Bomba podcast.❤ Jestem Historykiem z wykształcenia, wiec wiem co mówię. O ile Starożytność była dla mnie przypomnieniem, i bardzo ciekawymi sprawami (Seria Brązu, super) o tyle ten podcast jest mega., Znam temat Polinezji tj alternatywna hipoteza kolonizacji Ameryk wzdłuż wybrzeży od Północy do Południa, albo też łodziami od Syberii.... Hipotezę znam z Sciencific American od kilku ładnych lat ( Świat Nauki), to jednak wykonanie jakie zrobiłeś jest ... mega. Po prostu. top, top. Po tym jak zrobiłeś Filipa II przez Groby, to jest ... maestria. Zazdro..
Domicjan! Domicjan! Domicjan! A tak na poważnie, to dzięki za kolejny odcinek. Choć nigdy nie interesowała mnie ,,prahistoria" to dowiedziałem się wielu ciekawych rzeczy.
O. W sam raz do pracy przy patynowaniu rzeźby. Tylko jak tak słucham o tym, że do naszych czasów przetrwały niemal wyłącznie wyroby z kamienia, brązu i innych trwałych materiałów, to aż mnie trzepie że muszę dla kogoś malować gipsowy odlew na imitację brązu.
Oj człowieku jak ja cie szanuje. Skad tak szybko zdobywasz wiedze w tak wielu okresach historycznych. To tylko ksiazki czy tez wyksztalcenie w tych kierunkach
Nom właśnie. Najlepsze czasy XVI do XIXw. Wtedy wszystko się dzieje co dzisiaj widzimy. Wcześniej też są wpływy na dzisiejszy obraz świata, ale poza chrześcijaństwem to jest przerzucanie się kamieniami.
@@kamils3039 Teoretycznie za darmo, ale w praktyce poświęcamy czas na posłuchanie, komentowanie, lajkowanie, polecanie znajomym. Co niektórzy jeszcze wesprą groszem, jak ich na to stać.
Już na studiach bawiło mnie jak stereotypowe mole książkowe potrafią w rzeczywistości przejawiać wojowniczość, w stopniu przy którym rodzimi członkowie plemion dresiarzy to pikuś xD. Kolejny świetny odcinek, dzięki za kolejną potężną dawkę wiedzy!
Super temat. Bardzo mi się podobało. Temat jest mi znany, ale podobało mi się usystematyzowanie całej tej wiedzy i faktów. To jako ciekawostkę dodam, że potwierdzono dostanie się kilku Indian 1000 lat temu w takie egzotyczne miejsca jak wyspy Polinezyjczyków (w tym czasie Polinezyjczycy próbowali się osiedlić a Ameryce środkowej i południowej, gdzie przywieźli kury, ale ani oni, ani kury nie przeżył) W tym samym czasie kilka Indianek z Ameryki północnej i jedna z południowej trafiła na Islandie, gdzie ich potomkowie żyją tam do dziś. Znaleziono też Indianina z Ameryki chyba Środkowej w grobie w kościele, gdzieś w Skandynawii (Norwegia, albo Dania). Przypłynął z Ameryki wraz ze Skandynawami i zmarł w Europie. To jeszcze dla smaczku dodam, że w Amazonii odnaleziono psy z Danii, również w tym samym okresie. Nie chce mi się rozpisywać, więc dodam krótko, że prawdopodobnie wikingowie z Dani dotarli do Ameryki południowej, opłynęli ja od południa i dotarli do Inków, gdzie założyli małe królestwo istniejące jakieś czas, po czym się pokłócili z tubylcami i wypłynęli na Pacyfik szukając Polinezyjczyków o których dowiedzieli się od Indian. Nie mieli jednak pojęcia na jak gigantyczny akwen wypływają. Pewnie założyli że jeśli z zachodu przypływają ludzie, to lad powinien być niedaleko. Tu historia ich się urywa, ale nie legenda, bo to oni stali się podstawą dla mitu o boskich brodatych wysłannikach zza morza w wielkich łodziach z żaglem. Mit ten wykorzystali 1000 lat później Hiszpańscy konfistadorzy. A i wracając do Indian, to udowodniono, że ludy z nad zatoki Beringa z Azji u Ameryki regularnie utrzymywali ze sobą kontakty handlowe
przy badanu kopalnego dna w polsce znaleziono tez pozostałości z dna występującym wsród północno amerykanskich indian ale nie był raczej z ameryki tylko jakimś potomkiem paleoeuroazjatyckiej ludności która zasiedliła amerykę
Nie no nie da się zrobić interesującego filmu o dawnych osadnikach w Ameryce północnej. Pomyślałem i się pozytywnie rozczarowałem:) pozdrowienia i wiele sił i czasu na kolejne produkcje.
