"Perły Lusławic - Muzyczne Arboretum" - Paulownia Tomentosa - Paulownia Cesarska

"Perły Lusławic - Muzyczne Arboretum" - Paulownia Tomentosa - Paulownia Cesarska
W lusławickim parku rosną 4 egzemplarze tego pięknego, egzotycznego drzewa. Ich zasadzenie w 1983 roku zbiegło się w czasie z pracą nad jednym z najpiękniejszych dzieł Krzysztofa Pendereckiego - Koncertem na altówkę.
Paulownia pochodzi z południowo-wschodnich Chin, gdzie była uprawiana przez stulecia. Zdobiła cesarskie ogrody, a w Japonii jej wizerunek umieszczano na najważniejszych odznaczeniach państwowych. Zawitała na naszym kontynencie w XIX wieku odkryta przez dwóch botaników: holenderskiego lekarza Philipa von Siebolda i jego przyjaciela Josepha Zuccheriniego. Na tronie zasiadała wówczas holenderska królowa, córka rosyjskiego cara, Anna Pawłowna Romanow, żona króla Wilhelma II. Mimo że nie była Holenderką, zdobyła wielkie uznanie wśród swoich poddanych i to właśnie na jej cześć tych dwóch odkrywców nazwało tę niezwykłą roślinę.
Oprócz niezaprzeczalnej urody Paulownia tomentosa ceniona była ze względu na twardość drewna i szybkość przyrostu. Należy bowiem do grupy najszybciej rosnących drzew. W Chinach i Japonii wykonywano z drewna Paulowni między innymi instrumenty muzyczne. Obecnie używa się go do produkcji statków, samolotów oraz desek surfingowych. W kolebce feng shui wierzono, że roślina ta przynosi szczęście, a przebywanie w jej pobliżu poprawia kondycję fizyczną i psychiczną człowieka. Dzięki specjalnej budowie tkanek roślina potrafi w cudowny sposób oczyszczać powietrze, produkując kilkakrotnie więcej tlenu niż inne drzewa, dodatkowo odpowiednio jonizując powietrze. Główną ozdobą drzewa są prawie 40 cm wiechy z różowymi, fioletowymi lub białymi dzwonkowatymi kwiatami o długości 5 cm. Paulownia kwitnie podobnie, jak magnolia - przed rozwojem liści. Jesienią ozdobą drzewa są brązowe jajowate owocostany, wiszące na drzewie nawet kilka lat.
Koncert altówkowy Pendereckiego powstał jako rezultat zamówienia rządu Republiki Wenezueli dla uczczenia dwusetnej rocznicy urodzin bohatera walk o niepodległość Ameryki Południowej - Simona Bolivara. Od początku utwór istniał w dwóch wersjach - symfonicznej i kameralnej, podobnie jak jego wersje: na wiolonczelę z 1988 roku i późniejsza niemal o dekadę wersja na klarnet. Istnieje też transkrypcja wiolonczelowa dokonana przez Arto Norasa, niemal całkowicie zachowująca strukturę partii altówkowej. Koncert zabrzmiał po raz pierwszy niecałe trzy miesiące po jego ukończeniu, 24 lipca 1983 roku w Caracas. Nieco ponad rok później, 10 września 1984 roku w Lusławicach miała zabrzmieć po raz pierwszy, wywodząca się z Koncertu, Cadenza na altówkę solo…
Za zgodą Schott Music GmbH & Co. KG - wydawcy utworów Krzysztofa Pendereckiego / Appears courtesy of Schott Music GmbH & Co. KG - the publisher of the works by Krzysztof Penderecki.