พบฐานหินยุคศรีวิชัย เรื่องราวความสัมพันธ์ คู่ค้า คู่แค้น 1,200 ปีก่อน
HTML-код
- Опубликовано: 27 авг 2024
- พบฐานรูปเคารพสมัยศรีวิชัย บริเวณใต้ต้นไม้ ณ วัดป่าลิไลยก์ อ.ไชยา จ.สุราษฏร์ธานี มีลายกนก เทียบได้กับศิลปะจามช่วง พศว.14 (พ.ศ.1301-1400) อายุประมาณ 1,200 ปี
นี่คือหลักฐานที่สะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างศรีวิชัยกับจามปา และช่วยทำให้เห็นเรื่องราวของศรีวิชัย ซึ่งเป็นชุมทางการค้าทางทะเล ติดต่อสัมพันธ์กับบ้านเมืองโดยรอบชัดเจนขึ้น
จารึกตัณจาวูร์ (Tanjore Inscription) กษัตริย์โจฬะพิชิตศรีวิจัย
en.wikipedia.o...
วรณัย พงศาชลากร
ศิลปะโจฬะ/อินเดียใต้/ทมิฬนาดู ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี
/ pfbid02edbbhweogwzye8k...
วรณัย พงศาชลากร
พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาท ศิลปะจามปา วัดลักษมีนทรโลเกศวร จารึกระบุปี พ.ศ.1418
www.facebook.c...
วรณัย พงศาชลากร
ลายกนกแบบศิลปะจามปา (ลายมะระฝาน)
www.facebook.c...
วรณัย พงศาชลากร
ภาพสันนิษฐานลักษณะการใช้งานฐานรูปเคารพ
www.facebook.c...
ขอขอบคุณ
คุณอัฐพงษ์ บุญสร้าง
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
อ.วรณัย พงศาชลากร
วัดป่าลิไลยก์ อ.ไชยา จ.สุราษฏร์ธานี
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร
มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร
ภาพประกอบ
คุณอัฐพงษ์ บุญสร้าง
อ.ฉัตตริน เพียรธรรม
อ.วรณัย พงศาชลากร
วัดป่าลิไลยก์ อ.ไชยา จ.สุราษฏร์ธานี
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร
![🔴 [LIVE] สาวใหญ่ ถูกโคช TikTok หลอกเซ็น “รับแม่ออก รพ.” ช็อก แบกหนี้รักษาแทน “ครึ่งล้าน” #ถกไม่เถียง](/img/1.gif)
น่าเสียดาย ที่มุสลิมในมาเลย์และอินโดทำลายหลักฐานอารยธรรมชาวพุทธไปเยอะมาก จนสืบค้นประวัติศาสตร์ได้ยาก
ทิ้งลงทะเลและเผา คงเหลือแต่
บุโรพุทโธ มันใหญ่เกินทำลาย
กรรมจากการทำลาย..
มีแต่พุทธที่ไม่ค่อยทำลายความเชื่ออื่นแจ่ให้เกียรติและอยู่ร่วมได้หมดโดยเฉพาะพุทธไทยๆ?
ครับ
คือหลักการของศาสนา เขา ต้องการจะหลอมรวมจิตใจคน พื้นที่เขาแต่เดิม ในตะวันออกกลาง การมีศาสนา อยู่ก่อนแล้ว น่าจะนับถือเทพเจ้า เพราะอิทธิพลโรมัน ขยายเข้ามา อิทธิพลเปอร์เซียโบราณที่มีผลต่อการค้า รวมถึง น่าจะมีศาสนาพุทธด้วย เมื่อสังคมในสมัยนั้นวุ่นวาย การหลอมรวมจิตใจผู้คน จิตใช้วิธี ทำลาย เพราะถ้าประกาศศาสนาไป คนที่ถือเทพเจ้าอยู่ อาจจะเอาความเชื่อเดิม มาผสม จึงเกิดการทุบทำลาย โบราณสถาน โบราณวัตถุ ต่างๆ อันนี้ความเห็นส่วนตัวนะ
ก็ไม่ได้ทำลายจารึกอะไรก็ยังสืบค้นประวัติศรีวิชัย ไศเลนทร์ได้อยู่ที่มาเลเซีย อินโดนีเซีย การขุดค้นก็พบหลักฐานใหม่ๆเหมือนไทยแต่ไม่ค่อยได้แลกเปลี่ยนข้อมูลในวงกว้าง
ผมก็อยู่สุราษครับ แต่ไม่ได้อยู่ไชยา คนไชยาคนพื้นที่ไม่รู้หรือไม่สนใจเลยหรอ ดูแล้วฐานหินนั้นสมบูรณ์แล้วก็สวยด้วยนะ อย่างน้อยเอามาวางพระพุทธรูปอยู่ในศาลาก็ยังดี ดูแล้วเหมือนถูกทิ้งไม่มีคนสนใจ แต่ก็ยังดีที่ยังอยู่ตรงนั้น ไม่มีการเอาไปทิ้งหรือทุบทิ้ง
เสียดายผมไม่ใช่คนชอบเที่ยว แต่ต่อจากนี้หากได้มีโอกาสไปตามวัดเก่าสายตาคงสอดส่องหาร่องรอยโบราณแน่น
ครับ
เราคนใต้ บอกเลยว่า ปราชญ์/นักวิชาการท้องถิ่นที่ผูกพันธ์กับชุมชนหายาก มีแต่ข้อมูลความรู้ที่เจาะลึกเป็นปัคเจก ไม่ค่อยมีการศึกษาจริงจังเท่าโซนภาคอื่นๆ
