Murat Menteş'in akıcı zihnine, komplekssiz tavrına, gerek entelektüel gerekse karakter anlamında terbiyesine hayran kaldım. Hem muhayyilesi güçlü, hem ussal yetkinliği çok yüksek, hem de mizahı yerinde, maşallah 🧿
@@bedreddin hayran olmamak için bir sebep göremiyorum Bedreddin.. yüksek mizah zekanı yorum altlarında hunharca harcayacağına iki üç kitap karıştır seni konuşalım çapsız Bedreddin
Bu düzeyde bir sohbetin gerçekleşebilmesinden ötürü ülkem adına sevinsem mi, entellektüel olan bu iki insanın içinde bulunduğu iklim yüzünden üzülsem mi bilemedim 🫤
ben bu yapımcıları anlamıyorum harika eserleri var murat menteşin hiçbirisinden mi haberiniz olmadı hiçbirinizin? "dublörün dilemması" al sana muhteşem bir hikaye, muhteşem tumturaklı laflar... bir dizi veya film "sin city" tarzında... keşke... mesela sadece "korkma ben varım" kitabındaki mektuplardan yüz bölümlük harika bir aşk dizi olur. falan filan... muhtemelen bundan elli yıl sonra yapılacak şeyler...
Murat Menteş ismini tanıma fırsatına ulaştım söyleşi sayesinde. Memnun oldum. Dücane hocamı monolog değil söyleşilerde daha başarılı buluyorum. Sadece Dücane hocamı değil tüm dinleme ihtiyacı hissettiğim insanlar diyalogda daha verimli oluyorlar
Murat Menteş , çağın üstünde bir romancıdır. Kendisini tanımak ve yaşadığı zamana şahit olmak bizi çok mutlu ediyor. Videonun 21. dakikasında şiirden romana geçiş sürecini anlatırken kullandığı metaforu ben de derslerimde kullanıyordum,mutlu oldum. "Roman teknolojik bir üründür." Bunun üzerinden değerlendirilmelidir.
Gözlerim beni yanıltmıyorsa dün hayatımı yazsam roman olur diye bir alt başlık görmüştüm. Bu açıkçası olmamış ve uygun düşmeyen bir alt başlıktı ve zaten kaldırılmış. Hani insanın zihnine bir şey çakılı kalır ya, ya da gözünü çeviresi gelir,ben de öyle bir hissiyat uyandırdı. Bu ufak göz takılmasını söyledikten sonra ve ben de normal insanlar gibi sohbete dair bir iki şey söylemek isterim.Keyifli ve faydalı bir sohbet oldu. Tek handikap insanları tanıyınca artık ne söylediklerinide,ya da ne söyleyeceklerini de biliyor oluşumuz. Benim hayatım da genel de böyle olur. Elbet de belki benim kusurumdur ve yeterince anlayamıyorumdur. Zihnen bugüne kadar hiç insan ayırt etmedim. Kadir mısrlıoğlunun bile bir çok sohbetini dinledim. Hatta ismini bile bilmediğim ama farklı şeyler söylüyormuş gibi gözüken insanları da dinlerim. Ya da ilgimi çeker de karşıma çıkarsa okurum. Ama gençliğin merakı yok artık. Çaldığım tüm kapılardan sıkıldım. Bir ara nihat genci hem okur hem dinlerdim. Öyle kolayda bırakmam uzunca süre posasını çıkarırım. Ama insanlar sanki tuhaf, hep aynı şarkıyı söylüyorlar. Geçmişimde böyle posasını sıkıp çıkardığım ve olumlu anlamda söylüyorum, ufacık makaleleri bile hala zihnimde olan ve ama sonraları sinirlerimi tepeme vurduran çok insan oldu. Ama yaşlanıyorum ve artık çok da umursamıyorum. Çünkü farkettim ki benimde sinirimi çıkaran insanlarla aynı düşündüğüm, onlar gibi tavır aldığım ve bazen de tersine gittiğim de çok olmuştur. Önemli olanı iç güdüsel olarak bilmeli bence insan. Nasıl ki beden hayatda kalmak ve azami koşullara ulaşmak için var gücüyle çalışır, belki de zihin de böyle çalışmalı ama hantallaşmamalı, çünkü biliriz ki hantallık ve ağırlık ölümün habercisidir. İşte böyle ben de şu an da kendimden tiksinerek mevlananın dünle beraber gitti cancağızım artık yeni şeyler söylemek sözünü, mevlanadan sıyırarak söylüyorum. Çünkü mevlana aşağı yukarı, tilki gibiyiz, hemen kürkçü dükkanına sığınıyoruz. Bir aralar ben de çok yaptım. Yine hiç kimse hayatını yazsa roman olmaz bu olsa olsa biyografi,anı,hatıralar gibi bir şey olur. Ama daha doğrusunu söylemek gerekirse yine yıllar öncesine gideceğim ve 90 lı yıllar da sevdiğim ve sonra bir daha da hiç okumadığım engin ardıçın sosyal demokrat takıntılı ama gerçekten ara da harika hem gündeme hem de malumata dair makalelerinden damıttıklarıma başvuracağım. İki makalesini ana fikir olarak hiç unutmamıştım.Birisi fatih sultan mehmet ve osmanlı da soylu ailelerin nasıl yok edildiği,sürüldüğü, başlarının ezildiği ve böylelilikle olası hanedan değişikliğinin önünün alındığı, İkincisiyse o dönemlerin en popüler aktiristi hülya avşarın hayatının romanını yazacağı sözüne dair bir makaleydi. Tam aklım da değil ama neler yazdığını sayın menteş ve siz az çok tahmin edersiniz. Menteş şeyhime de teesüflerimi sunarım. O kadar edebiyat tarihine girdi, joyce,cervantese bile sıra geldi, ama proustun adını hiç zikretmedi. Bu eleştiri değil tabiki ve zaten ben roman yazamam ama yinede istifade ettim,yalnız diğer tespitleri yanısıra şu tespiti de hoşuma gitti joys gibi ya da proust gibi yazarak başarılı olan yok ve ne yaparsan taklit olacaktır. Demek ki ters yüz etmek gerekiyor. Yeni bir ses,yeni bir söz,yeni kelimeler,yeni gözler yeni kulaklar ve evet bunlar gerekiyor. Sohbet için hem murat menteşe hem de size teşekkür ediyorum.
Programı yeni izleme fırsatım oldu. Güzel program için can-ı gönülden teşekkürler. Zaman zaman, Dücane Cündioğlu roman yazmalı diye geçirmişimdir zihnimden. Bunun seslendirilmiş olması beni çok memnun etti. Umarım hoca bu ülkenin çocuklarını bundan mahrum etmez.
Şimdiye kadar en kaliteli birkaç sohbetten biriydi. Özellikle Murat menteş’in zihni berrak, nezaketi muazzam, seviyesi birinci sınıf kalite de yüksekti. Bu ikilinin sonraki sohbetlerini merakla bekliyoruz. ❤
Bu sohbeti dinlerken öyle keyif aldım ki ne zaman bilincim kendime kaysa sırıtıyor olduğumu fark ettim. İkinize de çok teşekkür ederim. Murat Menteş'i ve Dücane Cündioğlu'nu yan yana görmek aklıma üçüncü bir ismi getirdi ki o da Yalın Alpay'dır. Belki bir gün onunla da sohbetinizi dinleme şansına sahip oluruz hocam.
Hocamın Hz. İnsan kitabını okuduğumda kitaptaki dilin, inanılmaz derecede şiirsel bir dil olduğunu hissettim. Bu son derece keyifli ve doyurucu bir okuma duygusu vermişti bana. Ve eminim hocamız bu birikimle, roman yazsa çok çok başarılı olur ama sanki şiir yazsa edebiyat dünyasını sarsar diye düşünüyorum. Saygılar 💐
Öncelikle Murat Menteş'i konuk ettiğiniz için çok teşekkürler. Kendisinin Dublörün Dilemması kitabını okuduğumda edebiyat dünyamıza farklı lezzette bir yazarımızın daha katıldığını görmekten büyük mutluluk duymuştum. Kalemiyle var olsun... Roman bir yazarın zihin dünyasının genişliğini okuyucuya aktarır. Şiir de ise tam tersidir ki okuyucu bir şiiri kendi zihin dünyasının genişliği ölçüsünde anlar . Hz İnsan kitabınızı okuduğumda sizin zihin dünyanızın zenginliğine hayran olmuştum. Şiirsel bir dille nasıl harika bir nesir yazılır bu kitabınızda bunu kanıtlamıştınız. Son olarak programın formatını bir türlü anlayamayanlar var galiba...Siz moderatörlük etmeyip, söyleşmeye devam edin lütfen.
Murat Menteş bey çok haklı. Bir roman her türün toplamıdır. Mesela en son Erdal Saltık'ın yazdığı ve Ömer Büyübirer'in önsözünu kaleme aldığı CİNAYETNAME isimli roman hakikaten son zamanlarda okuduğum en akıcı, bilgilendirici romandi. Tavsiye ederim. Dücane hocamin ve Murat Menteş bey'in ağızlarına sağlık.
Hani derler ya "bir solukta okudum" ya da "izledim", ben bu söyleşiyi "bin solukta" izledim. Bazen her bir cümleden sonra durdurup o cümlenin açtığı kapıların ardına bakma ihtiyacı duydum. Çok dolu ve hakiki bir söyleşiydi, teşekkürler.
