Sibirya’da Şamanizm: Bir Sosyal Antropoloji Çalışması
HTML-код
- Опубликовано: 15 окт 2024
- Sibirya halklarının evlenme, doğum ve ölüm adetleri.
Oxford Üniversitesi’nde ders veren ilk kadın antropolog olan Maria Antonia Czaplicka’nın, yıllar boyu emek vererek, literatür tarayarak ve saha çalışması yaparak hazırladığı çalışmasını inceliyoruz. Sibirya’nın yerli halklarının evlilik, doğum ve ölüm âdetleri ile Şamanist inançlarından bahsediyoruz.
İncelediğim kitap:
Sibirya’da Şamanizm: Sibirya Yerlileri Hakkında Bir Sosyal Antropoloji Çalışması
www.selenge.co...
Hafif Tarih serisi nedir? Tek bir kitap üzerinden tarihin bir dönemine yolculuk ettiğimiz yayınlardır. Hafif bilgiler içerir, zihni yormaz, dinlerken öğretir ve zihninizi dinlendirir.
Hafif Tarih serisinin diğer videoları için tıklayınız.
• Hafif Tarih
Bizi takip edin! / cerencsungur
Twitter x.com/tarihobasi
Tarih Obası Blog / tarihobasi
Yapay Zekâ Müziklerimiz suno.com/@tari...
Benim babaannem de ilk eşi evlendikten 3 ay sonra vefat edince, dedem ile evlenmek zorunda kalmış. Kendisi 92 yaşında vefat etti ve hep ilk eşini anlattı bize 🥺
Çok ilginç, hem sürükleyici hem şaşırtıcı ve bayağı bilgilendirici bir yayındı. Emeğiniz için teşekkürler Ceren Hanım ☺️
Ceren Hanımcım, videonun daha başındayım paragraflar okuyorsunuz, dayanamadim; siz cok tatlısınız ,sizden tarih, genel kültür dinlemekten keyif alıyorum. Şırıl Şırıl nice yayınlar dilerim ❤
Kadına verilmiş özgürlükler ve seçim hakları ciddi dikkat çekiyor. Ortadoğu da ahırdaki keçiden daha değerli olmayan kadın sibirya topraklarında gayet tekmeyi basıyor kocaya.. Önemli detay bence..
cengiz aytmatov'un bir kitabında denk gelmiştim, sibiryadaki birçok kavimde görülen cinsel misafirperverliği nüfus azlığından dolayı her fırsatı değerlendirip "döl alma"ya çalışmak olarak değerlendirmişti. Türklerin Tarihi(Doğan Avcıoğlu)nde de bazı sibirya kavimlerinde "çocuk, babaya bakılmaksızın doğduğu yatağa, çadıra aittir inancı vardır" diyordu. bu da yine aynı döl alma yaklaşımı olsa gerek. sizin okuduğunuz ve bize garip gelen olaylar da belki bu bağlamda açıklanabilir. ama aynı coğrafyada yaşayan yakutların kadın başına 10 çocuk ortalaması, bu denklemi bozuyor gibi😂 bilemedim
Ceren benim rahmetli babaannem de küçük kaynıyla evlendirildi benim babamın öz babası mayına basıyor 1950li yıllarda sanırım bir kaç ay yaşıyor sonra rahmetli oluyor babaannem de iki oğlan çocuğuyla (Ali Kaya ve Hasan Kaya) kalıyor bir başına aile hemen küçük kaynıyla yani öz dedemin küçük kardeşiyle babaannemi evlendiriyorlar ondan da 3 oğlan doğuruyor babaannem çok zor şeyler yaşamış aslında.Benim babannem reformist dediğim dedik bir kadınmış herkesten evvel biriyle evlenmiş o da babaanneme eziyet edince bizim kız 1940 larda düşünün hadi lan ordan demiş almış valizi yallah babasının evine on tane kedisi vardı van kedileri dünya bir yana onlar bir yanaydı ve babaannem süsüne aşırı düşkünmüş günah deselerde kendisini yedi kat ipekle kefenletmiş vasiyetiyle kabrine ayna elma tarak ve çorap koymuşlardı😅 garip bir kadındı babamın aşiretine Klavuzlar derler klavuz aşireti seyit torunları ve çok acayiptir ki babamın tarafı inanılmaz naif sakin yapılı kadınları dominant olan bir aile evliya gibi bir babaya sahiptik 2016 da rahmetli oldu babam harika bir insandı 1950 doğumlu olmasına rağmen üç kızını hiç üzmedi annem onun bebeğiydi babam gittiktwn sonra annem saçlarını boyatmayı süslenmeyi reddetti öyle seviyorlardı birbirlerini çok acayip şeyler ya yazsam roman olabilir bu arada babaannem en son yaz ayında kedsini kaynediyoor köy köy sokak sokak kedisini arıyor ve yolda bür yılana denk geliyor yanındaki akrabasına bak bu gelen benim ecelimdir diyor ve sonraki gün kalp krizi geçiriyor bence bunlar saçma şeyler çok yaşlıydı sıcak çarpması ve kedisinin üzüntüsü onu götürdü ayrıca en son evlendiği kaynı vardı ya Ali amca hala hayatta ve şiirler yazıyor 🥹😅 kahramanlarımız Elazığlı bütün ailemi döktüğüme göre gidebilirim ayrıca allah yaz ayının belasını vere teşekkürler ❤😂
Müthiş bir kadınmış babannen rahmet olsun ruhuna, baban için de ayrıca başın sağ olsun. Bu hikayeler çok önemli, aile tarihleri çok çok önemli, umarım kayıt tutarsın hatırladıklarını.
