Morötesi Felaketi ve Kuantumun Doğuşu
HTML-код
- Опубликовано: 30 май 2020
- Merhaba arkadaşlar! Termal enerjiler ve kara cisimler hakkında konuşmuştuk. 19. Yüzyılın sonunda, böyle bir cisim tarafından yayılan ışımanın dalga boyu dağılımını incelemeye başladılar.
Küçük dalgaboylu radyasyonlardan bir yükseliş olup, Morötesinden sonra yayılan ışınların dağılımı şiddetli bir şekilde düşüyordu. Ama klasik teorilere göre bu tabloda yayılan morötesi ve daha yüksek frekanslı dalgaların şiddetti veya oranı sonsuza giden bir sonuç göstermekteydi. Bu klasik bakış, zamanında Rayleight-Jeans yasası olarak bilinirdi. Bu iki şahız - salınan ışınların bir limiti olmayan dalgalardan oluştuğunu düşünüyordu herkesin düşündüğü gibi. Bu çözülemeyen bir problem haline gelmişti, ta ki Max Planck gelene kadar. Gelin bu olayı anlamaya çalışalım ^^
Beğenip paylaşabilirseniz sevinirim arkadaşlar!
****
Patreon Destekçilerime çok teşekkürler:
Abdullah Yusuf Doğan
Barış Aydek
Esat Erdem Cevheroğlu
Beni patreon'da destekliyebilirsiniz:
www.patreon.com/bilimbilin
****
Kaynaklar:
Arkaplan Müzik: Scott Buckley - A New Year
bit.ly/2CThRnK
----
Moleküllerin Haraket Animasyonu
Water molecules part 2
• Water molecules part 2
Evren Animasyonu / Moleküler Bulutlar
How Big is the Universe? Amazing Animation
• How Big is the Univers...
Elektron ve Enerji Seviyeleri
ABC Zoom - Electrons and photons: absorption and transmission of light
• ABC Zoom - Electrons a...
İvmeli Yüklü Parçacık / Elektromanyetik Radyasyon Salınımı
Electric field lines from oscillating charge
• Electric field lines f...
Atom Animasyonu
Atom Animation By CD
• Atom Animation - By CD
Kara cisim Animasyonu
Physics educational animation clips - [HD]
• Physics educational an...
Fırın Patlama Videosu
Kitchen Explosion
• Video
Matrix Sahneleri
The Matrix. Burbank, CA: Warner Home Video, 1999.
1890 Görüntüleri
[60 fps] A Trip Through Paris, France in late 1890s / Un voyage à travers Paris, 1890
• [60 fps] A Trip Throu...
Planck Sabiti ve Kuantum Mekaniğinin Başlangıcı
Planck's Constant and The Origin of Quantum Mechanics | Space Time | PBS Digital Studios
• Planck's Constant and ...
Ampul Videosu
FREE " Lightbulb " Web Background Video Loop
• Video
Foto-elektrik Deneyi Hakkında
Photoelectric Effect
• Photoelectric Effect
Photoelectric effect animation - Explained with 3d
• Photoelectric effect a...
Foton Animasyonları
Quantum Photon Visualization
• Quantum Photon Visuali...
Excitation of atom by photon
• Excitation of atom by ...
Kullanılan Yeşil Ekranlar:
spring in green screen free stock footage
• spring in green screen...
Animated Thermometer Green Screen
• Animated Thermometer G... 
Наука
![MAF Teeski - Whole Thing (feat. VonOff1700) [Official Music Video]](http://i.ytimg.com/vi/SHWEj-ndz6g/mqdefault.jpg)
Bir kaç arkadaş bölümün karışık olduğunu belirtti, tekrar izlediğimde ne demek istediklerini anladım. "Renkler birer illüzyon mu" bölümünde elektromanyetik dalgalar ve onların özellikleri hakkında biraz konuşmuştuk - dalgaboyu/frekans ve enerji ilişkilerini. Bir sonra ki bölümüm bazı kullandığımız terimler hakkında olacak. Bu morötesi felaketi olayı pek kolay bir mevzu değil, ama sizlerin anlaması için elimden geleni yapmaya çalıştım. Herkesin desteği için çok teşekkür ediyorum - iyi ki varsınız arkadaşlar. Bu süreçte kendinize çok dikkat edin, ve bilimle kalın ^^
Biz teşekkür ederiz. Kesinlikle anlaması pek kolay bir konu değil ama tekrar izleyince ve daha dikkatli dinleyince daha iyi anladım. Teşekkürler BilimBilin 🙏🙏
Teşekkürler bilimbilin❤
Merhaba bilim bilim esir maddesi hakkında bir video yapar mısınız
❤💛💜
Daha sık video geldikçe, daha da mutlu oluyoruz. Ellerine sağlık.
