Skąd pochodzą Sumerowie? - 170 lat badań nad starożytnym ludem z Mezopotamii

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 19 июн 2024
  • Temat pochodzenia Sumerów jest tak stary jak... Sumerowie?
    No może nie do końca. Minęło 170 lat od odkrycia i zrozumienia, że na terenie Mezopotamii żył kiedyś tajemniczy lud, posługujący się tajemniczym językiem. I choć po prawie dwóch stuleciach wiemy o nich nieco więcej, tak kwestia ich etnogenezy nadal pozostaje nierozwikłaną zagadką.
    Rozdziały:
    00:00 świat Sumerów
    02:07 170 lat badań
    08:08 Dlaczego tak mało wiemy?
    14:47 Posłowie
    ► Zostań patronem: patronite.pl/Skryba
    ► Sprezentuj mi kawę (lub koktajl): suppi.pl/skryptorium
    ► Subskrybuj po więcej: / @skryptorium .
    ►Autorzy:
    Robert Euvino
    -Two Mandolins
    -Under an old tree
    Div Kid
    -Empty moons of Jupiter
    @SUNDRIEDTOMATOESBraydenOlson
    Hurrian Hymn To Nikkal / No. 6 (1400 BCE)
    Treści udostępniane przez Skryptorium nie są w żaden sposób powiązane z Firefly Studios
    ►Muzyka użyta w tym filmie jest oryginalna i wykorzystywana na podstawie licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License: creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ .
    ►Wykorzystane gry
    Stronghold
    ►Źródła
    Mc. Loud (2020) The Sumerian Hypothesis
    Al-Zahery & Others (2011) In search of the genetic footprints of Sumerians: a survey of Y-chromosome and mtDNA variation in the Marsh Arabs of Iraq
    Michalowski, P. (2006). The lives of the sumerian language.
    Kramer, S. N. (1963). The sumerians: Their history, culture and character.
    Whitaker, G. (2005) The Sumerian Question - Reviewing the Issues
    Bottero, J. (2001) Everyday life in ancient mesopotamia
    Rubio, G. (1999) On the Alleged "Pre-Sumerian Substratum"
    Postgate. J (2015) Early Mesopotamia
    Collins P (2021) The Sumerians
    ►Autorzy fotografii:
    Anthony Huan, ALFGRN: creativecommons.org/licenses/...
    tobeytravels Bjørn Christian Tørrissen, Fæ, Rama, Jolle: creativecommons.org/licenses/...
    Osama Shukir Muhammed Amin: creativecommons.org/licenses/...
    Ponadto użyto elementów wizualnych i dźwiękowych z gry Stronghold na podstawie:
    fireflyworlds.com/youtube-policy/
    #sumer #mezopotamia #starożytność

Комментарии • 345

  • @marekluka6326
    @marekluka6326 Месяц назад +44

    Sumerowie to potomkowie Słowian a krótko mówiąc Polaków i tyle w temacie

    • @mareklakomski
      @mareklakomski Месяц назад +1

      spierdalaj ! jestes zerem i kretynem.

    • @Wadek-xd2mp
      @Wadek-xd2mp Месяц назад +9

      jestem twoim idolem

    • @mareklakomski
      @mareklakomski Месяц назад +1

      Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy buraku ?

    • @mareklakomski
      @mareklakomski Месяц назад +1

      Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy , buraku ?

    • @longinp8677
      @longinp8677 Месяц назад +6

      co ty pleciesz!! sumerowie to czarnogłowi czego nie można powiedzieć o słowianach!!

  • @sirchristian1222
    @sirchristian1222 2 месяца назад +157

    Prosimy o więcej filmów na temat Sumerów. Pochodzenie, życie. Co tylko się da!

    • @blackate24
      @blackate24 2 месяца назад +8

      Podpinam się

    • @hannakonador9478
      @hannakonador9478 2 месяца назад +4

      ...ješli to Sumerowie pisali, że "czarnogłowi przybyli ze wschodu" - rozumiem, iż Sumerowie nimi nie byli ??? Dżyngis-Chan i jego poratymcy zdecydowanie czarno na głowach mieli...i obyczaje też z piekła rodem...

    • @wscbpl2702
      @wscbpl2702 2 месяца назад +7

      Tak samo kocham temat epoki brązu i późnego neolitu

    • @nordycja3377
      @nordycja3377 2 месяца назад +3

      ​@@hannakonador9478z tego co pamiętam to siebie samych tak nazywali

    • @miceliusbeverus6447
      @miceliusbeverus6447 2 месяца назад +4

      Niestety - nie żyją!
      Wiem, że nic nie wniosłem. 😅

  • @Khorinis2
    @Khorinis2 2 месяца назад +94

    Ja proszę o więcej materiałów o sumerach i teoriach o ich pochodzeniu. Ten film jest bardzo ciekawy, pozdrawiam.

    • @machal9024
      @machal9024 2 месяца назад +3

      To już chyba materiał na "Kosmiczne Opowieści"

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +12

      Sumerowie mają stałe miejsce w skryptorium :)

    • @Khorinis2
      @Khorinis2 2 месяца назад

      @@machal9024o ile odróżniasz teorie od faktów to niekoniecznie 🙂

  • @akkaknight1130
    @akkaknight1130 2 месяца назад +61

    Dajcie więcej sumerów. Skryba wytrzyma!

  • @wulfilarast2895
    @wulfilarast2895 Месяц назад +24

    W czasach Sumeru klimat był o wiele wilgotniejszy i Bliski Wschód był zielony. Prawdopodobne jest, że przodkowie Sumeryjczyków, pochodzili z Zatoki Perskiej, która przed zalaniem, była rozległą żyzną kotliną...

