ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ - Παρ. Ανατολικής Θράκης

Αργός καθιστικός σκοπός από την Ανατολική Θράκη σε ελεύθερο ρυθμό. Από τις πιο γνωστές και διαδεδομένες σε πανελλήνια κλίμακα Παραλογές, με θέμα που το συναντούμε σε όλους τους λαούς της Βαλκανικής. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι το τραγούδι έχει ελληνική προέλευση, ενώ η αρχική του κοιτίδα τοποθετείται στην Μικρά Ασία κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Το θέμα του τραγουδιού απηχεί την πανάρχαια και σε πολλούς λαούς γνωστή δοξασία, πως για να στεριώσει κάθε μεγάλο οικοδόμημα χρειάζεται να θυσιαστεί ζώο ή άνθρωπος. Η ψυχή του θύματος γίνεται στοιχειό που με την υπερφυσική του δύναμη προστατεύει το κτίσμα. Όσο πιο ευγενές είναι το θύμα τόσο καλύτερα περιφρουρείται το κτίσμα. Στους Βυζαντινούς χρόνους μάλιστα στοιχείωσις λεγόταν "η δια θυσία οικοδόμησις". Η δοξασία αυτή επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας (σφάξιμο ζώου στα θεμέλια, κάρφωμα ίσκιου περαστικού διαβάτη κλπ.).
Η ρεαλιστική ερμηνεία, όμως, του μύθου επισημαίνει το τίμημα που είχαν και έχουν ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές, όλα τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Θυμίζουμε τις εκφράσεις "άφησαν τα κόκαλά τους στο...", ή "χύσαμε αίμα για να το χτίσουμε", αφού πάντα θυσιάζεται κάτι για να επιτευχθεί κάτι άλλο.
Στη Θράκη, αυτό το τραγούδι απαντάται σε δύο μελωδικούς τύπους: έναν γρήγορο χορευτικό σε ρυθμό ζωναράδικου χορού και έναν αργό μελισματικό σε διάφορες παραλλαγές ως καθιστικό ή "τραπεζ'κό", όπως ονομάζεται στην περιοχή. Σε μερικά χωριά μέχρι πρόσφατα, συνηθιζόταν "του μάστορα του τραγούδι" να λέγεται ολόκληρο στο τραπέζι πού παρέθετε ο νοικοκύρης στους μαστόρους, στο τελείωμα του σπιτιού. Αντίθετα στο ξεκίνημα δεν είχε γλέντι και τραγούδι. Έσφαζαν μόνο έναν μαύρο κόκκορα στα θεμέλια τον οποίον έτρωγαν βραστό οι μαστόροι, ενώ γινόταν και Αγιασμός. Κατόπιν με το αγιασμένο λάδι, γέμιζαν τέσσερα "μπουκαλέκια", τα οποία έσταζαν στις τέσσερις γωνίες των θεμελίων του σπιτιού και στη συνέχεια τα παράχωναν.
Τέλος να σημειώσουμε πως τα αργά καθιστικά τραγούδια συνήθως τα τραγουδούσαν μόνο με το στόμα, χωρίς οργανική συνοδεία.
Πολίτικη λύρα παίζει ο Σωκράτης Σινόπουλος. Ερμηνεύει ο Χρόνης Αηδονίδης. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν τις παλιές Ελληνικές πόλεις της Ανατολικής Θράκης: Αδριανούπολη, Ραιδεστό, Καλλίπολη, Σαράντα Εκκλησιές κλπ.