doskonała robota :) ciekawe, że badania w tej materii starsze niż naście lat trzeba już traktować sceptycznie, i niesamowite ile genetyka tutaj pomogła
Kiedy będzie Domicjan? Bo sie doczekac nie moge odcinka o jednym z moich 5 ulubioncyh cesarzy Imperium Rzymskiego przed podziałem. Sam tez swego czasu o nim coś napsialem, dlugie to było 😅
Dziękujemy za kolejny merytoryczny acz ciekawy odcinek (co się rzadko zdarza youtuberom ). Jestem ciekawy Twojej opinii na temat hipotezy o dotarciu Fenicjan do Brazylii którą doszukują się niektórzy dziełach Pauzaniasza czy Diodora Sycylijskiego (osobiście nie czytałem oryginałów 😁)
Nie ma na to żadnych dowodów. Nawet jeśli jakiś statek czasem zniosło na zachód (choćby mocny prąd na południe od Wysp Kanaryjskich) to nie mogło to mieć wpływu na tamtejsze cywilizacje. Starożytni co do zasady unikali otwartych akwenów, nawet po Morzu Śródziemnym pływali głównie w lecie, w pozostałych miesiącach trzymali się kurczowo brzegów albo siedzieli w portach czekając na lato. Okręty wojenne napędzane mięśniami wioślarzy musiały maksymalnie co trzy dni przybijać do brzegów żeby ludzie mogli odpocząć i uzupełnić zapasy (na które z racji ograniczonego przez wioślarzy miejsca nie było na pokładach wiele przestrzeni).
Cóż ja bym zgadywał, że pierwsze migracje dokonywały się wybrzeżem. W czasie epoki lodowcowej poziom oceanów był niszy, a to oznacza również, że na wybrzeżu mogły się znajdować wąski pas wolny od lodu z powodu efektu cieplnego gwarantowanego przez ocean czy prądów morskich. Zresztą nawet obecnie zachodnie wybrzeża Ameryki Północnej obmywa ciepły prąd, co mogło oznaczać, ze na wybrzeżu był klimat odpowiadający np. wybrzeżom Islandii, bardzo zasobny w zwierzyną w rodzaju fok czy ryby. Co do dezaktualizacji starych książek na temat paleontologii i migracji człowieka, to się w pełni zgodzę, ale niektóre przeglądowe pozycje warto czytać, o ile pokazują rozwój nauki i ścieranie się różnych hipotez. Dlatego "Pierwsi Amerykan" Creama nadal jest cenny, dlatego, że uczy pokory pokazując jak poszczególne odkrycia wywracały wszystko do góry nogami. Ponadto omawia już bardziej współczesne kultury archeologiczne z obszaru USA (od wynalezienia ceramiki), a to się aż tak bardzo nie zdezaktualizowało.
„Pierwszy Amerykanin” pod pewnym względem mnie zaskoczył gdyż faktycznie większa część książki nadal ma rację bytu. Ceram pisał historię archeologii nie podejmując się stawiania własnych hipotez. Czas zweryfikował negatywnie np. rozdział o jaskini Sandia (znacznie młodsza a część artefaktów była najprawdopodobniej efektem kreatywnej archeologii - podrzucano je specjalnie w trakcie wykopalisk). Jeszcze parę innych odkryć również okazało się młodszych.
Prima sort content, jak za zwyczaj :> Analogiczna do dwóch ostatnich odcinków miniseria o preindoeuropejczykach weszłaby jak złoto. Ot taki prequel do daków, greków i innych etrusków. Ale po zamknięciu serii amerykańskiej ;)
Serię amerykańską (prekolumbijską) to mógłbym trzy lata prowadzić zanim materiał zostałby wyczerpany, z wierzchu. Indoeuropejczycy kiedyś pewnie będą ale to jest bardzo rozległy temat.
Jak zwykle mega ciekawie i merytorycznie. A będzie może seria "Pierwsi Polacy"? Prehistoria naszego kraju jest bardzo rzadko poruszanym tematem, tak jakby pierwszymi ludźmi w Polsce byli Lech, Czech i Rus.
Tak, na Interpretacjach jest dużo dobrych materiałów. Ja się w historię Polski nie pakuję bo i tak jest o niej już sporo. Książek, kanałów na YT czy dokumentów.
Dziękuję, bardzo ciekawy odcinek. Przy okazji mam pytanie. Czy słyszał Pan o wynikach pracy dr Jessego Milleka a Uniwersytetu w Leiden, którym niecały rok temu Invicta poświęciła dwa odcinki (jeden z dr Millekiem), a które robią małą rewolucję w tym, co wiemy na temat gwałtownego końca epoki brązu - tzw. "Wielkiej Wędrówki Ludów Morza' - której w świetle jego analiz nie było. Temat wśród polskich historyków omijany jest szerokim łukiem, ale na zachodzie coraz częściej się o tym mówi. Może czas to zmienić? Pozdrowienia!
Cała teoria o wielkiej zagładzie pod koniec epoki brązu jest oparta na fragmentarycznych dowodach. Na pewno widać degradację ówczesnych cywilizacji, pewnie z powodu powolnych zmian klimatu (susza?).