    • @Kalashnikov_SR1
      @Kalashnikov_SR1 Месяц назад +3

      to by tłumaczyło dlaczego sumeryjski przemysł (chociażby w mieście ur) opierał się głównie na rolnictwie

  • @LeszyBor
    @LeszyBor 2 месяца назад +23

    Podkład ten sam co w podkaście Mroczne Wieki. Jeden i drugi kanał pierwsza klasa.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +6

      Tak, tak mi się ten track spodobał, że sam go używam, gdy akurat soundtrack z twierdzy mi nie leży.

    • @niniel73
      @niniel73 2 месяца назад +4

      Dwa najlepsze kanały na polskim YT

  • @mariaraciniewska2992
    @mariaraciniewska2992 Месяц назад +5

    Już dawno wielu fizyków mówiło, że wszechświat istniał zawsze, co normalnie dla człowieka jest nie do przyjęcia. Ale w matematyce jest tzw. nieskończoność. Tak naprawdę jest ona niezrozumiała dla nas obserwatorów i chyba nigdy nie będzie, ale to samo w sobie jest fascynujące.

    • @Gen.Margulis
      @Gen.Margulis 20 дней назад +2

      Dla mnie hipoteza o początku wszechświata zawsze była poroniona. Gdy dowiedziałem się o fizykach, którzy rozszerzanie i skórczanie materii we wszechświecie upatrują w formie cyklów, a więc tego co występuje w oceanach i jest udziałem pewnych meduz - od razu przyjąłem to do wiadomości. Z resztą ostatnio słyszałem, że teoria wybuchu ma pewne problemy z utrzymaniem, bowiem obserwacje dalszego wszechświata nie pokrywają się z przewidywaniami teorii. A z drugiej strony, teoria wybuchu nie przeczy teorii wiecznego wszechświata.

  • @WikusOwO
    @WikusOwO 2 месяца назад +18

    Nie ma to jak nowy materiał wideo od mojego ulubionego skryby!

    • @gregory3108
      @gregory3108 2 месяца назад +4

      Programy i prelekcje naszego Skryby są super interesujące, łatwe do słuchania no i nic na niby☝️

  • @vae_victis-historical_warfare
    @vae_victis-historical_warfare 2 месяца назад +19

    Koniecznie kontynuuj ten temat! Ja od siebie dorzucę tradycyjne teorie: przybycie z Bahrajnu (raczej będącego przystankiem na drodze Sumerów do Międzyrzecza niż ich matecznikiem), przybycie z rejonu Kaukazu/Azji Przedniej, Doliny Indusu, a nawet współczesnego Wietnamu. Nie można także pominąć teorii autochtonicznej (choć jest ona chyba najmniej prawdopodobna). Pozdro!

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +4

      Mnie się w sumie najbardziej podoba ten Wietnam

    • @vae_victis-historical_warfare
      @vae_victis-historical_warfare 2 месяца назад +3

      @@JanekR-nt4fb faktycznie, jest to intrygująca teoria, choć osobiście nie za bardzo w nią wierzę :(

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +2

      @@vae_victis-historical_warfare Ja też 😉

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +5

      Mnie szczerze mówiąc najbardziej intryguje praojczyzna na Kaukazie, ale najbardziej prawdopodobna wg mnie to zejście z gór i wyparcie tych z doliny (czyli coś co się zdarzało w Mezopotamii wielokrotnie)

    • @vae_victis-historical_warfare
      @vae_victis-historical_warfare 2 месяца назад +5

      @@Skryptorium no właśnie - praojczyzny Sumerów przez półtora wieku szukano daleko, a pewnie prawda jak zwykle okaże bardziej prozaiczna ;)

  • @kaboolchuck
    @kaboolchuck 2 месяца назад +15

    Bardzo dziękuje, super film jak zwykle. Proszę o więcej filmów o pochodzeniiu sumerow

  • @tymion2470
    @tymion2470 2 месяца назад +7

    Tak, poproszę materiał o hipotezach oraz teoriach o pochodzeniu Sumerów!

  • @Sarumanolsz
    @Sarumanolsz 2 месяца назад +12

    Super odcinek!!! W końcu coś o wczesnych cywilizacjach. Tak sobie pomyślałem, że pierwsze ludy osadnicze, z przed 8 tyś lat miały względnie sielankowe życie. Wioski powoli się rozrastały, każdy był równy, jedzenia raczej nie brakło, czuć było więzi i wspólnotę, nie było wojen, bo i terenów dużo. To mógł być złoty czas dla każdego człowieka.

  • @ksaveriusz
    @ksaveriusz 2 месяца назад +37

    Z Piątnicy, no bo skąd!?

  • @gregory3108
    @gregory3108 2 месяца назад +12

    ☝️ wielkie dzięki naszemu Skrybie, historia w pigułce nie tylko cieszy ale jest łatwa do zapamiętania 👍

  • @noxnivis7402
    @noxnivis7402 2 месяца назад +5

    Muszę przyznać, że robisz kawał dobrej roboty ❤ niezwykle przyjemnie się to słucha, pozdrawiam cieplutko ❤

  • @ArhidrasPL
    @ArhidrasPL 2 месяца назад +8

    Rozpieszczasz nas Panie!!! potrzebujemy wincyj

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857 2 месяца назад +9

    Dość dużo materiałów na temat Sumeru i bardzo dobrej jakości jest na kanale "Historyczny Top" - ale w tym przypadku warto posłuchać i tego i tamtego kanału. Temat pokazany jest z dwu różnych perspektyw.

  • @bonus8818
    @bonus8818 2 месяца назад +10

    Już jakiś czas temu słyszałem tą teorię że Sumerowie mogli przybyć z Tybetu. Za argument za tą teorią (oprócz podobieństw w języku) podawano sposób budowania świątyń który to miał przypominać tarasy pod uprawy w tamtym rejonie świata.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +2

      Taak, dokładnie, też to gdzieś słyszałem ale nie wiem gdzie :D

    • @mareklakomski
      @mareklakomski Месяц назад

      @@Skryptorium w dupie !