เช่นจ.เมืองรองภาคใต้จ.หนึ่ง มีภูเขาลูกโดดในบริเวณหมู่บ้านชุมชนในอดีต แต่ก็ยังขายให้นายทุนเหมืองหินจนร่องรอยชุมชนเก่าแก่ฯหายเกลี้ยง ไม่มีบูรณาการทั้งการศึกษาปวศ.โบราณคดีชุมชนจริงจัง หรือการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจริงจังพอกัน..เสียดายจริงๆ
เราเคยไหว้พระวัดพระธาตุไชยาหลายครั้ง แต่ยังไม่มีโอกาสชมพิพิธภัณฑ์ฯ
สมัยก่อน(50ปี+)แถวอีสานใต้เจอเยอะมากของสมัยโบราณหลายยุคทับซ้อนกันเสียดายคนไทยไม่มีความรู้เรื่องอนุรักษ์มีแต่ขุดไปขายหร่อทำลายทิ้งไป
@@xiaominame9317ปัจจุบันโบราณสถานภาคอีสานเหนือกลางยังมีภาครัฐให้ความสำคัญศึกษามากกว่าศรีวิชัยภาคใต้ เสียอีก ร่องรอยอารยธรรมทางภาคใต้แทบไม่มีใครสนใจศึกษา แหล่งโบราณต่างๆแทบจะถูกลืมและขุดทำลายไปทุกวัน อย่างล่าสุด เจดีย์ยุคศรีวิชัยที่สงขลาก็มีคนไปขุดหน้าดินจนจะถึงตัวเจดีย์เกือบพังทลาย หรือแม้แต่ป้ายปักหลุมศพสุลต่านเมืองสงขลาก็ถูกทุบทำลาย ไม่มีราชการเข้าไปช่วยเลยมันน่าน้อยใจยิ่งนัก แม้แต่ชาวบ้านในพื้นที่ก็ยังไม่สนใจเลย
พระพุทธรูปนาคปรก ศิลปะศรีวิชัยนี่คือเดอะเบสเลย สวยสุดๆ อ่อนช้อยสวยงามมากกว่านาคปรกศิลปะลพบุรี
ใช่ครับ แต่อาจจัดเป็นศิลปะยุคหลังศรีวิชัย เพราะอยู่ในช่วง พศว.18 ซึ่งพบจารึกภาษาขอม
@@taspien ถ้านับเฉพาะในไทยส่วนตัวผมยกให้อาณาจักรศรีวิชัยคืออาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ที่สุดและสำคัญต่อประวัติศาสตร์ในด้านศิลปะและวัฒนธรรมมากที่สุดแล้วในบรรดาอาณาจักรสมัยโบราณด้วยกัน เพราะถ้าดูจากแผนที่ในอดีตของชาวอาหรับบริเวณนี้ถือเป็นจุดกึ่งกลางในสมัยโบราณพอดี การเดินทางติดต่อค้าขายของอาณาจักรมหาอำนาจในสมัยก่อนไม่ว่าจะเป็นแถบอินเดียหรือทางจีนหรือยาวไปถึงอาหรับจะไปมาหาสู่ติดต่อทางการค้ากันต้องเดินทางผ่านศรีวิชัยทั้งหมด จึงได้รับเอาศิลปะวัฒนธรรมต่างๆของทุกอาณาจักรใหญ่ๆมารวมใว้ที่แห่งเดียวกันจึงมีการผสมผสามหลายๆวัฒธรรมและศิลปะรวมเข้าด้วยกันจนกลายเป็นเอกลักษณ์และรูปแบบที่เฉพาะตัวขึ้น
จากบ้านเชียงถึงศรีเทพเรารับมาจากอินเดียทั้งสิ้น@ศรีวิชียคงฉากหนึ่งในนั้น❤❤❤❤
ครับ
ดีใจจริงๆที่ความเจริญลงมาทางใต้ ช่วยกันประกาศให้โลก และคนไทยทราบว่าศาสนาพุทธมีมาช้านานทางใต้ ต้องช่วยกัน
อย่ามัวไปทะเลาะกับลาว กัมพูชา พวกเราคนพุทธด้วยกัน ช่วยกันทำให้ศาสนาพุทธรุ่งเรืองในแถบนี้ เป็นหน้าที่ของชาวพุทธทุกคน รบกวนส่งข้อมูลนี้ไปประเทศเพื่อนบ้าน เราชาวพุทธต้องรักกัน
พุทธมีมาก่อนหน้านั้นละครับผ่านเข้ามาทาง อนาจักรศรีเกษรของชาวปยู ทางใต้นั้นชุดใหม่
ครับ
ต้นกำเนิดคำว่ากัมพูชาก้มาจากชาวพุทธนะครับก่อนจะเจอ โต๊ะทำลายแล้วสร้่าง ปราสาทหินทีเขมรนั่นละ
ตัวปั่นที่ทำให้คนพุทธแตกแยกทั้งภายในภายนอกประเทศอาจเป็นพวกมุสลิมคลั่งวัฒนธรรมอิสลามจากทะเลทรายก็เป็นได้
ใต้เจริญมานานเป็นพันๆ ปีแล้วครับ
ในฐานะเมืองท่านานาชาติในสองฝั่งสมุทร
เป็นที่ปะทะสังสรรค์ของผู้คน วัฒนธรรม สินค้า ศรัทธาและความเชื่อ
เป็นที่บรรจบของโลกตะวันตกและตะวันออกทางฝั่งคาบสมุทร
....แต่ตำราประวัติศาสตร์แบบจารีตลุ่มเจ้าพระยา กลับไปมัวงมและหลงอยู่กับคนไทยและภาษาไทยมาจากจีนตอนใต้จนโงหัวไม่ขึ้น..
..กว่าจะรู้ตัว ประชาชนอย่างเราๆ ก้อสับสนประสาทแดกและตีกัยคนที่เห็นต่างไปกับเนื้อหาวิชาที่พาวนในอ่างไม่ไปไหนเสียที..
..ก้อต้องยืนยันด้วยวัตถุหลักฐานที่เจอมากขึ้นๆ ในยุคปัจจุบันนี่แหละ ..ทั้งที่ก่อนหน้านี้ ช่วงอาณานิคมจนถึงสงครามเย็น ก้อมีความพยายามทำลายหลักฐานกันอยู่เสมอทุกครั้งที่ค้นพบ ...
