ΑΝΤΡΑ ΜΟΥ ΠΑΕΙ Andra mou pai- Kalabria- Kalimera- Klama-To klama tou emigrandou-Κλάμα

Το κλάμα του μετανάστη : Τραγούδι γραμμένο στο ελληνικό ιδίωμα της Κάτω Ιταλίας, από τον Φράνκο Κορλιάνο από την Καλημέρα της Καλαβρίας.
Sang in Grecanico, a dialect of new Greek language, spoken by the " Griko" people in Calabria and Puglia, Italy.
κλαρίνο: Γιώργος Σβάρνας
λαούτο: Τάσος Σβάρνας
φωτογραφίες: Ελένη Αναγνώστου
Βιβλιογραφία: Rocco Aprile "Canti d' amore della Grecia Salentina" 1998 Μαλλιάρης-Παιδεία
ΣΤΙΧΟΙ
Οι στίχοι παρατίθενται όπως είναι γραμμένοι στο ιδίωμα της περιοχής, ενώ στην παρένθεση υπάρχει η απόδοση στην νεοελληνική. Κάτω από κάθε στροφή, υπάρχουν σχόλια για καλύτερη κατανόηση του ιδιώματος.
1
Θέλω να ιμπριακεφτώ* να μην πενσέφσω
(θέλω να μεθύσω, να μην σκέφτομαι),
Telo na mbriakefto, na min pensefso
I want to drunk, not to think
να κλαύσω τσαί να γελάσω θέλω άρτε* βρά'υ
(να κλάψω και να γελάσω θέλω αυτό το βράδυ),
na klafso ce na jelaso telo arte vrai
I want tο cry and laugh this evening
μα μάλη ράτζια εγώ, ε να κανταλίσω
(με μεγάλη οργή εγώ και να τραγουδήσω),
ma mali raggia evo e na kantaliso
with great anger I want to sing
στο φέγγο, ε* να φωνάτσω: Άντρα μου πάει
(στο φέγγος και να φωνάξω: Ο άντρας μου έφυγε)
sto fengo e na fonatso Andra mou pai
and scream to the moon: My husband leaves.
ιμπριακεφτώ= ζαλιστώ
άρτε= από το αρχ. ελληνικό άρτι (τώρα)
φέγγο= το φέγγος, το φεγγάρι.( Παράβαλε τα κάλαντα της Θράκης: Σαν ήλιους λάμπει, σαν φέγγος φέγγει).
ε= ίσως ορθότερο αί = καί
2
Τσ' άντρωποι στε μας, πάνε τσαι νταράσσουνε
(κι οι άνθρωποι μας, πάνε και φεύγουνε)
C' antropi ste mas, pane ce darassune
Our people are going away
νά' ρτει καλή, ούς* τωρούμε* εττού* σ' ένα χρόνο.
(νά' ρθει καλή ώρα να τους θωρούμε* εδώ, σ' ένα χρόνο).
narti kali us toroume ettou s' ena chrono.
we are expecting the moment we meet them again.
Ετού'η ε ζωή μα. Ετού'η ε ζωή Κριστέ μου;
(Ετούτη είν' η ζωή μας. Ετούτη είναι ζωή, Χριστέ μου;)
Etui e zoi ma. Etui e zoi Kriste mou;
This is our life. Is this a life, Jesus Christ?
Μας πάσι στη Τζερμάνια κλαίοντα μα πόνο!
(Μας πάνε- φεύγουν- στη Γερμανία, κλαίγοντας με πόνο!)
Mas paci sti Germania kleonta ma pono!
They are going to Germany crying painfully.
*ούς= τους, αυτούς
*εττού= εδώ
*τωρούμε- θωρούμε, θωρώ= θεωρώ (αρχ. ελλ.), βλέπω
3
- Τάτα*, γιατί ε να πάει; Πε μα, γιατί;
(-Πατέρα γιατί πρέπει να πας; Πες μας γιατί;)
-Tata, jiati e na pai; Pe ma, jiati;
-Dady why you must go, tell us why?
-Γιατί τούη έναι ε ζωή, μάουρα* παιντία:
(-Γιατί τούτη είναι η ζωή, μαύρα* παιδία)