Çok iyisin, RUclips Türkiye'nin bizim gibi bilimsel bilgilendirici içerik üreticilerine ihtiyacı var. Umarım bundan sonra sende zinciri kirmazsin.
Elina sağlık abi lütfen videolara devam et
Anlatımınıza bayıldım! Emeğinize sağlık 😊
Geldi yeni video 👍👏👏👏👏👏👏👏👏👏
Özlemiştik sesini sıksık video istiyoruz
Emeğinize minnet,dilinize sağlık!
mukemmel bir video olmuş
HARİKA ÖTESİ ANLATIM.GÖNLÜNÜZE SAĞLIK
Herzamanki gibi farkını fark ettiriyorsun devamını bekliyoruz
abi çok güzel ve kaliteli videoların var hakettiğin önemi almıyon inşAllah kanalın büyür
👌👌👌👌👌👌👌👌👌Güzeldiiii
video 10 dakika ne ara izledin ?
senin gibi bir insana çok saygı duyuyorum
Sizi yeni keşfettim , güzel anlatımınız için teşekkür ederim .
bilgilendirici ve merak uyandırıcı olmuş tebrikler
Bir videonuzda da kendinizden bahsedin bence
Mükemmel bir video daha bravo 👏🏻👏🏻
Fark yaratan bilgiler veriyosun seviliyosun
çok teşekkürler üstad!
Yine efsane olmuş elinize sağlık🔥
Efsane başka bir şeydir. Dilimizi bozmayalım.
Emeğine sağlık abi
eline sağlık, video çok işime yaradı
Emeğine yüreğine sağlık
Sonunda bir şeyleri oturtmaya başlayabildim. Bir sürü video izleyip plank sabitinin ne olduğunu anlayamamıştım. Çook teşekkürler 😊
İnsta da gördüm geldim emeğine sağlık 🙏
Süper bir video
Hocam bir formul bu kadar iyi anlatılabilirdi.
Alanım biyoloji. Öğretmenim. Solunum ve fotosentezi anlatırken enerji konusuna merak sardım. Her öğrenme hamlesinde tıkanıp kaldım ve kendimi kötü hissetmiştim. Harika anlatıyorsun. Sonrasında araştırma isteği oluşturuyorsun. Resmen karşındakinin beyninde olup biteni anlıyormuşcasına anlatıyorsun. Bence bu bir yetenek. Bence öğretme eylemlerini sürdürmelisin. Senin gibi bir anlatıcı olmak isterdim. Sevgiler.
Konuyu çok güzel anlatmışsınız video çekmeye devam etseniz keşke
üst seviye bir video olmuş bence bu videodaki birçok kavram ayrı ayrı incelenebilir Dalga nedir Frekans nedir foton nedir Yani önce biraz Alttan alman lazım sanki çünkü anlattığın konular birçoğu için 2 dakikadan sonra ilk başı ne anlatmıştı dedirtebilir. Ben şahsen verdiğim bilgilerle çok aydınlandım fakat seni takip etmek isteyip de sana ulaşamayan genç kitle için yorucu bir video. Ben bir matematik öğretmeniyim ve Çevremdeki insanlara eğer isterlerse fizikte anlatıyorum lise konusu olan dalga konusunda bile çoğunun aklına bacak arası konular geliyor maalesef Önce onları kazanman lazım. başarılarının devamını diliyorum
Haklısın, açıklayıcı bir yorum yazdım bu videoya. Bir sonra ki bölümüm kullanılan bazı terminolojiler hakkında olacak. Desteğin için teşekkürler ^^
Bofur
11 dakika önce
Atakan Bey, iyi niyetle tavsiyeler verdiğiniz kesin fakat her tavsiye her zaman faydalı olmayabilir diye ekliyorum :) Herkesin hitap etmeyi seçtiği seviye ve kitle farklıdır yada farklı olabilir diyelim. Hitap ediş biçimi de öyle. Bu son derece güzel renkler ortaya çıkmasını sağlayan geniş bir spektrumdur. Ve hatta eğitim kaygısı güdüp gütmemekte buna dahildir, bu da sonuçta içerik üreticisinin tercihidir. İnek çok güzel süt verir ve arı çok güzel bal yapar fakat sanıldığının aksine bu güzellikler insanlar için değil kendileri içindir. İngilizce tabirle "meant to be" kalıbını gerçekleştirirler çünkü... Velhasıl bunlar tamamen kişisel tercihler ve sizin de niyetiniz iyi fakat bazen bazı yorumlar bazı zihinleri sınırlayabilir ve böyle bir şey olursa bu üzücü olur :) Sevgiler saygılar...
