"Ψες βγήκα να σεργιανίσω", πολυφωνικό ΧΛΩΜΟ ΑΝΩ ΠΩΓΩΝΙΟΥ, ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ 2023

Το Σάββατο 1η Ιουλίου 2023 οι «φωνές της πέτρας» έσμιξαν στην Πέτρα! Η 23η Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού αποτέλεσε το μεγαλύτερο αντάμωμα πολυφωνικών σχημάτων και ομίλων διαχρονικά στην Ελλάδα! Είκοσι όμιλοι, σχεδόν διακόσιοι ερμηνευτές, συμμετείχαν στην μεγαλύτερη και σε διάρκεια πολυφωνική σύναξη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας. Τέσσερις ώρες πρόγραμμα, με σχεδόν πενήντα τραγούδια, μια σύναξη εξαιρετικά γενναιόδωρη, με μια άγρα από όλες τις περιοχές και τις γενιές της ηπειρώτικης πολυφωνίας κα όχι μόνο. Συμμετείχαν όλοι, παρουσιάζοντας την δουλειά τους και, όλοι μαζί, συνέθεσαν μια αξιόπιστη εικόνα της κοινότητας πολυφωνίας σήμερα, ενδεικτική του πλούτου, της ποικιλίας και της διαφορετικότητας.
Η Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού 2023 αποτέλεσε την ολοκλήρωση του τρίχρονου γιορτασμού της παγκόσμιας αναγνώρισης του Πολυφωνικού Καραβανιού, με την εγγραφή του στις Καλές Πρακτικές Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Για τον λόγο αυτό, πραγματοποιήθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά με ελεύθερη είσοδο, για να την χαρούνε όλοι οι φίλοι του πολυφωνικού τραγουδιού, της ζώσας παράδοσης. Και περισσότεροι από χίλιοι θεατές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της «Άπειρος» (Πολυφωνικό Καραβάνι) και, πάνω από όλα, η άτυπη αλλά ζώσα κοινότητα πολυφωνίας, κάνοντας την γιορτή δική της με την ενεργή συμμετοχή της!
Μεταξύ των είκοσι διαφορετικών συμμετοχών ξεχώρισαν οι παλαιότεροι συνταξδιώτες των Μεγάλων Γιορτών Πολυφωνίας, ανάμεσά τους και το πολυφωνικό σχήμα του ΧΛΩΜΟΥ ΑΝΩ ΠΩΓΩΝΙΟΥ. Τα μέλη του συμμετείχαν με το πολυφωνικό σχήμα "ΠΩΓΩΝΙ" στην 1η Μεγάλη Συναυλία Πολυφωνικού Τραγουδιού, τον Απρίλη του 2000, στο κινηματοθέατρο "ΠΑΛΛΑΣ", την αφετηρία των γιορτών πολυφωνίας, την πρώτη εκδήλωση του Πολυφωνικού Καραβανιού στην Αθήνα. Από τότε συνταξίδεψαν με το Πολυφωνικό Καραβάνι στην παραμεθόρια Ήπειρο ενώ εμφανίστηκαν πολλές φορές στις γιορτές πολυφωνίας στο θέατρο Πέτρας, όπου και βραβεύθηκαν. Το σχήμα, ως Άνω Πωγώνι, έχει δική του δισκογραφική έκδοση ~("Δεν σε ξεχνώ Πωγώνι μου") και ξεχωριστή διαδρομή και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Κύπρος). Δύο μέλη του, οι Βαγγέλης Καρέτσος και Κώστας Κατσαβάρας, έχουν κατά καιρούς διδάξει πολυφωνικό τραγούδι.
Στις "ΦΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ" 2023 με το σχήμα του Χλωμού τραγούδησαν οι Θωμάς Κατσαβάρας, Κώστας Κατσαβάρας, Βαγγέλης Καρέτσος, Αλέκος Δράζιος, Αθηνά Δράζιου, Έλσα Κατσαβάρα. Τo τραγούδι που ερμηνεύουν εδώ, το "Ψες βγήκα να σεργιανίσω", είναι ευρύτερα διαδεδομένο και έχει δισκογραφηθεί αρχικά με πολυφωνικό όμιλο από την Δερβιτσάνη στην σειρά "Έλληνες Ακρίτες", στον ψηφιακό δίσκο "Ήπειρος", σε επιμέλεια του πρόσφατα εκλιπόντος Γιώργου Κωνστάντζου.
