Mustafa Hocam sizinle aynı kuşaktan bir insan olarak belki gün yüzü göremedik ama siz gibi vicdanlı bir güzel insanın dürüstlüğünü, hakikatin sesini duyduk gördük . Bu da bir umuttur bunca yalanın ve karanlığın içinde. İyi ki varolmuşsunuz iyi ki . Sağlıklı esenlikle ömürler diliyorum . 🙏
Sağlığınıza rağmen halen ışığınızı saçıyor olmanız halka hizmet hakka hizmet etmeniz takdire şayan .Bizim nesil teşekkürü borç biliriz .Çoook Saygılar.
İslam'ı sivilde yaşayan 22 yaşında bir gencim. Beni hizada tutan, nasihatlerini dinlediğim bir insandır Mustafa Öztürk. O beni tanımaz ama hocam olur. Var olun Mustafa hocam 🙏
@@Temur_1923 Mustafa Bey'in tabiridir ve çok da hoşuma gider. Başkasının nasıl yaşadığına karışmadan, ahlakçılık yapmaksızın, siyasi bir söyleve dönüştürmeksizin, kimseye şahsi doğruları dayatmaksızın ve "Allah böyle söyledi." Diyerek Allah'ın ağzından konuşmaksızın; sükun içinde ve huzurla.
@@Megistas Alttaki yorumlara bakın. Katı islamcılardan farksız kalıplaşmış bir algıları var. Ben ateist bir ailede büyüdüm. Müslüman oldum. Bu arkadaş gibi bir müslümanlık yaşıyorum. Ne kadar ironik. Gerçekten bu ülkeden umudu kesin kesmek lazım.
Hocam çok güzel özetlemişsiniz. Kendimi çok fazla maruz kalmış ve kesin olarak bir din(dili) yorgunu hissediyorum. Doğrudan kimseyi suçlayamam çünkü bu alana hep ben koştum. Dergi, gazete ve medya vb her türüne doydum.
Doğanın içinde doğal sohbet..güzel bir sohbet .Allah razı olsun hocamızdan ve tüm emeği gecenlerden inşallah.. Allah yar ve yardımcınız olsun. Rabbim hayırlı çalışmalar hayırlı hizmetler nasip etsin inşallah
insan değirmeni olan ülkemizde , maalesef sizi buruk bir mutlulukla izliyoruz hocam.Değerli insanların bir gün değerinin anlaşılacağı günleri umut ederek.
10 seferdir videodan çıkmak istiyorum sonra ekranı tekrar büyütüp devam ediyorum tamamiyle bilgi birikim ve akıl veriyor . ve farklı bakış açısı uyandırıyor
Umrunuz uzun ,muhabbetiniz boyle aydinlik ve bol olsun. Sizin vidyolariniz büyük bir zekle dinliyorum.Emeginize,yureginize saglik , sagilarimi sunuyorum.
Tesbitler güzel anlatım güzel inşallah ömrünüz de güzel olsun teşekkür ederim
3 года назад+40
Katıldığım çok önemli tespitler ya da acı gerçekler.. belki gençler örnek alır...şairin dediği gibi: "çiçek gibi insanların kalbini kırdınız bahçeleriniz bahar görmesin"..temenni ederim kalıcı "hoş bir seda" bırakırsınız..selamlar
Kuran gibi büyük kitabı ortaçağa hapseden bir anlayış çok geridir.. Allah'ın kelamı, muhammedin orta çağ felsefesine döndü.. Yazık değil mi kitabımıza..! Dinimiz yüksek ve çağlar üstüdür.. Bu çok bilmiş , iki de bir zıhar ayetini gündem yapıyor.. Kuran, zıhar hükmü getirmedi..Örf gibi uygulamaların nasıl yönetileceğini bize öğretti. Toplumların örfleri 3 şekilde yönetilir: 1 zulüm içeriyorsa ilğa edilir.. 2 düzeltilmesi gereken yer varsa tashih edilir.. 3 problem yoksa ibka edilir.. Bu çok bilmiş hoca , alim değil..fakih değil.. oryantalist zihniyetin sesi olmuş..