AGAAA BU TARZ şeyleri senin sesinden anlatma şevkinle, zevkle anlatışın ve o peltek konuşmanla o kadar keyifli oluyor ki anlatamam ahh
muhteşem olmuş
Çok iyi 👏👍🤘
Teşekkürler.
İyi ki varsın teşekkürler emeğine saglık.
sen harikasın
Casimir etkisi ile ilgili video gelsin lütfen
Yandı dertler bitti tasa, ben kurbanım bu cambaza...
vayy bee
Bilim Bilin..💕
Selamlar dostum. Benim ise farklı bir frekanstan sorum olacak; müzik okey, Scott Buckley ama görüntüler konusunda telif yemeden bu içerikleri nerelerden bulabildiğini/oluşturduğunu merak ediyorum, en azından kısaca aydınlatırsan sevinirim :)
❤
beynim daha fazla dayanamadı
❤️❤️❤️
👀
Arkadaşım, sen nerelerdesin. Neden devam etmiyorsun? Lütfen devam et.
Yeni videolar bekleriz
Öncelikle ne kadar teşekkür etsem az bu video için. Bir heyecanla merak ettim bu konuyu ve kaç gün oldu hiç beni tatmin eden bir cevap bulamadım Türkçe kaynaklarda bu video hariç. Hiç kimse problemin ne olduğundan bahsetmemiş ve direk Planck'ın çözümünü anlatmış sanırım bu konuyu yazanlar bile problemin ne olduğunu tam olarak anlamamış. Ancak hala benim anlamadığım bir nokta var. Esasında bu dönemden sıyrılıp o dönemin kafasıyla düşünmeye çalışıp şu titreşen atomları hayal etmeye çalışıyorum. Ve örneğin 10000nm uzanımında titreşen bir atom aynı zamanda planck uzunluğunu da kat etmiştir. Yani bizim yolda 1 km yürüdüğümüzde aynı zamanda 500 metre de yürümemiz gibi. Peki bu planck uzunluğunu kat eden atom mümkün olan en düşük dalga boyunda dolayısıyla en yüksek enerjide bir dalga yayımlamış olmaz mı ve bu da yine bir felakete yol açmaz mı? Umarım sorum anlaşılır olmuştur ve aydınlatırsanız çok memnun olurum tekrardan teşekkürler.
Selam ^^
Evet bu konu biraz anlaması zor olabiliyor.
Biraz açıklık kazandırmaya çalışabilirim:
Verdiğin örnekte, 10000nm uzanımında titreşen bir atom aynı zamanda planck uzunluğunu da kat etmiştir demişsiniz -> ama burda önemli olan bir faktör ne kadar zaman için bunu kat etmesi - yani frekansı. Öbür faktör de bir büyük dalga hakkında konuştuğumuzda - onun bir kısmını başka bir dalga olarak tanımlayamayız. O vakit bir radyodalgasının milyonlarca gama rey ışın dalgaları olmaları gerekir. Her dalga bir dalga olarak bakılabilinir.