..แต่ของจริง ก้อคือของจริงวันยังค่ำ นี่คือหลักฐานยืนยันถึงความรุ่งเรืองที่มีมานานเป็นพันๆปีแล้ว และทัยถมทับซ้อนกันมาหลายยุคหลายสมัย อย่างในทะเลสาบสงขลา ก้อเคยมีการงมเจอเครื่องถ้วยจีนสมัยราชวงศ์ถัง อย่างน้อยๆ ก้อ 1,500 ปีมาแล้ว
..แต่ที่จริงมันสืบย้อนการค้าไปจนถึงยุคโรมันและยุคพุทธกาลได่เลย
ต้นทางคือกลิงคะจากอินเดีย อาณาจักรศรีวิชัย อาณาจักรฟูนัน อาณาจักรเจนละ อาณาจักรทาราวดี คุณคิดว่าผู้คนและผู้ปกครองเมืองเหล่านี้เขาเป็นเครือญาติกันมัยก่อนจะเกิดอานาจักรอื่นๆในสยาม
ถ้าใช่ก็ไม่ควรที่จะเอาคำว่า เขมรโบราณมาใช้อธิบายครับเพราะว่ามันทำให้งงและสับสนทั้งช่วงเวลาและอาณาจักรต่างๆที่เกิดขึ้นในภายหลัง กลุ่มคนเหล่านี้ที่ย้ายเข้ามาทั้งมาเพื่อทำการค้าหรือเข้ามปกครองคือที่มาของคำว่าขอมหรือมัย
เข้าใจประเด็นครับ
พวกจามปา-ชวา-มลายู(ออสโตรนีเซียน)_รับอารยธรรมอินเดีย(ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู+พุทธมหายาน)_มาก่อนกลุ่มชนชาติพันธุ์อื่นๆ?☺️ _เพราะพวกออสโตรนีเซียน_ชำนาญและเชี่ยวชาญในการเดินเรือทางทะเล_ระหว่าง_ทะเลจีนใต้(จีน)_และทะเลอันดามัน, มหาสมุทรอินเดีย ไม่น้อยกว่า3000ปี ? (บรรพบุรุษของกลุ่มชนเผ่่าไท(เสียม) _ยังคงบูชาหมา+ตีกลองกบ_อยู่เลย_เมื่อ1200 - 2000ปีก่อน(อยู่ในกวางตุ้ง, กวางสี) _?😂
เห็นด้วยกับความคิดนี้ครับ
เห็นด้วยครับ
ยิ่งค้นพบยิ่งอยากรู้ ต้องขอบพระคุณอาจารย์ที่นำมาสืบสอบ และเผยแพร่ครับ มันทำให้เราอยากรู้เพิ่มเติมอีกครับ ศรีวิชัย เชลิโฟชี โบราณสถานยะรัง จังหวัดปัตตานี บันทึกของหลวงจีนอี้จิง มันน่าติดตามและค้นหาเหลือเกินครับ ทำไมกรมศิลป์เราไม่เร่งขุดค้นสืบสอบ เพราะเราเริ่มมีหลักฐานเชิงประจักษ์เพิ่มเติมแบบขุดพบโดยบังเอิญเสียเป็นส่วนใหญ่ ยิ่งค้นก็ยิ่งเจอ น่าเสียดายจริงๆครับ แทนที่นักวิชาการจะใช้โอกาสนี้ มากกว่าคำว่าความเชื่อและสันนิษฐาน มันน่าน้อยใจนะครับอาจารย์ ยุคก่อนเก่า เราเชื่อแต่นักวิชาการฝรั่ง ปัจจุบันนักวิชารไทยก็ยังอ้างถึงแต่ฝรั่ง..
ครับ
พระเจ้าอโศกพยายามนำศาสนาพุทธมาสู่เอเชีย ช่วยกันทำให้ศาสนาพุทธรุ่งเรือง
ครับ
ศาสนาพุทธอยู่ในเอเชียอยู่แล้ว
ช่วยกันกำจัดเหลือบศาสนาก่อนเลยค่ะ
อินเดียไม่ได้อยู่เอเชียหรอครับ😅
@@WoRarat-zp4cm มารศาสนามีมาทุกยุคทุกสมัยตั้งแต่สมัยพุทธกาลแล้วครับ
สรุปอารยธรรมเราก็เก่าแก่กว่านครวัด เขมรอย่าอ้างว่าปราสาทขอมเป็นของเขมร เพราะไทยอยู่ที่นี้มาช้านานเผลอๆก่อนยุคทวารวดีเสียอีก ตามการขุดค้นโครงกระดูกบ้านโนนวัด หรือบ้านเชียง แถมล่าสุดขุดกระดูกยุคสำริดกระดูกใส่แหวนทองอยู่ คือหลักฐานทางdna ก็เด่นชัด จารึกพม่า จีน ปราสาทในเวียตนามก็จารึกถึงขอมถึงเสียม
สยามและจาม เป็นเจ้าถิ่น ต่อมาพราหมณ์โกณฑัญญะจากไศเรนทรวงศ์(ของจตุคามรามราชา)จากศรีวิชัย ข้ามมาสร้างเมืองอินทรปัติ มีพนมบาเค็งเป็นศูนย์กลางศาสนา กัมโพชจึงกลายเป็นเมืองขึ้นมา
เขมรนั้นกลุ่มคนอ่ะไร พอ กลุ่มผู้นำขึ้นครองราช ปราสาทร้างมาตลอด ขาดต่อน เลย และ ราชวงศ์ชัยวรมัน กับ ฝั่งศรีวิชัยนั้น แถบจะกลุ่มคนเดียวกันเลย มีการแต่งงานกัน ชื่อ พระนามยังไม่ใช่เขมร เลย
เป็นของร่วมครับ แบ่งๆ กันไป
ขอบคุณค่ะ
จากคำอธิบาย
ถึง กลุ่มชนชาติ
^^ จามปา ^^
ว่าที่เวียดนามและที่สุราษฎร์
คือกลุ่มชนชาติเดียวกัน
ขยายความให้เข้าใจได้มากขึ้น
ในเรื่องของ
^^ อาณาจักรศรีวิชัย ^^
เป็นปริศนามากพอๆกับ
^^ อาณาจักรทวารวดี ^^
ได้รับความรู้มากขึ้นค่ะ
ผลดีของความเจริญ
ยิ่งทำให้ได้พบหลักฐานของโบราณคดีมากขึ้น
จิกซอ ใกล้จะเต็มแผ่นแล้ว
ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณครับ
ลวดลายสวยงามมากๆ
ครับ,น่าอนุรักษ์ให้ลูก
หลานได้ศึกษาครับ....
*มีอยู่เรื่องหนึ่งที่อยาก
จะบอกครับที่อำเภอชุม
แพมีวัดในตัวอำเภอชื่อ
วัดโพธิ์ธาตุมีวัตถุโบราณคือองค์พระพุทธรูปสมัยทราวดี
ซึ่งถูกปล่อยทิ้งใต้โคน
ต้นไม้ขาดการดูแลรักษาครับ.. และมีวัตถุ
ชิ้นอื่นอีกมากมายอยาก
ให้นักโบราณคดีไปตรวจสอบด้วยครับ....