Mustafa Hoca belli ki uzun zaman önce bir aydınlanma yolculuğuna çıkmış. İyiki de öyle yapmış. Bu kadar birikimli bir insanın bile özgürlüğe hasret kalması çok manidar. Dücane Cündioğlu da benzer bir süreci yaşıyor. Nasıl bir iklimde doğmuşsak. Gelecek için daha da umutlanıyorum.
Stüdyo ortamındaki soru cevap formatlı proğramlarla kıyas dahi edilemeyecek kadar samimi, keyfli ve akıcı olmuş hocam bence bu formatı arada bir tekrarlayabilirsiniz👍
Ne yazık ki yurdumuzda çok az yetişen modern din insanlarından kültürü akılcı düşüncesiyle çok taktir ettiğim Aydın kişi Mustafa hocam sağlıklı uzun ömürünüz olsun. Bu toplumun size çok ihtiyacı var. Eminim benim gibi çok insanda bilginiz birikiminiz etkili oluyor. Selamlar hocam
11 yil almanyada yasadim...cennet gibi havasi da oyle ama istanbula gidince gonlum bir huzur doluyor..herhaliyle bu sehri istanbulki beytini soylettirir..
50 sene önceki İstanbul olsaydı bende huzur duyardım. Lakin Beyoğlu'ndan tutun Sultan Ahmet'e Fatih'e ve adalara giderken bırakın huzur duymayı kalabalıkların arasında ezilmemek sadece dua ediyorum.. Bu benim görüşüm... Sizin görüşünüze de saygı duyuyorum..
Hocam dilinize sağlık çok güzel anlatmışsınız günümüzü ve yarınımızı, yorumları okurken birçok rövanş isteyen arkadaş görünce umutsuzluğum biraz daha arttı, biz böyle geldik böyle gideceğiz sanırsam
Mustafa hocam nasilsin ben Azrbaycandan sizi cokca dinleyen biriyim ne olduqumu itirmisem deyistmi olmusam ya ne olduqumu tam olarak bilemiyorum.😃 Ozellikle son o,soylediyiniz soze bayildim artik tarafinizi secin ateistmi ya ne olduqunu belirle bu soze cok hosum geldi. Soyledikleriniz cok onemli ve coqu bence doqru. Cok tesekkur ediyorum cok muhtesemsiz saqlikli huzurlu yillar sayqi ve hurmetlerimi bildiriyorum.👍👏👏
Mustafa hocam ALLAH size her konuda ama en çok da din konusunda büyük yetenek vermiş ;ancak ülkemiz insanlarının sizin kıymetinizi bilemediği kanaatindeyim Hocam siz bildiğiniz istikamette yürümeye devam edin sevenleriniz de çok ve sizi zevkle,severek takip ediyoruz.ALLAH sağlıklı uzun ömür versin. Tefsirinizin yayımlanmasını merak ve sabırla bekliyoruz.
Hoca inslh tekrar ulkemize donup kaldigin yerden devam edersinsin gerci vidiolarinin hayli izleniyor ne varsa memleketimizde srn yine hemen hayirlisi ile gel.
Bilmeden tanımadan güvenemeSiniz. Bilgiyi /ilmi nasıl olur da imandan, güvenden ayrı tutabiliriz. Tanımadığınız, hakkında Bilgi sahibi olmadığınız herhangi bir kimseyi ne sevebilir ne güvenebilirsiniz
Hocam Allah sizlere uzun ömürler vere, bunlarda geçecek Allah'ın izniyle. Sizinde dediğiniz gibi, herkes bir r rütbe peşinde makam peşinde oldukları için şu anki düzeni, şuan ki vurdum duymazligi, şuanki dünyaya sigmamayi yaşıyoruz, yaşıyorlar. Bunuda son yirmi yıl içinde bu parti ile yaşandı yaşanıyor. Eşeğini köprüden gecirene kadar dayı diyorlar geçirdikten sonrası, saldım çayıra mevlam kayira. Yolunuz açık ömrünüz uzun olsun, h vatanımız hem insanımız sizin gibilere ihtiyacı var.
Sayın hocam Allah tan ümit kesilmez. Bu millet feraset sahibidir. İnşallah sende görürsün. Gelecek nesli inşallah daha parlak günler bekliyor. Seni seviyorum unutmalı yanlız değilsiniz. Saygılarımı sunuyorum.