Ama o dönemde ki düşünce bir atom inanılmaz küçük bir derecede titreyebilir - ve sonsuza kadar küçülen bir derecede titreyebilir (veya Planck uzunluğuna kadar giden diyelim). Ama bir fotonun oluşması için minimum bir enerji düzeyi vardır. Bu küçük titreşimler yeterli düzeyde bir enerjileri olmuyor - gama rey / x-ray ışınlarının baya yüksek minimum enerji düzeyleri vardır. Sadece yeterince enerjisi olanlar foton olarak yayılabiliyorlar -> buda genelde hafif morötesi, renkler, ve diğer daha uzun dalgaboylu elektromanyetik tayfında ki dalgalara denk geliyor. Çok enerjin olması gerekiyor morötesini geçebilmen için. Yarım veya çeyrek fotonlar olamadığından, eğer yeterince enerjisi olmazsa, bir foton oluşmuyor.
Umarım daha karıştırmamışımdır kafanızı -> benim de baya aldı anlamaya çalışmam.
@@bilimbilin Şu an bazı şeyler daha iyi yerine oturdu diyebilirim çok çok teşekkürler. Aklıma şöyle bir soru takıldı. Yine örneğin sallıyorum 10nm kadar titreşen bir atomumuz olsun ve videoda da söylediğiniz gibi bu 10nm boyutunda bir dalga oluşturacaktır. Şimdi Max Planck bize enerjinin foton denilen enerji paketçikleri halinde yayıldığını söylediğini biliyoruz. Ortaya çıkan 10nm dalga boylu dalgamızda esasında bir enerji paketçiği değil midir? Yani foton ismini bir kenara bırakalım bu durumda ne değişir ki? Biz foton fikri enerjinin kesikli olmasını sağladı diyoruz iyi de zaten bu fikir olmadan önce 10nm boyutunda titreşen bir atom 10nm boyutunda ve eğer yeterli enerjisi varsa bir de 5nm boyutunda dalga yaymaz mı yani kesikli şekilde enerji yaymaz mı? Yani kesikli enerji foton kavramından öncede gözümüzün önündeymiş sanırım yanlış mı anlıyorum? Yoksa şu noktada mı bir hatam var: Önceki fikre göre belli bir uzanımda titreşen atom o uzanıma kadar tüm uzanımları kat ettiği için tüm dalga boylarında enerji yayımlamaz mı? Yani bu fikre göre görüldüğü gibi kesintisiz bir dalga yok? Umarım açık olmuştur, karışık bir soru olduğunun farkındayım ama tüm bu ufak detaylar konuyu atlamama engel olup zihnimi kemiriyor. Tekrardan çok teşekkür ederim :)
@@enesprtc Ben kendim anladığım kadarıyla - foton kavramı türemeden önce ışığın yapısı hep bir tartışma konusuydu. Newton bir parçacık olduğunu savundu (Karantina/Sıkılmak/Newton bölümünde biraz bahsetmiştim bunun nedeninden) - Çift Yarık deneyi sayesinde Thomas Young ışığın aslında bir dalga olduğunu savundu. Sonra Maxwell elektrik ve manyetik kavramlarını birleştirerek aslında bir elektromanyetik dalga olduğunu keşif etti. O zamanlar bir dalganın kesikli olduğu düşünülmüyordu - mesela ışığın Güneşten sürekli kesintisiz dalgalar olarak geldiğini düsünüyorlardı. Ondan düşük enerjili bir ışığın bir noktaya doğru gittiği zaman - o noktada, yeterince zaman verilirse, yüksek bir enerji tespit edebileceklerini düşünüyorlardı (Einstein foto-elektrik deneyi ile bunun bu şekilde işlemediğini kanıtladı). Yani evet bir bakıma kesikli geldiği gözümüzün önünde olsada - insanlar bunların bir alt limiti olduğunu bilmiyorlardı. Hani minicik yüksek enerjili fotonlarda olabileceğini düsünüyorlardı. Ama aslında öyle değil, bir alt limiti bulunuyor bunların - ve bu limit fotonun dalgaboyuna göre değişiyor. Mesela bir radyo dalgasının bir x-ray ışınına çok daha düşük bir alt limiti var. E=hf (frekansı ne kadar küşükse o kadar küçük bir enerji limiti oluyor - bunun yüzünden bir radyo dalga veya görünebilir bir renk çok daha rahat oluşabiliyor - ama gama ışınları veya x-ray ışınları için baya daha yüksek bir enerji gerekir). Yani olay kesikli olmasından ziyade - bir alt limitleri olup kademe kademe ilerlemeleri. Yani belirli bir dalgaboyunun 1,2 veya 1,5 foton oluşturamıyor. 1 foton oluşturup -geriye kalan enerjisi bir foton oluşturmuyor. Bundan o bahsedilen diyagramda görünür ışıklardan sonra ani bir düşüş oluyor - yeterince enerji toplayıp diğer dalgaboylu fotonlar oluşturulamıyor. Kuantum biraz garip :)
@@bilimbilin Verdiğiniz bilgileri de birleştirerek kendimi en iyi tatmin eden bir özet yazdım sonunda. Tekrardan çook teşekkür ederim size:) Özeti de buraya bırakıyorum eğer okur ve bir hata görürseniz ve belirtirseniz kendimi bir adım daha ileriye taşımış olurum. Sevgiler..