Hem 17:43'te hem de 31:48'de Dücane Bey, insan gerçekliğini aktarma ayrıcalığını yalnızca romana tanıyamayacağımızı, bunun diğer sanatlar için de geçerli olabileceğini söylemiş. Dücane Bey'in gerçekliği aktarmakla neyi kastettiği konusunda tereddüt yaşamakla beraber, bunun biraz sakıncalı bir ifade olduğunu düşünüyorum. Elbette bütün sanat dalları insan gerçekliğini aktarabilir, bu sadece romanın görevi değildir. Fakat roman ile (özellikle edebiyat ile) diğer sanat dalları arasında gerçekliği aktarma yolları, unsurları ve malzemeleri bakımından farklar vardır. Edebiyat, insanı en yakından işleyebilen tek sanat dalıdır denebilir. Edebiyat diğer sanat dallarına göre insanın psikolojik yaşantısını, yani iç dünyasını tüm ayrıntılarıyla işleyebilme "ayrıcalığına" sahiptir. Bir karşılaştırma yapmamız gerekirse, örneğin resim ile roman arasında aktarılan gerçekliği "alımlama" yolları bakımından farklar vardır. Çünkü roman devingen (hareketli) bir yapıya sahipken, resim durağandır. Dolayısıyla bir resmin aktardığı gerçeklik onun tasvir ettiği "an"la sınırlıdır. Fakat romanda böyle bir sınırlama yoktur. Sanat dalları arasındaki farklar onların ifade etme yolları arasındaki ayrımlarla belirginleşir. Roman, gerçekliği çok daha bütünlükçü ve kapsamlı yollarla aktarabilme olanağına sahip olması bakımından diğer sanat dallarından ayrışır.
Düşünceye Sanat ve zerafet eşilk edince insan hakikatin ne demek olduğunu anlayamasa da hissediyor sanırım. Murat beye ve hocamıza minnet borçluyuz vesselam. ❤
Sohbet çok keyifliydi. İtiraf edeyim ki Murat Menteş'in " en iyi roman 60'ından sonra yazılır" sözüne sazan gibi atlamayı çok istedim. Bu sözü, üçleme olarak planladığım ilk romanımı yayınladıktan sonra, ömrümün yetmeyeceği bir çaba için düştüğüm karamsarlıktan çıkmama cılız da olsa faydası olması ümidiyle başucuma asayım. 70 yaşımda elimde çıkmış üçlemem ile romanın insana nasıl cankurtaran olabileceği üzerine bir sohbet yapma hayalini kurarsam abartmış mı olurum?
Roman üzerinden toplumsal olguları dönemsel olarak birlikte ele alacağınız yeni sohbet(ler) bekliyoruz. Kanatlanmış neşe ve emektar bilgeliğin derinlikli sohbeti…
Hocam, sizin bu konuşmalarınızı dinledikten sonra cahilliğimizden kendi aramızdaki konuşmalarımızdan bile imtina eder hale geliyoruz. En emin olduğum konularda bile her söylediğim söz sanki üzerine yeterince düşünülmemiş lakırdılar gibi gelmeye başlıyor. (Bu yazdığım yorum da dahil :)) Teşekkürler 🙏
Dücane Bey ve Murat Bey öncelikle merhaba, bugün bu sohbeti yapacağınızı öğrendiğim an içimi bir neşe kapladı. Bu topraklarda, yaşadığım çağda, biri romanlarını çok sevdiğim(antika titanik okurken ben de bir güzele tutulmuştum, Şifa Şavk gibiydi sanki), beslendiğim bir romancı ve kısıtlı sayıda okuduğum kitapları, özellikle ise youtube videolarından düşünce, akıl, kendilik kavramlanı sezmeme yardımcı olmuş, aklı önceleyen birinin nasıl yol aldığını gördüğüm düşünür olan sizlerin sohbetinizi zevkle ve heyecanla fakat aynı zamanda bir gerilim duygusu ile izledim. Bu çelişik hislere hem şaşırdım hem de bu durumu anlamak istedim. Sözü fazla uzatmadan, umarım haddimi fazla aşmadan şunları söylemek isterim ki buralarda sanırım sanatçılar düşünce insanlarına ve düşünceye yeteri kadar itibar veremiyorlar veya sanatı düşünceyi de kapsayan bir edim olarak konumluyorlar. Bu tutumu oldukça yanlış ve zenginliği kaybettiren bir yorum olarak buluyorum. Düşünürlerin ise ‘sanat’ kavramı çekmecesi içinde değerlendirmek yolu ile konu olan sanatçının gerçeklik düzleminde ürettiği, üzerinde durulması zenginlik katacak olan eserlerini yeteri kadar ciddiye aldığını göremiyorum maalesef. Bu yorumum bendeki bir veri eksiliği veya kavrayış eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Ben de size değerli vakitlerinizi ayırıp bu kaliteli çatışmayı bize de aktardığınız, bizi de konuk ettiğiniz için teşekkür ederim. İyi geceler. Not: Size yazdığım ilk yorumdur.
Belli başlı konularda pazarlığa kapalı olmak, hiyerarşik düşünmek ve ezilenlere (Kafka gibi) karşı zaafiyet duymak konusunda Dücane hocayla benzeşiyoruz. Ha bir de kişisel hayat hikayelerine merak var; hoca günlük okumayı seviyor bende röportaj seviyorum. İyi ki youtube diye bir şey var, yoksa evladı bile olsam bana bir şeyler anlatmak için 600 saatten fazla zaman ayıramazdı. 😅Finale Murat Menteş’ten bir alıntı koyarak ona da selam çakmış olayım: “Allah’ım bizler senin falsolu kullarınız, n’olur bizden razı ol.”
Ben bu sohbette en çok hocanın aktardığı Kant'ın bir sözünden etkilendim. "Nezaket peşimi bırakmıyor." Kendimi de dahil ederek söylüyorum, toplumun yarısı bu zerafete ulaşsak hiçbir derdimiz kalmaz sanki.
Dücane Hocanın daha çok insan tarafından dinlenmesi bence en önemli amaç olmalı. Böylesine bir birikim diğer insanlar tarafından görülmeli, onun bakış açısı, konuşma rahatlığı, cümle kurarken gösterdiği hassasiyet gibi durumların örnek alınması için youtube videoları çoğalmalıdır. Daha çok konukla farklı konularda yapılacak videolar herkese çok fayda sağlayacaktır. Roman yazacağını düşünmüyorum, ayrıca yazmasına da gerek yok, çünkü çok daha iyi yaptığı işler var. Şu anda mevcut olan 118 bin aboneyi artırmak için daha çok çaba sarfetmemiz gerekiyor. Ben emekli bir öğretmen olarak, özlediğimiz kültür ortamının ancak bu şekilde kurulabileceğine inanıyorum.
"Eğer inanç ve ideoloji bölgelerinde çok takılıp kalırsanız roman türünden uzak düşersiniz. Kutsal olan eleştirilmeyen olandan ayrı olarak roman tamamıyla beşeridir hatta eleştiriye açıktır yani eleştiriyi davet eder." 21.00
Bence bir kontrol listesi yapsaniz romani daha iyi konumlandirirsiniz. Diger türlerin ozellikleri, onlardan farklari, benzerlikleri görünürse dinleyici daha somut verilerle sohbetten ayrılır.
Sizi ilgiyle takip ediyorum, özellikle son yirmi, yirmi beş yılda zenginleşen (maddi anlamda) muhafazakar (geniş anlamda)kesimdeki değişimin (varsa)bu ülkeyi nereye doğru evrilteceği konusunda düşüncelerinizi paylaşmanızı dilerim,selamlar
Selamlar, Her iki konuşmacının tezlerinin cisimleştiği bir roman önermek istiyorum: Michel Tournier, Cuma ya da Pasifik Arafı. Bu öneriye sohbeti beğenenlerin de ilgisiz kalmayacağını umuyorum. Esenlikler dilerim.
Yazmak nedir yazmak. Yalnız kalanın,unutulanın intikamımı. Belki de sadece ben varım demektir günlerin beyhudeliğine. İnsan bir şey hakkında yazarken zorlanmaz. Konuyu belirle,çerçveyi daralt ve yazmaya başla.Yazar hep bir şeylerin peşinde koşan adammıdır öyleyse tıpkı diğer herkes gibidir. Hiç sanmıyorum. Hayat biraz böyledir. İnsan istesede istemesede sürüklenir. Çalışman gerekir,askere gitmen,hastaysan doktora gitmen gerekir. İşsizsen iş bulman,bir yakınını kaybettiysen ağlaman gerekir. Bir suç işlersen hapise girmen, ya da kaçman gerekir. Borcun varsa ödemen gerekir, ödemezsende bununla birlikte yaşaman gerekir ve durmadan uzar gider bu hikaye. Durmadan uzayıp gideyen hikayelere hep yenileri eklenir. Bunca hikayeye bir hikaye dahamı eklemi yazan. Hiç hikaye anlatmadan,ben varım demeden,konu belirlemeden ve çerçevesiz,tıpkı boşluk gibi yazabilirmi ki insan. Bu her ne kadar belirli olaylar da vuku bulsa, yorumsuz bir günlük tutma olurdu. Sabah kapı çaldı ve şu geldi, akşam bakkala çıktım ve eve geldim, bir film izledim,üst komşu gürültü yaptı. Aralarda hiç bir şey olmadı ve sessiz sıkkın saatlerde dışarıdan arada geçen araba ve havlayan köpek seslerinin dışında. Haberlerde deprem ve sürekli artan ölü insanlar. Sonra karnım acıktı,yemek yedim. Tuvalete gittim ve dışarda rüzgar ve uğultusu var. Soğuk ve pencereyi kapattım. Öyle bir rutin ki, neredeyse dışarda gürültü yapan, bağıran çocuklar bile aynı,aynı saatte bağırıyorlar. Sonra gecenin sessizliği çöktü ve kendimi yorgun hissettim. Bundan hiç hoşlanmadığımı farkettim. Canlanmam için bir şey yapmayı düşündüm, ne bulduğum şey yazmakmı.Yazmak nedir yazmak ve hem insan niye yazar ki. Yazmak kısa sürede anlaşılır ki, aşktır,sevişmektir,kavgadır,isyandır,savaş ve barıştır. Devrimdir. Sıçramadır. En nihayetinde ölümdür ve bu nedenlede yaratıcıdır. Kanla yazan bilir, yazgının ne olduğunu. Öldükçe yazar ve yazdıkça yaşar, tüm iyi yazanlar. Teoriyle,pratiğin arasında ki gizemli bağa tutulur yazgı. Teori her şeydir. Ama yakından bakıldığın da hiçlik gibidir. Pratik bir şeydir, ama bir şey bir şey ve bir şey,sürekli tekrar eden döngü,artık neredeyse kendisi bağımsız bir varlıkmış gibi sahibine hakim olur. Yani her şey olur. Ama bu artık hiçlik gibi değilde, her bir şey gibidir. Kapsayıcı,kuşatıcı,etkileyici,yaratıcı ve evet bağımsız bir varlık ve kutsal..
