Museum Kröller-Müller een impressie van Marinus Boezem & Cornelis Rogge

Marinus Boezem. Alle Shows
24 apr 2021 - 14 nov 2021
Het Kröller-Müller realiseert en presenteert voor het eerst alle vijftien Shows van Marinus Boezem tegelijkertijd. Marinus Boezem (Leerdam, 1934) wordt, samen met Jan Dibbets en Ger van Elk, gezien als de grondlegger van de conceptuele kunst in Nederland in de jaren zestig. Hij staat bekend om zijn vernieuwende kunstopvattingen, zijn bizarre en vaak ludieke happenings en zijn grootschalige werken in de openbare ruimte.
Al aan het begin van zijn loopbaan zegt Boezem de traditionele, ambachtelijke opvattingen over kunst vaarwel en begint hij met het maken van werken die dicht bij het echte leven staan. Hij gebruikt bewust niet-artistieke materialen en streeft ernaar, de beeldende kunst buiten de muren van het museum te brengen. Vaak verkoopt Boezem zijn kunstwerken slechts als een idee op papier en worden ze pas gerealiseerd in de tentoonstellingszaal.
De Shows, een reeks van vijftien tekeningen gemaakt tussen 1964 en 1969, zijn kenmerkend voor Boezems vroege periode en voor het conceptuele karakter van zijn werk. Het zijn ontwerpschetsen voor tentoonstellingsprojecten die op bestelling gerealiseerd kunnen worden. Boezem maakt van de Shows een gestencilde oplage van vijftig of honderd exemplaren en stuurt deze naar relaties in de kunstwereld, of hij brengt ze zelf aan de man door als een soort handelsreiziger langs de verschillende instituten te gaan met de tekeningen in een koffertje.
Cornelius Rogge. Werken uit de collectie
12 dec 2020 - 31 okt 2021
Cornelius Rogge (Amsterdam, 1932) is geen onbekende in het Kröller-Müller Museum: sinds 1975 staat in de beeldentuin zijn Tentenproject. Naast een reeks tekeningen voor dit project zijn in de tentoonstelling werken te zien uit verschillende fasen van zijn oeuvre: tafels van glanzend staal, tabernakels van papier-maché en een gietijzeren ‘strijdwagen’.
Geheimen
Het Tentenproject is een groep van zes grote tenten van bruin canvas. Het zijn geen gewone tenten. Sommige hebben de vorm van een afgeknotte piramide of kegel, of ze lijken op een wigwam of een ziggoerat. Bovendien hebben de tenten geen ingang. Wat zich in hun binnenste bevindt, blijft letterlijk duister. Rogge reikt ons ook geen concrete oplossingen of antwoorden aan. Integendeel: met het alledaagse gegeven van de tent vraagt hij aandacht voor het onverklaarbare. ‘Ik vergelijk het ook wel met de kerk. Daar bestaan eveneens geheimen, waarin men niet kan doordringen. In elke cultuur bestaan er steeds mysterieuze zaken, waar de mens niet bij kan. En dat geheim is in de moderne cultuur verdwenen. Misschien heeft de kunst van nu de taak het geheim terug te brengen.’
Rogge, opgegroeid in een theosofisch milieu, zoekt naar wat er achter de uiterlijke verschijnselen schuilgaat, in het besef dat dit nooit echt zal lukken en dat de mens moet leven met meerduidigheid en onverklaarbaarheid.
Tafels
Zijn werk ontwikkelt zich in elkaar opvolgende fasen die uiterlijk zeer van elkaar verschillen. In 1968 begint een fase van ‘tafels’ van verchroomd staal met vreemdsoortige ‘objecten’. In het laatste werk in de reeks, Tafel met vier kwadraten, zijn zwaardachtige vormen door het blad gestoken. In de volgende fase komen de tafels los van hun onderstel en worden ze als wandplastieken tegen de muur gehangen.
Niets te verbergen
In de jaren tachtig transformeert Rogge de scheerlijnen van zijn tenten tot de ribben van torens en tabernakels van papier-maché, en vervolgens tot de spaken van wagenwielen. In tegenstelling tot de hermetische ‘bouwsels’ lijken de wagens niets te verbergen te hebben. In alle openheid dragen ze hun last: een groot zwaard van gietijzer. Maar ook hier reikt Rogge ons slechts uiterlijke verschijnselen en associatierijke attributen aan.
Tekst afkomstig van de website van het Kröller-Müller Museum