Önceden örneğin tek bir titreşim yapan atomdan bir dalga yayımlanırdı. Ancak bu dalgayı homojen bir dalga olarak hayal etmeni istemiyorum. Git gide bu tek dalganın dalga boyunun arttığını düşün. Tabi bu artma titreşim uzanımına göre değişirdi. Farklı dalga boylarını içinde barındıran tek bir dalga yani demek istediğim. Üstelik bu dalga süreklidir. Ne demek istiyorum? Dalga boyu sürekli yarıya inse bu yarıya inme işlemi sonsuza kadar gider demiştik. Sonsuza kadar yarıya bölebilirsin. Spor salonundaki kuvvet halatlarını düşünmeni istiyorum. İlk önce büyük bir dalga atıyorsun hemen ardından giderek küçülen dalgalar oluşturuyorsun. Ancak bu küçülme işleminin sonsuza kadar gittiğini düşün. Her seferinde daha küçük dalga boylu bir dalga oluşturuyorsun. Genel perspektiften baktığında birbirine birleşik farklı dalga boylarından tek bir dalga görürsün ve bu dalga kaynaktan sürekli yayımlanır. Bir sınırı yoktur. İşte biz buna süreklilik diyoruz. Max Planck, Planck uzunluğu denilen uzunlukla birlikte bölünmenin bir sınırı olduğu ve o sınırdan sonra artık daha küçük dalga boylu bir ışınım yayılamayacağını öne sürerek enerjinin kaynaktan sürekli değil sürekli olarak parça parça yayınlandığını söyledi. Yani tek bir atomik titreşimden doğan dalga, atomdan kesintisiz olarak sürekli(sonsuza kadar)değil kesintili olarak parçalar-kuantumlar halinde yayınlanır. Atomik titreşimlerinin bir bölünme sınırının olmasıydı(planck uzunluğundan bahsediyorum)tüm bu çıkarımlara sebep olan.
Böylece Planck uzunluğuyla beraber hem enerjinin sonsuza gitmesi problemi hem de kaynaktan sürekli yayımlanması problemi çözülmüş oldu. Şimdiyse grafikteki mor ve ötesi bölgesindeki şiddetli düşüşü açıklamak kaldı. Planck'ın önerisine göre kaynaktan örneğin bir kez titreşen atomdan yayılan foton(ışığın kuantumu) aynı anda tüm dalga boylarına sahip değildi. Yani yukarıda halat örneğinde verdiğim gibi tek bir dalga birbirinden farklı dalga boylarını içinde barındıran bir dalga değildi. Bir fotonun tek ve belirli bir dalga boyu vardı. Ve bu dalga boyunu belirleyen şey atomun sahip olduğu enerjiydi. Dolayısıyla tek bir fotona ait şöyle bir denklem ileri sürdü Planck: E/f=h. h Planck sabiti. Bu denklemin anlattığı yüksek frekanslı bir foton oluşturmak istersen(yani yüksek enerjili) enerjinin de bir o kadar yüksek olması gerek. Örneğin gama ışını öyle her sıcaklık değerinde oluşmaz. Biz insanlar gama ışınları yaymayız mesela. Yüksek enerjiye sahip bir dalga oluşturmak için minimum yüksek bir enerji değerine ihtiyaç vardır. Veya iyice genellersek belli bir frekansta bir foton oluşturmak istersen vermen gereken enerji tek ve bellidir(yukardaki denklemden hesaplanır.). Tamam belli bir uzanımda titreşen atom kesinlikle Planck Uzunluğunu kat etmiştir ancak enerjisinden ötürü kat ettiği çok kısa mesafeler için dalga oluşturacak bir enerjisi yoktur. Sadece titreşmesi yetmez bir de hangi enerjiyle titreştiği önemlidir dalga ortaya çıkarabilmek için. İşte grafikteki düşüşün sebebi budur. Yüksek enerjili bir foton ortaya çıkarabilmen için o kadar yüksek bir bedel ödemen gerekir. Bu yüzden her sıcaklıktaki cisim her ışımayı yapamaz.