Geçen haftalarda Murat Menteş'i konuk almanızı rica eden bir yorum yazmıştım ve şimdi onu burada görünce çok mutlu oldum. Belki de benim yorumum etkili olmuştur. Yine çok güzel bir sohbetti. Her ikinizin de ağzına sağlık. Geçen haftadan aldığım özgüvenle ve bir nebze hadsizlikle size birkaç konuk önermek istiyorum. - Ruşen Çakır'la Türkiye'deki İslamcı Hareketin geçmişi ve bugünü -Nihat Genç'le Cumhuriyet Fikri ve bizim cumhuriyet deneyimimiz (Ee biraz kavga çıkacak tabii :) ) -Şevket Pamuk'la Osmanlı' nın modernleşme ve iktisat ilişkisi -Mustafa Özel'le romanlar üzerinden siyaset, iktisat analizleri -Emrah Safa Gürkan'la Kapitalizm ve Osmanlı ilişki vs vs.
RUclips yayini yuklenmeden once birisi ne olur kayittaki seslerinizi normalize etsin , aksam gec saatte dinlerken her daim ses duzeyini Dücane bey konuşurken arttırıp Murat bey konuşurken kısmak zorunda kalıyoruz.
Uzundur böylesine içi dolu bir sohbet dinlememiştim, teşekkürler :) (Ayrıca "yarın" kelimesinin kullanımı hakkında da aydınlandığımı söylemeliyim. Ben keskin bir şekilde savunarak yanlış kullanıyormuşum. En azından öne sürdüğünüz örnekle rahatça ikna oldum)
Küçük bir itirafta bulunmam gerekiyor ki 2020'de hocamı sıkı takibe başladım ve süratle incelen usum romancılığımı hantallaştırdı. Yani ussal bakış keskinleşirken şiirsel bakışın uyuşması tespitine canlı örneğim. Yeniden roman yazabilmek için çok esneme, ısınma yapmam gerekti.
Ben çagdaslasma da roman in rolü yerine , roman nedir ? diğer edebi türlerden ne farkı vardır konusu ve açtığı yan başlıkları izledim , tabii ben başka bir video izlemediysem . 2.husus bunu Sn. Cündioglu hep yapıyor , konukla hem fikir olmadığı noktalar pek tabii olabilir ancak sözünü bitirmesine olanak tanımak mi lazım yoksa hemen düzeltme yapmak için kesmek mi , maçta takımların topla oynama süreleri vb istatistiksel olarak gösterilir burada aynı işlemi yapsak sayaç ne tarafa ağır basardi bu mühim . Murat Menteş farklı , kendinden emin , oturmuş ve kendini eleştirebilen " iyi bi yazar 400 yaşında olunabilir " teziyle , bana doğrudan hitap etti. Dücane bey bu sohbetleri bir moderatör bulup yönettirse daha iyi olur bence.
Söyleşi dolayısıyla pek çok bilgi edindim.Söyleşi "kendimiz miyiz?"sorusu ile başladı.Ben bu soruya cevap bulamadım.Belki de iyi dinleyemedim. Bu sorunun cevabı icin Murat Menteşin kitaplarını mı okumalı?
Ortaya çıkardıkları eserlerin kalitesi bazen düşük bazen çok yüksek olsa da son 20 yılda birbirine benzer bir yetenek ve aynı formülü kullanan 3 sanatçı(!) var. Bunlardan biri Fatih AKIN, Diğeri Murat MENTEŞ ve DJ Mercan DEDE. Bu üçünün en büyük özelliği tamamen yama ve kolaj yapma yöntemi ile bir şeyleri bir araya getirerek sanat yaptığını iddia etmeleri. Sürekli bir şeylere referans vermek, kesmek, biçmek ve ÖZGÜN kendine ait olmayan bir şeyler sözümona üretmek "Sanatsal Anlamda" bugün bir anlam ifade ediyor ama gelecekte hatırlanmayacak derecede değersiz şeyler. Hele bunlar içinde Menteşin konuşmalarına bile sürekli BKZ vermesi, referansla konuşması sürekli dipnot attırması. Artık bana gına vermeye başladı. Yaptığı işten çok kendini bu kadar önemsemesini açıkçası ben çok kabul edemiyorum. Ya da kendisinin bu derece ciddiye alınmasını :)
Günümüz dünyası kopyala-yapıştır. değişimin tanımını nesnenin nesneye, insanın insana, nesneden insana, insandan nesneye yansımalar doğayı nasıl değiştiriyor. eski sanat ve yeni sinema birbirinin kopyası. ülkemiz bunlarla 3 asır kaybetti.
Hocam; içinden çıkamadığım bi durum var ve yardım istiyorum! Duyusal alan, imgesel alan ve ussal alan ! Ayrık ayrık mı çalıştırılır yoksa; ortaklaşa mı çalıştırılır? Eğer cevaplarsanız! Çok sevinirim! Teşekkür ederim!
Harika bir buluşma olmuş. Aslında izlediğimiz modern dunyanin 60lı yaşlarındaki İbn Rusd ile ondan daha genç olan İbn Arabi'nin buluşması idi. Çok not aldım, Dücane Hocam belki de çalışmaları arasına bir de roman ekleyiverir, bizlere bir sürpriz yapar. Chicago dan selamlar hocam her ikinize de.
Sanatçıların sadece imgelerle değil aynı zamanda rasyonel olarak parçaları bir araya getirme konusunda da usta bir zihine sahip olduklarını düşünüyorum. Çünkü sanat faaliyeti temelde farklı parçaların bir araya getirilmesi ile icra edildiği için sanatçının zihni ister istemez bu konuda ustalaşır. Sanatçılar da bu bakımdan haddimi aşarak ustadır diye düşünüyorum. Kendim de elektronik müzik prodüktörü olarak belki tarafsız bakamıyor olabilirim. Dilimizin yazıldığı gibi okunmaması konusunda da, eğer müzikal bir seslendirme gerçekleştirilecekse dilin yazıldığı gibi okunmasının daha makul olacağını düşünüyorum. Bir sanatçı türk sanat müziği seslendirirken bütün seslerin üzerine itina ile basar, söylediği hiç bir şeyin kaçırılmasına müsade etmez. Şimdi yeni akımlara bakıyorum trap müzik gibi örneğin. Aynı dili konuşmamıza rağmen sanatçının ne söylediğini anlamakta zorlanıyorum. Onu anlayabilmek için dinlediğim eseri geriye doğru sardırıp defalarca kontrol etmek zorunda kalıyorum. İnternette sözler yazılmış mı diye kaynak arıyorum doğru mu anlamışım acaba diye. Ayrıca tam olarak estetiğin ne olduğunu tanımlayamıyorum ama sezgisel olarak bu yaklaşımın müzikte estetik olmayacağı yönünde bir görüşüm var. Benim kendi kişisel kanaatimdir haddimi aşmak istemem, dilin gündelik yaşamda telaffuzu ile müzikal bir eser içerisinde telaffuzu arasında bir fark olması gerektiğini düşünüyorum. Belki de düşünür gibi yapıyorum, kumda oynuyorum yani ama kendimi ikna edemiyorum kandırıyorum diyelim. Bazen kendini kandırmak tatlı geliyor insana. 🙃 En içten saygı ve sevgilerimle..
Et yemek yasaklanmalı demek, toplumsal bir bakış açısını anlatır,ama hayatında hiç et yememek çok kişisel ve öze lbir durumu anlatır...Dolayısıyla ikisini bağdaştiramayız diye düşünüyorum..
Bir film asla romanın verdiği hazzı veremez.Örneğin Yaşar Kemal İnce Memet'e giriş yaparken çukur ovaya gelen baharı öyle bir anlatırki;kelimeler adeta raks eder ve büyülenirsiniz.Siz bu tadı sinemada istediğiniz kameraları teknolojiyi kullanın asla veremezsiniz.