@@eto_2905 Duygularımızla bir yaratacı olduğuna iman etsek ve insanlığın evrensel değerlerini yaratılmamızın asıl sebebi olarak düşünüp iyi ahlaklı merhametli bir insan olarak ölsek ve duygularımız yasarken bizi yanıltı ise öldüğümüzde ne kaybetmiş oluruz?
Saygı değer hocam. Gönül yorgunluğunuz ve Almanya yolculuğunuz Garip Neşet Ertaş ustaya benziyor. "Nerde ne arıyon divane gönlüm" misali ruhumuzu dinlendirmek için Garip ustayı dinlemenizi rica ediyorum. Sizinle iletişim kurmak gönül muhabbeti için görüşmek istiyorum. Selamlar...
Hocam hislerime tercüman oluyorsunuz teşekkür ederim daha çok dinlemek isterim keşke bu düşünceleri ülkemizde rahata konuşabilmek imkanı olsa iktidar bizim kadrodarın elinde olmasına rağmen saygılar
Hocam cok selamlar. Mumkunse birgunde Hallac-i Mansur ile ilgili bir video yaparmisiniz. Turk Islam dünyasinda bu kadar önemli bir sahsiyetin cok geri plana itildigini ve insanlarimizin cogunun haberi olmadigini düsünüyorum. Kendinizce sizde dusuncelerinizi ve bilgilerinizi paylasirsaniz cok sevinirim. Saygilar..
Bir taraftan da Hallac-ı Mansur ilgisini kendisinin gerçekten tanınmamasına bağlıyorum.Nacizane mutasavvıf şairlerin şiirlerini Hallac-ı Mansur bahsinde taramanızı ve Hurufilik,Karmatiler gibi akımlarla ilişkisine bakmanızı tavsiye ederim.
Hakikati arayisiniza hayranim. Gönlünüz her zaman özgür ve temiz kalsın. Cahil insanlar sizi kirletımıyecekler ! Yaşaşın böyle yalnız kalmayı gözü alamlara
@@muratcevik9465 gerçekten, hocanın ne demek istediğini baya düşündüm. Makaleler yazmış, editlemiş, yayınlar yapmış bir hocanın bu kadar bozuk yazmasını anlamlandıramadım.
@@samoz7496 Sende Kendini Böyle avutmaya devam et, Belki bir Profesörde hata yakaladığını düşünüp Basarisizliklarinı Telafi ediyorsundur, Bunu Doktoruna bir Sor ☺️
toplumumuz için duyduğunuz umutsuzluk hissi üzücü çünkü aynı duyguları hissedip dillendirmekten kaçıyoruz, gerçek acıtıyor, rahmetli Yaşar Nuri hoca ""bu toplum kötülüğü seçti artık tufanı bekleyin" demişti 🙁
Hocam hislerime tercüman oldunuz,biz enerjimizi içeride tüketiyoruz,devlet politikamız yok,her gelen istediği gibi idare ediyor,bu Türkiye’den bir cacık olmaz hiç umudum yok,biz böyle tökezleyerek gideriz,selamlar sevgiler
Artık düzgün , insan olmaya yakışır hayatlar görmek istiyoruz. Sadece söylem olup söylemler yaşantıda olmayınca kimse dinlemek istemiyor. Herkeste bir din yorgunluğu var...
Siz bunu herkesten birer birer sordunuz di mi? Allah, müslüman(hrıstiyan, ateist, deist, agnostik) adı altına, münafıklıkla ömrünü tüketen münafıklar için Nisa:145 ayetini Gerçekleştirsin.
Bıktık ve usandık din siyasetçilerinden ve din bezirganlarından. En sevmediğim grup şuan din siyaseti yapanlar ile hacı, hoca, tarikat ve cemaat gruplarıdır.