Not: E=h.f bu denklemin esasında anlattığı yüksek enerjili bir fotonun aynı zamanda yüksek bir frekansa sahip olduğudur. Dolayısıyla belli bir uzunluğu kat etmiş olmak o uzunlukta bir dalga boyunun oluşması demek değildir hemen. Aynı zamanda bu uzunluğu nasıl bir frekansta, hızda kat ettiğindir. Bir gama ışını fotonunun frekansı yüksektir. Dolayısıyla gama ışını dalga boyuna tekabül eden mesafeyi de o kadar yüksek bir frekansta yani o kadar hızlı kat etmen gerekir.
@NietscheS ' Selam yardımcı olabildiğime sevindim.
Okudum yazdığını, gayet güzel.
Tek başında ki "tüm dalgaları içeren bir dalga" kısımı hakkında: benim anladığım kadarıyla değişik dalgaboylu elektromanyetik dalgalar biliniyordu, ama o spesifik dalgaboyunun sürekli devam eden bir ışın olduğunu düşünüyorlardı. Bilimsel olarak güneş ışığı - yani beyaz ışık - aslında bir bakıma bir çok değişik dalgaboylu dalgaların birleşmiş hâli. Ama dalgalar sürekli devam eden dalgalar olarak ilerlemiyorlar. Aslında, bizim foton dediğimiz, minik - daha fazla bölünemeyen - dalga paketleri halinde yayılmaktalar.
Bu konuyu anlamaya çalışmam baya zaman aldı, ve hala tam anladığımı söyleyemem. Evrenin pek açıklanamayan limitlerinden biri Planck Sabiti, ve bu bir çok kuantum fizik denklemlerinde yer alır. E=hf denkleminin "h" kısmı Planck sabiti, bir fotonun alt limitini ve kademesini belirleyen faktör.
Bu konu ile ilgili merak ve ilgi duyan başka birisini bulmak güzel, kendine bu pandemi sürecinde dikkat et sağlıcakla kal ^^
Biraz geç keşfettim kusura bakma :)
ses düşük geliyor bi ilgilenirseniz sevinirim
Mor ve Ötesi okudum yaaa tövbeee...
Yorum
Bu video herzamanki BilimBilin videoları kadar açıklayıcı olmamış. Konudan konuya geçiyormuş gibi oluyorsun. O da konunun zorluğuyla alakalı sanırım. Ben anlamakta zorlandım. Anlatım şeklini inceleyibilirsin 😊
Haklısın, açıklayıcı bir yorum yazdım. Bir sonra ki bölümüm kullanılan bazı terminolojiler hakkında olacak. Desteğin için teşekkürler ^^
Reis nerelisin ,konusman biraz garip de o yuzden soruyorum
MERHABA.Madem atomun % 99,9999 u boşluksa, boşluğumuz alındığında bir toz tanesi kadarsak, bir insan yakıldığında külleri küçük kutuya sığabiliyorsa o zaman gördüğümüz her şey bir görüntü mü?
E=mc2 bölümünü öneririm.
Aslında boşluk değil - burda bir çok dalgalanmalar yaşanıyor. Ve bu dalgalanmalar atomun kütlesinin çoğunu oluşturuyor ^^
*bizim bildiğimiz kadarıyla
Seyrettiğim videolarını çok kıymetli buluyorum.
Türk olmamasına rağmen olayı türklerden daha iyi anlatıp kavramamı sağlayabiliyor
GDA New York
@@vix.schwartz adı selim değil mi nasıl türk değil bu adam :D ?