Dücane Hocam, size ciddi eleştirim olan bir konu var. Bugünkü konuyla alakasız görünen ama alakalı olan bir konu… Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve roman… Hepsi koşut gider. Siz deizmi veya ateizm türevlerini bir ideal olarak gerektiği kadar önemsemiyorsunuz. Üstünkörü yorumluyorsunuz. Bunu hep eleştirdim şimdi biraz daha ileri götürüyorum. Bugünkü konunuz bununla direk alakalı… Bakınız şiir çığlık atar, öykü yoldaşlık eder ama romanda tanrısal bir yön vardır. Bu tanrı çoğunlukça kabul edilen tanrı değildir. Yazarın kendisidir. Romanın ortaya çıkışı, burjuva ile alakalı değildir, burjuva hep vardı. Bankalaşması o dönemdedir. Olmayan şey insanın kendisini tanrı olarak görebilecek düşünsel evrimi geçirememiş olmasıydı. Karanlık Ortaçağ Avrupası sonrası dinin büyük sallantı yaşadığı dönem nasıl ki ateizmi, deizmi ve benzerlerini ortaya çıkardı ise daha doğrusu ortada görünme ortamını ve cesaretini sağladı ise aynı şekilde romanı da ortaya çıkardı. Öyküde ve şiirde en az bir tanrı vardır, hep vardı. Bu yüzden bunlar çok eski anlatılardır. Roman nispeten yenidir çünkü insanlar kalabalıklarca bilinen tanrıyı yazımdan çıkarmış ve yerine yazar denilen insanı koymuştur. Nereden biliyorum çünkü yazarken fark ediyorum. Mesele insanın tanrıyı sorgulaması ve yerine kendisini geçirebilmesidir. Sefillerin tanrısı Victor Hugo’dur. Godot’yu Beklerken oyununun tanrısı Samuel Beckett’tir. Tanrı sadece bir karakter olabilir. Samuel Beckett tanrının bile üstüne çıkmış onu karakter yapmıştır. İyi romancı kalabalığın tanrısını edebiyattan kovup yerini almaya cesaret etmiş kişidir. Kepler’in tanrıyı astronomiden çıkarması gibi… Şimdi bugün siz bir çelişkiye düştünüz. Deizmi ve ateizmi hakir görürken, romanı yüceltmeye çalıştınız (Ki roman buna layıktır) bu bir çelişkidir. Çünkü hepsi aynı kaynaktan beslenir. Türkiye’de roman zayıf mıdır? Evet çünkü biz tanrıyı edebiyattan çıkaramadık. Biz tanrıyı hiçbir halttan çıkaramadık. Her şeyin ortasında duruyor. Her konuda olduğu gibi… Ha bunları derken tanrıya en büyük tokadı yazarlar atmadı. O en büyük tokadı inananlardan yemiştir. Pek çok Türk şairi ben beğenmem. Çığlık yok... Teknik var güzellik var ama çığlık yok. Çığlığı olmayan şiir olmaz. “Dedi kuzgun, hiçbir zaman!” “Diyebiliyorsan de bana dehşetim ve ruhum!” Bizim edebiyatımız dönüp dolaşıp Tanrıya varıyor. Onu yadsıyamadığımız sürece iyi eser çıkmaz. Çıkmayacak. Necip Fazıl’lar, İsmet Özel’ler, Cahit Zarif’ler… Hepsi önünde sonunda tanrıyı yadsıyamadıkları için edebiyatları süslü ama kısır kalmıştır. Bir yerden sonra hep dine dönmüşlerdir. Roman bir çeşit deizmdir. Tanrı vardır ama görülmez. Bütün olayların sorumlusudur ama zeytinyağı gibi üste çıkar. Karakterleri yaratır. Tanrıyı öpüp başının üstünde bir yere kaldırır, yeri orasıdır çünkü ama edebiyata sokmaz. Burası benim evrenim ve buranın tanrısı benim der. Der derken, olan budur demeye çalışıyorum. Romanı yüceltecekseniz deizme ve ateizme de yakın ölçütlerde değer katmalısınız. Yoksa olmaz. Tanrıdan ayrılmadan edebiyat olmaz. Tıpkı ondan ayrılmadan felsefe yapılamayacağı gibi… Yani ekonomide Nas dedik ekonomi göçtü. 3 yılda hayatımız söndü. 60 yıldır dini hep merkeze koyduk, kuşakların geleceği ve refahı çalındı. Edebiyatta da bu böyle… Böyle bir kültürün şiiri bu olmamalıydı. Romanı bu olmamalıydı. Tanrıdan kopmadan ya da onu karakterize etmeden biz hiçbir haltta yürüyemeyiz. Bu yüzden en çok uzak durduğunuz ve önemsiz baktığınız deizm ve ateizme yeniden bakmalı ve yeniden düşünmelisiniz.
Süleyman kardeşim analiz için teşekkürler.Mealen " İnsanın düşünsel evrimi geçirmemiş olmasıydı..Tespitiniz güzel.. Karanlık Ortaçağ Avrupasının dini terk etmesi düşünsel, akli kapasite ve yetisini artırması sonrası diye düşünüyorum.. Çünkü din bir yönüyle hukuki açıdan bakılırsa hayatı,insan ilişkleri düzenleyen formasyonu olan şeydir.. Tıpkı, örf, adet, gelenek gibi.. Hukukun belli aşamalarına tekabül ederler.. Din de böyledir.. İnsanlar kültürel, akli, düşünsel ,gözlem, deneye, analize dayalı bilgiye ulaştıkça, içinde bulunduğu karmaşık, kompleks, geniş, derin ilişkler dünyasını hukuki kurallarını bu bilgiler sayesinde belirler.. İşte örf, gelenek, töre kuraları gibi din/dine dayalı düzenleyici kurlar o zaman terk edilir. Çünkü kuralları belirleme hıyararşisinde örf, töre, adet, gelenek gibi dini kurallar dar dünyanın ilişklerine cevap veriler. Bir köy hayatında insalar arası ve yaşadığı dünyayı düzenleyen ilişki kurallar bu nedenle, şehir hayatına göre daha basit ve sayıca azdır.. Birde şehir ile ülkeyi, ülkeler arası ilişkilere bakın.. İşte insan akıl, düşünce, fikri olarak aşama kaydettikçe yendi ve geniş ilgi alanın ihtiyacı olan kurları dinden, örf, adet, geleneklerden karşlanamadığını görür.. Her yeni dünya /alem yeni problem ilişkiyi zorunlu kılar.. Ateizm, Deizm de bence bu nedenle ortaya çıkmış yaklaşımlar (din, inanç demiyorum) diye düşünüyorum..Yani eşyayı yerine koymak lazım.. Roman da sanki değişen, gelişen, büyüyen dünyaların içinde insanın sözünü ileteceği aşamanın aracı olabilir. Mİ.! diye düşünüyorum.. Mesala insanlar düşünce ve fikirlerini anatma ve aktarma aracı resim, şiir, şarkı,türkü, öykü, atasözü, sonrada romandır... İlkel insanların günümüzdeki kadar iletim, anlatım malzemesi yoktu.. Ya resim ya mitoljiyle anlatacaklar ve iletecekler.. Bu malzemeler fiziki ve düşünsel imkanlarlada alakası vardır..Fiziki, fikir ve düşünsel şartlar, imkanlar değişip artıkça üretilen araçlarında değiştiği görülür.Deizm ve ateizmde düşünsel, fikri, zihinsel aşama ve yaklaşım olduğunu düşünüyorum! Uzattım, selamlar.
Dücane Bey tarafından Kendilik ve bireyin ayrıştırılması doğru olmuş. Murat Menteş bunu filozofların sorunu olarak gördü ama zamanla bunu o da sorun edecek. Tıpkı Dostoyevski nin, Tolstoy un olduğu gibi.
Murat Menteş'in akıcı zihnine, komplekssiz tavrına, gerek entelektüel gerekse karakter anlamında terbiyesine hayran kaldım. Hem muhayyilesi güçlü, hem ussal yetkinliği çok yüksek, hem de mizahı yerinde, maşallah 🧿
Adam evli Muberra! (saka)
@@bedreddin Yersiz bir şaka.
@@muberradinler2115 ussal yetkinliği yüksek, mizahı yerinde bir şaka olmuş😅
@@bedreddin hayran olmamak için bir sebep göremiyorum Bedreddin..
yüksek mizah zekanı yorum altlarında hunharca harcayacağına iki üç kitap karıştır seni konuşalım çapsız Bedreddin
Hem maşallah deyip, hem de nazar boncuğu koyman ... 😂😂😂
Bu düzeyde bir sohbetin gerçekleşebilmesinden ötürü ülkem adına sevinsem mi, entellektüel olan bu iki insanın içinde bulunduğu iklim yüzünden üzülsem mi bilemedim 🫤
Gerek Murat Menteş i gerek Dücane Cündioğlu nun bambaşka bir yönünü tanımamıza vesile olan çok sevimli bir programdı. Teşekkürler.
Güzel sohbetti. Dücane hocamızın roman yazmasını iple çekiyoruz. 🥰
ben bu yapımcıları anlamıyorum harika eserleri var murat menteşin hiçbirisinden mi haberiniz olmadı hiçbirinizin?
"dublörün dilemması" al sana muhteşem bir hikaye, muhteşem tumturaklı laflar... bir dizi veya film "sin city" tarzında... keşke...
mesela sadece "korkma ben varım" kitabındaki mektuplardan yüz bölümlük harika bir aşk dizi olur. falan filan... muhtemelen bundan elli yıl sonra yapılacak şeyler...
Murat Menteş ismini tanıma fırsatına ulaştım söyleşi sayesinde. Memnun oldum. Dücane hocamı monolog değil söyleşilerde daha başarılı buluyorum. Sadece Dücane hocamı değil tüm dinleme ihtiyacı hissettiğim insanlar diyalogda daha verimli oluyorlar
Murat Menteş , çağın üstünde bir romancıdır. Kendisini tanımak ve yaşadığı zamana şahit olmak bizi çok mutlu ediyor.
Videonun 21. dakikasında şiirden romana geçiş sürecini anlatırken kullandığı metaforu ben de derslerimde kullanıyordum,mutlu oldum.
"Roman teknolojik bir üründür." Bunun üzerinden değerlendirilmelidir.
Teşekkürler, iyi ki varsınız. Tekrar tekrar izlemekten mutluluk duyacağım bir sohbet. Emeği geçenlere selam olsun.