    • @thefutureisnow8767
      @thefutureisnow8767 Месяц назад +1

      @@Skryptorium : W książce "Sumerowie" (seria "ceramowska").

  • @myczek1
    @myczek1 26 дней назад +1

    Fahny film. Temat nadzwyczajny i warty bardzi dokladnej analizie.

  • @zmija6
    @zmija6 Месяц назад +10

    Robisz lepszą reklamę dla asyriologii niż nasze uczelnie, które powinny sie martwić żeby ten kierunek nie umarł. Cieszę się niezmiernie, że algorytm łaskawie podpowiedział mi twój kanał :D

  • @PominReklamy
    @PominReklamy 2 месяца назад +19

    Skoro do dzisiaj nie umiemy ustalić skąd pochodzą języki baskijski czy etruski to można założyc, że sumeryjski to jakiś język przedpotopowy

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +10

      Wszystko można, tylko wciąż będzie to jedna z wielu teorii i oficjalnie równoważna z pozostałymi.

    • @dawidciacho7590
      @dawidciacho7590 2 месяца назад +1

      XD

    • @jakubhusak1624
      @jakubhusak1624 Месяц назад

      Akurat my umiemy :) Etruski czyta się po prostu litera po literze, wystarczy znajomość alfabetu i południowych słowiańskich narzeczy. Polski też dużo pomaga. Ireneusz Ćwirko przeczytał słynne złote tabliczki z Pyrgi - jest to poradnik medyczny na różne przypadłości.

    • @PominReklamy
      @PominReklamy Месяц назад +1

      @@jakubhusak1624Wielka Lechia ?

    • @jakubhusak1624
      @jakubhusak1624 Месяц назад

      @@PominReklamy Raczej wielka wspólnota językowa, o której wszyscy piszą, że była, ale nikt nie wie jaka, bo nie szukają wśród języków słowiańskich, nie rozumiejąc ich.

  • @cezaryczech3817
    @cezaryczech3817 2 месяца назад +11

    A mnie imponuje to, że w połowie IVw.pne. czyli w czasach wczesnego Sumeru, na terenie środkowej Europy w tymobecnej Polski też była nieźle rozwinięta cywilizacja. Mówię o tzw. kulturze pucharów lejkowatych. Zaprzegi wolu, wozy kolowe, zrębowe domy pietrowe, regiony produkcji narzędzi i broni, megalityczne grobowce, duża gęstość zaludnienia. Niestety cywilizacja z drewna, nie z kamienia, więc pozostalo niewiele śladów.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +7

      To prawda. Chyba zasługują, żeby coś o nich więcej powiedzieć :)

    • @ZygmuntKiliszewski
      @ZygmuntKiliszewski Месяц назад +3

      Panie Cezary, bardzo mocno proponuję dokonać analiz książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona. Zgodnie z badaniami genetycznymi Ariowie - Sławianie są zdefiniowani haplogrupą ojcowską - Y R1a1. Pierwszym Władcą był Sarmata (XXI wiek przed naszą erą)! Natomiast ostatni to Kazimierz III Wielki. Autor prezentuje także brakteaty i medale (!).
      Genetyka jest największą miarą oceny pokrewieństwa. Wynika, że jesteśmy jedną z najstarszych kutur na Ziemi. Analizy jezykoznawców także potwierdzają tę tezę. Bardzo proszę nie nabierać się na tzw. określenie "turbosłowian" mające za cel obniżenie rangi Naszej Kultury (!). Pamiętajmy, że SLAVIA Empire (Leh Empire) jest przedstawiana na licznych mapach przez Rzymian i Greków.
      Należy podkreślić, że Pan Prof. Henryk Samsonowicz zaakceptował badania Pana Janusza, za co Autor podziękował w przedstawionej książce (!).
      Życzę udanej lektury oraz jej rozpowszechnienie (!).
      Serdecznie pozdrawiam i gratuluję celnych uwag w Komentarzu 💖👋.

    • @Falkenberg1938
      @Falkenberg1938 25 дней назад

      @@ZygmuntKiliszewski To jest pisane na serio?
      XDDDDDD

  • @marekd6763
    @marekd6763 2 месяца назад +9

    Chętnie bym usłyszał inne teorie 🙂

  • @kn364
    @kn364 2 месяца назад +2

    Jesteś przekotem, słucham już od paru dobrych miesięcy, i za każdym razem odcinek lece od deski do deski. Niektóre pare razy. No i ten głos - poprostu iidealnie pasuje. Nie myślałeś o wstawianu odcinków w wersji podcastów na ytmusic i spotify? Bo szczerze zawsze używam odcinków jako słuchowisk i myśle że zbierze to audiencję na innych platformach. Keep up the good work! mega

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      Na YT music jestem, bo prawie każdy odcinek wchodzi do jednej z dwóch playlist. Tak samo Spotify. Tym drugim się jednak szczególnie nie chwalę (jest w banerze kanału), bo też i na Spotify wrzucam zupełnie pro-bono. YT płaci za reklamy, Spotify nie.
      Miło, że Ci podchodzi mój głos. Potrzebowałem takich słów :D. Ja im dłużej siebie słucham to coraz bardziej krytycznie do siebie podchodzę. No ale nie każdy mieć barwę jak Tomasz Knapik.

  • @lukastrojak
    @lukastrojak 2 месяца назад +1

    Film na jakikolwiek temat w Twoim wykonaniu będzie super!

