lub wydane mądrzej, więc nie miały by sensu istnienia. A to akurat było by zbawienne dla Świata !!!
Może jest tak, że nasza wola i w związku z tym decyzje to po prostu najbardziej prawdopodobna opcja w danym momencie. Tak jak wg fizyki kwantowej jakiś przedmiot, np. kubek może się nagle rozpaść, to tego nie robi, bo jest to mniej prawdopodobne niż to, że to zrobi. Cząstki elementarne znajdują się, np. w wielu miejscach na raz i nie mogą się "zdecydować" na konkretne miejsce, bo wszystkie miejsca są jednakowo prawdopodobne. Może skomplikowanie naszego umysłu i warunków w których przebywa działa jak ten nie rozpadający się kubek?
wszechświat jest deterministyczny podaje przykład : Jakbym zażarł to co pokazałeś to wiem co by mnie spotkało następnego dnia.
Stary ja się kładę spać nie rób mi tego...
ja dopiero wstałem
Mam ten sam problem…
Ja też
Mordo ja właśnie niedawno wstałem…
Ja nie spałam i zaraz do szkoły wychodzę xDDD
wszystko ma swoją przyczynę?? a co jeśli to tylko punkt widzenia np czy biegun północny Ziemi ma swoją obiektywną przyczynę? czy jakiś konkretny punkt na powierzchni kuli jest wyjątkowy?? czy będąc już n atakim biegunie północnym możn apójść dalej na północ?? to samo tyczy się czterowymiarowo-czasoprzestrzennie wszechświata, tylko trzeb awiększej wyobraźni. Nie da sie zajrzeć dalej poza powierzchnię hipersfery jakim jest początek wszechświata . to jest analog takiego naszego bieguna północnego. Nie ma wcześniejszej przyczyny bo po prostu ta struktura tam jest i koniec kropka, to jest po prostu złe pytanie bo przyczynowość, lokalnosć i determinizm w mikroskali nie istnieje. Nasza świadomosc też m aspore opóźnienia w przetwarzaniu danych to co wydaje nam się że robimy świadomie i że niby to nasz wybór tak naprawdę miało swój automatyczny mimowolny początek w reakcjach chemicznych w mózgu ułamki sekund wcześniej poza świadomą kontrolą. Nie mamy wolnej woli, mózg robi wszysto wcześniej za nas podsuwając nam iluzje teraźniejszości i możliwosci wyboru.
Wpadłem na te rozkminę jak myślałem nad losowością w Heroes III, jeżeli zrobisz wszystko tak samo, za każdym razem bot zachowa się w taki sam sposób, a morale i inne zmienne też wejdą tak samo jak za poprzednim razem. Jeżeli istnieje zmienna, która wprowadza losowość, to istnienie takiej losowości byłoby całkiem... dziwne :) Fajnie się dowiedzieć, że ma to swoją nazwę.
Jeżeli faktycznie był jakiś wybuch i był idealnie symetryczny, bo np. zaczynał się w jednym punkcie i był pośrodku niczego, to być może istnieje gdzieś po drugiej stronie identyczny świat z identycznymi nami, gdzie wszystko działo się tak samo jak u nas ;D
Zabrakło podjęcia tematu podświadomości i roli, którą obecna nauka o człowieku jej przypisuje. Poza tym ciekawe 10 minut filozofowania :)
Rzucisz coś o tym?z chęcią poczytam
Nauka nie wie zbyt wiele na temat podświadomości wrzucając wszystko do jednego wora o tej nazwie. Chyba, że masz coś więcej na ten temat, chętnie to sprawdzę.
10:08 - jak wchodzi ta muzyczka, to czuję jakiś taki wewnętrzny niepokój związany z nieodkrytą naturą życia i wszechświata.
Miałam w swoim życiu nie mało takich decyzji, przy których do ostatniej chwili mocno się wahałam. Moje wspomnienia, emocje, przekonania itd. mówiły mi, że obie opcje są tak samo złe lub tak samo dobre i ostatecznie wybierałam na chybił trafił (czasami wręcz dosłownie, rzucając monetą). Jestem przekonana, że gdybym cofnęła się do takich momentów, mogłabym za drugim razem wybrać inaczej.
@MateuszMisztela stan mojego umysłu w tamtej chwili podpowiadał mi "nie mam pojęcia co robić. Rzucam monetą i niech los zdecyduje." Rzut monetą mógłby wypaść inaczej.
Wydaje mi sie, że wolna wola to też poniekąt liczba przyczyn które dostrzegamy i na podstawie których podejmujemy decyzje.
