Fotosintez əməliyyatının reallaşdığı sahə son dərəcə balacadır. Oksigen və şəkərin istehsalı mikroskopik bir mühitdə reallaşır. Fotosintez hadisəsindəki əsas heyrət verici nöqtələrdən biri də məhz budur. Mexanizmi hələ də tam mənasıyla öyrənilə bilməyən fotosintez əməliyyatını bitkilər millimetrin mində biri böyüklükdəki orqanoidlərdə qüsursuz olaraq reallaşdırırlar. Ən kiçik bir səhv olsa, məsələn, bir ağac növü fotosintez mexanizmini itirsə, funksiyasız hala gəlsə, bu, o bölgədəki canlı həyat üçün böyük təhlükə meydana gətirərdi. Bir də bu vəziyyət dünya səviyyəsində yayılmış olsaydı, məhz o zaman yer üzündəki canlılıq tamamilə sona çatardı. İndi fotosintez edən xlorofil molekulunu daha ətraflı araşdıraq. Təqlid edilə bilməyən mükəmməl sistemlərdən biri fotosintezdir. Əlinizə tək bir yarpaq alın və ona diqqətlə baxın. Bu yarpaq böyük kimyəvi proseslər nəticəsində fotosintez həyata keçirir. Bir başqa ifadə ilə, insanların dövrümüzdə laboratoriyada bacara bilmədikləri bir əməliyyatı saniyələr ərzində bacarır. Kiçik bir yarpağın böyük bir sükunətlə reallaşdırdığı bu kimyəvi əməliyyat insanın yer üzündə həyatını davam etdirə bilməsinin başlıca səbəblərindən biridir. Bu yarpağın yalnız 1 mm2 500.000 ədəd xlorofil olar. Fotosintez üçün lazımlı olan və insanların heç bir şəkildə laboratoriyada əldə edə bilmədikləri bu möhtəşəm molekul yarpağın içində milyonlarladır. Xlorofil molekulunu daha ətraflı araşdırdıqda qarşımıza daha mükəmməl strukturlar çıxır. Xlorofilin içindəki əməliyyat sürəti saniyənin 10 milyonda biri qədərdir, yəni yarpaqdakı suya çatan işığın subatomik hissəciklərləri hərəkətə keçirməsi və onların orbitlərini dəyişdirmələrini təmin etməsi kimi kompleks əməliyyat hər saniyə 10 milyon dəfə təkrarlanır. Üstəlik bu əməliyyat hər xlorofil molekulunda ayrı-ayrı reallaşır. Allahın diləməsiylə xlorofil molekulları bu əməliyyatları etməyi dayandırsalar və ya bitkiyə çatan işığın dalğa boyu fotosintez etməyə uyğun olmasa, Yer üzündə oksigen təmin edə biləcək başqa bir qaynaq tapa bilmə imkanı yoxdur. Bitkilər fotosintez etməsə, insan və heyvanların tənəffüsü üçün ortaya çıxan həddindən artıq karbonu təkrar oksigenə çevirəcək başqa bir yol yoxdur. Yer üzündəki həyatı davam etdirə bilmək üçün bir xlorofil molekulunun təsadüfən meydana gəlib havanı təmizləməsini və qida meydana gətirməsini gözləmək şübhəsiz məntiqsiz olacaq. Çünki bu cür kompleks bir sistemin təsadüflərlə meydana gəlməsi qeyri-mümkündür. Bir bitkinin karbonu tənəffüs edib oksigen ifraz edə biləcək üstün bir qabiliyyətə sahib olması böyük bir möcüzədir. Bu fövqəladə sistem Aləmlərin Rəbbi olan Allahın böyük bir neməti, heyranlıq oyandırıcı əsəridir.
