56 / Αρχινώ και λέγω σας / Κιμιγιάν / Μελίνα Χατζηκαμάνου - Γιάννης Τσανασίδης

Κιμιγιάν...
Αρχινώ και λέγω σας (Ομάλ)
Μουσική: Παραδοσιακή
Στίχοι: Παραδοσιακοί
Τραγούδι: Μελίνα Χατζηκαμάνου
Λύρα: Γιάννης Τσανασίδης
Νταούλι: Νίκος Φιλιππίδης
Ηχογράφηση: EastSide Studio
Μίξη-Mastering: Αλέξανδρος Καροτσέρης
Επιμέλεια στίχων: Κώστας Καρακασίδης
pontianlyrics....
Αρχινώ και λέγω σας
έναν μικρόν ιστορίαν
και σο Καρς όντες εζήναμ’
παλαλά πολλά εποίναμ’
Αούτειν’ ξαν αδακέσ’
τρέχ’νε ση Μιχάν εκέσ’
Ενας νύφε έναν ημέραν
τη γαϊδάρ’ τη θαγατέραν
Ταβίζ’ με την πεθεράν ατ’ς,
σ’κούται φουρλαεύ’ απάν’ ατ’ς
και ν εξέγκεν το τακούν’ ατ’ς,
λέει την πεθεράν ατ’ς «Τσούνα!
Το κιφάλι σ’ άμον τας̌!
Εθαρρείς ’κι θα ψοφάς;»
Επιάσταν ’ς σα μαλλία
Εμαζεύτεν η γειτονία
Έρθεν κι ένας γείτονας
λέει ατεν «εσύ ντ’ ευτάς;
Νέτσ̌η συ ’κ’ εντρέπεσαι;
Γιάτι κρούς την πεθερά σ’;»
Λέει ατον «Εσύ ντό θέλτς;
Το σ̌κυλίν θα γουρταρεύ’ς;»
Λέει η πεθερά ση νύφεν
«Μεσημέρτς έντον ’κ’ ενίφτες
Εγώ ευτάω τα δουλείας
θα τερώ και τα παιδία σ’
Ση κυρού σ’ ’κ’ είχ̌ες νερόν
αδά, θέλτς και παραγιόν»
’Κ’ είχα πεθερά καλέσσα
Αχ! εγώ η τυχερέσσα
Τα βουτούρτα, τα τυρία
έχ̌’ ατα με τα κλειδία
Και η νύφε η καημέντσα
πάντα ζαρογουλιαμέντσα
Πάντα ευτάει υπομονή
τρώει κρομμύδι͜α και ψωμίν
Πεθερά τ’ς χατεύ’ ατεν
«Εξ’ ας σ’ οσπίτ’» λέει ατεν
Και η νύφε σ’κούται πάει
και παράπονον ’κ’ ευτάει
Άμον ντ’ έφτασεν σ’ οσπίτ’ν ατ’ς
είδεν την αδελφήν ατ’ς
Αδελφή ατ’ς εγροίκ’σεν α’,
μάναν ατ’ς πα είπεν α’
Η μάναν ατ’ς εβγαίν’ οξ̌ωκά
κι ερωτά τεν πρώτα-πρώτα
«Νέτσ̌η ντ’ έπαθες και κλαις
και τη μάνα σ’ ’δέν ’κι λες;»
«Νέτσ̌η μάνα μ’ ερωτάς με -ν
Ποίσον φαΐ να χορτά͜εις με»
-«Γουρπάν’ εγώ ση γούλα σ’
Μέρ’ εφέκες την Τασούλα σ’;»
-«Η Τασούλα έν’ σ’ οσπίτ’ν ατ’ς
δικαιούται ατεν ο κύρ’ν ατ’ς
Και η πεθερά μ’ κακέσσα
πάντα αφήν’ με νηστικέσσα
Τσακών’ κι ευτάει το φούστορον
και τρώει α’ μαναχέσσα
⤛Γλωσσάρι⤜
α’: (ατό) αυτό, το
αδά: εδώ
αδακέσ’: εδώ γύρω, κάπου εδώ
άμον: σαν, όπως, καθώς
αούτειν’: αυτοί
απάν’: πάνω
ατεν: αυτήν
αφήν’: αφήνει
βουτούρτα: βούτυρα
γούλα (λατ. gula): λαιμός
γουρπάν’ (τουρκ./αραβ. kurban/ḳurbān): θυσία
γουρταρεύ’ς (τουρκ. kurtarmak): γλυτώνεις από, σώνεις, διασώζεις
’δεν: τίποτα
δουλείας: δουλειές (ονομ. πληθ.), δουλειάς (γεν. ενικ.)
εβγαίν’: βγαίνει
εγροίκ’σεν: κατάλαβε
εζήναμ’: ζούσαμε
εκέσ’: εκεί
έν’: είναι
ενίφτες: νίφτηκες, πλύθηκες
έντον: έγινε
εξέγκεν: έβγαλε
επιάσταν: πιάστηκαν
εποίναμ’ (αρχ.ελλ. ποιέω-ῶ): κάναμε, φτιάχναμε
έρθεν: ήρθε
ερωτά: ρωτάει
ερωτάς: ρωτάς
ευτάει: κάνει, φτιάχνει
ευτάς: κάνεις, φτιάχνεις
