Uciekłam z obozu przymusowej pracy | Relacja Helen Schweizer

Helena Schweizer (z d. Horowitz) urodziła się w Mikulińcach na Podolu. Uciekła z obozu przymusowej pracy w województwie tarnopolskim w lipcu 1943 roku, po śmierci rodziców i siostry . Ukrywała się w lesie, potem została zaprowadzona przez Jana Misiewicza do jego kolegi, Michała Ogórka, który ukrył ją wraz z kilkoma innymi osobami w jamie pod ruinami zamku w pobliżu Mikulińców. Ukrywała się tam do 23 marca 1944 roku. Po wyzwoleniu wróciła do Mikulińców i spotkała tam znajomą rodzinę, z którą uciekła na wschód ze względu na oblężenie Tarnopola. Stamtąd wyjechała do Lwowa, gdzie uczyła się w szkole pielęgniarskiej. Po zakończeniu wojny przyjechała do Polski, do Bytomia. Przyłączyła się do stowarzyszenia syjonistycznego, gdzie pracowała najpierw przy pakowaniu cukierków, potem w kuchni. Wraz ze stowarzyszeniem wyjechała do Wałbrzycha, następnie przez Bratysławę, Wiedeń, Sankt Marein w Austrii trafiła do Włoch. Wraz z innymi emigrantami została umieszczona w Cinecittà pod Rzymem. Próbując dostać się do Palestyny, gdzie mieszkał jej wuj - jedyny ocalały członek rodziny, wypłynęła z portu niedaleko Rzymu na statku płynącym do Hajfy. Statek ten został jednak skierowany przez Anglików na Cypr; została umieszczona w obozie w czerwcu lub lipcu 1947 roku. Ze względu na znajomość języka angielskiego w obozie była łączniczką między jego mieszkańcami a Anglikami, pracowała również w przychodni; odwiedził ją tam wuj z Palestyny. 23 stycznia 1949 roku przybyła do Izraela i zamieszkała z rodziną wuja. W jego domu poznała swojego męża, który pochodził ze Zduńskiej Woli a w 1935 roku przyjechał do Palestyny; służył w wojsku, był aktywnym syjonistą. Helena Schweizer w Izraelu pracowała jako pielęgniarka. Ma dwóch synów.
NAZWISKO ROZMÓWCZYNI: Helena Schweizer
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Józef Markiewicz
NAGRANIE: Józef Markiewicz
DATA NAGRANIA: 10 czerwca 2019
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
00:00:38 - Praca w pralni; spotkanie z rodzicami; śmierć rodziców.
00:06:45 - Ucieczka z obozu pracy.
00:09:42 - Ukrywanie w ruinach zamku; wyzwolenie.
00:15:06 - Wejście wojsk sowieckich; powrót do Mikulińców; wojenne losy domu rodziny rozmówczyni.
00:19:34 - Spotkanie z przedwojennymi lokatorami dziadka rozmówczyni; egzekucje w domu rodziny rozmówczyni.
00:21:57 - Oblężenie Tarnopola; ucieczka na wschód; pobyt w Zbarażu; powrót do Mikulińców.
00:27:32 - Przyjazd do Lwowa; nauka w szkole pielęgniarskiej.
00:30:10 - Zakończenie wojny; repatriacja: przesłuchanie na milicji, spotkanie ze znajomym z getta, pomoc Komitetu Żydowskiego.
00:36:32 - Podróż do Polski; przyjazd do Bytomia.
00:38:19 - Odnalezienie Jana Misiewicza; organizacje żydowskie.
00:41:14 - Pogrom kielecki; stowarzyszenie syjonistyczne; praca przy pakowaniu cukierków.
00:42:46 - Kolacja dla dyrekcji stowarzyszenia; praca w kuchni.
00:46:19 - Wyjazd do Wałbrzycha; opieka pani Blatt.
00:49:13 - Pobyt w Bratysławie; przyjazd do Wiednia.
00:53:27 - Wyjazd do Włoch; pobyt w Cinecittà.
01:04:00 - Organizacja wyjazdu rozmówczyni do Palestyny.
01:07:22 - Wyjazd z Rzymu; przybycie na Cypr.
01:12:05 - Droga na Cypr; losy pani Blatt i jej córek.
01:13:52 - Pobyt w obozie na Cyprze: spotkania z wujem, wizyta amerykańskiego inżyniera.
01:19:39 - Przybycie do Izraela.
01:20:39 - Pobyt na Cyprze: praca w obozie, relacje z Anglikami.
01:22:31 - Praca jako sekretarka Grigorenki w Kamionkach; pomoc Kubie Morgensternowi i jego dalsze losy; rodzina Kuby.
01:39:56 - Przyczyny wyjazdu z Polski.
01:41:17 - Pogrom kielecki; kontakt z Misiewiczami po wojnie.
01:42:10 - Dom rodzinny rozmówczyni; pomoc Ludwini i Michała oraz rodziny Opatyńskich.
01:47:52 - Dom rodzinny rozmówczyni.
01:49:35 - Edukacja siostry rozmówczyni; edukacja rozmówczyni.
01:52:00 - Okupacja sowiecka; nauka w rosyjskiej szkole.
01:57:45 - Zażycie trucizny przez siostrę rozmówczyni.
02:03:32 - Ostatnie spotkanie z rodzicami i siostrą.
02:04:50 - Spotkanie z rodziną wuja w Izraelu.
02:05:49 - Losy męża rozmówczyni.
02:10:00 - Brak zrozumienia Zagłady w powojennym Izraelu.
02:14:40 - Życie zawodowe rozmówczyni; rodziny synów rozmówczyni.
02:16:26 - Życie rozmówczyni w Izraelu.
02:17:11 - Wojenne losy rodziny męża rozmówczyni.
02:21:41 - Społeczna działalność rozmówczyni; życie rozmówczyni na emeryturze; rodziny synów rozmówczyni.
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: sztetl.org.pl/pl/historia-mow...
Subskrybuj nasz kanał: / @historiamowionapolin
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): / mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): / wirtualnysztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): / polscysprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: [e-mail]
#MuzeumPolin #HistoriaMówiona #Izrael