MaşaAllah
Fotosintez əməliyyatının reallaşdığı sahə son dərəcə balacadır. Oksigen və şəkərin istehsalı mikroskopik bir mühitdə reallaşır. Fotosintez hadisəsindəki əsas heyrət verici nöqtələrdən biri də məhz budur. Mexanizmi hələ də tam mənasıyla öyrənilə bilməyən fotosintez əməliyyatını bitkilər millimetrin mində biri böyüklükdəki orqanoidlərdə qüsursuz olaraq reallaşdırırlar. Ən kiçik bir səhv olsa, məsələn, bir ağac növü fotosintez mexanizmini itirsə, funksiyasız hala gəlsə, bu, o bölgədəki canlı həyat üçün böyük təhlükə meydana gətirərdi. Bir də bu vəziyyət dünya səviyyəsində yayılmış olsaydı, məhz o zaman yer üzündəki canlılıq tamamilə sona çatardı. İndi fotosintez edən xlorofil molekulunu daha ətraflı araşdıraq.
Təqlid edilə bilməyən mükəmməl sistemlərdən biri fotosintezdir. Əlinizə tək bir yarpaq alın və ona diqqətlə baxın. Bu yarpaq böyük kimyəvi proseslər nəticəsində fotosintez həyata keçirir. Bir başqa ifadə ilə, insanların dövrümüzdə laboratoriyada bacara bilmədikləri bir əməliyyatı saniyələr ərzində bacarır. Kiçik bir yarpağın böyük bir sükunətlə reallaşdırdığı bu kimyəvi əməliyyat insanın yer üzündə həyatını davam etdirə bilməsinin başlıca səbəblərindən biridir. Bu yarpağın yalnız 1 mm2 500.000 ədəd xlorofil olar. Fotosintez üçün lazımlı olan və insanların heç bir şəkildə laboratoriyada əldə edə bilmədikləri bu möhtəşəm molekul yarpağın içində milyonlarladır. Xlorofil molekulunu daha ətraflı araşdırdıqda qarşımıza daha mükəmməl strukturlar çıxır. Xlorofilin içindəki əməliyyat sürəti saniyənin 10 milyonda biri qədərdir, yəni yarpaqdakı suya çatan işığın subatomik hissəciklərləri hərəkətə keçirməsi və onların orbitlərini dəyişdirmələrini təmin etməsi kimi kompleks əməliyyat hər saniyə 10 milyon dəfə təkrarlanır. Üstəlik bu əməliyyat hər xlorofil molekulunda ayrı-ayrı reallaşır.
Allahın diləməsiylə xlorofil molekulları bu əməliyyatları etməyi dayandırsalar və ya bitkiyə çatan işığın dalğa boyu fotosintez etməyə uyğun olmasa, Yer üzündə oksigen təmin edə biləcək başqa bir qaynaq tapa bilmə imkanı yoxdur. Bitkilər fotosintez etməsə, insan və heyvanların tənəffüsü üçün ortaya çıxan həddindən artıq karbonu təkrar oksigenə çevirəcək başqa bir yol yoxdur. Yer üzündəki həyatı davam etdirə bilmək üçün bir xlorofil molekulunun təsadüfən meydana gəlib havanı təmizləməsini və qida meydana gətirməsini gözləmək şübhəsiz məntiqsiz olacaq. Çünki bu cür kompleks bir sistemin təsadüflərlə meydana gəlməsi qeyri-mümkündür. Bir bitkinin karbonu tənəffüs edib oksigen ifraz edə biləcək üstün bir qabiliyyətə sahib olması böyük bir möcüzədir. Bu fövqəladə sistem Aləmlərin Rəbbi olan Allahın böyük bir neməti, heyranlıq oyandırıcı əsəridir.
Əlhəmdulillah
Dəyərli paylaşım üçün çox sağolun
Allah razı olsun İnşaAllah
Allah cümləmizdən razi olsun.
La İlahə İllallah
Sübhanallah
Allahu Kəbir
BƏDİ - Nümunəsiz olaraq yaradan
BARİ - Yaradan, qüsursuzca var edən
BASİR - Yaxşı görən
BATİN - Gizlini bilən
BAQİ - Davam edən, fani olmayan