29:27 Tüketici Hakları Koruma Kanunu ilk olarak Tuva'lar tarafından bulunmuştur. Kocayı beğenmezsen iade hakkı 6 ay içinde geçerlidir:DD:D:D:DD Çok iyiymiş
ahahahahaahha
"Allah kimseye Çukçi koca vermesin!" Çok güldüm, amin diyelim ahaha. Harika bir yayın, teşekkürler.
Rasist
Söylediğiniz evlenme aşamaları degil ama evlenme türlerinden yenge evliliği, berdel, beşik kertmesi, kan karşılığı kız verme ( kan davası dolayısıyla), çoklu evlilik ve gelinlik yapma saha çalışmasında ve yaşadığım ilde karşılaştığım türler idi. Cenaze ritüellerinin bir kısmında rastladıklarım arasında idi(ruhu öldüğüne inandırma). Anlatımlariniz icin teşekkür ederim. Canlı yayınlarınıza denk gelemiyorum ama kayıtlı yayinlarinizi birden fazla dinleyerek takip ediyorum. Yayınlar için tekrar çok tesekkur ederim
Yine çok güzel bir yayın olmuş. Teşekkürler. ❤
Yıllar önce Trabzon'da, Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festival'inde Kazakistan'dan bir oyun izlemiştim. Oyunda uzaktan bile olsa sırf akraba oldukları için iki gencin evlenmesine izin vermiyordu yaşlı bilge (kadındı bu arada). En az 7 kuşak boyunca kan bağı olmamalıymış. Ne kadar doğrudur, ne kadar senaryodur bilemem tabi.
doğru kazak ve kırgızlarda öyle 7 kuşak akrabaları ile evlenmiyorlar çoçuklar özürlü olmasın diye daha önce sibiryadan ve hunlardan akraba evliliklerinden ders almışlar diye yorumladım ben :D
Doğrudur. Altay halkları böyle, 7 göbeğe hatta bazıları 9 göbeğe kadar kız alıp vermiyorlar. Moğollarda da benzer uygulamalar var. Sibirya'nın Türkçe konuşmayan diğer halklarının ise yarısı kuzenleriyle evleniyor, yarısı evlenmiyor. Hatta bazılarının çok çok geçmişte ensest evlilikler de yaptıklarına dair izler var.
Bizdede 7 kuşağa kadar kardeş sayılır , zaten akraba evliliği çok ayıp ve ters bir durumdur. Hatta komşu kızı bile kardeştir bakılmaz... Trakyada böyle😊
1:20:10 kabuk mezarlık beni şok etti ve büyüledi, bu nasıl gerilim dolu fantastik bir atmosferdir.
Her içerik mi harika olur ya. Devam ceren abla❤️❤️💜💙
Sayenizde çok güzel kitaplarla tanıştım/okudum. Teşekkürler :)
Aaa bu orjinal hesap mı 😍
Yılmaz Bey şeref vermişsiniz, çok teşekkürler ilginize, yorumunuza, çok mutlu oldum ^^
@@Kraliyetmagazini Evet
Çok ilginç bir yayındı. Teşekkürler...
İntro harika ablam 😍🥰
Çok keyifli, teşekkürler ❤
İnsan bazı adetlere gerçekten çok şaşırıyor. Bazıları Anadolu'daki Türklerde de hâlâ var olsa bile insan şaşırmaktan kendini alamıyor. Ahlakın o kadar da evrensel olmadığının kanıtı. Bunları öğrenmek, farklı ama bir o kadar da aynı kültürleri tanımak çok güzel
Ben Giresunlu'yum. Yeni gelin , iyi bir bahşiş almsdan , kayın baba, büyük kayın, dede yaninda konuşmaz.