Dücane hocam, Nevzat Kaya ile de mitoloji bağlamında bir sohbet yapsanız ne güzel olur
Gözlerim beni yanıltmıyorsa dün hayatımı yazsam roman olur diye bir alt başlık görmüştüm. Bu açıkçası olmamış ve uygun düşmeyen bir alt başlıktı ve zaten kaldırılmış. Hani insanın zihnine bir şey çakılı kalır ya, ya da gözünü çeviresi gelir,ben de öyle bir hissiyat uyandırdı. Bu ufak göz takılmasını söyledikten sonra ve ben de normal insanlar gibi sohbete dair bir iki şey söylemek isterim.Keyifli ve faydalı bir sohbet oldu. Tek handikap insanları tanıyınca artık ne söylediklerinide,ya da ne söyleyeceklerini de biliyor oluşumuz. Benim hayatım da genel de böyle olur. Elbet de belki benim kusurumdur ve yeterince anlayamıyorumdur. Zihnen bugüne kadar hiç insan ayırt etmedim. Kadir mısrlıoğlunun bile bir çok sohbetini dinledim. Hatta ismini bile bilmediğim ama farklı şeyler söylüyormuş gibi gözüken insanları da dinlerim. Ya da ilgimi çeker de karşıma çıkarsa okurum. Ama gençliğin merakı yok artık. Çaldığım tüm kapılardan sıkıldım. Bir ara nihat genci hem okur hem dinlerdim. Öyle kolayda bırakmam uzunca süre posasını çıkarırım. Ama insanlar sanki tuhaf, hep aynı şarkıyı söylüyorlar. Geçmişimde böyle posasını sıkıp çıkardığım ve olumlu anlamda söylüyorum, ufacık makaleleri bile hala zihnimde olan ve ama sonraları sinirlerimi tepeme vurduran çok insan oldu. Ama yaşlanıyorum ve artık çok da umursamıyorum. Çünkü farkettim ki benimde sinirimi çıkaran insanlarla aynı düşündüğüm, onlar gibi tavır aldığım ve bazen de tersine gittiğim de çok olmuştur. Önemli olanı iç güdüsel olarak bilmeli bence insan. Nasıl ki beden hayatda kalmak ve azami koşullara ulaşmak için var gücüyle çalışır, belki de zihin de böyle çalışmalı ama hantallaşmamalı, çünkü biliriz ki hantallık ve ağırlık ölümün habercisidir.
İşte böyle ben de şu an da kendimden tiksinerek mevlananın dünle beraber gitti cancağızım artık yeni şeyler söylemek sözünü, mevlanadan sıyırarak söylüyorum. Çünkü mevlana aşağı yukarı, tilki gibiyiz, hemen kürkçü dükkanına sığınıyoruz. Bir aralar ben de çok yaptım. Yine hiç kimse hayatını yazsa roman olmaz bu olsa olsa biyografi,anı,hatıralar gibi bir şey olur. Ama daha doğrusunu söylemek gerekirse yine yıllar öncesine gideceğim ve 90 lı yıllar da sevdiğim ve sonra bir daha da hiç okumadığım engin ardıçın sosyal demokrat takıntılı ama gerçekten ara da harika hem gündeme hem de malumata dair makalelerinden damıttıklarıma başvuracağım. İki makalesini ana fikir olarak hiç unutmamıştım.Birisi fatih sultan mehmet ve osmanlı da soylu ailelerin nasıl yok edildiği,sürüldüğü, başlarının ezildiği ve böylelilikle olası hanedan değişikliğinin önünün alındığı, İkincisiyse o dönemlerin en popüler aktiristi hülya avşarın hayatının romanını yazacağı sözüne dair bir makaleydi. Tam aklım da değil ama neler yazdığını sayın menteş ve siz az çok tahmin edersiniz. Menteş şeyhime de teesüflerimi sunarım. O kadar edebiyat tarihine girdi, joyce,cervantese bile sıra geldi, ama proustun adını hiç zikretmedi. Bu eleştiri değil tabiki ve zaten ben roman yazamam ama yinede istifade ettim,yalnız diğer tespitleri yanısıra şu tespiti de hoşuma gitti joys gibi ya da proust gibi yazarak başarılı olan yok ve ne yaparsan taklit olacaktır. Demek ki ters yüz etmek gerekiyor. Yeni bir ses,yeni bir söz,yeni kelimeler,yeni gözler yeni kulaklar ve evet bunlar gerekiyor. Sohbet için hem murat menteşe hem de size teşekkür ediyorum.
Programı yeni izleme fırsatım oldu. Güzel program için can-ı gönülden teşekkürler. Zaman zaman, Dücane Cündioğlu roman yazmalı diye geçirmişimdir zihnimden. Bunun seslendirilmiş olması beni çok memnun etti. Umarım hoca bu ülkenin çocuklarını bundan mahrum etmez.
Şimdiye kadar en kaliteli birkaç sohbetten biriydi. Özellikle Murat menteş’in zihni berrak, nezaketi muazzam, seviyesi birinci sınıf kalite de yüksekti. Bu ikilinin sonraki sohbetlerini merakla bekliyoruz. ❤
Çok çok keyifle izledik, yine "Bitmesin" dedik.
Akraba ruhlar olunca sohbete doyulmuyor. Müteşekkirim. Hürmetler.
Bu sohbeti dinlerken öyle keyif aldım ki ne zaman bilincim kendime kaysa sırıtıyor olduğumu fark ettim. İkinize de çok teşekkür ederim. Murat Menteş'i ve Dücane Cündioğlu'nu yan yana görmek aklıma üçüncü bir ismi getirdi ki o da Yalın Alpay'dır. Belki bir gün onunla da sohbetinizi dinleme şansına sahip oluruz hocam.
Hocamın Hz. İnsan kitabını okuduğumda kitaptaki dilin, inanılmaz derecede şiirsel bir dil olduğunu hissettim. Bu son derece keyifli ve doyurucu bir okuma duygusu vermişti bana. Ve eminim hocamız bu birikimle, roman yazsa çok çok başarılı olur ama sanki şiir yazsa edebiyat dünyasını sarsar diye düşünüyorum. Saygılar 💐
"İnsan insanı insanda tanır."
Köşede iki mum yandı
Karanlıklara hareler saldı
Kalkdım durdum dara
Gönlüm eriverdi arşa.
Çok teşekkürler ediyorum
Hayranlık uyandıran söyleşiye minnet şükran ile💐💐💐🤲
Öncelikle Murat Menteş'i konuk ettiğiniz için çok teşekkürler. Kendisinin Dublörün Dilemması kitabını okuduğumda edebiyat dünyamıza farklı lezzette bir yazarımızın daha katıldığını görmekten büyük mutluluk duymuştum. Kalemiyle var olsun...
Roman bir yazarın zihin dünyasının genişliğini okuyucuya aktarır. Şiir de ise tam tersidir ki okuyucu bir şiiri kendi zihin dünyasının genişliği ölçüsünde anlar . Hz İnsan kitabınızı okuduğumda sizin zihin dünyanızın zenginliğine hayran olmuştum. Şiirsel bir dille nasıl harika bir nesir yazılır bu kitabınızda bunu kanıtlamıştınız.
Son olarak programın formatını bir türlü anlayamayanlar var galiba...Siz moderatörlük etmeyip, söyleşmeye devam edin lütfen.
"Bilgelik, mutluluğu ucuza getirmektir." Harika :)
Bilgelik hiç ucuz bir şey değil, hatta mutluluk hiçbir yakasına ilişmez…
@@RUclips_rip744 Bence harika, sizin görüşünüzle de ilgilenmiyorum. İlgilenen birileriyle tartışabilirsiniz.
Kusura bakmayın size cevap olarak yazmadım, bu sözün gerçeği ifade etmediğini söylemek istedim, tartışmaya niyetim yok
Bile bilmenin bir acı hazzı vardır.
Murat Menteş bey çok haklı. Bir roman her türün toplamıdır. Mesela en son Erdal Saltık'ın yazdığı ve Ömer Büyübirer'in önsözünu kaleme aldığı CİNAYETNAME isimli roman hakikaten son zamanlarda okuduğum en akıcı, bilgilendirici romandi. Tavsiye ederim. Dücane hocamin ve Murat Menteş bey'in ağızlarına sağlık.
Hani derler ya "bir solukta okudum" ya da "izledim", ben bu söyleşiyi "bin solukta" izledim. Bazen her bir cümleden sonra durdurup o cümlenin açtığı kapıların ardına bakma ihtiyacı duydum. Çok dolu ve hakiki bir söyleşiydi, teşekkürler.
Hem 17:43'te hem de 31:48'de Dücane Bey, insan gerçekliğini aktarma ayrıcalığını yalnızca romana tanıyamayacağımızı, bunun diğer sanatlar için de geçerli olabileceğini söylemiş. Dücane Bey'in gerçekliği aktarmakla neyi kastettiği konusunda tereddüt yaşamakla beraber, bunun biraz sakıncalı bir ifade olduğunu düşünüyorum. Elbette bütün sanat dalları insan gerçekliğini aktarabilir, bu sadece romanın görevi değildir. Fakat roman ile (özellikle edebiyat ile) diğer sanat dalları arasında gerçekliği aktarma yolları, unsurları ve malzemeleri bakımından farklar vardır. Edebiyat, insanı en yakından işleyebilen tek sanat dalıdır denebilir. Edebiyat diğer sanat dallarına göre insanın psikolojik yaşantısını, yani iç dünyasını tüm ayrıntılarıyla işleyebilme "ayrıcalığına" sahiptir. Bir karşılaştırma yapmamız gerekirse, örneğin resim ile roman arasında aktarılan gerçekliği "alımlama" yolları bakımından farklar vardır. Çünkü roman devingen (hareketli) bir yapıya sahipken, resim durağandır. Dolayısıyla bir resmin aktardığı gerçeklik onun tasvir ettiği "an"la sınırlıdır. Fakat romanda böyle bir sınırlama yoktur. Sanat dalları arasındaki farklar onların ifade etme yolları arasındaki ayrımlarla belirginleşir. Roman, gerçekliği çok daha bütünlükçü ve kapsamlı yollarla aktarabilme olanağına sahip olması bakımından diğer sanat dallarından ayrışır.
Çok güzel bir sohbetti teşekkürler❤👏❤
Düşünceye Sanat ve zerafet eşilk edince insan hakikatin ne demek olduğunu anlayamasa da hissediyor sanırım. Murat beye ve hocamıza minnet borçluyuz vesselam. ❤
Ya maşallah size, Murat menteşi özlemişiz hakikaten, keşke daha çok görebilsek❤
Murat bey bu ülke için çok değerli bir insansınız, Dücane hocam var olun..