🗣️✍️
วัดโพธิ์ธาตุ ขอบคุณครับ
ตั้งแต่ข่าวออกมา ก็นับวันรอฟังช่องอาจารย์เลย ถ้ามีเวลาอยากให้อาจารย์ช่วยอธิบายชื่อเมืองโบราณในจารึกตันจาวูจังครับ
เบื้องต้น มีข้อมูลดังนี้
จารึกตัณจาวูร์ (Tanjore Inscription) กษัตริย์โจฬะพิชิตศรีวิจัย
en.wikipedia.org/wiki/Tamil_inscriptions_in_the_Malay_world
วรณัย พงศาชลากร
ศิลปะโจฬะ/อินเดียใต้/ทมิฬนาดู ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี
facebook.com/EJeab.Academy/posts/pfbid02eDBBhWeogwZyE8KJuwgqRmmTTzkRJoEZy2Z9KjoZDr9T8icTyGS49dqxeyLp2Cxnl
@@taspien ขอบคุณครับ
สุดยอดจ้า...🥰🥰🥰
ขอบคุณครับ
กลุ่มลุ่มทะเลสาปสงขลา ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกของเขาหลวง ตลอดจนฝั่งตะวันออกของเทือกเขาบรรทัด ไชยา จนถึงแหลมมรายู จะใช้วัฒนธรรมชวาเชื้อชวามากกว่า กลุ่มนี้มักอาศัยตามปากแม่น้ำ เก่งการเดินเรือมาช้านาน ขนสินค้าจากจีน สู่อินเดีย
ส่วนฝั่งทิศตะวันตกจะเป็นกลุ่มอินเดียเยอะกว่า
ส่วนกลุ่ม ไท-กะได และจีน พึ่งเข้ามาทีหลัง
อืมม
สมัยก่อนๆๆ อวโลกิเตศวรที่ขุดพบเขายังหลอมมาทำพระเลย แถวไชยา ท่าชนะ ยิ่งลูกนี่เวลาฝนตกลอยขึ้นมาเลย
ครับ
ค่อยๆแง้มออกมาเปิดออกมา รอยต่อประวัติศาสตร์ ทำให้น่าสนใจน่าติดตาม
ครับ
เมืองศรีวิชัยแต่ละเมืองเป็นอิสระไม่ก้าวก่ายกัน แต่ละเมืองมีเอกลักษณ์ จากเอกสารจีนโจฬะคุมแค่ช่องแคบมะละกาที่เคดาห์
ครับ
ึ💘ขอบคุณอาจารย์ทีอัพเดท ขอบคุณชาวบ้านที่ให้ความร่วมมือกััเจ้าหน้าที่กรมศิป💘
ครับ
เป็นความรู้ใหม่👍👍ขอบพระคุณมากค่ะอาจารย์และ อาจารย์ และ กูรูผู้มีความรู้ทุกท่านค่ะ🏆🏆🏆♥️♥️♥️⭐️⭐️⭐️
ขอบคุณครับแม่น้อย
เดี๋ยวกรมศิลป์ก็บอกว่าศิลปะเขมรโบราณ
นี่แหละตัวปัญหา พวกขายชาติ
เอาพวกที่พูดแบบนี้ไปส่งเขมร
ไม่หรอกครับ
ปาละ กับ โจฬะ เป็น คู่ แข่ง กันในอินเดีย ส่วน จาม กับ เขมรโบราณ ก็เป็นคู่ แข่งกันในสุวรรณภูมิ ส่วน ศรีวิชัย กับ มัชปาหิต ก็เป็น คู่เข่ง กัน ใน อินโดนีเซีย หรือ ภาคพื้นสมุทร เดาเอาว่า อยุธยา น่าจะสืบ เชื้อสายมาจาก ศรีวิชัย มอญ จาม หรือ สยาม ครับ จากศิลปะที่ดู อ่อนช้อยกว่าและใช้ อิฐ แทนการ เรียง หิน แบบ เขมรโบราณ ส่วน ละโว้ น่าจะเป็น เขมร มาก่อนแล้ว เปลี่ยนมาเป็น จาม หรือ สยามครับ
อาณาจักรศรีวิชัยอยู่บริเวณนครปฐม กำแพงแสน เป็นชุมทางการค้าเจริญไปถึงปักใต้แถบอินนีเซีย วงศ์ศรีธรรมมาโศกราชเป็นผู้ปกครอง มีการติดต่อค้าขายกับอินเดียสมัยโบราณซึ่งอินเดียเรียกตัวเองว่าชาวอนุทวีป ยังไม่มีคำว่าอินเดีย พระปฐมเจดีย์เป็นหลักฐานยืนยันการกำเนิด อารยธรรมแถบนี้ การเฉลิมฉลองพระปฐมเจดีย์เป็นต้นกำเนิดสงกรานต์
อืมม
หื้ม 😂😂😂
ขอบคุณครับ เป็นความรู้ใหม่สำหรับผมครับ
ครับ
อ.วรนัย อ.เอ สุขภาพแข็งแรงครับ
:)
Very good knowledge sir ❤
Thank
ชอบคะที่นำเสนอ..อดีต ขอบคุณคะ
ขอบคุณครับ
อ.สุขภาพแข็งแรงครับ🌻🌻🌻
ขอบคุณครับ
ดีใจค่ะที่พบโบราณวัตถุในภาคใต้ของเราซึ่งทำให้เรารู้ถึงประวัติเส้นทางการค้าขายที่เจริญรุ่งเรืองในสมัยโบราณและประวัติของศรีวิชัยและความสัมพันธ์กับรัฐต่างๆในสมัยนั้นขอบคุณมากค่ะอาจารย์
ขอบคุณครับคุณจิราวรรณ
เส้นลาย แอบมีกลิ่นอาย กนกผักกูด ผมมองนะ อ.ครับ แต่มีรูปแบบ ผังเฉพาะ เหมือนมีแพทเทิน ทางการ ศีลป หรืออาจเอาลวดลายเส้นมาต่อยอด🌻🌻🌻
ใข่ครับ
สวัสดีครับอาจารย์ แวะมาฟังเรื่องราวดีๆ อาจารย์ดูแลสุขภาพด้วยนะครับ
เช่นกันครับคุณพ่อบ้าน
หงายขึ้นมาแล้ว นึกถึงกระถางปักธูป
ครับ
สวัสดีค่ะอาจารย์
สวัสดีครับ
The truth is, it’s indies countries not India as most people believe because Southeast Asian countries is indies people back then all the way to our Buddha’s time. That’s why Siam and Malaysia culture arts is the same. Most people doesn’t know that Malaysia is the real Lanka country back then🙏✨
อืมมม
จตุคามรามเทพกู้ชาติศรีวิชัยได้สำเร็จ ทรงสถาปนาเมืองใหม่ชื่อตามพรลิงค์
ครับ?