@@mrocznewieki Tak, obecnie obowiązująca teoria mówi o ociepleniu klimatu i suszy, które doprowadziły do osłabienia państw basenu Morza Śródziemnego, które potem padły ofiarą jakichś Ludów Morza. I tę ostatnia część podważa dr Millek, pokazując, że nie istniało coś takiego jak Ludy Morza, że większość z przebadanych miast, które miały być zniszczone przez Ludy Morza, wcale nie padła ofiarą żadnej napaści, tylko doświadczyły rewolucji/buntu społecznego przeciwko władzom i ekonomii pałacowo-świątynnej. Mało tego, na konkretnych pokazuje przykłady miast, które wg. starszych profesorów miały upaść i się nie podnieść, a które tak naprawdę nieprzerwanie się rozwijały, aż do średniowiecza lub nawet czasów nowożytnych. Mówił też o tym, jak zgłaszali się do niego inni młodzi naukowcy uniwersyteccy, którzy zauważyli to samo, a którzy byli szantażowani przez swoich promotorów/opiekunów, żeby odpuścić temat, albo tytuł i pracę na uczelni. Ciekawiło mnie, jak nasi naukowcy do tego podchodzą. Czy u nas też ktoś zauważył, że cała ta teoria Ludów Morza zwyczajnie śmierdzi? A że to jest jedyny sensowny kanał historyczny prowadzony przez kogoś młodego wiekiem, to uderzyłem tutaj :)
Dziękuję za kolejny ciekawy materiał. Zrozumiałe, że audycja była o pierwszych Amerykanach, ale ciekaw jestem, na ile wśród indian prekolumbijskich, zachował się genetyczny ślad osadników skandynawskich. Bo 'w drugą stronę', na Islandii, do dzisiaj mamy znaczący substytut amerykańskiego mtDNA
Super.. ciekawi mnie czy to naprawdę wiarygodne że w ok20tys lat ludzie mogli tak bardzo się zróżnicować?Różnica między mieszkańcami Ameryki Pół.a indianami Amazonii są ogromne!
Jak będę przygotowywał coś o początkach cywilizacji w Ameryce Południowej to pewnie o tym wspomnę. Naturalnie te teorie o Tiahuanaco budowanym podczas epoki lodowcowej z dzisiejszego punktu widzenia same w sobie są prehistoryczne.
@@mrocznewieki Powiem tak: nie wyobrażam sobie nawet, że ktoś inny opowie nam historie i tej cywilizacji. W polskim YT posucha w tym temacie. Ale cokolwiek wypuścić z, obejrzę xD bo to najlepszy kanał historyczny
Coraz większą popularność zyskuje teoria, że młodszy dryas został zakończony uderzeniem komety w lądolód Laurentiański... Co tłumaczyloby wiele rzeczy.
Raczej hipoteza. Jest wiele podobnych pomysłów ale póki co wegetują na peryferiach nauki. Akurat Meltzer z którego dość mocno korzystałem przy tych dwóch odcinkach poświęcił temu jeden podrozdział i odnosi się do tych pomysłów bardzo sceptycznie.
Nie jestem etnologiem i proszę mnie poprawić, ale wśród Indian jakoś nie ma legend typu: "Nasi przodkowie przybyli z daleka, za zwierzyną, która była większa niż dziś... Szli mając lód z lewej i prawej strony..." Lub "... Szli mając wielką wodę z jednej, a lód z drugej strony..."
Myśliwi zawsze chodzą za zwierzyną, lodem i wodą nikt się jeszcze nie najadł. Poza tym legendy są… tylko legendami… My też nie mamy legend o wyjściu z Afryki czy epoce lodowcowej.
James A. Michener - Centenial. Ciekawy rodzaj pisarstwa o osadnictwie nad Południową Plate od geologicznej prehistorii do lat 70-tych ubiegłego stulecia. Choć pewnie z naukowego punktu widzenia już się mocno zdezaktualizowało.
lubimyczytac.pl/ksiazka/204863/starozytna-ameryka Po polsku nie kojarzę nic tak kompleksowego jak to. Wydane przez Świat Książki w latach 90. więc część o prehistorii mocno zdezaktualizowana. Później jest już ok. Seria ma kapitalne mapy, dużo ilustracji i jest takim przeglądem najważniejszych kultur, cywilizacji i stanowisk aż do Azteków i Inków. Do kupienia na allegro za 15 zł.