Sohbet çok keyifliydi. İtiraf edeyim ki Murat Menteş'in " en iyi roman 60'ından sonra yazılır" sözüne sazan gibi atlamayı çok istedim. Bu sözü, üçleme olarak planladığım ilk romanımı yayınladıktan sonra, ömrümün yetmeyeceği bir çaba için düştüğüm karamsarlıktan çıkmama cılız da olsa faydası olması ümidiyle başucuma asayım. 70 yaşımda elimde çıkmış üçlemem ile romanın insana nasıl cankurtaran olabileceği üzerine bir sohbet yapma hayalini kurarsam abartmış mı olurum?
Başaracaksınız. Bana öyle geldi valla...
@@mursithas7072 çok teşekkür ederim. Gaza gelip yazdığımı silmek için girince nazik notunuzu görünce şaşırdım ve umutlandım.
Keisnlikle yazmalısınız.
Felsefe'ciye Roman Sanatkari ne güzel uymus !
Zihin açıcı bir sohbet yayını olmuş teşekkürler
Roman üzerinden toplumsal olguları dönemsel olarak birlikte ele alacağınız yeni sohbet(ler) bekliyoruz. Kanatlanmış neşe ve emektar bilgeliğin derinlikli sohbeti…
Hocam, sizin bu konuşmalarınızı dinledikten sonra cahilliğimizden kendi aramızdaki konuşmalarımızdan bile imtina eder hale geliyoruz. En emin olduğum konularda bile her söylediğim söz sanki üzerine yeterince düşünülmemiş lakırdılar gibi gelmeye başlıyor. (Bu yazdığım yorum da dahil :)) Teşekkürler 🙏
Dücane Bey ve Murat Bey öncelikle merhaba, bugün bu sohbeti yapacağınızı öğrendiğim an içimi bir neşe kapladı. Bu topraklarda, yaşadığım çağda, biri romanlarını çok sevdiğim(antika titanik okurken ben de bir güzele tutulmuştum, Şifa Şavk gibiydi sanki), beslendiğim bir romancı ve kısıtlı sayıda okuduğum kitapları, özellikle ise youtube videolarından düşünce, akıl, kendilik kavramlanı sezmeme yardımcı olmuş, aklı önceleyen birinin nasıl yol aldığını gördüğüm düşünür olan sizlerin sohbetinizi zevkle ve heyecanla fakat aynı zamanda bir gerilim duygusu ile izledim. Bu çelişik hislere hem şaşırdım hem de bu durumu anlamak istedim. Sözü fazla uzatmadan, umarım haddimi fazla aşmadan şunları söylemek isterim ki buralarda sanırım sanatçılar düşünce insanlarına ve düşünceye yeteri kadar itibar veremiyorlar veya sanatı düşünceyi de kapsayan bir edim olarak konumluyorlar. Bu tutumu oldukça yanlış ve zenginliği kaybettiren bir yorum olarak buluyorum. Düşünürlerin ise ‘sanat’ kavramı çekmecesi içinde değerlendirmek yolu ile konu olan sanatçının gerçeklik düzleminde ürettiği, üzerinde durulması zenginlik katacak olan eserlerini yeteri kadar ciddiye aldığını göremiyorum maalesef. Bu yorumum bendeki bir veri eksiliği veya kavrayış eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Ben de size değerli vakitlerinizi ayırıp bu kaliteli çatışmayı bize de aktardığınız, bizi de konuk ettiğiniz için teşekkür ederim. İyi geceler.
Not: Size yazdığım ilk yorumdur.
Belli başlı konularda pazarlığa kapalı olmak, hiyerarşik düşünmek ve ezilenlere (Kafka gibi) karşı zaafiyet duymak konusunda Dücane hocayla benzeşiyoruz. Ha bir de kişisel hayat hikayelerine merak var; hoca günlük okumayı seviyor bende röportaj seviyorum. İyi ki youtube diye bir şey var, yoksa evladı bile olsam bana bir şeyler anlatmak için 600 saatten fazla zaman ayıramazdı. 😅Finale Murat Menteş’ten bir alıntı koyarak ona da selam çakmış olayım:
“Allah’ım bizler senin falsolu kullarınız, n’olur bizden razı ol.”
Ben bu sohbette en çok hocanın aktardığı Kant'ın bir sözünden etkilendim. "Nezaket peşimi bırakmıyor." Kendimi de dahil ederek söylüyorum, toplumun yarısı bu zerafete ulaşsak hiçbir derdimiz kalmaz sanki.
Murat Menteş, ne kadar temiz ruhlu bir insan...
Dücane hocam sizi seviyoruz❤ Murat Menteş ile muhabbetinize bizi de kattığınız için teşekkürler
Dücane Hocanın daha çok insan tarafından dinlenmesi bence en önemli amaç olmalı. Böylesine bir birikim diğer insanlar tarafından görülmeli, onun bakış açısı, konuşma rahatlığı, cümle kurarken gösterdiği hassasiyet gibi durumların örnek alınması için youtube videoları çoğalmalıdır. Daha çok konukla farklı konularda yapılacak videolar herkese çok fayda sağlayacaktır. Roman yazacağını düşünmüyorum, ayrıca yazmasına da gerek yok, çünkü çok daha iyi yaptığı işler var. Şu anda mevcut olan 118 bin aboneyi artırmak için daha çok çaba sarfetmemiz gerekiyor. Ben emekli bir öğretmen olarak, özlediğimiz kültür ortamının ancak bu şekilde kurulabileceğine inanıyorum.
Hocam sesinizi duymakta xorlandım, başka akşam tekrar dinleyeceğim. Konu ve konuğunuxla güzel bir gece. Saygılarımla
Harika program,konuk şahane.Hocam teşekkür ederiz
"Eğer inanç ve ideoloji bölgelerinde çok takılıp kalırsanız roman türünden uzak düşersiniz. Kutsal olan eleştirilmeyen olandan ayrı olarak roman tamamıyla beşeridir hatta eleştiriye açıktır yani eleştiriyi davet eder."
21.00
Çok doyurucu bir söyleşi oldu teşekkürler.
Bence bir kontrol listesi yapsaniz romani daha iyi konumlandirirsiniz. Diger türlerin ozellikleri, onlardan farklari, benzerlikleri görünürse dinleyici daha somut verilerle sohbetten ayrılır.
Sizi ilgiyle takip ediyorum, özellikle son yirmi, yirmi beş yılda zenginleşen (maddi anlamda) muhafazakar (geniş anlamda)kesimdeki değişimin (varsa)bu ülkeyi nereye doğru evrilteceği konusunda düşüncelerinizi paylaşmanızı dilerim,selamlar
Çok güzel bir programdı teşekkür ederim 😊
Benim gibi, bana benzeyen insanların olduğunu bilmek ne güzel. Mutlu olabildiğim bir yer burası
Selamlar,
Her iki konuşmacının tezlerinin cisimleştiği bir roman önermek istiyorum: Michel Tournier, Cuma ya da Pasifik Arafı.
Bu öneriye sohbeti beğenenlerin de ilgisiz kalmayacağını umuyorum. Esenlikler dilerim.
Murat Menteş ‘i tanımakta geç kaldığım için kendime çok kızdım.İlk fırsatta eserlerini edinip okuyacağım.
Yazmak nedir yazmak. Yalnız kalanın,unutulanın intikamımı. Belki de sadece ben varım demektir günlerin beyhudeliğine. İnsan bir şey hakkında yazarken zorlanmaz. Konuyu belirle,çerçveyi daralt ve yazmaya başla.Yazar hep bir şeylerin peşinde koşan adammıdır öyleyse tıpkı diğer herkes gibidir. Hiç sanmıyorum.
Hayat biraz böyledir. İnsan istesede istemesede sürüklenir. Çalışman gerekir,askere gitmen,hastaysan doktora gitmen gerekir. İşsizsen iş bulman,bir yakınını kaybettiysen ağlaman gerekir. Bir suç işlersen hapise girmen, ya da kaçman gerekir. Borcun varsa ödemen gerekir, ödemezsende bununla birlikte yaşaman gerekir ve durmadan uzar gider bu hikaye. Durmadan uzayıp gideyen hikayelere hep yenileri eklenir. Bunca hikayeye bir hikaye dahamı eklemi yazan.
Hiç hikaye anlatmadan,ben varım demeden,konu belirlemeden ve çerçevesiz,tıpkı boşluk gibi yazabilirmi ki insan. Bu her ne kadar belirli olaylar da vuku bulsa, yorumsuz bir günlük tutma olurdu. Sabah kapı çaldı ve şu geldi, akşam bakkala çıktım ve eve geldim, bir film izledim,üst komşu gürültü yaptı.
Aralarda hiç bir şey olmadı ve sessiz sıkkın saatlerde dışarıdan arada geçen araba ve havlayan köpek seslerinin dışında. Haberlerde deprem ve sürekli artan ölü insanlar. Sonra karnım acıktı,yemek yedim. Tuvalete gittim ve dışarda rüzgar ve uğultusu var. Soğuk ve pencereyi kapattım. Öyle bir rutin ki, neredeyse dışarda gürültü yapan, bağıran çocuklar bile aynı,aynı saatte bağırıyorlar.
Sonra gecenin sessizliği çöktü ve kendimi yorgun hissettim. Bundan hiç hoşlanmadığımı farkettim. Canlanmam için bir şey yapmayı düşündüm, ne bulduğum şey yazmakmı.Yazmak nedir yazmak ve hem insan niye yazar ki.
Yazmak kısa sürede anlaşılır ki, aşktır,sevişmektir,kavgadır,isyandır,savaş ve barıştır. Devrimdir. Sıçramadır. En nihayetinde ölümdür ve bu nedenlede yaratıcıdır. Kanla yazan bilir, yazgının ne olduğunu. Öldükçe yazar ve yazdıkça yaşar, tüm iyi yazanlar.