Παραθέτουμε μια εκτεταμένη παραλλαγή που συμπεριλήφθηκε στην έκδοση της συλλογής του Ν. Δημητρίου "Βορειος Ήπειρος, τραγούδια και χοροί" (Ιόνιο Πανεπιστήμιο):
Ψες βγήκα να σεριανίσω, μωρ’ Βασίλω,
μέσα στον μπαξιέ, μωρή καπετάν Βασιλική,
την αγάπη μου γυρεύω, μωρ’ Βασίλω,
δεν πάω να τη βρω, μωρή καπετάν Βασιλική.
Τη γυρεύω την χαλεύω, μωρ’ Βασίλω,
σαν η μάνα το παιδί, καπετάν Βασιλική.
Ψες την είδα στο πηγάδι, μωρ’ Βασίλω
που ‘παιρνε νερό, μωρή καπετάν Βασιλική.
Της εζήτησα λιγάκι, μωρ’ Βασίλω,
κι αυτή μου ‘δωσε πολύ, καπετάν Βασιλική.
-Που ‘σουν πέρσι το χειμώνα, μωρ’ Βασίλω,
που αρρώστησα, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Πρόπερσι το καλοκαίρι, μωρ’ Βασίλω,
Που θερμάθηκα, μωρή καπετάν Βασιλική.
- Στα ξένα ήμουν ο καημένος, μωρ’ Βασίλω,
ξένα δούλευα, μωρή, καπετάν Βασιλική.
‘Όσα άσπρα καζαντούσα, μωρ’ Βασίλω,
σ’ ένα τα ‘στελνα, μωρή καπετάν Βασιλική.
Σ’ έστειλα γυαλί και χτένι, μωρ’ Βασίλω,
και χρυσή σόγια, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Το χτένι για να χτενίζεις, μωρ’ Βασίλω,
τα ξανθά μαλλιά, μωρή, καπετάν Βασιλική,
το γυαλί για να γυαλίζεις, μωρ’ Βασίλω,
τα πρόσωπα σου, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Το σογιά για να ξεφλίζεις, μωρ’ Βασίλω,
το χρυσόμηλο, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Ο π. Χρήστος Μάτσιας από τα Κτίσματα το συμπεριλαμβάνει με άλλη παραλλαγή και με τίτλο "Βάσω και Bασιλική" στην έκδοση "Πωγώνι, Δερόπολη Ήθη κι έθιμα" (εκδ. Δωδώνη):
Ψες βγήκα να σεριανίσω - μωρ’ Βασίλω,
ψες στο Γιουλ - μπαξέ μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Βρίσκω κόρη που κοιμόταν - μωρ’ Βασίλω,
στα τριαντάφυλλα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Κι έσκυψα να τη φιλήσω - μωρ’ Βασίλω,
δεν με δέχτηκε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Άνοιξε τα δυο της μάτια - μωρ’ Βασίλω,
και με κοίταξε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Και το διαμαντένιο στόμα - μωρ’ Βασίλω,
και μου μίλησε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
- Ξένε πούησουν τόσα χρόνια - μωρ’ Βασίλω,
και που γύριζες μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
Κι όσα είχες καζαντίσει - μωρ’ Βασίλω,
σε ποιον τα ‘στείλες μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
- Ξένος ήμουνα στα ξένα - μωρ’ Βασίλω,
ξένα δούλευα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Κι όσα έχω καζαντίσει - μωρ’ Βασίλω,
όλα τα 'φερα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
...
Επιμέλεια, παραγωγή
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
20 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
2002-2023
www.polyphonic.gr, [e-mail]
www.polypohoniccaravan.gr