ภาคใต้ของไทย ควรได้เจอจารึกที่เก่าแก่กว่าของจาม
ไม่ได้หรอกคับ นักประวัติศาสตร์ไทย กรมศิลป์ นักวิชาการอิสระต่างๆนาๆ เขาให้เขมรกับจามยิ่งใหญ่สุดละ ไทยเราแค่ผุ้มาอาศัยที่ของเขา ประวัติศาสตร์ไทยเราคือมาจากเทือกเขาอัลไต หรือจีนตอนใต้ อพยพลงมา ผมสังเกตุมานานละ เอะอะเขมรโบราณ ศิลปะเขมร อนาจักรเขมร ไทยเอาของเขมรมาใช้ เห็นอยู่แค่เนี้ยย มีแต่พวกมีความรุ้ มีตำแหน่งในหน่วยงานของกรมศิลป์ทั้งนั้น มีแต่พวกขี้ข้านักการเมือง
มี ครับ เป็นจารึกภาษากะวิ อยู่ด้วย
มีจารึกเก่าๆ ร่วมสมัยกันอยู่บ้าง
แต่ที่เก่ามาก เจอมาก และเด่นคือลูกปัดครับ
อาจารย์อุเทนบอกว่า จารึกเก่าแก่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบที่คลองท่อมจ.กระบี่ครับ
แต่เป็นโบราณวัตถุชิ้นเล็ก ที่เคลื่อนย้ายได้(ง่าย)
ruclips.net/video/V2bzQ3IOxYU/видео.htmlfeature=shared
ทุกวันนี้วัตถุโบราณโบราณสถานฯที่เก่าแก่กว่านครวัดเขมรพูดขึ้นมาเรื่อยฯกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ไทยเรา..สมมุติฐานที่เชื่อว่าศิลปะวัฒนธรรมเขมรโบราณเป็นต้นแบบ..ครอบคุมศิลปะต่างฯในเขตสุวรรณภูมิเป็นต้นแบบ.และยิ่งใหญ่ในเขตดินแดนนี้.
อาจจะไม่ถูกต้อง..เหมือนความเชื่อด้านประวัติศาสตร์ไทยที่ว่าบรรพบุรุษสยามอพยบมาจากเทือกเขาอัลไตย์..มันก็แทบเป็นไปไม่ได้.ตามหลักฐานต่างฯที่ค่อยฯปรากฏ...เงื่อนไข.ของเวลาของวัตถุโบราณต่าง ี่ค้นพบใหม่ฯ.เงื่อนไข.ชาติพันธุ์DNA.เงื่อนไขทางประชากรและการกระจายอยู่ของประชากร.เงื่อนไขทางสังคมและการเป็นของคน.เงื่อนไขทางแนวคิดและจิตวิญญาณ.เงื่อนไขการแสดงออกทางการสืบทอดศิลปะวัฒนธรรม.เมื่อพิจารณาโดยรอบแล้ว..เขมรโบราณศิลปะเขมรโบราณ...ที่ยิ่งใหญ่แทบเป็นไปไม่ได้เลย.ส่วนที่เชื่อว่า.ขอมคือเข มรโบราณดังเงื่อนไขข้างต้นแล้วมันไม่ไช่..เขมรเป็นแค่ชนกลุ่มหนึ่งทีไม่มีบทบาทยิ่งใหญ่พอที่จะสร้างอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่ในเขตนี้ใด้.ต่างจาก.ชาวอินเดีย.ชาวสยาม.และชาวขอมหรือวรมัน.
ครับ
อาจารย์ครับ อยากฟังเรื่องกระเบื้องจาร วัดรางบัว จ.ราชบุรี ครับ น่าเชื่อถือแค่ไหน
ตัวอักษรไม่เก่าเลยครับ ถ้าจะเชื่อว่าเก่าก็ต้องอธิบายทำนองว่า เป็นมุขปาฐะที่จำมา แล้วเอามาเขียนยุคหลัง
@@taspienอาจารย์คะ..อยากทราบว่า...เบื้องจาร เขาตรวจอายุเบื้องจาร กันหรือยังคะ? ที่อาจารย์บอกว่า เหมือนมาทำใหม่ ถ้า อ. นำรายละเอียด ข้อมูล ที่มันคือไร จิงจังนะคะ...คือ ตอนนี้ มันก็เหมือนสับสน ว่า มันจริง หรือไม่จริงค่ะ ส่งไปตรวจ กันยัง? อยากทราบค่ะ❤❤❤❤
ใช่ครับควรตรวจอายุคาร์จะได้หายสงสัย
สวัสดีนะคะอาจารย์😮😮😮
สวัสดีครับ
🌼🌼🙏🌼🌼🙏🌼🌼🙏🌼🌼
:)
😊 อาจารย์ อยากสอบถามเรื่อง อาณาจักร กูไท ในอินโดนีเซีย ทำไมมีคำว่าไท ในทางใต้ด้วย ต่างจากทางเหนือยังไง
ไม่ทราบเลยครับ
ผมเดานะพระเจ้าสรรชัยขยายเมืองไปจากศรีวิชัย หรือนครศรีธรรมราช ไปเป็นเขยที่อินโด ซึ่งมันจะตรงกับชินการมณีปกรหรือลองไปฟังช่องอาจารย์ สมชาย น้อยสาครดูครับ
ศรีวิชัย ที่ไชยา พูดกลุ่มภาษาอะไร เปลี่ยนมาพูดไท-กะได เมื่อไหร่
ศรีวิชัยกับตามพะละลิงค์ ต่างกันอย่างไร
น่าสนใจ
😊😊😊❤❤❤
ขอบคุณครับ
ทำไมหมู่บ้านที่อินโดถึงมีชื่อว่าสยามเยอะจังครับอาจารย์
เกี่ยวข้องอะไรกับสยามครับ
ไม่มีชื่อสยาม เป็นชื่ออินเดียเหนื่องจากศาสนามาจากอินเดีย
จะลองตรวจดูครับ
ของเvuรโบราณอีกมั้ง
:)