Teoriyle,pratiğin arasında ki gizemli bağa tutulur yazgı. Teori her şeydir. Ama yakından bakıldığın da hiçlik gibidir. Pratik bir şeydir, ama bir şey bir şey ve bir şey,sürekli tekrar eden döngü,artık neredeyse kendisi bağımsız bir varlıkmış gibi sahibine hakim olur. Yani her şey olur. Ama bu artık hiçlik gibi değilde, her bir şey gibidir. Kapsayıcı,kuşatıcı,etkileyici,yaratıcı ve evet bağımsız bir varlık ve kutsal..
Muhteşem di,Ağzınıza,Emeğinize sağlık.
.Murat Menteşe ve Dücane bey teşekkür ederim
Geçen haftalarda Murat Menteş'i konuk almanızı rica eden bir yorum yazmıştım ve şimdi onu burada görünce çok mutlu oldum. Belki de benim yorumum etkili olmuştur. Yine çok güzel bir sohbetti. Her ikinizin de ağzına sağlık.
Geçen haftadan aldığım özgüvenle ve bir nebze hadsizlikle size birkaç konuk önermek istiyorum.
- Ruşen Çakır'la Türkiye'deki İslamcı Hareketin geçmişi ve bugünü
-Nihat Genç'le Cumhuriyet Fikri ve bizim cumhuriyet deneyimimiz (Ee biraz kavga çıkacak tabii :) )
-Şevket Pamuk'la Osmanlı' nın modernleşme ve iktisat ilişkisi
-Mustafa Özel'le romanlar üzerinden siyaset, iktisat analizleri
-Emrah Safa Gürkan'la Kapitalizm ve Osmanlı ilişki vs vs.
Dindar bilinç adlı bir roman ne güzel olur be hocam
Dücane hocam roman yazmanızı bekliyoruz 😊
Dücane bey; Roman yazınız lütfen🙏
RUclips yayini yuklenmeden once birisi ne olur kayittaki seslerinizi normalize etsin , aksam gec saatte dinlerken her daim ses duzeyini Dücane bey konuşurken arttırıp Murat bey konuşurken kısmak zorunda kalıyoruz.
Bir kitap okuduğumda başka biri olurum. O başka biri, bir başka kitap okumak ister... Abdulrazak Gurnah (2021 Nobel Edebiyat Ödülü)
Öyküdeki olay gerçek ya da kurgu olabilir. Eğer gerçekse kurgu gibi görünmelidir, eğer kurguysa gerçek gibi. Julio Ramon Ribeyro
Uzundur böylesine içi dolu bir sohbet dinlememiştim, teşekkürler :) (Ayrıca "yarın" kelimesinin kullanımı hakkında da aydınlandığımı söylemeliyim. Ben keskin bir şekilde savunarak yanlış kullanıyormuşum. En azından öne sürdüğünüz örnekle rahatça ikna oldum)
Küçük bir itirafta bulunmam gerekiyor ki 2020'de hocamı sıkı takibe başladım ve süratle incelen usum romancılığımı hantallaştırdı. Yani ussal bakış keskinleşirken şiirsel bakışın uyuşması tespitine canlı örneğim. Yeniden roman yazabilmek için çok esneme, ısınma yapmam gerekti.
Dücane Hocam teşekkür ederim. Yine muhteşem bir konu.
Bizden birini görmek çok iyi geldi. Daha çok romancı görsek ne hoş olurdu. Çok lezzet aldım; roman gibiydi...
Müthişsiniz..
Hoş sohbet oldu. Teşekkürler.
Mektup gibi bir sohbet oldu.
Çox zövqlü söhbət oldu,hocam.Təşəkkür!
Erkeksi gücü olan kadınlı kitap Dürdane Hanım ayrıca kitapta çok fazla homoerotik bir ton var dönemine göre beni oldukça şaşırtmıştı
Ben çagdaslasma da roman in rolü yerine , roman nedir ? diğer edebi türlerden ne farkı vardır konusu ve açtığı yan başlıkları izledim , tabii ben başka bir video izlemediysem .
2.husus bunu Sn. Cündioglu hep yapıyor , konukla hem fikir olmadığı noktalar pek tabii olabilir ancak sözünü bitirmesine olanak tanımak mi lazım yoksa hemen düzeltme yapmak için kesmek mi , maçta takımların topla oynama süreleri vb istatistiksel olarak gösterilir burada aynı işlemi yapsak sayaç ne tarafa ağır basardi bu mühim .
Murat Menteş farklı , kendinden emin , oturmuş ve kendini eleştirebilen " iyi bi yazar 400 yaşında olunabilir " teziyle , bana doğrudan hitap etti. Dücane bey bu sohbetleri bir moderatör bulup yönettirse daha iyi olur bence.
Hocam kalem kılıçtan keskin midir? Basit bi izahla anlatırsanız sevinirim.
Kitapların telif süreleri dolduktan sonra nispeten ucuzladığı için de daha çok okunuyor diye tahmin ediyorum. Siz ne düşünüyorsunuz ?
Hocam siz yazın yeter ki biz yazdığınız herseyi buyuk bir açlıkla bekliyoruz
Söyleşi dolayısıyla pek çok bilgi edindim.Söyleşi "kendimiz miyiz?"sorusu ile başladı.Ben bu soruya cevap bulamadım.Belki de iyi dinleyemedim. Bu sorunun cevabı icin Murat Menteşin kitaplarını mı okumalı?
Dücane hocam konuklarinizin sesi net gelirken sizin sesinizi net alamiyoruz bi dahaki videolarinizda bu sorunu giderirseniz sevinirim tesekkür ederim
Roman yazın lütfen hocam
Dücane hoca roman yazsın tabii ama Murat Menteş de felsefe yapsın romanlarında
"bir dekan anlatıyor" eserinde rosovski bireyin bir uzmanlık alanı ve yapması gereken 7 işten bahseder. roman motivasyon için olabilir.
Dücane hoca roman yazsın hastag:)
Ortaya çıkardıkları eserlerin kalitesi bazen düşük bazen çok yüksek olsa da son 20 yılda birbirine benzer bir yetenek ve aynı formülü kullanan 3 sanatçı(!) var. Bunlardan biri Fatih AKIN, Diğeri Murat MENTEŞ ve DJ Mercan DEDE. Bu üçünün en büyük özelliği tamamen yama ve kolaj yapma yöntemi ile bir şeyleri bir araya getirerek sanat yaptığını iddia etmeleri. Sürekli bir şeylere referans vermek, kesmek, biçmek ve ÖZGÜN kendine ait olmayan bir şeyler sözümona üretmek "Sanatsal Anlamda" bugün bir anlam ifade ediyor ama gelecekte hatırlanmayacak derecede değersiz şeyler. Hele bunlar içinde Menteşin konuşmalarına bile sürekli BKZ vermesi, referansla konuşması sürekli dipnot attırması. Artık bana gına vermeye başladı. Yaptığı işten çok kendini bu kadar önemsemesini açıkçası ben çok kabul edemiyorum. Ya da kendisinin bu derece ciddiye alınmasını :)
Günümüz dünyası kopyala-yapıştır. değişimin tanımını nesnenin nesneye, insanın insana, nesneden insana, insandan nesneye yansımalar doğayı nasıl değiştiriyor. eski sanat ve yeni sinema birbirinin kopyası. ülkemiz bunlarla 3 asır kaybetti.
muhteşemdi.
Hocam; içinden çıkamadığım bi durum var ve yardım istiyorum! Duyusal alan, imgesel alan ve ussal alan ! Ayrık ayrık mı çalıştırılır yoksa; ortaklaşa mı çalıştırılır? Eğer cevaplarsanız! Çok sevinirim! Teşekkür ederim!
Dücane hocamın felsefeci ile sanatçıyı mukayese kısmı enfesti
Bugün mahreminizi diger konuşmalarınıza nispetle daha fazla açık etmediniz, fakat konuşurken daha farklı bir duygu durumuna büründünuz.
Harika bir buluşma olmuş. Aslında izlediğimiz modern dunyanin 60lı yaşlarındaki İbn Rusd ile ondan daha genç olan İbn Arabi'nin buluşması idi. Çok not aldım, Dücane Hocam belki de çalışmaları arasına bir de roman ekleyiverir, bizlere bir sürpriz yapar. Chicago dan selamlar hocam her ikinize de.
Teşekkürler👏👏👏
Doyum olmuyor böyle sohbetlere...
1:55:08 sonrası iyi bir edebiyat-felsefe sohbetiydi. 2:07:24’ten sonra hoca oğlum senin sülalen diye başlayınca küfür edecek sandım. 😂
Sanatçıların sadece imgelerle değil aynı zamanda rasyonel olarak parçaları bir araya getirme konusunda da usta bir zihine sahip olduklarını düşünüyorum. Çünkü sanat faaliyeti temelde farklı parçaların bir araya getirilmesi ile icra edildiği için sanatçının zihni ister istemez bu konuda ustalaşır. Sanatçılar da bu bakımdan haddimi aşarak ustadır diye düşünüyorum. Kendim de elektronik müzik prodüktörü olarak belki tarafsız bakamıyor olabilirim. Dilimizin yazıldığı gibi okunmaması konusunda da, eğer müzikal bir seslendirme gerçekleştirilecekse dilin yazıldığı gibi okunmasının daha makul olacağını düşünüyorum. Bir sanatçı türk sanat müziği seslendirirken bütün seslerin üzerine itina ile basar, söylediği hiç bir şeyin kaçırılmasına müsade etmez. Şimdi yeni akımlara bakıyorum trap müzik gibi örneğin. Aynı dili konuşmamıza rağmen sanatçının ne söylediğini anlamakta zorlanıyorum. Onu anlayabilmek için dinlediğim eseri geriye doğru sardırıp defalarca kontrol etmek zorunda kalıyorum. İnternette sözler yazılmış mı diye kaynak arıyorum doğru mu anlamışım acaba diye. Ayrıca tam olarak estetiğin ne olduğunu tanımlayamıyorum ama sezgisel olarak bu yaklaşımın müzikte estetik olmayacağı yönünde bir görüşüm var. Benim kendi kişisel kanaatimdir haddimi aşmak istemem, dilin gündelik yaşamda telaffuzu ile müzikal bir eser içerisinde telaffuzu arasında bir fark olması gerektiğini düşünüyorum. Belki de düşünür gibi yapıyorum, kumda oynuyorum yani ama kendimi ikna edemiyorum kandırıyorum diyelim. Bazen kendini kandırmak tatlı geliyor insana. 🙃 En içten saygı ve sevgilerimle..