  • @ka302
    @ka302 2 месяца назад +1

    Naprawdę dobry materiał stary. Jestem zajarany tą epoką historii/prehistorii i naprawde dobry materiał merytorycznie zrobiłeś

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      Yike. Dzięki za dobre słowo!

  • @karolkp5015
    @karolkp5015 2 месяца назад +4

    Czy przypadkiem w czasach Sumerów klimat nie był dużo łagodniejszy w tamtym rejonie swiata?

  • @JanekR-nt4fb
    @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +5

    O ciekawy temat poruszyłeś.

  • @Arturo-xg6rb
    @Arturo-xg6rb Месяц назад +2

    Świetnie się Ciebie słucha. Dzięki

  • @bozydartegospust
    @bozydartegospust 2 месяца назад +5

    Ciekawy byłby taki materiał przedstawiający teorie o Sumerach i ich pochodzeniu, najlepiej pogrupowane w kolejności od najbardziej prawdopodobnej/-ych aż po te szurskie; krótki zarys, przedstawienie za i przeciw. Choć wyobrażam sobie, że taki materiał wymagałby sporo pracy

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      Sam to zaproponowałem :) teraz tylko zrealizować i nie pominąć co ważniejszych hipotez.

  • @Zwanek
    @Zwanek 2 месяца назад +15

    Co prqwda jeszcze się na taką nie natknąłem, ale idę o zakład że istnieje teoria wywodząca Sumerów od Lechitów

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +4

      Pewnie Artur Lalak się tym zajął 😂

    • @grzegorzlagut8917
      @grzegorzlagut8917 2 месяца назад +1

      😂😂😂😂😂😂

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 месяца назад +2

      Istnieje - jeśli trafisz na ruskiego trolla "marekegirski" to jego podpytaj. Otrzymasz bardziej ruski bełkot niż teorię, ale można się trochę pośmiać

    • @grzegorzlagut8917
      @grzegorzlagut8917 2 месяца назад +3

      @@longinzaczek5857 Wiem o kogo chodzi - on podpisuje się mark egirski, a nie marek, a przecież to jest po angielsku czyli germańsku, a to turbosłowianin, więc powinien cenić słowiańskie nazwy i imiona!

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 месяца назад +1

      @@grzegorzlagut8917 To jest ruski troll zaczerpnął to nazwisko z jakichś książek z czasów PRL, które dają im do czytania, żeby się uczyli polskiego. Czasem w nich były takie trochę fikcyjne nazwiska.- chociaż bywają też nazwiska prawdziwe, jak np. Jery Edigey (bodajże nazwisko z Węgier), który pisał kryminały osadzone w starożytności - polecam, bo to jednak kawał wiedzy historycznej mimo zabawowej fabuły.

  • @maciejadamczyk8033
    @maciejadamczyk8033 2 месяца назад +7

    Ja bym bardzo chętnie posłuchał o teoriach i hipotezach dotyczących Sumerów. I wiem, że nie tylko ja :D

  • @zbychu5464
    @zbychu5464 2 месяца назад +9

    Moim skromnym zdaniem Sumerowie wiedzieli skąd pochodzą. Jak pisali że ze wschodu to tak było. Tylko wschód to duży obszar. Ale z drugiej strony cały naród raczej przez pół Azji nie wędrował. Więc raczej nie było to zbyt daleko.

  • @GokuRoman008
    @GokuRoman008 2 месяца назад +5

    Siemka, Tygrys i Eufrat to jedne z najciekawszych rzek świata 😉😊

  • @saladyn1000
    @saladyn1000 2 месяца назад +1

    Jak zawsze git materiał

  • @kosmoWRC
    @kosmoWRC 2 месяца назад +2

    Wielkie dzięki i oczywiście zgadzam się na więcej z tej tematyki

  • @inajaszzacharjasz1644
    @inajaszzacharjasz1644 2 месяца назад +2

    Najlepszy kanał, pozdrawiam i dużo żywności Ser

  • @zen-hf8bl
    @zen-hf8bl 2 месяца назад +4

    Świetny materiał jak zawsze 😀 ja poprosze o materiał z teoriami pochodzenia Sumerów, nigdy o żadnej nie słyszałem więc chętnie się dowiem co tam wymyślono w tej kwestii

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +1

      Zetknąłem się kiedyś z tą że pochodzili z Indii, a niedawno że sobie zeszli z pobliskich gór Zagros.

  • @senator967
    @senator967 Месяц назад +1

    super! dziękuję

  • @evagiovannasayduda4509
    @evagiovannasayduda4509 Месяц назад +13

    A słyszeliście o kulturze Annunaki ??? Oni przybyli na Ziemię około 450.000 lat temu w poszukiwaniu złota, srebra, uranu i innych minerałów. Zmodyfikowali uwczesnego człowieka , który żył w jaskiniach, zmieniając im DNA, aby był mądrzejszy i nadawał się do ciężkich prac w kopalniach. Ci Annunaki nie byli okrutnymi istotami, wręcz przeciwnie, długo uczyli poszczególne plemiona ludzi na całej ziemi jak budować domy, jak zbierać owoce , jak uprawiać jarzyny, jak oswajać zwierzęta, w tym krowy, kozy , kury, itd. W czasie 450.000 lat kiedy tu mieszkała ich mała grupa też mieli swoje siedziby, swoje jedzenie i ludzie cały ten długi czas spędzali z nimi, pracowali dla nich, ale też się uczyli od nich. Oni byli podobni do ludzi, ale o wiele wyżsi, to tak , jakby teraz spotkać mężczyznę o wysokości 2- ch m. Podobno wielu z nich rozmnażało się z ludzkimi kobietami, a im tak było dobrze na ziemi że już wielu zostało. Lecz oni żyli bardzo długo, ich przewodnik Anki aż 200 lat, inni 150 lat. Około 10.000 lat temu większość z nich odleciała statkami kosmicznymi. Wtedy ludzie musieli radzić sobie sami i stworzyli kulturę znaną jako Sumerowie. Obszary rzek Eufrat i Tygrys, były wtedy bardzo urodzajne, z czasem dopiero zrobiła się tam pustynia. Sumerowie też wędrowali na inne tereny, umieli konstruować wielkie łodzie i płynęli do obecnej Italii, na Sardynię i przenosili się w różne miejsca. Tak powstały różne plemiona, Egipcjanie, Babilończycy, Hebrajczycy i te wymienione w Starym Testamencie. Dodam jeszcze, ze piramidy wybudowali Annunaki , a nie Egipcjanie.

