DİQQƏT! Başda ağrıların səbəbi beyin şişləri ola bilər!

DİQQƏT! Başda ağrıların səbəbi nədir? Beyin şişləri ola bilər.
Beyin xərçəngi kəllədəki hüceyrələr nəzarətsiz şəkildə böyüyərək çoxaldıqda baş verir. Beyin toxumasında anormal böyüyən hüceyrələr kütlə və ya şiş əmələ gətirir və sərt quruluş olan kəllə sümüyünə təzyiq göstərməyə başlayır. Bu vəziyyət öz növbəsində kəllədaxili təzyiqin artmasına səbəb ola bilər ki, bu da müxtəlif nevroloji və epileptik pozuntular üçün şərait yaradır.
Beyin şişi qeyri-adi bir xəstəlik olsa da, dünya əhalisi yaşlandıqca beyin şişlərinin sayının artacağı təxmin edilir. Bu səbəbdən erkən diaqnozla xəstəliyin qarşısını almaq mümkün olduğundan, xəstəliyi olan şəxslərin nevrologiya və neyrocərrahiyyə şöbələrinə müraciət etmələri tövsiyə olunur.
Beyin şişinin növləri hansılardır?
Uşaqlıqda beyin şişinin lokalizasiyası daha çox kəllənin arxa boşluğunda baş verir, digər orqanlardan yayılan şişlər çox rast gəlinmir. Şişin quruluşu yaşla dəyişir. Yetkinlərdə beyin şişləri beyin toxumasına yapışır və ya beyin qişasında əmələ gəlir, lakin digər orqanlarda xərçəngin beyinə yayılması da müşahidə oluna bilər.
Beyin şişlərinin bir çox növləri var, lakin onlar əsasən iki qrupa bölünür.
İlkin beyin şişi - birincili beyin şişi kimi də tanınır. Bu tip şişlər beyin toxumasının özündən əmələ gələ bilər, həmçinin onlar sinirlərdən, membranlardan, kəllə sümüyündən və ya kəllə ətrafındakı əzələ toxumasından ibarətdir. Bu növ şişlər özünü qruplara bölür.
Xoşxassəli beyin şişi
Xoşxassəli beyin şişləri çox yavaş böyüyür. Beyin hüceyrəsi mənşəli olmadığı üçün cərrahi müdaxilə ilə asanlıqla fərqləndirilə və aradan qaldırıla bilər. Digər tərəfdən, cərrahi yolla aradan qaldırıla bilməyən xoşxassəli şişlər zamanla böyüyərək beyinə basaraq bədxassəli şişə çevrilə bilər.
Bədxassəli beyin şişi
Bədxassəli beyin şişləri sürətlə çoxalır. Beyin hüceyrələri arasında əmələ gəldiyi üçün beyin toxuması ilə iç-içədir və əməliyyatla çıxarılması daha çətin ola bilər. Cərrahi müdaxilə beyin funksiyalarının itirilməsinə səbəb ola bilər.
İkinci dərəcəli beyin şişi
İkinci dərəcəli beyin şişi - ağciyər, döş, prostat vəzi kimi toxumalarda əmələ gələn xərçəng hüceyrələrinin qan dövranı ilə beyinə yayılması (metastaz) zamanı baş verir. Müalicə növü şişin yerləşdiyi yerə və onun gətirdiyi riskə görə dəyişir.
Beyin şişinin səbəbi nədir?
Beyin şişinin dəqiq səbəbi bilinməsə də, bəzi risk faktorları var.
Genetik faktor
Ümumiyyətlə, bütün xərçənglərin 5-10 %-i genetik səbəblərə görə baş verir. İrsiyyət də beyin şişinin əmələ gəlməsi üçün risk faktorudur. Bu səbəbdən ailəsində beyin şişi olan insanların mütəmadi olaraq həkim müayinəsindən keçmələri tövsiyə olunur.
Yaş
Araşdırmalar göstərib ki, beyin şişi riski yaşla artır.
Radiasiya
İonlaşdırıcı şüalanmaya məruz qalanlarda beyin şişinin əmələ gəlmə riski artır. Bu risk qrupuna misal olaraq, Fukusima və Çernobıl kimi nüvə fəlakətləri nəticəsində radioaktiv tullantılara məruz qalanları, həmçinin xərçəng xəstəliyini radiasiya ilə müalicə edənləri göstərmək olar.
Metastaz
Bədənin digər hissələrində əmələ gələn xərçəng hüceyrələri də beyinə yayılaraq orada şiş əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.
Metastaz verməyə ən çox meylli olan xərçəng növləri:
Ağciyər xərçəngi
döş xərçəngi
böyrək xərçəngi
sidik kisəsi xərçəngi
Melanoma, dəri xərçənginin bir növü