Do póki niczego nie zrobimy, to mamy jeszcze czas na przemyślenie sytuacji i wybór lepszej ścieżki.
Tak więc wybór nie polega tylko na tym w którą stronę pójdziemy, ale także w którym momencie zdecydujemy się na ruch.
Hejka, pomijasz dość oczywisty zawiązek pomiędzy czasem, a świadomością. Jak spróbować ten związek rozkminiać, to widać, że paradoks, na którym opierasz wywód, jest słabo uzasadniony. Pozdrawiam i dzięki za odcinek.
Gdyby zdefiniować naszą wolną wolę jako podejmowanie działania, które oceniamy w danym momencie jako najkorzystniejsze, to my tą wolną wolę mamy zawsze. Nie ma innych rozwiązań - jest jedno, to najlepsze. Gdyby chcieć usunąć determinizm z tego układu, to chyba trzeba byłoby wprowadzić jakiś czynnik losowości, niczym generator liczb losowych w komputerze. I wtedy byłoby to coś poza naszą kontrolą, przez co nasza wola ... straciłaby kontrolę nad naszymi działaniami. Stracilibyśmy wolność bez determinizmu.
Niech Kacper zaPitala z kolejnym wartościowym kontentem, bo po każdym materiale czuć lekki niedosyt! 🥲
He he he he he he żart z nazwiska he he he be
@@D4RKJOY Niezmiernie się cieszę, że udało mi się Ciebie rozbawić ❤
Genialna godzina na wrzucenie filmu. Pozdrawiam.
W teorii nawet jak chcesz zmienić swój "Los" i oszukać przyszłość to tak naprawdę twoją przyszłością była próba oszukania jej i koniec końców nic nie zmieniłeś. Jeżeli cofniesz się w czasie i zacznie biec do przodu to wszystkie wydarzenia będą identyczne jak przed cofnięciem go więc przyszłość można odczytać w teraźniejszym czasie jeżeli znamy wszystkie informacje. To jest dowód teoretyczny tego, że nie ma wpływu na to co się wydarzy i gdzie będziesz za 20 lat.
Właściwie, mówisz o efekcie motyla, bo podejmowane przez nas wcześniej decyzje, wpływają na te późniejsze. Dlatego nie możemy ich zmienić, musielibyśmy się cofnąć jeszcze wcześniej, żeby zmienić decyzję, która pchnęła nas do podjęcia późniejszej decyzji. Co już jest bardzo paradoksalne, bo nie będziemy mogli zmienić tej decyzji, bo podjęcie jej było podyktowane JESZCZE wcześniejszą decyzją. Dlatego tyle mówi się, o podejmowaniu w życiu dobrych decyzji i konsekwencji wyborów. Więc może ja bym zadał pytanie... Czy da się przerwać pętlę. Pewnie nie, bo jej przerwanie też było zależne od stanu świadomości, w jakim się znaleźliśmy.
Od momentu wrzucenia filmu nie mogłem się doczekać aż go obejrzę!
Super odcinek, daje do myślenia.
Idealna godzina aby rano wstać i dowiedzieć się czegoś a następnie cały dzień rozmyślać o tym co się wydarzyło
No to może powiesz co się dowiedziałeś z tego materiału?
Gdyby każdy nauczyciel tak tłumaczył, to az milo by było chodzić na lekcje😁
Wszyscy jesteśmy kontrolowani przez wspomnienia z przyszłości, nie mamy wolnej woli
To prawda, my tylko obserwujemy film z naszego życia, tak naprawdę nie mamy na nic wpływu.
@@migfulcrum1
Ta jasne, twoja wolna wola każe ci w to wierzyć :p
najpierw zdefiniujmy czym jest wolna wola
@@migfulcrum1może ty nie masz
@ owszem ty też nie
Znakomity, fascynujący temat i znakomity, fascynujący materiał. Osobiście uważam, że w życiu ludzkim wolna wola jest jedynie ułudą wynikającą z naszej niemożności ogarnięcia wszystkich czynników i zmiennych rozumem. Ale z tego właśnie powodu, że mamy przeświadczenie posiadania wolnej woli, a te czynniki, o którym wspomniałem, nam umykają, można by rzec, że wolną wolę istotnie mamy.
Właśnie skończyłem oglądać Wszystko, wszędzie na raz i ten film idealnie wjechał jako "uzupełnienie" tematu.