    • @mariaraciniewska2992
      @mariaraciniewska2992 Месяц назад +1

      Bardzo prawdopodobne. Wiele na to wskazuje.

    • @-Maciej
      @-Maciej Месяц назад +2

      Sitchina się dobrze słucha do poduszki, ale jego hipotezy mają raczej niewielką wartość.

    • @chlejepan1735
      @chlejepan1735 Месяц назад +2

      Generalnie zgoda tylko z tymi piramidami to pojechałeś

    • @mandala2003
      @mandala2003 27 дней назад +1

      @evagiovannasayduda4509 AN to niebo a KI to ziemia , ktoś to połącz w jedno ,czy te nunataki to może ci giganci nawet w Biblii jest wspominana walk Goliata / Giganta /z Dawidem

  • @tomasz363
    @tomasz363 2 месяца назад +1

    Zajebiste są twoje filmy!

  • @martaw5502
    @martaw5502 2 месяца назад +1

    Świetny film

  • @Comebacktotheback
    @Comebacktotheback 2 месяца назад +6

    Jeśli chodzi odkrycia to myślę , że lud z Gobekil Tepe mógł wytworzyć o wiele starszą cywilizację

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +6

      Tu wracamy do dyskusji na temat tego co uznajemy za cywilizację i jak wielkie odchylenie od standardowej definicji jesteśmy w stanie zaakceptowac

  • @M1cler
    @M1cler 2 месяца назад +4

    Oni zdecydowanie wygladaja na twardzieli :D, haha super material dziekujemy

  • @antysynteza777
    @antysynteza777 Месяц назад +3

    No elo, co do Madziarów - Sumerowie przybyli ze wschodu, a Madziarzy też, może częściowo z bliskiego, bo mówi się przecież, że Węgrzy nie stanowią też jedności etnicznej, tylko są jakimś stowarzyszeniem o różnorakim pochodzeniu. Czekam na materiał o turboMadziarach.

  • @niestworzonoscrzeczy
    @niestworzonoscrzeczy Месяц назад +2

    odpowiadam: z Sumeru, pozdrawiam. A tak serio, fajny materiał

  • @sawekgowacki8348
    @sawekgowacki8348 2 месяца назад +4

    Super 👍👍👍👍👍👍👍👍👍✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️🫡

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857 2 месяца назад +10

    Osobiście obstawiałbym taki scenariusz - w południowej Mezopotamii do IV tysiąclecia pne była ludność miejscowa, która osiągnęła zaawansowany poziom rozwoju w czasach przedsumeryjskich. Do Mezopotoamii w IV tysiącleciu pne migrowali Sumerowie, górale z Iranu - najpierw pewnie za chlebem jako migracja zarobkowa lub jako niewolnicy, a potem w momencie kryzysu tej przedsumeryjskiej cywilizacji Sumerowie mogli dokonać najazdu i zdominować etnicznie Sumer w III tysiącleciu pne (chronologię dokładniejszą można sobie zobaczyć na kanale Historyczny Top).
    Potem następuje rozkwit Sumeru w III tysiącleciu pne, a następnie w II tysiącleciu pne obszar Iranu najeżdżają ludy Indo-Irańskie (Indoeuropejskie) wymazując pierwotny język sumeryjski z gór Iranu.
    Dodatkowo na przelomie IV i III tysiaclecia mogła się zdarzyć jakaś katastrowa naturalna której ślad znajdujemy w micie o Potopie, która ułatwiła Sumerom przejęcie resztek wcześniejszej przedsumeryjskiej kultury.
    Ale to tylko gdybanie jak każde inne. Na pewno warto zestawić różne hipotezy w osobnym skryptorium

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +1

      W sumie logiczne, podobnie jak później na Mezopotamię następowały najazdy Gutejczyków a następnie semickich Amorytów- i tak mamy motywy sumeryjskie w całym żyznym półksiężycu. Hipoteza górali pasuje też do praktyki budowy Zigguratów, wcześniej kontakt z bogami był powiedzmy "ułatwiony" bo wystarczyło się wdrapac na pobliską górę, na wybrzeżu zatoki i w międzyrzeczu gdzie gór nie ma trzeba było sobie ją usypać sztucznie. A od kopca do budowli z cegły już niedaleka droga. Tylko nie bardzo mamy na czym się oprzeć by znaleźć tę cywilizację przedsumeryjską.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +7

      To co mówisz jest bardzo bliskie moim osobistym przekonaniom. Scenariusz z plemionami atakującymi z gór a potem adaptujacymi kulturę w Mezopotamii powtarzał się tam wielokrotnie. Może tym razem po prostu kultura najeźdźców była silniejsza?