Et yemek yasaklanmalı demek, toplumsal bir bakış açısını anlatır,ama hayatında hiç et yememek çok kişisel ve öze lbir durumu anlatır...Dolayısıyla ikisini bağdaştiramayız diye düşünüyorum..
Sayın Dücane hocam sizi Hayy bin Yakzan'dan, Robinson Cruzo'dan daha iyi bir felsefik roman yazmaktan alıkoyan şey nedir? Lütfen yazınız..
Felsefe muhtemelen...
Bir film asla romanın verdiği hazzı veremez.Örneğin Yaşar Kemal İnce Memet'e giriş yaparken çukur ovaya gelen baharı öyle bir anlatırki;kelimeler adeta raks eder ve büyülenirsiniz.Siz bu tadı sinemada istediğiniz kameraları teknolojiyi kullanın asla veremezsiniz.
Nasıl geçti anlamadım. Teşekkürler!
🌸💮🌺🌼Teşekkür ederim.🌸💮🌺🌼
Dücane Hocam, size ciddi eleştirim olan bir konu var. Bugünkü konuyla alakasız görünen ama alakalı olan bir konu… Deizm, Ateizm, Agnostisizm ve roman… Hepsi koşut gider.
Siz deizmi veya ateizm türevlerini bir ideal olarak gerektiği kadar önemsemiyorsunuz. Üstünkörü yorumluyorsunuz. Bunu hep eleştirdim şimdi biraz daha ileri götürüyorum. Bugünkü konunuz bununla direk alakalı…
Bakınız şiir çığlık atar, öykü yoldaşlık eder ama romanda tanrısal bir yön vardır. Bu tanrı çoğunlukça kabul edilen tanrı değildir. Yazarın kendisidir. Romanın ortaya çıkışı, burjuva ile alakalı değildir, burjuva hep vardı. Bankalaşması o dönemdedir. Olmayan şey insanın kendisini tanrı olarak görebilecek düşünsel evrimi geçirememiş olmasıydı. Karanlık Ortaçağ Avrupası sonrası dinin büyük sallantı yaşadığı dönem nasıl ki ateizmi, deizmi ve benzerlerini ortaya çıkardı ise daha doğrusu ortada görünme ortamını ve cesaretini sağladı ise aynı şekilde romanı da ortaya çıkardı. Öyküde ve şiirde en az bir tanrı vardır, hep vardı. Bu yüzden bunlar çok eski anlatılardır. Roman nispeten yenidir çünkü insanlar kalabalıklarca bilinen tanrıyı yazımdan çıkarmış ve yerine yazar denilen insanı koymuştur. Nereden biliyorum çünkü yazarken fark ediyorum. Mesele insanın tanrıyı sorgulaması ve yerine kendisini geçirebilmesidir. Sefillerin tanrısı Victor Hugo’dur. Godot’yu Beklerken oyununun tanrısı Samuel Beckett’tir. Tanrı sadece bir karakter olabilir. Samuel Beckett tanrının bile üstüne çıkmış onu karakter yapmıştır. İyi romancı kalabalığın tanrısını edebiyattan kovup yerini almaya cesaret etmiş kişidir. Kepler’in tanrıyı astronomiden çıkarması gibi…
Şimdi bugün siz bir çelişkiye düştünüz. Deizmi ve ateizmi hakir görürken, romanı yüceltmeye çalıştınız (Ki roman buna layıktır) bu bir çelişkidir. Çünkü hepsi aynı kaynaktan beslenir.
Türkiye’de roman zayıf mıdır? Evet çünkü biz tanrıyı edebiyattan çıkaramadık. Biz tanrıyı hiçbir halttan çıkaramadık. Her şeyin ortasında duruyor. Her konuda olduğu gibi… Ha bunları derken tanrıya en büyük tokadı yazarlar atmadı. O en büyük tokadı inananlardan yemiştir. Pek çok Türk şairi ben beğenmem. Çığlık yok... Teknik var güzellik var ama çığlık yok. Çığlığı olmayan şiir olmaz. “Dedi kuzgun, hiçbir zaman!” “Diyebiliyorsan de bana dehşetim ve ruhum!” Bizim edebiyatımız dönüp dolaşıp Tanrıya varıyor. Onu yadsıyamadığımız sürece iyi eser çıkmaz. Çıkmayacak.
Necip Fazıl’lar, İsmet Özel’ler, Cahit Zarif’ler… Hepsi önünde sonunda tanrıyı yadsıyamadıkları için edebiyatları süslü ama kısır kalmıştır. Bir yerden sonra hep dine dönmüşlerdir.
Roman bir çeşit deizmdir. Tanrı vardır ama görülmez. Bütün olayların sorumlusudur ama zeytinyağı gibi üste çıkar. Karakterleri yaratır. Tanrıyı öpüp başının üstünde bir yere kaldırır, yeri orasıdır çünkü ama edebiyata sokmaz. Burası benim evrenim ve buranın tanrısı benim der. Der derken, olan budur demeye çalışıyorum.
Romanı yüceltecekseniz deizme ve ateizme de yakın ölçütlerde değer katmalısınız. Yoksa olmaz.
Tanrıdan ayrılmadan edebiyat olmaz. Tıpkı ondan ayrılmadan felsefe yapılamayacağı gibi…
Yani ekonomide Nas dedik ekonomi göçtü. 3 yılda hayatımız söndü. 60 yıldır dini hep merkeze koyduk, kuşakların geleceği ve refahı çalındı. Edebiyatta da bu böyle… Böyle bir kültürün şiiri bu olmamalıydı. Romanı bu olmamalıydı. Tanrıdan kopmadan ya da onu karakterize etmeden biz hiçbir haltta yürüyemeyiz.
Bu yüzden en çok uzak durduğunuz ve önemsiz baktığınız deizm ve ateizme yeniden bakmalı ve yeniden düşünmelisiniz.
Süleyman kardeşim analiz için teşekkürler.Mealen " İnsanın düşünsel evrimi geçirmemiş olmasıydı..Tespitiniz güzel.. Karanlık Ortaçağ Avrupasının dini terk etmesi düşünsel, akli kapasite ve yetisini artırması sonrası diye düşünüyorum.. Çünkü din bir yönüyle hukuki açıdan bakılırsa hayatı,insan ilişkleri düzenleyen formasyonu olan şeydir..
Tıpkı, örf, adet, gelenek gibi.. Hukukun belli aşamalarına tekabül ederler.. Din de böyledir.. İnsanlar kültürel, akli, düşünsel ,gözlem, deneye, analize dayalı bilgiye ulaştıkça, içinde bulunduğu karmaşık, kompleks, geniş, derin ilişkler dünyasını hukuki kurallarını bu bilgiler sayesinde belirler.. İşte örf, gelenek, töre kuraları gibi din/dine dayalı düzenleyici kurlar o zaman terk edilir. Çünkü kuralları belirleme hıyararşisinde örf, töre, adet, gelenek gibi dini kurallar dar dünyanın ilişklerine cevap veriler. Bir köy hayatında insalar arası ve yaşadığı dünyayı düzenleyen ilişki kurallar bu nedenle, şehir hayatına göre daha basit ve sayıca azdır.. Birde şehir ile ülkeyi, ülkeler arası ilişkilere bakın.. İşte insan akıl, düşünce, fikri olarak aşama kaydettikçe yendi ve geniş ilgi alanın ihtiyacı olan kurları dinden, örf, adet, geleneklerden karşlanamadığını görür.. Her yeni dünya /alem yeni problem ilişkiyi zorunlu kılar.. Ateizm, Deizm de bence bu nedenle ortaya çıkmış yaklaşımlar (din, inanç demiyorum) diye düşünüyorum..Yani eşyayı yerine koymak lazım.. Roman da sanki değişen, gelişen, büyüyen dünyaların içinde insanın sözünü ileteceği aşamanın aracı olabilir. Mİ.! diye düşünüyorum..
Mesala insanlar düşünce ve fikirlerini anatma ve aktarma aracı resim, şiir, şarkı,türkü, öykü, atasözü, sonrada romandır...
İlkel insanların günümüzdeki kadar iletim, anlatım malzemesi yoktu.. Ya resim ya mitoljiyle anlatacaklar ve iletecekler.. Bu malzemeler fiziki ve düşünsel imkanlarlada alakası vardır..Fiziki, fikir ve düşünsel şartlar, imkanlar değişip artıkça üretilen araçlarında değiştiği görülür.Deizm ve ateizmde düşünsel, fikri, zihinsel aşama ve yaklaşım olduğunu düşünüyorum! Uzattım, selamlar.
Katılıyorum size..Çok güzel ifade etmişsiniz 👍
deizm, ateizm, roman, şiir, tanrı... salto mortale.
Dücane hocanin bahsettigi filmin adi neydi??
Film Cinayeti Gördüm diye Türkçeye çevrildi. Yönetmen Michelangelo Antonioni
@@mehmeterbay5339 teşekkürler mehmet bey
Dücane Hoca roman yazsın lütfen.
keske konugu da dinleyebilseydik
çok guzel yayındı
Dücane Bey tarafından Kendilik ve bireyin ayrıştırılması doğru olmuş. Murat Menteş bunu filozofların sorunu olarak gördü ama zamanla bunu o da sorun edecek. Tıpkı Dostoyevski nin, Tolstoy un olduğu gibi.
Bir gün de Şaban Ali Düzgün’ü konuk etseniz…
1.53'te bitiyordu program. 40 dakika uzadı 😂