Pozdrawiam
Jak byłem dzieckiem to wymyśliłem teorię ustaloności czyli w zasadzie Determinizm, jednak mój profesor fizyki z SGGW prof. Dolata, przedstawił mi założenia eksperymentu kwantowego z kotem. Wtedy tego nie akceptowałem, ale teraz uważam, że skoro efekty kwantowe nie mają przyczyn to istnieje takie jakby niewielkie rozmycie, czyli pełen determinizm odpada. To nie daje nam jednoznacznie wolnej woli.
Stary takiego filozofa to ja już dawno nie słyszałem, ale mówię tu w tym dobrym odczuciu. Ba, jajebistym wręcz... koleś rozpierdalasz kosmos na kawałeczki ale i tak udaje ci się to logicznie wytłumaczyć. Jaram się bo jestem taki sam. Gdybym mógł powiedzieć głośno to co myśle to prawdobpodobnie skończyło by się to na kanale na youtube. Może spróbuje hehe. "Inspiracja :)"
Wolna wola bierze się z niepewności jej posiadania. Tak jak nie może być mowy o wierze jeśli ma się więdzę o tym czy Bóg istnieje czy nie. Tylko jeśli nie wiesz czy Bóg istenieje możesz w niego wierzyć lub nie i "mieć" wolną wolę żeby móc go pokochać lub nie. Z pełną wiedzą o jego istnieniu nie ma mowy o prawdziwej miłości z własnej woli. Uważam, że nigdy nie nabierzemy pewności do tego czy mamy wolną wolę czy jej nie mamy, i to właśnie sprawia że można zdecydować że się ją ma lub nie. Wierząc w nią lub nie.
Moim zdaniem cena wolnej woli to nasz wysiłek i trud, który przekierowuje pulę przyszłych wyborów. Alternatywą jest podążanie za emocjami, mechanizmami ewolucji lub w szerszym aspekcie entropią. Tu też dokonujemy wyboru czy ulegam instynkom i jesteśmy przewidywalni czy też wybieramy człowieczeństwo i próbujemy kontrolować nasze instynkty wbrew prawu entropii 😊 a proporcje są pewnie zasadą Pareto: 80/20
Aż sprawdziłem czy muzyka w tle to przypadkiem nie Jake Chudnow... Ale inspiracją aż bije po oczach.
Nareszcie mamy polskiego VSauce... Życzę rozwoju i rozmachu jak on.
Poczucie wolnej woli nie jest iluzją, bo my nie czujemy wolnej woli, my czujemy jakąś wolę, albo wynikającą z determinizmu albo wynikającą z losowości, nie wolną.
Każdego kogo zapytasz o jego postępowanie będzie umiał przeprowadzić wstecz analizę dlaczego postąpił tak i tak, może błędnie może nie, ale to zrobi. Nie potrzebujemy zatem WOLNEJ woli, aby coś takiego robić, ani nawet jej iluzji. Potrzebujemy jedynie woli, którą skądś się bierze, mamy zwyczajnie jakieś chcenia i algorytm naszego mózgu, który podejmuje decyzje, które nazywamy naszymi, ale czy one są nasze? No niby są, bo to my, nasz organizm, nasz mózg, nasze chcenia itd biorą udział w loterii lub determinizmie wyboru.
I jak wstajesz rano i zastanawiasz się czy zjeść jajecznic czy płatki śniadaniowe to nie jest żadną iluzją, że dzieje się ten proces, ale zwyczajnie nie zależy on od jakiejś wolnej woli, a on setek procesów, które dzieją się w naszym organizmie, a wcześniej działa się na zewnątrz.
A więc to nie iluzja wolnej woli, to nazywanie woli, wolną, nie wiedzieć czemu.
Tej wolnej woli doszukiwałbym się w momencie gdy siądziemy zamkniemy oczy i będziemy mogli pomyśleć o czymkolwiek, i wybierzemy jedną z nich.
Ludzie walczący z nałogiem czasem wygrywają, ale dlatego, że walczą.
A może wygrywają dlatego że przestają walczyć z tym że nałóg jest im potrzebny. No przestają walczyć z tym że chce im się palić. Medytacja.
Jakby pomyśleć o tym że chcąc wiedzieć uczysz się i oglądasz a może jednak odwrotnie może dowiesz się więcej kiedy przestaniesz szukać. Odpowiedź znajdzie Ciebie. Medytacja
@@ilesso medytacja może dać odpowiedzi/podpowiedzi, ale trzeba je potem w praktyce zweryfikować.