อาจารย์ มีประเด็นคำถาม ว่า ศิลปะศรีวิชัยในบ้านเรา มีพบ ข้อแรก ข้อสอง ที่ไหนบ้าง แล้วศิลปะในเมืองนครศรีธรรมราช หรืออาณาจักรตามพรลิงค์ จัดอยู่ในศรีวิชัยมั้ย ศิลปะ ศรีวิชัย ที่พบในภาคกลาง เมืองศรีเทพ ช่วง พุทธศตวรรษที่ 13 เช่นเขาคลังนอก เป็นศรีวิชัย ช่วงที่ 2 มั้ย คำถามต่อมา ศิลปะศรีวิชัยที่พบในเมืองสุราษฎร์ธานี หรือไชยยา นี้ เป็นศิลปะศรีวิชัย ในช่วงที่ 3 ใช่หรือไม่ แล้วศิลปะ ช่วงที่ 3 นี่ พบในภาคอื่นๆ ของเรามั้ย แล้วช่วงนี้ ถ้าเทียบกับขอมพระนคร ตรงกับสมัยพระพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ใช่หรือเปล่า ประเด็นถัดมา คือ การผูกการค้า เมืองกลุ่มเมืองที่เป็นเครือญาติ กัน โดยมี จาม ที่คอย กำกับ ดูแล ดินแดน ทางบกในอินโดฯจีน ที่ทำให้อาณาจักรโจฬะ ยกทัพมาตี บ้านเมือง ของขอม สมัยราชวงศ์มหิธรปุระ ได้ร่วมมือกับโจฬะ ปราบ ศรีวิชัย กลุ่ม 3 นี้ใช่มั้ย ประเด็นสุดท้าย คือ ศรีวิชัย กลุ่มแรก สอง สาม พูดภาษาตระกูลเดียวกันมั้ย
1. ศิลปะศรีวิชัยพบในภาคใต้เป็นส่วนใหญ่ ส่วนที่พบในภาคกลาง พบในศรีเทพ ถือว่ารัฐศรีวิชัยส่งต่อ "ศิลปะปาละ" อีกที ศรีวิชัยไม่ได้เน้นฟูมฟักอารยธรรมแล้วส่งให้คนอื่น แต่เน้น "รับมาแล้วส่งต่อ" ซึ่งสิ่งที่รับมาก็หลากหลาย
2. ศิลปะในเมืองนครฯ ที่เป็น พศว.13-16 ก็มีบาง นับเป็นศรีวิชัยได้ แต่ถ้าเป็นช่วง พศว.18+ ควรนับเป็นหลังศรีวิชัย เพราะปรากฏว่าใช้ภาษาขอม
3. เอาจริงๆ ถ้านึกถึงศิลปะศรีวิชัย เราต้องดูที่อินโดนีเซียเป็นหลัก นึกถึงบุโรพุทโธเป็นตัวอย่างก็ได้ครับ ส่วนไชยานั้นเหมือนเป็นหัวเมืองเหนือของศรีวิชัย
4. ช่วงที่โจฬะมาตีศรีวิชัย พ.ศ.1568 นั้นอยู่ใกล้เคียงกับที่ พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 มาตีภาคกลาง ช่วง พ.ศ.1560+ ถือว่า ภาคกลางและภาคใต้ของเรา เผชิญศึกจากเพื่อนบ้านครับ และทำให้อารยธรรมเราสะดุดลงไปพักหนึ่ง
5. มหิธรปุระไม่ได้ร่วมมือกับโจฬะครับ ต่างคนต่างขยายอำนาจของตัวเอง โดยมหิธรขยายอำนาจสู่เมืองพระนคร นับจากปี พ.ศ.1600+ ปรากฏชัดในปี พ.ศ.1624+ มีกษัตริย์องค์สำคัญคือสุริยวรมันที่ 2 ครองราชย์ในปี พ.ศ.1655+ ในขณะที่โจฬะ ขยายอำนาจทางทะเลนับจากปี พ.ศ.1528+ และปรากฏศรีวิจัยในปี พ.ศ.1568 และเรืองอำนาจจนถึง พศว.17
8. บางคนไปโยงแบบนี้ครับ โยงว่า สุริยวรมันที่ 1 มาจากภาคใต้ช่วง พ.ศ.1550+ ซึ่งปัจจุบันพบว่า ไม่มีหลักฐานรองรับเรื่องนี้
@@taspien อาจารย์ แล้วที่นักโบราณคดี บางท่านบอกว่า ศูนย์กลาง ของศรีวิชัย ช่วงแรก อยู่ที่ไชยา ประเด็นต่อมา คือ เมืองนครศรีธรรมราช ช่วงก่อน พุทธศตวรรษที่ 13 ศิลปะ เหมือนกับสมัย ทวารวดี ในภาคกลาง เราได้มั้ย
@@taspien ส่วนประเด็น ที่หนูถาม ว่า ราชวงศ์มหิธรปุระ เกี่ยวอะไรกับโจฬะ เห็นมีบันทึกว่า พระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 ถวายวรรณาการ แก่ กษัตริย์แห่งโจฬะ
@@taspien มีประเด็น นึง ที่หนู งง กับคลิปก่อน ที่อาจารย์ บอกว่า พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 เหมือนรวบรวมผู้คน ให้ตั้งบ้านเมือง จนทำให้เกิดราชวงศ์มหิธรปุระ แปลว่า พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 มากอบกู้มากกว่า ทำสงคราม ใช่มั้ย และประเด็น ต่อมา มีสัมพันธ์การฑูตกับโจฬะ สรุป พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 มีความเกี่ยวข้องกับ โจฬะ ด้วยหรือค่ะ แต่โจฬะ นับถือ ฮินดู แต่พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 พระนาม ตอนสวรรคต เรียกว่า บรมนิพพานบท สรุป วงศ์ของท่าน ตามจารึก ในแถบใกล้ๆ เมืองพระนคร นับถือ พุทธ หรือค่ะ