    • @longinzaczek5857
      @longinzaczek5857 2 месяца назад +4

      @@Skryptorium Próbuję sobie te puzzle od dawna poukładać, w tym szukając po archeologii sąsiednich regionów, ale prawda jest taka, że prawie nic nie wiemy. To co na pisałem to raczej bazuje na wiedzy o tym jakie przemieszczenia ludności barbarzyńskiej z peryferiów powoduje cykl koniunkturalny w tzw. krajach cywilizowanych, czy jak to mówią ekonomiści w gospodarczym centrum. Ale to też wiele nie daje poza może świadomością, ze jeśli Sumerowie byli ludnością napływową (jak podają ich legendy), to trzeba ich szukać blisko południowej Mezopotamii. Migracja ze zbyt daleka przed upowszechnieniem się koni oraz wozu/rydwanu nie była możliwa, bo etnos dokonujący inwazji musiał być w zasięgu handlu upadającego pre-sumeryjskiego centrum. Czyli dość blisko. Dopiero w następnym tysiącleciu pojawia się dalekie migracje Indoeuropejsczyków na wozach i rydwanach.

    • @JanekR-nt4fb
      @JanekR-nt4fb 2 месяца назад +1

      @@longinzaczek5857 Do hipotezy górali pasowałoby wznoszenie Zigguratów, ludzie przyzwyczajeni do miejsc kultu wysoko w górach gdy znaleźli się na terenach równinnych zaczęli wznosić sobie substytuty gór by znaleźć się bliżej bogów, usypując czy z czasem wznosząc specjalne budowle.

    • @droniarz1590
      @droniarz1590 Месяц назад +1

      @@longinzaczek5857 polecam poczytać w takim razie Księgę Urantii, część III

  • @dejankujundzic2386
    @dejankujundzic2386 2 месяца назад +1

    Dobry temat. Świetnie ci idzie z tymi materiałami.

  • @janrudnicki6111
    @janrudnicki6111 2 месяца назад +4

    Wencej takich filmów

  • @rafalg1578
    @rafalg1578 2 месяца назад +1

    Fajnie ale krótko. Cieszę się że podjąłeś te temat bo mimo że jest to jedna z najciekawszych kultur mało jest informacji na temat starożytnego Sumeru. a co jest ciekawe:
    Tak naprawdę skąd pochodzą i jak to możliwe że od razu ta cywilizacja była tak rozwinięta?
    Która była pierwsza: Sumeryjska czy Egipska? Może coś o tym że Bibilia pełnymi garściami czerpała "literatury" z Sumeru i takie opowieści jak potop, czy stworzenie świata mają swój pierwowzór (zaskakująco podobny jeśli nie identyczny) właśnie w Sumerze. Mimo wszystko mało wiemy o Sumerach więc każda informacja jest ciekawa.
    Jeszcze raz dziękuję za Twój film :-)

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +2

      Ja się po prostu lepiej czuje w krótkich formach. Temat będzie kontynuowany pewnie. Natomiast o korelacji mitów babilońskich i Biblii to myślę że prof. Majewski zrobił filmy. Serdecznie polecam jego kanał. Tworzy też dłuższe filmy więc myślę, że Ci będzie odpowiadać. Pozdrawiam!

    • @rafalg1578
      @rafalg1578 Месяц назад +1

      @@Skryptorium tak prof. Majewski jest super. Bardzo go lubię i cenie. :-)

  • @piotrkaminski9153
    @piotrkaminski9153 2 месяца назад +4

    Tak tak tak chce

  • @averagepolishguy
    @averagepolishguy Месяц назад +2

    Oj, teraz to czekam na odcinek o turbo-magiaryźmie

  • @joannanachya9129
    @joannanachya9129 Месяц назад +1

    Proszę o teorie pochodzenia sumerów. Batdzo fajny odcinek ❤

  • @szurnietymedrzec2796
    @szurnietymedrzec2796 2 месяца назад +2

    Czytałem artykuł o nie wiem badanu, o zauważalnym zwiększeniu się roślinności w Andach, pod artykułem ktoś skomentował, że klimat na ziemi dla danego regionu nie jest stały, że cywilizacja Azteków? Majów? (nie jestem pewny, musiałbym go znaleźć) upadła, ponieważ w rejonie And zmienił się klimat, tak samo jak wtedy w Europie. Teraz mamy na ziemi żyny pas uprawny rozciągający się od US\Kanady po Syberię i ten klimat się zmienia, są też przeprowadzane prace mające na celu go utrzymać choćby zasiewanie chmur (Patrzcie na Dubaj xd)
    Nie ma dziwnych teorii, są fakty i argumenty będące za i przeciw (oraz fantastyka ale niech rzuci kamieniem ten, kto nie lubi sobie jej poczytać), każdy zasługuje na wysłuchanie bez oceniania

  • @marcinadamkiewicz5810
    @marcinadamkiewicz5810 20 дней назад +1

    Poproszę zestawienie teorii o pochodzeniu Sumerów🤗 Ja słyszałem, że przybyli z Wyżyny Tybetańskiej. To by miało wyjaśniać zamiłowanie do gór i raczej mongonoidalną budowę ciała🤔

  • @kafarkajtek1431
    @kafarkajtek1431 2 месяца назад +2

    Uwielbiam takie filmiki moze cos nagrasz o mahomecie?

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      O Religii w sumie dawno nie było :), ale nie obiecuję!

  • @Ganto94
    @Ganto94 2 месяца назад +8

    Skryba zawsze na poziomie

  • @slogo4186
    @slogo4186 Месяц назад +1

    Fajne rozkminy

  • @Lajon78
    @Lajon78 Месяц назад +2

    Moze coś o wierzeniach Sumerów kogo nazywali bogami. Na tabliczkach sumeryjskich o tym jest napisane

  • @mo55yoak
    @mo55yoak 2 месяца назад +1

    super byłby odcinek o samym piśmie sumerów i akkadów. Polecam serdecznie książkę "tajemnice glinianych tabliczek" autorstwa Antoniego Mierzejewskiego (iskry, 1981)

  • @krzynium
    @krzynium Месяц назад +1

    Wydawało mi się, że Sumerowie sami wyjaśnili na glinianych tabliczkach skąd pochodzą.

