Kulturalnie o... Jaką „gębę” mają Niemcy? Od Gombrowicza do AFD (goście: B. Ciemniak, A. Tyra)

W ramach serii off-topic „Kulturalnie o...” zapraszamy do odsłuchania zapisu spotkania dyskusyjnego Jaką „gębę” mają Niemcy? Od Gombrowicza do AFD, które odbyło się 19 lipca 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice.
Gośćmi spotkania byli:
- Bartosz Ciemniak. Absolwent Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Jego pasją jest literatura i filozofia;
- Alexander Tyra. Absolwent politologii, historii wschodnioeuropejskiej oraz filozofii na Uniwersytecie w Moguncji. Jest członkiem 2. generacji Polonii w Niemczech i reemigrantem do Polski. Jego teksty możecie znaleźć na portalu KJ.
Spotkanie moderował Zbigniew Przybyłka.
O spotkaniu:
Temat Niemiec i Niemców znowu jest na czasie. Po raz kolejny odżywa temat reparacji wojennych, a wyborcze sukcesy AfD napawają obawą o polityczną przyszłość RFN.
Te i inne bieżące kontrowersje warto osadzić głębiej, w refleksji nad istotą niemieckiego ducha i społeczeństwa. Można ją ująć w gombrowiczowskim pytaniu o to, jaką „gębę” mają Niemcy.
Chociaż nasza rozmowa była silnie osadzona we współczesności, to punktem wyjścia będą właśnie przemyślenia autora „Ferdydurke” i „Trans-Atlantyku”. W „Dzienniku” w rozdziale opatrzonym datą 1964 r. Witold Gombrowicz zawarł passus, który można nazwać „zapiskami berlińskimi”. Autor zawiera w nich przenikliwe spostrzeżenia na temat charakteru Niemców i zasad organizacji ich życia społecznego. W opinii Bartosza Ciemniaka 60 lat później obserwacje Gombrowicza są nadal aktualne.
W szerszej perspektywie spostrzeżenia Gombrowicza z Berlina pozwalają sformułować pytanie o relację indywidualnej wrażliwości jednostki do sztywnej i zorganizowanej formy społecznej (wypierającej przeszłość i bojącej się przyszłości). Ten wątek wobec współczesnych globalnych zagrożeń jest bardzo aktualny.