Zorla kiz kaçırma, Giresun' da vardı.
Çinliler, bugun bile bir kadınla bir köyün erkeği evlenebilirmis.
Saha Turklerına benziyorsunuz ayrica videolariniz çok guzel elinize sağlik çok faydali dir
Kuran'da Tubba halkından bahseder velki de Sibirya'daki topluluk da kendilerine Tuvva yada Tubba dediklerini söylediniz bağlantı olabilir mi?
Valla çok ilginç hayaetlarmiş 😂😂😂. Teşekkürler ağzınıza emeğinize sağlık
Nevşehirliyim büyük dayım ölünce eşi ondan hemen sonraki küçük dayımla evlendirilmişti. Küçük dayım istememişti evlenmeyi. Tüm akrabalar seferber olmuştu ikna etmişlerdi ama şöyle bir dipnot var yengem büyük dayım öldüğünde hamileydi.
Yaaa çok kötü bir gelenek 😢😢😢 kocasının kardesi onunda kardeşi yada abisi büyük travma🥺
Hahaha çok tatlısın Ceren ya, içinden çıkan muhafazakar tek eşliliği yerim❤
59:55 Kırgız arkadaşım hala ailesine -siz'li -biz'li hitap ediyor. Kendisinden sadece 5 yaş büyük abisine bile. Ben çok şaşırmıştım yaa
Anadoluda da bazi koylerde ‚münasıplık’ denen bir kavram var. Münasıplar birbirlerinin eşleriyle sevişebiliyorlar. Veya köyde duyduğum kadarıyla köye eskiden dervişler gelirmiş ve bu dervişe köyün kızları ikram edilirmiş
İki ay boyunca Yozgat'ta bulundum. Orda ki bazı ailelerde de doğum yapan kadın belli bir süre et yemiyordu. Sorduğumda dediler ki çok yaygın değil ama bu adeti devam ettirenler var.
ilginç bir eser çok teşekkür ederim
Bingöllüyüm. Zazayım. Bingöl'de yaşadığımız yıllarda çocuktum. Komşumuzun oğlu evlenmişti. Gelin, 1-3 ay arası kayınpederin yanında hiç konuşmazdı. Sebebini sormuştum; ayıp demişlerdi. Yeni gelin kendini bir süre evdeki diğer aile bireylerinden sakınır, utanır, çekinir, onlara alışana kadar böyle olur, gelenektir gibi bir şeyler söylendi. Ek olarak orada şöyle bir şey olduğunu da hatırlıyorum:
Kadın'ın evli olup olmadığı kullandığı yazmayı bağlama biçiminden anlaşılırdı. Tek kat, oyalı yazma takarsa evli.(Elbette bu yazmanın altından saçı gözükmeyecek şekilde bone takılırdı. Tabii kapalı kadınlar için. Başı açık gelinlere rastladığımı zaten hiç hatırlamıyorum. Son yıllarda işler nasıl devam ediyor bilmiyorum ama oranın başı açık ilk gelini ben olurum sanırım, orada evlenir, düğünümü orada yaparsam tabii.) Yazmasını ortadan üçgen şeklinde katlayarak iki kat yapıp takar ve iki ucunu da enseden öne doğru getirirse yazmayı takma şeklinden bekâr genç kız olduğu anlaşılırdı.
Cok tesekkurler Ceren hanim bayildim emeklerinize saglik
Okuduğum bir webtoonda ortaçağda gecen bir dönemde alınan gelin iki kardesle de evleniyordu. Aslinda kız abiye gelin gidiyordu ama küçük kardeşle de beraber oluyordu. Doğan çocuk aile doğuyor diye kabul ediyorlardı.
Tabi o kabileyi türk gibi tasvir etmişlerdi ki bizimkiler nasil açıklamalar yapıyorlar yok bizde böyle şeyler olmaz filan gibi sydyhd hepimizi şok etmişti o bölüm djfjjfbf
Kadının ölen kocasının erkek kardeşiyle evlenmesi islamiyetle gelmediğini öğrendim...
Ay Türk erkekleri de ağlıyor evlenmek zor falan diye Sibirya'da olsalar ne yapacaklarmış acaba
acaba eş ortaklığının sebebi erkeklerin birden fazla eş alamayacak kadar zengin olmaması veya 2. bir eş almak da çok meşakatli olduğu için kolay yol olarak bunu bulmaları olabilir mi?