  • @mikoajmiscicki3774
    @mikoajmiscicki3774 Месяц назад +2

    Czy ktoś już rozmawiał w tej sprawie z Donną Summer? Może ona coś wie? A mówiąc poważnie- doskonały materiał, brawo!

  • @miceliusbeverus6447
    @miceliusbeverus6447 2 месяца назад

    8:43 - nareszcie! Zaginiony dowód na istnienie Muminków! 😀

  • @rmgsk6214
    @rmgsk6214 Месяц назад +3

    Nie wszyscy wiedzą, ze Sumerowie wymyślili lato

  • @marcello6592
    @marcello6592 2 месяца назад

    Czekamy na film o Turbomadziarach 😉

  • @polishedstacker
    @polishedstacker Месяц назад +1

    Wiecej na temat sumerów i pre- sumerow

  • @user-up9nb9ix5q
    @user-up9nb9ix5q Месяц назад +1

    Znane są szczątki kostne Sumerów, choćby z grobów królewskich z Ur. Wydają się więc możliwe badania DNA i na tej podstawie porównanie z innymi ludami.

  • @sirax94
    @sirax94 2 месяца назад +1

    a moze cos o zwiazku potopu (ktory mial miejsce w legendach plemion i cywilizacji na calym swiecie) a pojawieniem sie sumerow? Wedlug tych historii ludzie przezyli chroniac sie na statkach lub na szczytach wysokich gor, co mogloby sie pokrywac z tym ze ludnosc summeru przybyla z tybetu od razu po potopie

  • @bremus8740
    @bremus8740 2 месяца назад +1

    jak chcesz, to zrob material. chetnie obejrzalbym taki material

  • @maci1797
    @maci1797 Месяц назад +1

    W Holocenie istnieje cykl okresów ciepłych i zimnych. Okresy ciepłe występują co ok. 1000 lat. Teraz mamy okres ciepły, tysiąc lat temu średniowieczne optimum klimatyczne, dwa tysiące lat temu rzymski okres ciepły. 5 tysięcy lat temu był też okres ciepły, dużo cieplejszy niż obecnie. To oznacza że było dużo wilgotniej (zieloni komuniści nie znają praw fizyki) i istniała bujna wegetacja.

  • @waldiolsztyn
    @waldiolsztyn Месяц назад +1

    OPisz te teorie, o kosmitach też możesz jakąś dorzucić :)

  • @romannacht
    @romannacht 2 месяца назад +1

    Przed kilkoma laty przeczytałem gdzieś, że zespół etnologów badał języki kilku plemion Brazylii )nad Amazonką?). Napotkali na plemię, którego język był nieznany dla sąsiadów, ale jeden z badaczy zdziwił się, że cos niecoś rozumie; jego matka była Węgierką...

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      To prawda, jeśli pojechać na Syberię. Tamtejsze ludy (dziś już niestety w regresji i na wymarciu ze względu na dominację rosyjskiego) rzeczywiście przedstawiają jeszcze jakieś podobieństwo z węgierskim. Węgrzy podróżujący na Ruś w xiii wieku twierdzili, że znajdowali tam ludy mówiące po węgiersku. Tamci 'wegrzy' zniknęli jednak po wielokrotnych najazdach mongołow.

  • @susannekomor9166
    @susannekomor9166 19 дней назад +1

    Prwadopodobnie były 4 rzeki.
    Eufrat, Tygrys, Pichon, Gichon.
    Co ty na to ?
    Pozdrawiam i dziękuję za informację.

  • @kukumuniu5658
    @kukumuniu5658 14 дней назад

    "Summertime and the livin' is easy"
    Sumerowie pochodzą z albumu Ella Fitzgerald and The Paul Smith Quartet - Summertime

  • @user-rx9bq9ih7o
    @user-rx9bq9ih7o Месяц назад +1

    Bardzo dobra robota

  • @machal9024
    @machal9024 2 месяца назад +5

    Z tego co wiem to pochodzenie Sumerów jest jasne. To Enki ich stworzył z gliny

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +3

      I fajrant. Zagadka rozwiązana :D

  • @fideasu3690
    @fideasu3690 2 месяца назад +2

    Odnośnie myśli z początku filmu: czy można zaryzykować hipotezę, że tak gwałtowny rozwój cywilizacji nastąpił akurat tam, nie pomimo, ale wręcz dlatego, że życie tam było relatywnie trudne? W końcu nic tak nie stymuluje rozwoju, jak ograbiczenia, które trzeba przezwyciężyć. Jak choćby cięższe warunki dla rolnictwa - trteba było opracować nawadnianie, wykopać kanały, do tego pewnie też jakieś zapory i zbiorniki. Dużo nowych rzeczy do wymyślenia, a w trakcie wpadnięto pewnie przy okazji na masę innych, mniej lub bardziej powiązanych z głównym przedsięwzięciem 🤔

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +3

      Ciekawe podejście muszę przyznać :D

  • @KamiJ-xx6qm
    @KamiJ-xx6qm 2 месяца назад

    Myślę że mogli przywędrować z jakiegoś kawałka ziemi, który został stopniowo zatopiony po epoce lodowcowej, coś jak doggerland, tylko bliżej Sumeru. Poproszę więcej Sumeru :)

  • @bostwosplendoru8640
    @bostwosplendoru8640 2 месяца назад +1

    Zostałem zmuszony z pistoletem do mojej skroni by polubić filmik i dać komentarz ❤

  • @ZygmuntKiliszewski
    @ZygmuntKiliszewski Месяц назад

    Proponuję, aby Skryptorium dokonał rzeczowej analizy książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona.
    Gratuluję i serdecznie pozdrawiam każdego Badacza minionych wieków 💖👋😀.