Hocam vaktiniz olur da aklımı kurcalayan şu sorularıma cevap sadedinde bir şeyler yazarsanız gerçekten çok memnun olurum: 17.54'ten sonra imanın duygusal refleks olduğunu söylüyorsunuz. 1- Fakat kitab-ı celil'de "Allah'tan hakkıyla alimler korkar" diyor. Bunu nasıl anlamamız lazım? 2- İnanmanın/güvenmenin nesnel/kişiden kişiye göre değişmeyen bir ölçütü yoksa inanmayanlara/ateistlere Allah niçin azap ediyor? Bir dini aktaranlara ya da peygamberliğini iddia edene yeteri kadar güvenemedim dese Allah ona neden cehennemde yanacağını açıklamak için ne der? Bir süredir bu sorular üzerine düşünmeye çalışıyorum ve bana imanın duygusal olmanın ötesinde ödül ya da cezayı anlamlı kılacak nesnel gerekçelerinin bulunması gerekiyor gibi geliyor.
Hocam burayı okumuyorsunuz sanırım ancak belki aracı olan arkadaş iletir. Acaba tefsir kitabı için bir tahmini tarih var mı? Merakla heyecanla bekliyoruz. Boğucu istanbuldan selamlar, sevgiler.
Iyi gunler hocam, Allah sizdən razı olsun! Hocam bilirəm bu aralar işləriniz çoxdur, ancaq mən Almaniyaya gəlirəm Master üçün və sizin məsləhətinizə ehtiyacım var. Mümkünsə sizinlə irtibat qura biləcəyim bir adres verə bilərsizmi?
Hocam siz mehmet ve Cemil hoca gibi birkaç hoca alim ilim adamı olmasa masal dinlemekten ilkokul çocuğu gibi davranilmaktan bıktığım için camiye gidesim gelmiyor inanın
Sadece Süleyman Ateş hocanın çok eser yazdığını söylediniz, Yaşar Nuri Öztürk için ne düşünüyorsunuz, sanırım en çok eser onda. Ayrıca çağımızda ilk bozuk düzene baş kaldıran kişidir
Hocam çok dindar bir kaç arkadaşım şaşırarak gördüm ki ate oldular, bazıları Tengriciliğe döndüler, birçokları da deist oldular, ben tasavvufu bile derinliğe öğrenmiş olduğum halde 60ımdan sonra deizm de karar kıldım. Artık tanrı, allah ne dersek diyelim tek ve yüce yaradıcı ile arama hiç kimseyi koymuyorum. Zaten "O" da "ben size şah damarınızdan da yakınım" dememişmiydi, eh araya girerek bu işten geçinenlerin hiç birine gerek de yok demek ki...
Araya kimseyi sokmayanlara bakıyorum. O kadar araya mesafe koyuyorlar ki, o ilah tanrı ne dersek diyelim Alibeyköy sporun sol açığından daha fazla bir öneme haiz olmuyor bu tiplerde.
@@randomhuman5525 Konuştuğumuz mesele zarar vs değil, işin fikri altyapısı ile ilgili. Ayrıca şu veya bu şekilde aracı meselesi hep var olacak ve bu normal. Tıpkı Mustafa Özturk'ün (niyeti o olmasa da, gerçi artık bundan da fazla emin değilim) insanların deizm'e yönelmesine vesile ve aracı olduğu gibi
@@tarkdagl6069 Taliban zihniyetli olacaklarına deist olmaları daha iyidir. İslamın bu güne kadar nasıl geldiğini hepimiz biliyoruz. Bu saatten sonra değişeceği de yok. Bari biz ülke olarak kendinizi kurtaralım. Araplar farslar urdular peştunlar da kendi taliban zihniyetleri ile mutlu mesut yaşasınlar.