Od samego początku. Pierwsi Amerykanie ? Rozumiem że temat szybko się zmienia. Ale może znajdzie się coś ogólnie o historii migracji do Ameryki ?@@mrocznewieki
Najlepiej to jest łączyć badania genetyczne i antropologiczne. Fenotyp mówi więcej o środowisku, a genotyp o pochodzeniu, ale one się uzupełniają w obu tych tematach. To w każdym razie ciekawe, że pra-indianie znacznie różnili się morfologicznie od współczesnych
skoro tyle artefaktów znaleziono w Monte Verde to jest całkiem możliwe, że kolonizacja Ameryki dokonała się droga morską przez ludność z Nowej Zelandii i innych wysp i to do tego miejsca dotarli pierwsi osadnicy .. jeśli poziom mórz w epoce zlodowaceń był dużo niższy to i być może było więcej małych wysepek na morzach i oceanach i proces kolonizacji następował w miarę zasiedlenia jednej wyspy, potem kolejna itd..
To niesłychane, jak krótko musieliśmy czekać na kolejny odcinek. Kłaniam się w pas i dziękuję :)
Jak ciągle będą wychodzić w takiej częstotliwości to moje marzenie się spełni
Niewątpliwie jedno z najciekawszych miejsc na tej aplikacji. Dziękujemy za nowy kierunek, ile można zasypiać przy Rzymianach 🙃
O to to 😀
Roma caput mundi regit orbis frena rotundi!
Najlepszy podcast, pełen profesjonalizm 👌
Dziękuję
Niesamowite!!! Dziekujemy za Twoja prace! 😊😊😊
Dziękuję
Bomba podcast.❤ Jestem Historykiem z wykształcenia, wiec wiem co mówię. O ile Starożytność była dla mnie przypomnieniem, i bardzo ciekawymi sprawami (Seria Brązu, super) o tyle ten podcast jest mega., Znam temat Polinezji tj alternatywna hipoteza kolonizacji Ameryk wzdłuż wybrzeży od Północy do Południa, albo też łodziami od Syberii.... Hipotezę znam z Sciencific American od kilku ładnych lat ( Świat Nauki), to jednak wykonanie jakie zrobiłeś jest ... mega. Po prostu.
top, top.
Po tym jak zrobiłeś Filipa II przez Groby, to jest ... maestria. Zazdro..
Dziękuję, dziękuję...
Super, akurat na początek pracy, pozdrawiam algorytm i wszystkich piekarzy :)
Pozdrawiam!
Nie no Panie, nie zasługujemy na to 😮 ale dziękuję 😊
Wasza amerykańskość potrafi zrobić prezent na wieczór ❤
Niemożliwie dobry podcast historyczny. Dziekuję!
Niesamowitą pracę wykonujesz. Dałeś tu lepszy wykład niż 3/4 profesorów którzy uczyli mnie na studiach archeologicznych.
Monte Verde= Zielona Góra! Polska gurom!
Po komentarzach widzę, że przybyło trochę widzów złapanych na nową tematykę. I bardzo fajnie oby kanał rósł nam w siłę 💪
nam?
Tylko żeby piniendze wpłacali a nie na pirata oglądali 😁
Nowy odcinek i od razu wieczór lepszy :)
Wspaniałe, moge to powiedzieć w ciemno
Domicjan! Domicjan! Domicjan!
A tak na poważnie, to dzięki za kolejny odcinek. Choć nigdy nie interesowała mnie ,,prahistoria" to dowiedziałem się wielu ciekawych rzeczy.
Też czekam na jednego z moich ulubionych cesarzy
O. W sam raz do pracy przy patynowaniu rzeźby.
Tylko jak tak słucham o tym, że do naszych czasów przetrwały niemal wyłącznie wyroby z kamienia, brązu i innych trwałych materiałów, to aż mnie trzepie że muszę dla kogoś malować gipsowy odlew na imitację brązu.
To co ja mam powiedzieć, kiedy robię ilustracje do gazety, która najdalej za dwieście lat się rozpadnie?
Bardzo dziękuję za twórczość Mrocznych Wieków. Kocham Was.
Oj człowieku jak ja cie szanuje. Skad tak szybko zdobywasz wiedze w tak wielu okresach historycznych. To tylko ksiazki czy tez wyksztalcenie w tych kierunkach
Uwielbiam Twoje filmy . Czekam na odcinek o Henryku Żeglarzu
Nom właśnie. Najlepsze czasy XVI do XIXw. Wtedy wszystko się dzieje co dzisiaj widzimy. Wcześniej też są wpływy na dzisiejszy obraz świata, ale poza chrześcijaństwem to jest przerzucanie się kamieniami.
👍 Dziękuję za świetny materiał i kciuk dla zasięgów👍
jak zwykle miło do oglądania
Dziękuję!
Kolejny świetny odcinek. Nikt z nas nie zasługiwał, a jednak go otrzymaliśmy.
I to darmo 😁👍
@@kamils3039
Teoretycznie za darmo, ale w praktyce poświęcamy czas na posłuchanie, komentowanie, lajkowanie, polecanie znajomym. Co niektórzy jeszcze wesprą groszem, jak ich na to stać.
Już na studiach bawiło mnie jak stereotypowe mole książkowe potrafią w rzeczywistości przejawiać wojowniczość, w stopniu przy którym rodzimi członkowie plemion dresiarzy to pikuś xD.