  • @arturpapiernik700
    @arturpapiernik700 Месяц назад +2

    Czarnogłowi pochodzą z kroplówki.
    Chaldejczcy zrobili ich by im służyli.
    A skąd pochodzą Chaldejczcy przybyli z gwiazd na Vimanach.
    Pozdrawiam serdecznie 🙂

  • @slawomirslyk
    @slawomirslyk 2 месяца назад +1

    Skoro czarnogłowi ze wschodu to może mieli coś wspólnego z Indiami? Tam też powstały bardzo wczesne cywilizacje a i fenotyp temu nie zaprzecza.

  • @faara663
    @faara663 2 месяца назад +1

    11:28 wyszukałam te figurki i powiem, że ludzie z kultury Halaf to ludzie kultury 😎

  • @MrVilgefortz
    @MrVilgefortz 2 месяца назад +2

    aaa, Jaszczuroczłek z Herosów!

  • @danutakruppik-exler1973
    @danutakruppik-exler1973 Месяц назад +1

    Dziekuje za filmik. Duzo ciekawych informacji.
    Szkoda tylko ze dokladany jest bardzo bledny tekst IT

  • @Marcadam-ismynick
    @Marcadam-ismynick Месяц назад +1

    "Sar mat" znaczy "król" po akadyjsku (jak podaje Autor w 7:01) to może stąd pojęcie Sarmata.

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  Месяц назад

      Šar oznacza 'władający, panujący` natomiast mat to ziemia. Podobieństwo pomiędzy polskim jest uderzające jednak jest przypadkowe. Podobieństwo wygląda mniej atrakcyjne w starciu z greckim saramatai czy pierwotnym sanksryckim terminem sairima. Porównywanie współczesnego terminu z jakimś starożytnym kierując się wyłącznie przeżuwaniem pokrewieństwa wyrazów to atrakcja paronimiczna, czyli bardzo zeufemizowane określenie etymologii naiwnej

  • @tymoteuszbar5450
    @tymoteuszbar5450 2 месяца назад +6

    A może sumerowie pochodzą z podlasia

  • @PLkamil1982
    @PLkamil1982 2 месяца назад

    Tak, wyrażam taka chec :)

  • @1991jerzy
    @1991jerzy 2 месяца назад +1

    No i teraz już wiem skąd pochodzą Sumerowie! Dzięki serdeczne!

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +1

      Panie Jurku, niech się pan podzieli wiedzą :D

    • @1991jerzy
      @1991jerzy 2 месяца назад

      @@Skryptorium Ironia

  • @E-rrorA
    @E-rrorA 2 месяца назад +3

    No ciekawe czy sama ziemia w dawnym numerze wyglądał tak jak mniej więcej teraz, samą Sahara 10 000 lat temu była lasem

    • @djakmalinakot8568
      @djakmalinakot8568 2 месяца назад +1

      Między 10 000 a 6000 są 4000 lat różnicy

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +2

      Tak wprowadza 'nieco literacko' w starożytna Mezopotamię Kramer. Jeśli zobaczymy choćby na mapki z zasięgiem zatoki perskiej w 5-3k pne to faktycznie klimat był nieco łagodniejszy :)

  • @KarolOzga-ql9wb
    @KarolOzga-ql9wb 18 дней назад +1

    Super temat, moja Dziewczyna jest Irakijka i temat starożytnego Iraku jest dla mnie bardzo ważny💗👍🏻

  • @barihong5629
    @barihong5629 2 месяца назад +1

    Istniało pare hipotez pokrewieństwa języka sumeryjskiego - np: że spokrewniony z językami japonicznymi, kaukaskimi, itd.
    Sumeryjski był wkładany do wielu nadrodzin

  • @Mrkrzyh
    @Mrkrzyh 28 дней назад +1

    nie sądzę by to była pierwsza cywilizacja - ta może jest pierwsza w czasach po katastrofie epoki lodowcowej

  • @szatanserduszko2137
    @szatanserduszko2137 2 месяца назад +3

    A moze coś o teorii rasy dynastycznej we wczesnym Egipcie? No wiesz ze niby sumerowie zalozyli egipt itp

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +2

      Moze kiedyś :) historyczny top już spoko film zrobił na ten temat

  • @faara663
    @faara663 2 месяца назад +1

    Kiedy coś o Inkach? 😎

  • @JanKowalski-dj8qb
    @JanKowalski-dj8qb Месяц назад +1

    Słowo Sumer pochodzi od łacińskiego słowa SUMA a oznacza wiele cywilizacji archeologicznych zbitych w jedno.

  • @ktosiek4604
    @ktosiek4604 14 дней назад +1

    Hmm...przeczytalam, ze Do 19 wieky nie bylo vzegos tajiego hak Sumerowie...byli Chaldejczycy....i nagle ..pyk.. i zamienili jedno na drugie....po co? Wie ktos cos o tym ?

  • @waltanmari7135
    @waltanmari7135 18 дней назад +1

    Moim zdaniem Kaukaz. Rysy twarzy z posągów są podobne do rysów obecnych mieszkańców Armenii. Zaokrąglone, łagodne rysy, łuki brwiowe w kształcie półksiężyców.

  • @miceliusbeverus6447
    @miceliusbeverus6447 2 месяца назад +2

    Dzisiejsza "nauka" to dopiero jest kontrowersyjna! Do tego stopnia, że wątpliwe, czy zasługuje na miano nauki - oczywiście mowa o naukach humanistycznych, społecznych itp.
    Sam program natomiast świetny!!!

    • @Skryptorium
      @Skryptorium  2 месяца назад +2

      Potwierdzam, kończyłem językoznawstwo :--)