Powstanie Styczniowe- Pieśń Powstańców Styczniowych
HTML-код
- Опубликовано: 10 фев 2025
- 162 lata temu- 22 stycznia 1863 roku- rozpoczął się największy Polski Zryw Niepodległościowy w XIX wieku- Powstanie Styczniowe.
Polacy stanęli do nierównej walki przeciw rosyjskiemu zaborcy.
Cześć i Chwała Bohaterom!
#powstaniestyczniowe #powstanie #1863 #polska #bohater #niepodległa #niepodległość #wojskopolskie #fortepian #poland #uprising #heroes #piano #пианино #music #hosok #heros
![Felix "Unfair" | [Stray Kids : SKZ-PLAYER]](http://i.ytimg.com/vi/Oswujxm2Ag0/mqdefault.jpg)
Pieśń Powstańców 1863 roku (Pieśń Powstańców Styczniowych)
1. Gdy trąbki bojowej rozlegną się surmy
I wokół rozebrzmi już broń
W tę ciemną noc czarną, a nawet pochmurną
Ułani znów siądą na koń
Ref. Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej, hej!
Ułani znów siądą na koń
2. Towarzysz popręgi przyciągnie o krzynę
Przyjaźnie uściśnie Ci dłoń
Skinieniem pożegnasz kochaną dziewczynę
Roztańczy się pod Tobą koń
Ref. Ref. Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej, hej!
Roztańczy się pod Tobą koń
3. I razem w ordynku pójdziem do ataku
Za Polskę i Honor się bić
Bo taka natura jest w każdym Polaku
Bez wolności trudno mu żyć.
Ref. Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej!
Hej, hej, hej, hej!
Bez wolności trudno mu żyć
Postaci, które pojawiły się w filmie:
0:35 Ludwik Mierosławski
1:04 Marian Langiewicz
1:41 Stefan Bobrowski (miał być- pomyłkowo wstawiono inne zdjęcie)
1:43 Pułkownik Dionizy Czachowski
1:44 generał Hauke- Bosak
1:45 Adam Chmielowski (późniejszy Święty Brat Albert Chmielowski)
1:46 Aleksander Głowacki (późniejszy Bolesław Prus)
1:48 Eliza Orzeszkowa
1:49 Porucznik Feliks Bartczuk (ostatni Weteran Powstania Styczniowego)
Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym Polskim Powstaniem Narodowym. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie. Trwało do jesieni 1864 (ostatni oddział- Księdza generała Stanisława Brzóski- został rozbity dopiero w grudniu 1864 roku) Zasięgiem objęło ziemie ówczesnego zaboru rosyjskiego, to jest Królestwo Polskie i Ziemie Zabrane.
Powstanie Styczniowe miało przede wszystkim charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono około 1200 bitew i potyczek. Do najważniejszych należą między innymi: Bitwa pod Węgrowem (zwycięska), Bitwa pod Siemiatyczami (największa Bitwa Powstania Styczniowego- przegrana), Bitwa pod Grochowiskami (pyrrusowe Zwycięstwo Polaków) czy Bitwa pod Żyrzynem (najsłynniejsza udana zasadzka Powstańców Styczniowych). W Powstaniu Styczniowym wzięło udział około 200 tysięcy Polaków, przede wszystkim szlachty. Wbrew obecnie szerzonej propagandzie- wsparcie ze strony, dzisiaj byśmy powiedzieli Białorusinów- było epizodyczne (choć z pewnością- warto pamiętać o postaci Wincentego Konstantego Kalinowskiego)- ukraińcy natomiast- byli do Powstańców Styczniowych wrogo nastawieni, wchodzili również, oczywiście- w skład oddziałów pacyfikujących Powstanie Styczniowe.
Powstanie Styczniowe jest jednocześnie jednym z najbardziej bohaterskich- i najtragiczniejszych-momentów w Historii Polski.
Między 10- a 20 tysięcy Powstańców- poległo w Walkach; blisko 1 tysiąc zamordowano; ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię; około 10 tysięcy zmuszonych było wyemigrować. 40 tysięcy szlachty- zostało wymordowanych przez Rosjan. Wiele miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, zostało spalonych. Rosjanie zniszczyli wiele bezcennych dóbr kultury. W roku 1867 zniesiono autonomię Królestwa Polskiego. W 1868 wprowadzono nakaz prowadzenia ksiąg parafialnych w języku rosyjskim. W roku 1869 zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską. Setkom miast za pomoc Powstańcom- odebrano prawa miejskie (których często do dziś nie przywrócono)- doprowadzając wiele z nich do upadku. W 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano około 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację Polskich Terenów.