Czasem odpowiedź z medytacji może być fantastyczna (nierealna)
@@PawelJimmi właśnie chodzi mi o to że człowiek zawsze wszystko musi weryfikować. Że zawsze musi wszystko brać albo na logikę albo na chłopski rozum. Pewnie nigdy nie medytowałeś albo nie próbowałeś otrzymać odpowiedzi w sposób mistyczny. Pytanie często musi być bardzo proste albo musi go po prostu nie być.
Kiedyś miałem taką jakby wizję na jawie że widziałem pewna osobę w pewnym miejscu z kimś tam. No i w całej tej sytuacji xhwicilem kolegę i mówię mu że ta osoba będzie tam i będzie z tą z kimś tam. Pojechaliśmy sprawdziliśmy i było dokładnie tak jak to widziałem.
Trochę taki motyw jak w oszukać przeznaczenie. Nie chodziło mi na pewno o to że medytujesz i zadajesz sobie pytanie jaki jest sens życia.
Hmm, rozumiem że jak podejmujemy jakąś ważną decyzję, przemyśleliśmy za i przeciw (na obecny nasz stan wiedzy) to decyzja zawsze by była taka sama... ale czy to odnosi się też do zupełnie nieistotnych decyzji? Załóżmy że stoję przed tobą, za plecami mam ręce, w jednej dłoni lizak o smaku X, w drugiej o smaku Y. Oba smaki ci pasują, jest to dla ciebie obojętne który dostaniesz. Czy za każdym razem byłaby to lewa ręka po cofnięciu się w czasie?
Z jednej rozumiem że przecież to się już stało w określony sposób, więc inaczej się nie da, ale z drugiej taka decyzja wydaje mi się mocno losowa i obojętna dla jednej i drugiej strony, więc równie dobrze mogłaby to być prawa ręka.
Razem z kolegą mieliśmy tą rozkminę na wakacjach i teraz zawsze gdy wydarzy się coś niechcianego albo zrobimy coś głupiego to mówimy że było to "wydarzenie oskryptowane", które można było przewidzieć już w momencie wielkiego wybuchu i nie mamy na to wpływu.
nie mamy wolnej woli, nasze decyzje determinowane są prawami fizyki, tym, jak impulsy elektryczne pomiędzy strukturami z predefiniowanych związków chemicznych odbiegają swoją drogę. Nie przeszkadza nam to jednak w podejmowaniu decyzji, które wydają nam się "swoje własne". I trzeba z tym zgodnie żyć. I tyle. A determinizm ogranicza po prostu nasza wiedza. Świat podlega swoim zasadom, mimo tego czy je znamy czy nie i wówczas wydają się nam "losowe".
Argument fizyki kwantowej jest w pewnym sensie cykliczny. Aby udowodnić, że stan cząsteczki nie jest ustalony przed jej wykryciem (tj. losowość), należy odrzucić tzw. "Superdeterminism", co jest głównie motywowane właśnie odczuciem wolnej woli. Sabine Hossenfelder ma kilka filmików na ten temat.
O stary nagrałeś materiał o tym o czym dyskutowałem z bratem jakiś czas temu. Wnioski mieliśmy identyko :D
Też miałem ostatnio taką rozkminę. Jeśli odrzucimy założenie, że człowiek ma duszę, to wszystkie nasze decyzje są wynikiem reakcji biochemicznych - człowiek nie ma na nie żadnego wpływu.
A co jeśli nasza wola jednak jest wolna (przynajmniej częściowo) a jej źródło które jest niejako w nas ma lub będzie mieć swoje wyjaśnienie w fizyce kwantowej np. poprzez coś takiego, że początek naszej woli albo naszych decyzji jest niejako w superpozycji?
To jest podobny dylemat, do tego z którym z znajomymi się przez dobry tydzień męczyliśmy.
My pytaliśmy, co sprawia, że obiekt może przetrzymywać świadomość, oraz czym ta świadomość jest. Fragmentem tego jest pytanie zadane w tym filmie. Z chęcią więc posłucham!
To ciekawe, że dokładnie o tym napisałem jakiś czas temu wpis na blogu, z dokładnie tym samym rozumowaniem. Genialne umysły widocznie pracują podobnie :P
Żeby to działało trzeba tylko założyć, że Wszechświat jest jak efekt domina, czyli jest deterministyczny - to znaczy, że te same warunki zawsze tworzą te same efekty.
Naukowcy nie wiedzą czy jest deterministyczny, czy niedeterministyczny, ale ja mocno wierzę w to pierwsze. To więcej wyjaśnia.
Co do zdarzeń "nieprzewidywalnych", o których mówisz, to możliwe, że są nieprzewidywalne tylko dla ludzi - jakbyś cofnął czas, to wydarzyłyby się identyczne kwantowe reakcje, których działania po prostu nie rozumiemy.