เรื่องไชยานั้น เป็นการมองเข้าข้างตัวเองไปหน่อย ปัจจุบันพบว่า ไม่น่าจะเป็นไปได้แล้ว ส่วนเรื่องเมืองนครฯ นั้นเราไม่ทราบเลย เพราะหลักฐานศิลปกรรมที่เหลือส่วนมากเป็นยุค พศว.18+
นิมิตหมายแห่งการค้นหาอาณาจักรศรีวิชายา🎉❤
ครับ
ถ้าเป็นที่ลาวมีคนไทยบางพวกบอกว่าพึ่งฝังเมื่อวาน
:)
สงสัยครับว่า อาณาจักรศรีวิชัย ไม่ขึ้นฝั่งที่ เกาะบอร์เนียว ทั้งที่แล่นเรือผ่านไปมา หรือ
มีเมืองท่าอยู่บ้าง แต่ไม่ใช่ท่าหลักครับ
ตอนแรกเห็นเป็นฐานนึกว่าเป็นฐานศิวลึงครับอาจารย์
ครับ
รายชื่อเมือง11 เมือง นี้อยู่ที่ไหนบ้างครับ ส่วนใหญ่อยู่ในไทยไหม
ในไทยน่าจะมี 3 เมือง เดี๋ยวไล่ดูอีกที
สวัสดีครับผม น่าสนใจๆครับผม
ขอบคุณครับ
สนใจครับ
ศรีวิชัย
ครับ
กรมศิลปากรจะมาแปะป้าย เขมรโบราณ🇰🇭 อีกรึเปล่า
ไม่ครับ
อีกคำถาม นึง ศรีวิชัย ข้อ 3 กับ 4 เป็นกลุ่มคนเดียวกันมั้ย
ผมดูว่าต่างกันนิดหน่อย ไม่มากนะครับ
อ่าวตายละ แล้วไม่เคยมีใครรู้สึกว่ามันเป็นของโบราณที่มีคุณค่าต้องแจ้งกรมศิลปากรเลยหรอครับ โล่งอกมาก ดีไม่เอาไปทิ้งหรือทำอย่างอื่นไปซะก่อน
ครับ
ผมว่าต้องมีมากกว่านั้นจะถูก
ส่วนที่มีโบราณมากกว่านั้นผมว่าถูกทำลายไปก่อนหน้านั้นแล้ว
เขมรจะเคลมเอาไหมครับอาจารย์
ไม่หรอกครับ
เสียม เซียมหลอ บันทึกจักรพรรดจีนแปลไทยruclips.net/video/bROgWkv1xC0/видео.html
ขอบคุณครับ
ตอนนั้นยังไม่มีอินเดีย อินเดียเกิดใหม่ยุคล่าอาณานิคมรึป่าวครับ
ใช่ครับ เป็นคำสมมุติให้รู้ตำแหน่ง ถ้าพูดรัฐปาละอย่างเดียว คนทั่วไปจะงง
❤❤❤
:)
ทำไมเกาะกาลิมันตัน/บอร์เนียว ถึงไม่มีอารยธรรมหรือ อาณาจักรโบราณครับ ? ทั้งๆที่ มีการติดต่อแลกเปลี่ยนระหว่าง หมู่เกาะเกือบทุกเกาะที่อยู่ในเส้นทางเดินเรือและภาคพื้นทวีปใน SEA ยกเว้น หมู่เกาะฟิลิปปินส์ (เพราะมีภัยธรรมชาติเยอะเกินไป)
อืมมม จะลองตรวจข้อมูลดู
มีแต่ ซาราวัค/ซาร์บา/บรูไน ตามขอบเกาะ ส่วนมากเป็นป่าดงดิบสัตว์ป่าชุกชุมครับ
@@niti2517 แผ่นดินใหญ่ SEA สมัยโบราณก็สัตว์ป่าชุมไม่แพ้กัน อยุธยา ส่งผลิตภัณฑ์จากสัตว์ป่า เป็นหนึ่งในสินค้าส่งออก เขากวาง หนังกวาง ช้างตัวเป็นๆ นอแรดพื้นที่ป่าในสมัยโบราณในกรอบเส้นเขตแดนไทยปัจจุบัน แต่ในเวลา สมัยโบราณ พื้นที่ป่ามีมากกว่า50%
แต่ถ้าเหตุผลเรื่องป่าทึบ ไม่ใช่เรื่องสัตว์ป่า ก็อาจเป็นได้
@niti2517 : ผมตอบไปทีนึงแล้ว reply หาย จะตอบใหม่อีกครั้ง
สมัยโบราณทุกพื้นที่ใน SEA มีป่าและสัตว์ป่าชุกชุมทั้งนั้น อาณาจักรอยุธยามีผลิตภัณฑ์จากป่า ทั้งไม้และสัตว์ พืช เป็นสินค้าออกหลัก เรื่องสัตว์ป่าชุกชุมไม่น่าใข่สาเหตุครับ ยังไม่มีใครให้คำอธิบายแบบเป็นเรื่องเป็นราวเลย ทุกสำนักข้ามดินแดนเกาะกาลิมันตันนี้ไปหมด
อาจารย์ ปราสาท สมัยโจฬะ นิยมสลักเรื่องกามสูตร ใช่มั้ย แล้วปราสาท ในจาม ที่พบ เป็นยุคเดียวกันมั้ย
ใช่ครับ ร่วมยุคกัน อารยธรรมจามอยู่ยาว
ช่วง พศว.15+ จามปาเริ่มปรากฏคติความเชื่อและรูปแบบท้องถิ่น และไม่ได้นิยมกามสูตรครับ
@@taspien แสดงว่า จาม ความสัมพันธ์ใกล้ชิด กับ โจฬะ ที่อินเดีย หรือค่ะ
ไม่ครับ แรกสัมพันธ์กับปัลลวะ จากนั้น จามเขาก็เป็นตัวของตัวเอง
พุทธศตววรษที่14 !!!!
ครับ
อย่าให้โปรเขมรโบราณ มาอ่านจารึกนะครับ เดี่ยวกลายเป็นเขมรโบราณ
เคลมไปแล้ว จะเหลือรึ
ครับ
ลวดลายเป็นแบบศิลปจาม
ครับ
🇹🇭💛😇😇😇💛🇹🇭
🇹🇭❤️👏👏👏👍👍👍❤️🇹🇭
:)
ບ່ຮອດ100ປີສຳຮູ້ຫີນແກະໃຫມ່😂
ไม่ใช่100ปีจ้า แต่เป็นพันปี ศิลปะตรงยุคจ้า หลักฐานชัดเจน 😂😏
ครับ?