sayın hocam bu denemeyi sizin için yazdım. Umarım faydalı olur. Saygılarımla İMAN KELİMESİ / KAVRAMI ÜZERİNE ÇALIŞMA İman kelime, kelimenin kökü olarak ilgili konuda çalışanlar tarafından “güvenlik” olarak tanımlanıyor. İlahiyat camiası olayı söyle kabullenmiş. Ama benim anladığım ise “iman ait olmaktır.” Ait olmayı rast gele bir süreçte bulmadım. Uzun araştırmalar sonucu ortaya çıktı. Çünkü iman kelimesinin en doğru zeminini ait olmak karşılıyordu. Bir video vesile ile konuyu tartıştık. Anlaşılan o ki herkes kendi kabulünde kaldı. Ancak bir filmde geçen ilgili bir cümle benim aradığım kavramı çok güzel bir şekilde açıkladı. Sahnede topluluk olmak gereken bir bölüm var ve biri tereddüt ediyor. Onu ikna etmek için kullanılan söz şu: Bir topluluğa güvendiğin için girmezsin. Yaslanacak biri olmak zorunda. Onun için girersin Tam aradığım konu. O topluluk geçmiş zamanların kavmiyetçilik anlayışıyla o kadar örtüşüyor ki! Bizler şu anda o kadar derin kavmiyetçilik bağlarına sahip değiliz. Olmamızı gerektirecek şartlar yok. Elbette kelimeyi o zaman sadece kuru bir güvenlik ile tanımlayabiliriz. Eskilerde kavmi, kişinin ve ailesinin soyunun, mülkünün doğrudan güvenliği demekti. Hatta konuyla ilgili çok önceden çok eşle evliliğin gerekçesinde de bu bağı öne sürmüştüm. Kadının kocası ölürse karısı ve çocukları diğer kavim adamlarında açık hedef olur. Onu kaçırıp köle yaparlar. Bir mühlet sonra kavmin kendisi de yok olur. Ama kavimden birileri ona sahip çıkarsa, kendi güvenliklerine sahip çıkmış olur. Çünkü çocuklar ve kadın sonunda kavmin birer üyesidir. Kadını alır kendi karısı yapar. Kız çocukları varsa başkasıyla evlendirir. Veya kadını başkası kız çocuğunu yaşına çok da önem vermeden kendisi alır. Yalnız dikkat edin. Evlenmesi demek, o çocuğun güvenliği demektir. Erken yaşta evliliği sadece sapık emelleri olarak anlamaya gerek yok. Ergenliğe girince birleşmek isterse birleşir. (Mesela Osmanlıda durum bu) Hemen sadece çocukların yaşı üzerinden yapılan algılar, yapan kişinin öncelikle sapık anlayışından kaynaklanır. En azından peygamber zamanında kavmiyetçiliğin ne kadar önemli olduğu biliniyor. Sadece Arap toplumu için değil bütün toplumlarda durum zorunlu olarak bu. Bireyin yaşaması kavminin yaşaması ile paralel gidiyor. Orada ki bireyler birbirleri sevmek zorunda değiller. Ama kesinlikle korumak zorundalar. Onların varlıklarıyla ilgili çıkarlarını da korumak zorundalar. Mesela birinin hurmaları toplanacaksa birlikte toplar. Birlikte düğün dernek yaparlar. Ama sevmek zorun değiller. İşte birbirini sevmek konusunda ki hadis tam bu noktaya temas eder. Çünkü İslam, kendini tek bir kavim olarak görüyor. Çok farklı kavimleri kendi potasında eritmenin en sağlam yolu sevgidir. Sadece sevginin geçmiş kavmiyetçilik bağlarını kırıp yeni bir anlayış inşa etme gücü başka hiç bir kelimede yoktur. İman o topluma ait olmak demektir. Güvenebilirsin. Çünkü arkanda duracaklar. Ama güven toplumu olmak gibi bir zorunluluk yok. Zorunluluk aynı çatı altında bulunma zorunluluğudur. Peki güvenlik kelimesi bağımsız olarak nerede duruyor? Müslüman kelimesinde. Bir bebeğin annesi olan bağlılığı veya aile içindeki bağlılık, fedakarlık güveni açıklayacak iyi bir örnektir. Çünkü sevgi, saygı, fedakarlık, bir aradalık hepsi güven unsurlarını oluşturur. Genel olarak bakıldığında kötülüğün kol gezdiği o çağlarda, Müslüman demek bir kimlik unsuru değil, öncelikle “benden zarar gelmez” unsurudur. Kimlik bu anlayış üzerine kurulur. Mümin olmak, zarar gelmeyeceği kesin, üstüne bir de faydalı olan anlamındadır. Kendine, çevresine, kavmine. Faydalı olmayı artık çok kişi ile artık organize bir şekilde yapıyorsa (şart olmamakla birlikte periyodik zamanlar ve başvurulara cevap verme) bu yapılan salih ameldir. Kelimelerin zeminin