12:40 eskiden iç anadoluda çok yaygınmış(annem kırşehirli)
Geçici anne kültürünü nasıl bizim kültüre katabiliriz?
Emeğinize, nefesinize sağlık..
İzmir Güzelbahçe dağ köylerinde hâlâ daha kadınlar; yolda yabancı erkekle karşılaştıklarında durur ve yüzünü aksi tarafa döner. Hatta araba geçerken de bunu yaparlar.
Hocam bizdede kalın diyorlardi.
Daha dogrusu kalınt.
Hatirliyorum annem dedeme buyuk amcama gelinlik yapardi
( kirmanc alevisiyiz)
Babaannem at ustunde cirit oynarmis ..
Aa evet. Kurban bayramlarında dayımın ya da işte kurbanı kesen büyüklerimizin alnımıza sürekli kurban kanı sürmeye çalıştıklarını hatırlıyorum. Kurbanın ruhu gelir musallat olur gitmez falan diye korkup sürdürtmüyordum asla çocuk kafasıyla 😭
emeğinize sağlık.
1:06:30 iç anadoluda da var sadece kürtlerde değil. benim dedemle ananem de beşik kertmesi. dedem lise mezunu okumayı seven kendini geliştirmiş kültürlü bi adammış, ananem ilkokul mezunu bile değil okuma yazma bilmeyen birisi, dedem evlencekleri yaşa gelince bu yüzden istememiş ananemi çok mücadele etmiş evlenmemek için ama beşik kertmesi oldukları için zorla evlendirmişler.
Ben de diyorum ki Ceren hanım kime benziyor buldum 🎉😂. İkinci bahar dizisinde rahmetli Meral okay ın canlandırdığı Kasap Melehat vardı o kadar tatlı ve karakterli bi tiplemeydi ki . Ses tonu, şirinliği, lafı gediğine koyması tam bizim Ceren hanım 😅
Yok artık yahu, alakası yok bence…
@@elifaktepe5000Bence de….
Meral hanım rahmetliye benzeten çok oldu bugüne kadar, bilemiyorum belki de benziyoruzdur :)
@@Tarih_Obası ikinizde de çok tatlı bir duruş var belki ondan:)
bahsettiğiniz küçük erkek kardeşle evlenmek benim köyümde de varmış eskiden (izmir köyü) ancak dedem bana bunu dine uygun olduğunu söyleyerek anlatmıştı. büyük erkek kardeş olamazmış çünkü baba gibi sorumluluğu varmış, kız kardeşlerle ilgili bir şey demedi. kendi gençliğinde bir kere köyde bu olmuş. sebep olarak eski zamanda kadının başına bela gelmemesi vs için demişti. bilemiyorum bahsettiğinizle bağlantılı mıdır,,
ayrıca hataydaki köyümde de kardeşinin karısıyla evlenen bir koca dedem var, onunla ilgili böyle bir hikaye duymadım ve hangisi büyük emin değilim ama nene de dede de fransız işgalinde küçük çocuklarıyla köyden kaçmışlar eğer evliliklerinin arkasında bu tür bir felsefe vardıysa da çok üstünde durulmamıştır gibi geliyor.
edit: aynıymış her şeyi asdfg,
Kelin(gelin) diye bi kazak filmi var yıllar önce izlemiştim video bana o filmi hatırlattı izlemeyen herkese tavsiye ederim
01:30 *Çaplitska* diye okunuyormuş.
Nüfusun niye bu kadar az olduğu anlaşıldı :D
300bin başlik verdi adam kızı aldı kadın başka biriyle evlenmek istemiyorsa ne olacak? Babasinin evine donebilir mi diyelim dondu babasi 300 bin mi odemeli aileye. Ya da kaçarak evlendi kız eşi öldü özgür mü oluyor para borcu yok üzerinde tek yaşar babasıyla yaşar vs gibi mi? Eğer öyleyse kaçmak daha mantıklı. Ya da boşanınca para ne oluyor
Diamond Tema İle Soyleşi
Grup evliliklerinde Allah affetsin Adnan Menderes geldi aklıma 😅
Hizmet
harika.
o kadar uçucu maddeyle tabii gözleri de garip bakar ifadeleri de kayık olur :D
abla bir ara Türklerin kökenini derin inceler misin sana zahmet?
Belki ileride yaparız.