ของเก่ามีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ศิลปะมีอีกเยอะ ที่อยู่ในที่ที่คนไม่รู้คุณค่าและปล่อยทิ้งตามสภาพที่จะผุพังไปพร้อมกาลเวลา...เกิดจากความไม่รู้ของคนและไม่สงสัยด้วย.....อย่างของเก่าในนครปฐมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเมืองเก่าโบราณขนาดนั้น ่ของโบราณหายไปไหนหมด ที่พบเจอนำมาแสดงผมคิดว่าไม่เกิน 1% อีก 99% ไปไหน อย่างที่อาจารย์ไปสำรวจที่วัดพระงาม ก็เก่าแค่สมัยอยุธยา ที่เก่ากว่านั้นไปไหนหมด...
อืมม ครับ
ส่งออกหมดแล้วคร๊าบบบบ !!!
ขบวนการล่าสมบัติชาติไปขายมีมาเป็นร้อยปีแล้ว
ที่เหลือให้เห็นทุกวันนี้ คือของเก่าจริง แต่ขายไม่ได้ เซียนไม่เล่นกันจ๊ะ
เขมรบอกเป็นศิลปะของเขมรมีหลักฐานจารึกไว้ในกำแพงที่วัดอังเกอร์😂😂😅
:)
ในไชยามีวัดเก่าแก่ โบราณมากมาย กรมศิลปไม่เข้ามาตรวจสอบเอง ในเขตพื้นที่ชาวบ้านยังมีกำแพงเมืองเก่าอยู่เลยคนในพื้นที่เขาไม่อยากวุ่นวาย
ครับ
เมืองที่อาจารย์กล่าวชื่อ ภาษาไทยใช่ใหมครับแล้วนครวัด นครธมถึงเป็นเขมรโบราณ ไม่ใช่ขอมโบราณ
1. เป็นภาษามาลายู-ชวา บันทึกในหนังสือภาษาอังกฤษ แล้วผมอ่านออกเสียงเป็นสำเนียงไทย
2. นครวัด ชื่อเดิมคือ บรมวิศณุโลก
เขมรมายังครับ😂😂
ไม่มาครับ
ยกให้เขมรอีก ใช่มั้ย
?
ขอบคุณมากค่ะที่ให้ความรู้รู้สึกตื่นเต้นกับความเก่าแก่มีรากเหง้าที่มีวัฒนธรรมที่เจริญมาก
:)
อาจารย์ มีประเด็นคำถาม ว่า ศิลปะศรีวิชัยในบ้านเรา มีพบ ข้อแรก ข้อสอง ที่ไหนบ้าง แล้วศิลปะในเมืองนครศรีธรรมราช หรืออาณาจักรตามพรลิงค์ จัดอยู่ในศรีวิชัยมั้ย ศิลปะ ศรีวิชัย ที่พบในภาคกลาง เมืองศรีเทพ ช่วง พุทธศตวรรษที่ 13 เช่นเขาคลังนอก เป็นศรีวิชัย ช่วงที่ 2 มั้ย คำถามต่อมา ศิลปะศรีวิชัยที่พบในเมืองสุราษฎร์ธานี หรือไชยยา นี้ เป็นศิลปะศรีวิชัย ในช่วงที่ 3 ใช่หรือไม่ แล้วศิลปะ ช่วงที่ 3 นี่ พบในภาคอื่นๆ ของเรามั้ย แล้วช่วงนี้ ถ้าเทียบกับขอมพระนคร ตรงกับสมัยพระพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ใช่หรือเปล่า ประเด็นถัดมา คือ การผูกการค้า เมืองกลุ่มเมืองที่เป็นเครือญาติ กัน โดยมี จาม ที่คอย กำกับ ดูแล ดินแดน ทางบกในอินโดฯจีน ที่ทำให้อาณาจักรโจฬะ ยกทัพมาตี บ้านเมือง ของขอม สมัยราชวงศ์มหิธรปุระ ได้ร่วมมือกับโจฬะ ปราบ ศรีวิชัย กลุ่ม 3 นี้ใช่มั้ย ประเด็นสุดท้าย คือ ศรีวิชัย กลุ่มแรก สอง สาม พูดภาษาตระกูลเดียวกันมั้ย
ไม่เชิงเป็นแบบนั้นครับ
ศรีวิชัย เป็นเหมือนตัวรับ-ส่งศิลปะวัฒนธรรมต่อไปที่อื่นๆ อีกที เช่น ส่งมาที่ภาคกลาง นครปฐม ลพบุรี ศรีเทพ ผมเข้าใจว่า เรื่องศิลปวัฒนธรรมมาพร้อมกับเรื่องการค้าครับ
@@taspien ศรีวิชัย ในยุค สอง เป็นกลุ่มเดียวกับยุคสามมั้ย
ศิลปะแบ่งเป็น 4 กลุ่ม
ศิลปะกลุ่ม 1 แบบอินเดีย พศว.11-12
ศิลปะกลุ่ม 2 แบบศรีวิชัย พศว.13-15
ศิลปะกลุ่ม 3 แบบจาม พศว.14-15
ศิลปะกลุ่ม 4 แบบโจฬะ พศว.16
@@taspien ประเด็นที่หนูสงสัย ถัดมา คือ จัดกลุ่ม ศิลปะ ว่าเรารับอิทธิพลจากรัฐทางใต้ ว่าเป็นพุทธวัชรยานแบบปาละ โดยตีความตามตัวอักษร แล้วกรณี ของพม่าละ รับมาจากรัฐทางใต้มั้ย หรือรับตรง แล้ว ล้านนา เราละ ถ้ารับจากพม่า คือ ตอนนี้หนูมึนงง มาก
เมื่อก่อนอินเดียยังไม่มีประเทศยังเป็นอาณาจักรหรือเมืองๆหนึ่งในจำนวนเมืองพันเมืองที่ขึ้นตรงกับจักรวรรดิของเสียมกุกอยู่ที่รับอารยธรรมต่างๆจามจักรวรรดิเสียมกุกอยู่
?