เชิญเจ้านางสีดาไปฆ่านกหัสดีลิงค์

ชาวอุบลราชธานีศรีวนาลัยประเทศราช ซึ่งมีบรรพบุรุษสืบเชื้อสายมาจากเมืองนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน เชื่อว่าหากเจ้านายเชื้อสายอัญญาสี่ คือ เจ้าเมือง อุปฮาช ราชวงศ์ ราชบุตร สิ้นลง ลูกหลานชาวเมืองจะต้องทำพิธีศพแบบนกหัสดีลิงค์ หรือออกตามสำเนียงพื้นถิ่นว่า "นกสักกะไดลิง" ตามประเพณีที่สืบทอดมากว่า ๒๒๒ ปี โดยมีพิธีกรรมสำคัญคือจะต้องเชิญ นางเทียมเจ้านางสีดา ซึ่งตามตำนานระบุว่า เป็นวีรสตรีที่กล้าหาญอาสาไปปราบนกหัสดีลิงค์ที่คาบพระศพเจ้าเมืองเชียงรุ่งได้สำเร็จ จึงสร้างหอแก้วบรรจุพระศพเชิญขึ้นหลังนก แล้วเผาไปพร้อมกัน
โดยนัยตามคติโบราณดังกล่าว เมื่อเจ้านายเมืองอุบล และพระเถระชั้นผู้ใหญ่สิ้นจะต้องทำเมรุนกหัสดีลิงค์ และต้องเชิญนางเทียมเจ้านางสีดามาทำพิธีฆ่านกตามประเพณี โดยมีกระบวนการสำคัญ 3 ช่วง คือ การบวงสรวงก่อนไปฆ่านก โดยตัวแทนเจ้านายอัญญาสี่ต้องแต่งคายหน้า มีขันห้า เงิน ทอง มาอัญเชิญเจ้านางสีดาไปฆ่านกฯ ช่วงต่อมาคือการแห่ไปปราบนก และขั้นตอนสุดท้ายคือ การบวงสรวงหลังจากเสร็จสิ้นพิธีการฆ่านก เรียกว่าคายหลัง หรือเรียกขั้นตอนนี้ว่า พิธีกินลาบนก ภายหลังจากการฆ่านก 3วัน
นางเทียมเจ้านางสีดาต้องเป็นผู้สืบเชื้อสายกันมาในหมู่เครือญาติ โดยนับทางฝ่ายหญิง ตามประวัติผู้เป็นนางเทียมเจ้านางสีดาที่ประกอบพิธีฆ่านกฯในเมืองอุบลฯ มีดังนี้
1.ญาแม่นางงัว ฆ่านกฯครั้งแรกปี 2324
2.ญาแม่สุกัญ ปราบภัย (บุตรีญาแม่นางงัว)
3.ญาแม่มณีจันทร์ ผ่องศีล (บุตรีญาแม่สุกัญ)
4.ญาแม่สมวาสนา รัศมี (บุตรีญาแม่มณีจันทร์)
5.ญาแม่ประทิน วันทาพงษ์ (บุตรีญาแม่มณีจันทร์, พี่สาวญาแม่สมวาสนา)
6.คุณเมทินี หวานอารมย์ (หลานญาแม่ประทิน)
ในการที่จะเชิญเจ้านางสีดามาฆ่านกหัสดีลิงค์นั้น ตามขนบโบราณ ให้สมมติตัวแทนอาญาสี่ (เจ้าเมือง อุปฮาช ราชบุตร ราชวงศ์) นำขันธ์ห้า เงินคำใส่พานไปที่หอโฮงของเจ้านางสีดา เพื่อบอกกล่าวอัญเชิญไปฆ่านกหัสดีลิงค์ เมื่อรับคายเชิญแล้ว ก็จะทำพิธี เลี้ยงคายหน้า หรือบวงสรวงตามประเพณี โดยมีนางเทียมทุกอาชญ์ทุกองค์ในเมืองอุบล เช่น ญาพ่อตักศิลา ญาพ่อพระแผ่นดิน พระแผ่นหล้า ญาพ่อขุนไทย มาชุมนุมกัน อาจเปรียบเหมือนการจัดกระบวนทัพไปรบ นั่นเอง
วิดิโอนี้บันทึกในพิธีเลี้ยงคายหน้า ก่อนไปฆ่านกหัสดีลิงค์ในงานพระราชทานเพลิงศพพระสิริพัฒนาภรณ์ (สมหมาย โชติปุญโญ) อดีตเจ้าอาวาสวัดทุ่งศรีเมือง และอดีตเจ้าคณะอำเภอเขื่องใน เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2557

[@user-sd8sp9zh5h]

แคนลายอะไรครับ ดูมีมนต์ขลังดี

[@caramelphuttiphatthanapong8976]

เพลงเริ่มแล้วคลั่งเลย นี่สิต้นตำรับ

[@huachingpattanawarapong1849]

ขลังมั้งครับ

[@phatthaphonp7433]

ไผเป็นนางสีดาครับ

[@user-vi2ty9fk4e]

นางกะเป็นลูกหลานเมืองอุบลฯคือกันเด้อจ้า

[@ยุทธนาพันนะลี]

ได้ยินเผิ่นว่าอยู่ทางบ้านด้ามพร้า

[@ยุทธนาพันนะลี]

ทางบ้านด้ามพร้า

[@user-mw6qn8om8i]

เผิ่นยุบ้านใด๋น้อ

[@wijakwijak2986]

เพิ่งเคยเห็น...ดูเฉยๆ

[@sireeraksireerak1800]

เกิดมาจะ40. ปีคิดว่าเป็นตำนานแต่นี่คือเรื่องจริง.29/1/19