Zapanowała powszechna Żałoba Narodowa- w której- mimo amnestii Cara Aleksandra II dla Powstańców Styczniowych (1866 rok)- wiele kobiet pozostało już do końca życia.
Do najważniejszych powodów wybuchu Powstania Styczniowego- należą- wydarzenia z lutego/marca 1861 roku. Po Powstaniu Listopadowym, Wielkiej Emigracji- trzeba było prawie 30 lat- żeby Polacy, Warszawiacy- zgromadzili się znowu tak tłumnie, na pogrzebie wdowy po Generale Sowińskim (1860 rok). 25 lutego 1861 roku- w rocznicę Bitwy pod Olszynką Grochowską- wielu z Warszawiaków, którzy się wówczas zebrali- zostało nagle aresztowanych. Kilka dni później odbyły się wielkie manifestacje- podczas, których, niespodziewanie otworzono ogień do protestujących. Poległo 5 osób- a ich pogrzeb zamienił się w olbrzymią manifestację patriotyczną (była obecna znacząca większość Warszawiaków- to jest około 200 tysięcy). Dzień po pogrzebie- ukazała się broszura, która namawiała do przybrania żałobnego stroju „na czas nieokreślony”. Stosowano się do niej, we wszystkich- trzech zaborach. Szczególnie Żałobę- widać było po stroju kobiet, do tej pory barwnym. Noszono również motywy religijne i patriotyczne. Żałobę, zaborcy starali się zwalczać- a po wybuchu Powstania Styczniowego- ludzie w żałobie- bez zaświadczenia o utracie osoby bliskiej- byli aresztowani czy nawet obdzierani z ubrań.
Od kiedy, w kwietniu 1861 roku-namiestnik Aleksander Wielopolski- przedstawił do podpisu- projekt ustawy zezwalającej na użycie broni na „zbiegowiskach”- doszło do wielu krwawych masakr (do największych należy ta na Placu Zamkowym w Warszawie- czy w Wilnie). Pod koniec 1861 Kościół Katolicki w Polsce- oficjalnie głosił Żałobę Narodową. Między październikiem 1861, a wrześniem 1862 wprowadzono stan wojenny.
W latach 60 XIX wieku, swoją działalność rozpoczęły patriotyczne stronnictwa- Białych i Czerwonych. Biali- dążyli do stopniowych ustępstw władzy (niektórych nawet potem uwzględnianych przez Wielopolskiego). Czerwoni- uważali, że Niepodległość należy wywalczyć zbrojnie. (niestety- spór między Białymi, a Czerwonymi- trwał również i podczas Powstania Styczniowego (jeden z Przywódców Powstania Styczniowego- Stefan Bobrowski- zginął- w pojedynku- ze stronnikiem Białych))
Bezpośrednim zapalnikiem, powodującym wybuch Powstania Styczniowego- stała się niespodziewana „branka”- a więc cykliczny pobór do wojska carskiego- tym razem jednak- wyłącznie szlachty i osób podejrzewanych o działalność konspiracyjną (patriotyczną).
Do najważniejszych Postaci Powstania Styczniowego- należą jego Główni Dowódcy. A więc- generał Ludwik Mierosławski, generał Marian Langiewicz i generał Romuald Traugutt (choć warto tu pamiętać również o jego przeszłości- kiedy w armii carskiej tłumił Powstanie Węgierskie 1848). Stefan Bobrowski- i Dowódcy Oddziałów- tacy jak chociażby- generał Hauke- Bosak, pułkownik Dionizy Czachowski- czy Ostatni Partyzant Powstania Styczniowego- Ksiądz generał Stanisław Brzóska.
W Powstaniu Styczniowym wzięli udział na przykład: Adam Chmielowski (późniejszy Święty Brat Albert Chmielowski)- co przepłacił trwałym kalectwem; Aleksander Głowacki (potem- wielki polski Pisarz- Bolesław Prus); Eliza Orzeszkowa (w Służbach Pomocniczych, jako kurier, ukrywała również ostatniego Dyktatora Powstania Styczniowego- generała Romualda Traugutta). Ostatnim żyjącym Powstańcem Styczniowym- był Porucznik Feliks Bartczuk (1846-1946).
Im dalej od Powstania Styczniowego- tym klasycznie- coraz więcej głosów „ekspertów”- o jego rzekomej bezcelowości.