Aile ve soy kavramı bizde de çok önemli idi, Çocukluğumdan hatırladığım, Akraba Evliliği yapılmaz ve Bir genç olduğumuzda bize kan bağı olan kızlar tanıtılır bu akraban bak, Onunla ilgilenme diye, Ailenin Büyük erkek kardeşinin kız kardeşlerine izin verir evlilik sırayla yapılması arzu edilir idi, Bekar Abisi varsa kız kardeşlere dünür kabul edilmezdi. Bir de nadiren Trampa denilen evlilikler yapılır yani bir kız alınır bir kız verilir, Akraba evliliği yapılmadığı için anne tarafından tüm akrabalarına DAYI Baba Tarafından Tüm Akrabalarına AMCA demen öğretilir, Bazen bu dayı amca Hala Teyze aylarla belirlenir, Sadece bir yaş büyük birine Dayı/Amca dersin. Bu dayı amca muhabbeti bizde o kadar patolojik ti ki, Ya bunlar neden dayı, Cevapsa Hımmm Dedenin dedesi, Onlar 4 kardeş biri kız hatçe hatçe bunların büyük büyük büyük ninesi Hatçenin 3 oğlu bir kızı varmış, Biri şu bu köyde biri bu köyde, falan filan. Ama bir yönden bu sosyal dayanışmayı arttıran bir oldu, Ebeynleri flort etmiş gençlerin bir biriyle ilgilenmesine sıcak bakılmaz ve engellenmeye çalışlır, Akrabalarından birinin nişanlandığı yada flört ettiği kızla ilgilenmek te hoş karşılanmaz. Bu muhtemel gelecekte oluşabilecek sorunları engellemek amaçlı olsa gerek. Çünkü o yıllarda işler için ortaklaşmak zorundalar, Emek yoğun bir çalışmada bu kaçınılmaz. Kardeş çocukları bir birine Abla Abi demek zorundasın. Aynı köyde yaşayan genetik akrabalık olmayan erkekler AGA Anne tarafından Akrabalar DAYI Baba tarafından Kan bağı olanlar AMCA
Bizim nine de canakkale de esi olunce kayniyla evlenmis. Ilk esinden 3 ikinci esinden 3 cocugu var. Annem ilk esinden olan cocugundan babam da ikinci esinden olan cocugudan geliyor. 3 4 nesil olmasi lazim.
Akraba evliligine karsiyiz!
ay sizinki çok garipmiş
ay sizinki çok garipmiş
E hani marjinal bizdik? Şakası bir yana ecdad gibi ecdad, hayran kaldım.😅
Tabii erkeği köleleştirmekle kadının tek başına doğum yapmaya zorlamak biraz abartı olmuş😅
Çok beğendim😅
Ben de neden şaka anlamıyorum ya da kaldıramıyorum diyordum skfkskkf
Bacım Araplasmis dinlermi Seni
aaaaa Kaçırdımmmm
Ben evlenmicem
Ceren hanım videolarınızı takdir ediyorum gayet bilgilendirici ancak sizin şu '' geçmişte yaşayan inançlar ve yaşam biçimleri '' konusunda ki günümüz perspektifinden olaylara bakışınız sizin gibi '' Tarihçi '' bir hocama yakışmıyor :)
Oğuzhan Bey haklısınız ama en başta özeleştirimi verdim ya, tutamıyorum, dayanamıyorum, oluyor işte yargılıyor insan dedim :D Bir de bunlar çok geçmiş de değil, 20. yüzyılın başları :D
@@Tarih_Obası Hocam Hindistan'da halen İneğe tapıyorlar ne yapalım :D
@@oguzhanugurerdemir6438 Ya evet şaka gibi değil mi ahaahah :D
Yayında en çok misafire gösterilen özen ilgimi çekti. -magazin kısmı değil- Gezginleri seferileri bu kadar iyi ağırlamak neden gelenek seviyesinde önemli olmuş? Çünkü tüccarlar sevilen tipler değiller, ticaret olduğunu sanmıyorum. Gen havuzunu çeşitlendirme de yeterli açıklama değil.. Bulursanız ilgiyle dinleriz.
Evlilik oranları nasıldı acaba ? Bir erkek olarak günahımız nedir ?🤔 Erkekler birleşip sendika kursalarmış. Kızlar da evde kalsaymış.😂
Anadolu’da ”türemeyesice” diye de bir beddua var. Ocagi sönmüs gibi
dam + at = Damat.
Şu damadın bir sürü angarya iş yapması bi dergaha girmeye çalışmaya benziyor
Ve pipo tabii
Kurban kestiğimizde dedem de bizim anlımıza baş parmağı ile işaretlerdi şifa getiriyo diye