Mimo wszystko czy mamy wolną wolę, czy nie, musimy nadal podejmować decyzje, żeby przetrwać chwilę dłużej, więc z punktu widzenia człowieka nie ma to większego znaczenia. Oprócz tego, że czasami mam wrażenie, że oglądam film, na który nie mam wpływu :P
Cześć Kacper. Mądrego to aż miało posłuchać. 😊
Decyzje teoretycznie podejmowane przez nas zostały podjęte dużo wcześniej przez nasz mózg, także tak wygląda ta nasza "wolna wola". Pytanie, które można zadać, to czemu tak się dzieje oraz co powoduje ten wybór, świadomość, podświadomość, coś innego?
6 rano Panie Kacprze to wszystkie ciekawe mózgi kładą się spać - wykorzystam to żeby się lepiej spało :)
10:28 Zastanawiam się czy dałoby się rozdzielić powód oraz przyczynę. Np. Cebula (jej zapach) może być przyczyną płaczu ale nie powodem do płaczu.
Być może możliwe jest podjęcie decyzji ze względu na racjonalny powód ale bez kompletnej determinacji łańcuchem przyczynowym.
A co decyduje czy powód jest racjonalny, czy nie?
Bezpodstawnie powiązales zasade nieoznaczoności Heisenberga z procesami zachodzącymi w mózgu. różnica między nimi to 21 rzędów wielkości czyli 21 zer po przecinku i nie ma żadnych dowodów na to że jedno ma wpływ na drugie. Interpretacja zjawisk kwantowych nie ma wpływu na to że w skali makro postrzegamy siebie jako odrębne byty ze świadomością i wolną wolą. Dla porównania w skali atomowej nie ma czegoś takiego jak krzesło tylko jest chmura większego prawdopodobieństwa pojawienia się atomów w określonym miejscu. Nie znaczy to że nie ma sensu używać słowa krzesło prawda?
Reklama Huela w połowie filmiku to prawdziwy dowód na istnienie determinizmu
Wiadomo, że wolna wola to przywilej istot rozumnych tylko pytanie, co jeżeli to nie nasza wolna wola zadecydowała o tym co chcemy zrobić, zrobiliśmy bądź robimy tylko sytuacja w której to się znajdujemy w czasie i przestrzeni? Co jeżeli prawdziwa wolna wola jest przywilejem tak na prawdę nie naszym a biologicznego bytu nie mającego nic wspólnego z czasem i przestrzenią a jednak żyjącego i o ile coś takiego ma prawo istnieć?
Cholera, mam więcej pytań niż odpowiedzi...
Idealna pora na dodanie odcinka, właśnie miałem iść spać xD
Ja mam sny, w których widzę konkretne rzeczy z dnia codziennego, które dzieją się w podobny sposób później, ale to nie jest nigdy na tyle konkretne aby coś zmienić. Znajomy powiedział mi że to zbieg okoliczności, tylko po kilkunastym razem wydaję się że to coś więcej.
Wszechświat zadecydował i pokierował moim życiem tak żebym pominą reklamę fuela
Te Wszechświat, co masz do fuela? Bo ze mną było tak samo, też mi kazał przewinąć :)
Podjąłeś złą decyzję. W ten sposób zabiłeś inwencję Kacpra. Będzie teraz niezadowolony z ciebie.
Ciekawe, samo podchodzenie do życia jako byśmy mieli nad nim kontrolę prawdopodobnie zmienia tyle, że nasze decyzje są ukierunkowane w inny sposób, niż kiedy byśmy zakładali, że i tak wszystko jest dziełem przypadku czy, że już z góry ta decyzja zapadła zanim jeszcze mogliśmy zadecydować.
ten moment 9:00 jest tak cudownie zmontowany, że +1
W matematyce istnieje grupa równań różniczkowych pokazujących przebieg zmiany danego układu w czasie, które to równania NIEPOSIADAJĄ ROZWIĄZANIA - mimo, że znamy składowe systemu i siły jakie tam działają np. Równania Naviera-Stokesa będące jednym z siedmiu problemów milenijnych matematyki.
Niema przeciwwskazań, żeby nasz wszechświat był układem tego typu.
11:00 tym filmem już zmieniłeś rzeczywistość razy skala czyli ilość osób które zobaczyły ten film 📼 podzielić przez percepcje jaką miała osoba oglądająca w momencie przyjmowania tej informacji = informacja zmienia rzeczywistość choć nie koniecznie jest losowa 🔀