Ale to właśnie- ci Bohaterowie Powstania Styczniowego- którzy bez większych szans na zwycięstwo, walczyli i umierali za Polskę, której wtedy nawet nie było na mapie- mają swój udział w Odzyskaniu Niepodległości- nie mniejszy niż legendarna Pierwsza Kadrowa, Błękitna Armia, 5 Dywizja Syberyjska i wszyscy Polscy Żołnierze armii trzech zaborców- którzy wywalczyli Najjaśniejszej Rzeczypospolitej- Niepodległość.
Pamiętał o tym Marszałek Józef Piłsudski, którego rozkazem Weterani Powstania Styczniowego uzyskali uprawnienia Żołnierzy Wojska Polskiego. Mieli prawo do stałej pensji państwowej, noszenia specjalnych fioletowych mundurów. Nadano Im honorowy stopień podporucznika, a tym, którzy legitymowali się wyższym stopniem oficerskim przyznanym podczas Powstania Styczniowego, potwierdzono odpowiedni wyższy stopień. W 1921 roku, żyjący Weterani- zostali odznaczeni przez Marszałka- Orderem Virtuti Militari. Na warszawskiej Pradze uruchomiono dla nich specjalne, wzorowo prowadzone, schronisko św. Teresy. W Dwudziestoleciu Międzywojennym Powstańcy Styczniowi cieszyli się olbrzymim, powszechnym szacunkiem. Traktowani byli niemal jak święci. Wychowywani byli przez nich późniejsi Bohaterowie walk o Niepodległość. Byli wzorem dla Żołnierzy w II Rzeczypospolitej, potem dla Partyzantów. Dla Powstańców Warszawskich.
Groby Powstańców Styczniowych można napotkać w każdym miejscu Ziem Korony Polskiej (zachęcam do wzięcia udziału w akcji „Zapal znicz Bohaterom”- mapa.powstancystyczniowi.pl/). Mają swoją Kwaterę na Powązkach Wojskowych w Warszawie, na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie czy na Wileńskiej Rossie.
Powstańcy Styczniowi zostali między innymi upamiętnieni na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie- napisem na jednej z tablic, „NOC STYCZNIOWA 22/23 I 1863”. Rok 2013 został ogłoszony Rokiem Powstania Styczniowego. Wiele Szkół w Polsce przyjęło za patrona Powstańców Styczniowych.
Powstanie Styczniowe jest najważniejszym motywem Polskiego Pozytywizmu- i w ogóle-jednym z kluczowych- ostatnich stuleci w Polskiej Literaturze. Jest jednym z głównych motywów „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej czy „Wiernej Rzeki” Stefana Żeromskiego. Autobiograficzne „Gloria Victis” Elizy Orzeszkowej- poświęcone jest właśnie Powstaniu Styczniowemu. Powstanie Styczniowe zajmuje również bardzo ważne miejsce w „Lalce” Bolesława Prusa (Weterana Powstania Styczniowego) czy „Nocach i Dniach” Marii Dąbrowskiej. Wiersz Cypriana Kamila Norwida „Fortepian Szopena”- dotyczy właśnie wydarzeń z okresu Powstania Styczniowego.
Powstaniu Styczniowemu poświęcone są obrazy Artura Grottgera (min. „Polonia” czy „Pożegnanie i Powitanie Powstańca), Jana Matejki („Polonia- Rok 1863) czy Maksymiliana Gierymskiego („Patrol Powstańczy”)
Co ciekawe- w rękopisie powieści Juliusza Verne’a „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”- słynny kapitan Nemo był Polakiem, Powstańcem Styczniowym zesłanym na Syberię, który pragnął pomścić śmierć rodziny, z rąk Rosjan, zatapiając statki rosyjskiej floty handlowej. Wydawca- jednak- ze względu na „dobro stosunków francusko-rosyjskich”- zasugerował „Verne’owi” drobną korektę- i tak- w dalszej-„Tajemniczej wyspie”- kapitan Nemo okazuje się być Hindusem.
Nie zapominajmy o Bohaterskich Powstańcach Styczniowych.
Cześć i Chwała Bohaterom!
Link do wersji Pieśni Powstańców Styczniowych- z chórem:
ruclips.net/video/ad8zGjdbrio/видео.htmlsi=Dfykh4TDjB2cvV_c
Groby Powstańców Styczniowych można napotkać w każdym miejscu Ziem Korony Polskiej (zachęcam do wzięcia udziału w akcji „Zapal znicz Bohaterom”- mapa.powstancystyczniowi.pl/)