Kolejny świetny odcinek, dzięki za kolejną potężną dawkę wiedzy!
Czekałem z dzidą w łapie
Oby nie przebiła monitora
Ty zberezniku
Wspaniała historia, dziękuję
Bardzo ciekawe wykłady historyczne. Wzbogacone ciętymi komentarzami np "dopuśćmy ich kim są zobaczy się później" odcinek o Mongołach. Super.
Dziękuję
Nie mogę się doczekać 3 części tego odcinka. :)
To za kilkanaście lat
@@mrocznewieki warto poczekać. :)
No, ja też będę czekał cierpliwie na tę trzecią część!...! 😄
To trochę potrwa
Fajnie, że historia ludzkości w Ameryce zaczynasz już od pojawienia się w niej pierwszych ludzi.
A od czego miał zacząć? 😆
@@ihydoschoćby od kolonizacji.
@@Jeditteekolonizacja pustych obszarów nie bylaby taka fajna ;)
poza tym odcinki z Ameryką w tle juz były
Witam! I tyle wiadomosci do wchloniecia!!!!!!!!!!!! Madrego czlowieka to i milo posluchac!!! Pozdrawiam serdecznie Ewa.
Pozdrawiam.
Przesłuchany. Dziękuję :D
Doskonale się ogląda. Wielkie dzięki za ten materiał
Niesamowita robota😮
Nie no szacun przypomniałeś mi dlaczego kocham historię pozdro ❤
Super temat. Bardzo mi się podobało. Temat jest mi znany, ale podobało mi się usystematyzowanie całej tej wiedzy i faktów.
To jako ciekawostkę dodam, że potwierdzono dostanie się kilku Indian 1000 lat temu w takie egzotyczne miejsca jak wyspy Polinezyjczyków (w tym czasie Polinezyjczycy próbowali się osiedlić a Ameryce środkowej i południowej, gdzie przywieźli kury, ale ani oni, ani kury nie przeżył)
W tym samym czasie kilka Indianek z Ameryki północnej i jedna z południowej trafiła na Islandie, gdzie ich potomkowie żyją tam do dziś. Znaleziono też Indianina z Ameryki chyba Środkowej w grobie w kościele, gdzieś w Skandynawii (Norwegia, albo Dania). Przypłynął z Ameryki wraz ze Skandynawami i zmarł w Europie.
To jeszcze dla smaczku dodam, że w Amazonii odnaleziono psy z Danii, również w tym samym okresie. Nie chce mi się rozpisywać, więc dodam krótko, że prawdopodobnie wikingowie z Dani dotarli do Ameryki południowej, opłynęli ja od południa i dotarli do Inków, gdzie założyli małe królestwo istniejące jakieś czas, po czym się pokłócili z tubylcami i wypłynęli na Pacyfik szukając Polinezyjczyków o których dowiedzieli się od Indian. Nie mieli jednak pojęcia na jak gigantyczny akwen wypływają. Pewnie założyli że jeśli z zachodu przypływają ludzie, to lad powinien być niedaleko. Tu historia ich się urywa, ale nie legenda, bo to oni stali się podstawą dla mitu o boskich brodatych wysłannikach zza morza w wielkich łodziach z żaglem. Mit ten wykorzystali 1000 lat później Hiszpańscy konfistadorzy.
A i wracając do Indian, to udowodniono, że ludy z nad zatoki Beringa z Azji u Ameryki regularnie utrzymywali ze sobą kontakty handlowe
przy badanu kopalnego dna w polsce znaleziono tez pozostałości z dna występującym wsród północno amerykanskich indian ale nie był raczej z ameryki tylko jakimś potomkiem paleoeuroazjatyckiej ludności która zasiedliła amerykę
Nie no nie da się zrobić interesującego filmu o dawnych osadnikach w Ameryce północnej. Pomyślałem i się pozytywnie rozczarowałem:) pozdrowienia i wiele sił i czasu na kolejne produkcje.
Dziękuję
Giga Chad Polskiego YT. Szacunek dla Ciebie.
Dziękuję ☺️
Czekałem na ten odcinek :)
Super odcinek
Brawo za dowcipne komentarze
Dzięki za kolejny super materiał.
Bogowie przemówili: chcemy więcej o prahistorii!
Będzie oglądalność, będzie więcej...
Nowy Kuźniar to święto ❤️
cały czas świetny poziom. Oby się nie rozećpał bo fajny kanał
Bądźmy dobrej myśli 😗
brawo!!!zadobry material!!