bulduğunuzda onun ne anlama geldiğine ilişkin daha net tanıma sahip olursunuz. Konuyla ilgili bir başka örnek vereceğim. Çok tartışılan bir olay. Medine'ye gelen göçerlerden biri, Medineli Müslüman tarafından eşlerimden birini seç, boşayacağım ve sen onu alacaksın olayı. Herkes olaya sadece nikah veya namus üzerinden bakıyor. Ama olay güvenlik meselesi. Adam kavminden birini korumuş. İslam'ı kendi kavmi kabul etmiş (yukarıdaki hadisi hatırlayın) aynı koruma şemsiyesine o yeni geleni de katıyor. Korunacak olan bir çok kadın var. Birini de sen koru deniliyor. Gayet normal değil mi? Eminim aynı uygulama Türk toplumunda da vardır. Ölen adamın eşleri veya kız çocukları kendi başlarına mı duruyor sanıyorsunuz? Veya bunu yapabilen kadınların oranı nedir? Ha başlarında erkek evlat varsa tamam da yoksa ne olacak? Kim ne kadar bakar o kadınlara? Çok değil, dedelerinizin veya onların baba veya annelerinin hayatlarına bir baksınlar. Savaş yıllarında ölen kocalar, onların evlatları ne oldu? Çevremde bir kaç örnek hatırlıyorum. Hepsi başka kocaya gitti. Kızlar erkenden evlendirildi. Sadece gelenek değil, evde köyde kıtlık var. Bir çocuk başkasından rızkını bulsun meselesi. Sosyal şartlar, hayatta kalmayı zorlaştıran duruma göre değişir veya oluşur. Ne o şartlar ne de etkileri de hemen öyle gitmez. Onun için geçmişe ait bir değerlendirme yaparken (hatta günümüze ait) güvenlik parametresini ve hayatın o anki var olabilme, hayatta kalabilme zeminini atlamayın. Herhangi bir geleneği incelerken o geleneğin doğuş sebebini mutlaka tespit etmelisiniz. Yoksa sadece uygulamaya göre bakarsanız sebep ortadan kalkmış olabilir. Ama uygulama hemen ortadan kalkmaz. Çünkü zararı olan bir uygulama değil, üstelik geçmişle olan bağı koruyor. Bir tür kimlik işareti gibi düşünebilirsiniz. Literal anlamda iman etrafı dikenli çalılarla çevrili alan gibi tanımlanıyor. Güvenliği işte tanım üzerine kelime anlamına yorumluyorlar. Ama bu ifadenin sosyolojik kökeni kavmin korunmasıdır. Kötü niyetli olanlara karşı dikenli çalı benzetmesi, mızrak, ok vb. savunmadır. Kötü niyet yoksa dikenli olmanın anlamı da yoktur. Dikenlerin koruduğu alan kavimdir. Büyük bir ihtimal sadece o kavme ait olanların yaşadığı alandır. Ayetlerde kavmiyetçilik eleştirilir. Hatta mezardaki ölülerin bile sayılması örnek verilir. Ama kavimlerin bu davranışının altındaki sebep, biz daha önceden kendimizi başarı ile savunduk, ölürüz hala savunuruz anlamına geldiğini kişi göremezse sadece kavmiyetçiliğe takılırsa yanlış yorumlar yapar. Kuranın eleştirmesi, kendisinin de bir tür kavim iddiasından kaynaklanır. Büyük bir iddia olduğu için ona tabi olacakların geçmiş bütün sorunlarının anlamsız olduğunu ifade eder.
Kadin birilerinin alıp birilerine sunacagi bir mal degildir, hangi devirde olursa olsun bir insandir, Allah neden insani serefli bir mahluk olarak yarattik diyor, eger senin esin seni alip baskasina verebiliyorsa burda bir seref yoktur kölelik vardır.hani islam kölelegi cariyeligi kaldirmis insani hürriyetine kavusturmustu, insanin rızasi olmadan baskasina nasıl verilebilir? Nasıl kücücük bir kız cocugu güvenlik gerekcesi ile yasli adamla evlendirilir? Güvenlik ve kabile imtiyazi gerekiyorsa bu kisiler bizdendir, kılına zarar gelmesin diyerek kollamak yeterli.. nitekim cölde kalan yabancı bir adamda bazi kabilelerin ismini vererek kalpazanlardan geciyormus o dönemde zaten kadınlar o dönemde tehlike içeren yolculuklarda bulunmuyordu, söylediginiz seyler o zamanda yasanmista olsa hala bugün o yasantı tarzlarini savunup o ilkelligi din adına yasatmak isteyen hurafeci zihniyetlerle dolu..kim kadına zulüm üzerinden bir din kurduysa basarıya ulasmadı nitekim dünyadaki islam milletinin perisanligi ortada..herkes icin ayni adaleti tasimayan şeye din denmez..