ευτάω: κάνω
εφέκες: άφησες
έχ̌’: έχει
ζαρογουλιαμέντσα: στραβολαιμιασμένη
θέλτς: θέλεις
’κ’ (αρχ.ελλ. ουκί-οὐχί): δεν
καημέντσα: καημένη
καλέσσα: καλή
’κι (αρχ.ελλ. ουκί-οὐχί): δεν
κύρ’ν: κύρη, πατέρα
κυρού: πατέρα
μαναχέσσα: μονάχη
μέρ’: πού;
μεσημέρτς: μεσημέρι
νέτσ̌η: Ε! Κόρη
νηστικέσσα: νηστική
νύφε: νύφη
ξαν: πάλι, ξανά
όντες: όταν
οξ̌ωκά: έξω
οσπίτ’ (λατ. hospitium-hospes): σπίτι
οσπίτ’ν: σπίτι
πα: πάλι, επίσης
παλαλά: τρελά, τρέλες
ποίσον (αρχ.ελλ. ποιέω, ποιῶ): κάνε, φτιάξε (προστ)
πολλά: πολλά (επίθ.), πολύ (επίρ.)
’ς: από (ας)
σ’κούται: σηκώνεται
ταβίζ’ (τουρκ./αραβ. dava/daʿvā): μαλώνω/ει, φιλονικώ/εί, επιπλήττω/ει
τας̌ (τουρκ. taş): πέτρα, λίθος
τερώ: κοιτώ
τρέχ’νε: τρέχουν
τσακών’: σπάει
τσούνα: σκύλα
τυχερέσσα: τυχερή
φουρλαεύ’: ορμάει, χιμάει, εκτινάσσεται, εκτοξεύεται
φούστορον: ομελέτα
χατεύ’ (τουρκ. atmak): διώχνω/ει
χορτά͜εις: χορταίνεις
Κάποιες ιστορίες μένουν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου όσον αφορά τη μορφή, το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά τους και αμετάβλητες σχετικά με την ποιοτική, χρηστική και δημιουργική λειτουργία τους. Γίνονται μύθοι που ταξιδεύουν μνημονεύοντας το παρελθόν, διδάσκοντας το παρόν, καθορίζοντας και ολοκληρώνοντας το μέλλον. Τραγούδια που ηχούν ανακαλύπτοντας αλλοτινές εποχές, ερμηνεύοντας τα διάφορα πλαίσια και τις συνθήκες επιτέλεσης τους και διαγράφοντας την μετέπειτα πορεία τους προς την αιωνιότητα. Το/Η "Κιμιγιάν" είναι μυθικό φυτό με μαγικές, θαυματουργές και συγχρόνως ανεξήγητες ιδιότητες. Από πολλούς μάλιστα αμφισβητείται ιστορικά ακόμα και η ύπαρξή του. Παρ' όλα αυτά, ταξιδεύει διαχρονικά στους κόλπους της ποντιακής γλώσσας θέλοντας μεταφορικά να περιγράψει κάτι το σπάνιο, το πολύτιμο, το σημαντικό, το θαυμαστό, το δυσεύρετο, το θεραπευτικό. Η ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα του αυτή μπορεί εύκολα να παραλληλιστεί με αυτήν της ποντιακής παραδοσιακής μουσικής, που διασώθηκε από τους προκατόχους μας και διαδίδεται μέχρι σήμερα προφορικά, αγγίζοντας την τελειότητα μέσα από την απλότητα και συγχρόνως την περιπλοκότητα της. Σκοπός αυτής της μουσικής παραγωγής είναι η ανάδειξη παραδοσιακών τραγουδιών, μέσα από μια σύγχρονη καλλιτεχνική προσέγγιση και προοπτική. Πρόκειται για επανεκτελέσεις κατά κύριο λόγο, που προέκυψαν αβίαστα μέσα από τη συνεργασία με τους τραγουδιστές και φίλους που συμμετέχουν.
Γιάννης Τσανασίδης

[@user-xn2zv6vd5f]

ΟΛΟΙ ΥΠΕΡΟΧΟΙ

[@pardos1a]

Συγχαρητήρια Γιάννη μπράβο σας πολύ ωραία δουλειά , μ αρέσει πάρα πολύ