Dziękuję ☺️
doskonała robota :) ciekawe, że badania w tej materii starsze niż naście lat trzeba już traktować sceptycznie, i niesamowite ile genetyka tutaj pomogła
Niech cię zasięg pobłogosławi
Kiedy będzie Domicjan? Bo sie doczekac nie moge odcinka o jednym z moich 5 ulubioncyh cesarzy Imperium Rzymskiego przed podziałem. Sam tez swego czasu o nim coś napsialem, dlugie to było 😅
genialne 👍👏
Dziękujemy za kolejny merytoryczny acz ciekawy odcinek (co się rzadko zdarza youtuberom ). Jestem ciekawy Twojej opinii na temat hipotezy o dotarciu Fenicjan do Brazylii którą doszukują się niektórzy dziełach Pauzaniasza czy Diodora Sycylijskiego (osobiście nie czytałem oryginałów 😁)
Nie ma na to żadnych dowodów. Nawet jeśli jakiś statek czasem zniosło na zachód (choćby mocny prąd na południe od Wysp Kanaryjskich) to nie mogło to mieć wpływu na tamtejsze cywilizacje. Starożytni co do zasady unikali otwartych akwenów, nawet po Morzu Śródziemnym pływali głównie w lecie, w pozostałych miesiącach trzymali się kurczowo brzegów albo siedzieli w portach czekając na lato. Okręty wojenne napędzane mięśniami wioślarzy musiały maksymalnie co trzy dni przybijać do brzegów żeby ludzie mogli odpocząć i uzupełnić zapasy (na które z racji ograniczonego przez wioślarzy miejsca nie było na pokładach wiele przestrzeni).
Czyli znów pozostają kosmici 😁
Mój nowy ulubiony kanał
świetne!
Komentarz dla zasięgu
Doskonale!
Cóż ja bym zgadywał, że pierwsze migracje dokonywały się wybrzeżem. W czasie epoki lodowcowej poziom oceanów był niszy, a to oznacza również, że na wybrzeżu mogły się znajdować wąski pas wolny od lodu z powodu efektu cieplnego gwarantowanego przez ocean czy prądów morskich. Zresztą nawet obecnie zachodnie wybrzeża Ameryki Północnej obmywa ciepły prąd, co mogło oznaczać, ze na wybrzeżu był klimat odpowiadający np. wybrzeżom Islandii, bardzo zasobny w zwierzyną w rodzaju fok czy ryby.
Co do dezaktualizacji starych książek na temat paleontologii i migracji człowieka, to się w pełni zgodzę, ale niektóre przeglądowe pozycje warto czytać, o ile pokazują rozwój nauki i ścieranie się różnych hipotez. Dlatego "Pierwsi Amerykan" Creama nadal jest cenny, dlatego, że uczy pokory pokazując jak poszczególne odkrycia wywracały wszystko do góry nogami. Ponadto omawia już bardziej współczesne kultury archeologiczne z obszaru USA (od wynalezienia ceramiki), a to się aż tak bardzo nie zdezaktualizowało.
„Pierwszy Amerykanin” pod pewnym względem mnie zaskoczył gdyż faktycznie większa część książki nadal ma rację bytu. Ceram pisał historię archeologii nie podejmując się stawiania własnych hipotez. Czas zweryfikował negatywnie np. rozdział o jaskini Sandia (znacznie młodsza a część artefaktów była najprawdopodobniej efektem kreatywnej archeologii - podrzucano je specjalnie w trakcie wykopalisk). Jeszcze parę innych odkryć również okazało się młodszych.
Prima sort content, jak za zwyczaj :>
Analogiczna do dwóch ostatnich odcinków miniseria o preindoeuropejczykach weszłaby jak złoto. Ot taki prequel do daków, greków i innych etrusków.
Ale po zamknięciu serii amerykańskiej ;)
Serię amerykańską (prekolumbijską) to mógłbym trzy lata prowadzić zanim materiał zostałby wyczerpany, z wierzchu. Indoeuropejczycy kiedyś pewnie będą ale to jest bardzo rozległy temat.
Jesteś mistrz❤
Dobra robota
Moze to nie Mongołowie ale zacny materiał.
Dziękuję bardzo
Izolator Boguchwała reference ✅️
Super
🤟😁👍
Jak zwykle mega ciekawie i merytorycznie.
A będzie może seria "Pierwsi Polacy"?
Prehistoria naszego kraju jest bardzo rzadko poruszanym tematem, tak jakby pierwszymi ludźmi w Polsce byli Lech, Czech i Rus.
gościwit malinowski na podcast interpretacje ma bardzo dobre programy na ten temat
Tak, na Interpretacjach jest dużo dobrych materiałów. Ja się w historię Polski nie pakuję bo i tak jest o niej już sporo. Książek, kanałów na YT czy dokumentów.
Przesłucham❤️
Może jakiś odcinek o "rasie kaukaskiej"?
Puściłem bąka dla zasięgu
Doszło nawet tutaj
Upiorna ta muzyczka w tle :)
Czekałem od początku kanału na serię o ameryczce
Dziękuję, bardzo ciekawy odcinek.