Jiati tui ene e zoi, maura paidia:
-Because this is the life, poor children:
O τεχούντη πολεμά* τσ' ιντρώνει
(O φτωχός πολεμά κι ιδρώνει)
O ttechuddhi polema c' idroni
The poor one works and sweats
να λιπαριάσει* ο σινιούρο* του τη φατία.
(να παχύνει ο κύριος την κοιλιά του).
na lipariasi o siniuro tou ti fatia.
in order to faten up the masters with his work.
*τάτα= και σε άλλες ελληνικές διαλέκτους (Κύπρο, Καππαδοκία), συναντούμε ακριβώς την ίδια λέξη για τον πατέρα.
* μάουρα, maura, μαύρα= καημένα, δόλια ( πρβλ γέρασα ο μαύρος, γέρασα)
* πολεμά= κοπιάζει, δουλεύει
* λιπαριάσει= (λίπος) παχύνει
* σινιούρο= ο "κύριος", το αφεντικό. Απόλυτη συναίσθηση της αδικίας και της εκμετάλλευσης του φτηνού ανθρώπινου δυναμικού.
4
Στε κούω τη μπάντα, τσαί* στέκουω ετό* σόνο*
(Ακούω τη μπάντα και ακούω αυτό τον τόνο)
Ste kuo ti banda ce ste kuo itto sono
I 'm listening to the band, I'm listening to this song
στέ'ω ετού, μα σα, τσαι στε πένσεω στο τρένο
(στέκω εδώ με σας, κι όμως η σκέψη μου είναι στο τρένο)
steo ettu ma sa ce ste penseo sto treno
I 'm here with you but my mind is with them, in the train
Πένσεω στο σκοτεινό τσαί στη μινιέρα
(η σκέψη μου είναι στα σκοτεινά και στο ορυχείο*)
Penseo sto skotino ce sti miniera
I 'm thinking the darkness and the mine
που πολεμώντα* ετσεί, πεθαίνει ο γένο*.
(που πολεμώντας* εκεί, πεθαίνει το γένος μας).
pou polemonta eci petheni o geno.
when our people die, working there.
*τσαί, ce= καί
*ετό = αυτό
*σόνο= ήχο
*μινιέρα= ορυχείο, μεταλλείο
*πολεμώ= και στην νεοελληνική το βρίσκουμε με την έννοια του "δουλεύω σκληρά".( Πχ. Όλη
μέρα πολεμούσε στο χωράφι) ή με την έννοια "προσπαθώ να τα καταφέρω" πχ. πολεμούσε να τελειώσει πριν νυχτώσει.
* πεθαίνει ο γένο= Μέσα σε εξουθενωτικές ως εξοντωτικές συνθήκες, οι μετανάστες από την Κάτω Ιταλία, την Ελλάδα και αλλού, εργάστηκαν σε ορυχεία και μεταλλεία της Δυτικής Ευρώπης, καταστρέφοντας ανεπανόρθωτα την υγεία τους.

[@AutonomistCham]

Υπέροχο Δόμνα!!! :D

[@aybukeunal544]

Harika müzik Şahane ses..Sevgili Domna, tebriklergüzelliğim; sesine ve sağlığına Allah güç versin canım!

[@npaxtas]

Με ανθρώπους σαν την Δόμνα Μέγγα, δεν βλέπω να "petheni o jeno"! Ένα μεγάλο μπράβο, μέσα από την καρδιά μου!!!

[@Domna_Megga]

Νίκο μου, είσαι απίστευτος!!!!

[@user-kx5zu3xy6k]

Μπράβο Λενιώ μου, γιὰ τοὺς πίνακες-φωτογραφίες σου, μπράβο Δόμνα γιὰ τὸ ὅμορφο βίντεο καὶ τὸ τρυφερὸ πονεμένο τραγούδι ποὺ τὰ ἐδεσες γλυκὰ-γλυκὰ ὅλα !

[@Domna_Megga]

Οι φωτογραφίες της Ελένης με κάνουν να ανατριχιάζω, να ριγώ. Εύγλωττες και ποιητικές.