Przy okazji mam pytanie. Czy słyszał Pan o wynikach pracy dr Jessego Milleka a Uniwersytetu w Leiden, którym niecały rok temu Invicta poświęciła dwa odcinki (jeden z dr Millekiem), a które robią małą rewolucję w tym, co wiemy na temat gwałtownego końca epoki brązu - tzw. "Wielkiej Wędrówki Ludów Morza' - której w świetle jego analiz nie było. Temat wśród polskich historyków omijany jest szerokim łukiem, ale na zachodzie coraz częściej się o tym mówi. Może czas to zmienić?
Pozdrowienia!
Cała teoria o wielkiej zagładzie pod koniec epoki brązu jest oparta na fragmentarycznych dowodach. Na pewno widać degradację ówczesnych cywilizacji, pewnie z powodu powolnych zmian klimatu (susza?).
@@mrocznewieki Tak, obecnie obowiązująca teoria mówi o ociepleniu klimatu i suszy, które doprowadziły do osłabienia państw basenu Morza Śródziemnego, które potem padły ofiarą jakichś Ludów Morza. I tę ostatnia część podważa dr Millek, pokazując, że nie istniało coś takiego jak Ludy Morza, że większość z przebadanych miast, które miały być zniszczone przez Ludy Morza, wcale nie padła ofiarą żadnej napaści, tylko doświadczyły rewolucji/buntu społecznego przeciwko władzom i ekonomii pałacowo-świątynnej. Mało tego, na konkretnych pokazuje przykłady miast, które wg. starszych profesorów miały upaść i się nie podnieść, a które tak naprawdę nieprzerwanie się rozwijały, aż do średniowiecza lub nawet czasów nowożytnych. Mówił też o tym, jak zgłaszali się do niego inni młodzi naukowcy uniwersyteccy, którzy zauważyli to samo, a którzy byli szantażowani przez swoich promotorów/opiekunów, żeby odpuścić temat, albo tytuł i pracę na uczelni. Ciekawiło mnie, jak nasi naukowcy do tego podchodzą. Czy u nas też ktoś zauważył, że cała ta teoria Ludów Morza zwyczajnie śmierdzi? A że to jest jedyny sensowny kanał historyczny prowadzony przez kogoś młodego wiekiem, to uderzyłem tutaj :)
Izolatora proszę szanować! Historyczna ekipa po sąsiedzku na Podkarpaciu, szacun! I za podcast, salut!
Jeżeli chodzi o nazwy drużyn piłkarskich to podkarpackie rządzi. Izolator Boguchwała, Cosmos Nowotaniec, Juventus Poraż 😊. Pozdrawiam z południa
Dziękuję za kolejny ciekawy materiał. Zrozumiałe, że audycja była o pierwszych Amerykanach, ale ciekaw jestem, na ile wśród indian prekolumbijskich, zachował się genetyczny ślad osadników skandynawskich. Bo 'w drugą stronę', na Islandii, do dzisiaj mamy znaczący substytut amerykańskiego mtDNA
Nie ma śladów z tego co mi wiadomo.
Super materiał
Trzeba będzie nadrobić pierwszy odcinek
Czy w najbliższym czasie wrócimy na step?
Coś w 2024 planuję.
Super.. ciekawi mnie czy to naprawdę wiarygodne że w ok20tys lat ludzie mogli tak bardzo się zróżnicować?Różnica między mieszkańcami Ameryki Pół.a indianami Amazonii są ogromne!
Zróżnicowali się zanim dotarli do Ameryki, mowa o kilku falach migracji, a nawet jednym powrocie.
@@lycaenaphleas8319 dzięki ale nie przekonuje mnie to🙂
Indianie z Ameryki Płn. i Płd. pochodzą z tej samej populacji, zróżnicowali się po przybyciu. Mieli na to 15 tys. lat.
@@mrocznewieki niesamowite.
no i pogadane
Mam wrażenie, że z tym NAGPRA to chodzi o wydębienie forsy z instytucji naukowych.
Super tematyka, dobra odskocznia od xiaglej tematyki rzymskiej 💪👍
Czy wrócimy się raz jeszcze do epoki Wikingów? 😊
Tak, chcę tej zimy coś wypuścić o Skandynawach.
I start.. 🙂
To już KlasyG w mej playliście :)
Przecież wiaodmo dlaczego wyginęły mamuty - Kopacz rzucała w nimi kamjeniami, a myślę ze i pani Maryla wybiła je swoim spiewem
A skąd się wzięli pisowcy? Z kosmosu.
Kopacz rzucała w dinozaury
❤
Izolator Boguchwała - doskonały zespół
Jeszcze jak!
Swoją drogą, jak mówimy o wędrówkach pierwszych amerykanów, to kiedy będzie obiecany odcinek z wędrówek po Helladzie Pauzaniasza?
Nie pamiętam takich obietnic.
Biedny Izolator Boguchwała 😢
Czy podjalby pan temat prac Arthura Posnanskyego?
Jak będę przygotowywał coś o początkach cywilizacji w Ameryce Południowej to pewnie o tym wspomnę. Naturalnie te teorie o Tiahuanaco budowanym podczas epoki lodowcowej z dzisiejszego punktu widzenia same w sobie są prehistoryczne.
Panie Michale, na trwogę biją! "Po najmniejszej linii oporu"?!?;!!
Ok
Wysoki byl Człowiek z Kennewick ciekawe to, bo to człowiek myśli że każde pokolenie jest wyższe a to jednak nie.
💪
1:14:32 Oczywiście chodzi o linię najmniejszego oporu. 🙂
👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌
Fajny prezent
Rozważ proszę Etrusków xD
Są w planach.
@@mrocznewieki Powiem tak: nie wyobrażam sobie nawet, że ktoś inny opowie nam historie i tej cywilizacji. W polskim YT posucha w tym temacie.
Ale cokolwiek wypuścić z, obejrzę xD bo to najlepszy kanał historyczny
👍👍👍👍👍👍👍
4:24 W pierwszym momencie pomyślałem, że argumenty materialne miały postać papierków zadrukowanych na zielono.
Zdjęcie jest czarno-białe:)
👍
Coraz większą popularność zyskuje teoria, że młodszy dryas został zakończony uderzeniem komety w lądolód Laurentiański... Co tłumaczyloby wiele rzeczy.
Raczej hipoteza. Jest wiele podobnych pomysłów ale póki co wegetują na peryferiach nauki. Akurat Meltzer z którego dość mocno korzystałem przy tych dwóch odcinkach poświęcił temu jeden podrozdział i odnosi się do tych pomysłów bardzo sceptycznie.
good
Nie jestem etnologiem i proszę mnie poprawić, ale wśród Indian jakoś nie ma legend typu:
"Nasi przodkowie przybyli z daleka, za zwierzyną, która była większa niż dziś... Szli mając lód z lewej i prawej strony..."
Lub
"... Szli mając wielką wodę z jednej, a lód z drugej strony..."
Myśliwi zawsze chodzą za zwierzyną, lodem i wodą nikt się jeszcze nie najadł. Poza tym legendy są… tylko legendami… My też nie mamy legend o wyjściu z Afryki czy epoce lodowcowej.
@@mrocznewieki
Owszem. Za to powszechne na świecie, są legendy o ingerencji bogów, na przodków człowieka. Taka ciekawostka.
Tak, dokładnie - ciekawostka :)
Chciałbym wejść w temat głębiej. Czy może szanowny Autor lub ktoś wspanialomyślny polecić książkę o historii osadnictwa w Amerykach. Dzięki 🙂
Ale chodzi o historię kolonizacji, tj. pierwszych osadników czy w ogóle Ameryki prekolumbijskiej?
James A. Michener - Centenial. Ciekawy rodzaj pisarstwa o osadnictwie nad Południową Plate od geologicznej prehistorii do lat 70-tych ubiegłego stulecia. Choć pewnie z naukowego punktu widzenia już się mocno zdezaktualizowało.
lubimyczytac.pl/ksiazka/204863/starozytna-ameryka Po polsku nie kojarzę nic tak kompleksowego jak to. Wydane przez Świat Książki w latach 90. więc część o prehistorii mocno zdezaktualizowana. Później jest już ok. Seria ma kapitalne mapy, dużo ilustracji i jest takim przeglądem najważniejszych kultur, cywilizacji i stanowisk aż do Azteków i Inków. Do kupienia na allegro za 15 zł.
Od samego początku. Pierwsi Amerykanie ? Rozumiem że temat szybko się zmienia. Ale może znajdzie się coś ogólnie o historii migracji do Ameryki ?@@mrocznewieki
@@marekgumowski3578Szkoda że po angielsku
Taktyczny komentarz karmiący algorytm
Ja też,precz z pisem!
Najlepiej to jest łączyć badania genetyczne i antropologiczne. Fenotyp mówi więcej o środowisku, a genotyp o pochodzeniu, ale one się uzupełniają w obu tych tematach. To w każdym razie ciekawe, że pra-indianie znacznie różnili się morfologicznie od współczesnych
Można te badania łączyć ale przy ustalaniu pochodzenia genetyka zawsze jest traktowana poważniej.
skoro tyle artefaktów znaleziono w Monte Verde to jest całkiem możliwe, że kolonizacja Ameryki dokonała się droga morską przez ludność z Nowej Zelandii i innych wysp i to do tego miejsca dotarli pierwsi osadnicy .. jeśli poziom mórz w epoce zlodowaceń był dużo niższy to i być może było więcej małych wysepek na morzach i oceanach i proces kolonizacji następował w miarę zasiedlenia jednej wyspy, potem kolejna itd..
Tłumaczyłem w filmie dlaczego powyższy scenariusz był niemożliwy.
pl.wikipedia.org/wiki/Prąd_morski#/media/Plik:Ocean_surface_currents.jpg