@@maviisk9176 Hitabın kime bilmiyorum ama bugünün insan hakları anlayışı ile geçmişe bakamazsın. Geçmişte gerçek anlamda üretim kıtlığından kaynaklanan bir yokluk var. İnsanlar beslenme garantisi için kendileri seve seve köle oluyor. Bu durumda onlara köleliği kaldırdım diyemezsin.
O tamamen sizin hezeyanıniz, her zaman insan olan insandı binlerce peygamber ve onlara inanan onurlu insan gecti bu dünyadan, kimse karısını satmadı,insan olanlar her zaman insan gibi davrandı, sizin anlattiklariniz ilkellik ve zulümle es degerdedir ki peygamberler zalimlere karsi mazlumlarin haklarini korumak icin mücadele ettiler.
Mustafa Hocam sizinle aynı kuşaktan bir insan olarak belki gün yüzü göremedik ama siz gibi vicdanlı bir güzel insanın dürüstlüğünü, hakikatin sesini duyduk gördük . Bu da bir umuttur bunca yalanın ve karanlığın içinde. İyi ki varolmuşsunuz iyi ki . Sağlıklı esenlikle ömürler diliyorum . 🙏
Samimiyetinize hayranım. Teşekkür ediyorum bende yarattığınız kırılmalar için. Taş, her seferinde düşüyor sırtımdan. Her seferinde keyifle baştan başlıyorum. Saygılar...
Çok iman kurtardınız hocam, biliyorum böyle bir amacınız yoktu, ama bakış açınız ve yorumlarınız birçok yaraya derman oldu. Allah sizden razı olsun.
Sağlığınıza rağmen halen ışığınızı saçıyor olmanız halka hizmet hakka hizmet etmeniz takdire şayan .Bizim nesil teşekkürü borç biliriz .Çoook Saygılar.
İslam'ı sivilde yaşayan 22 yaşında bir gencim. Beni hizada tutan, nasihatlerini dinlediğim bir insandır Mustafa Öztürk. O beni tanımaz ama hocam olur. Var olun Mustafa hocam 🙏
İslamı sivilde yaşamak ne demek?
@@Temur_1923 Mustafa Bey'in tabiridir ve çok da hoşuma gider. Başkasının nasıl yaşadığına karışmadan, ahlakçılık yapmaksızın, siyasi bir söyleve dönüştürmeksizin, kimseye şahsi doğruları dayatmaksızın ve "Allah böyle söyledi." Diyerek Allah'ın ağzından konuşmaksızın; sükun içinde ve huzurla.
Bence en fazla 25i görürsün sonrası malum kaçarın yok😁😁😁
Ee yavaş yavaş deistliğe geçme zamanın gelmiş de geçiyor dostum senin.
@@Megistas Alttaki yorumlara bakın. Katı islamcılardan farksız kalıplaşmış bir algıları var. Ben ateist bir ailede büyüdüm. Müslüman oldum. Bu arkadaş gibi bir müslümanlık yaşıyorum. Ne kadar ironik. Gerçekten bu ülkeden umudu kesin kesmek lazım.
Sisyphos deyince...Felsefe sohbetleri de gelirse keyifle dinleriz hocam, selamlar sevgiler 🤍
Hocam çok güzel özetlemişsiniz. Kendimi çok fazla maruz kalmış ve kesin olarak bir din(dili) yorgunu hissediyorum. Doğrudan kimseyi suçlayamam çünkü bu alana hep ben koştum. Dergi, gazete ve medya vb her türüne doydum.
Gazetecileri , siyasileri, din adamlarını, ilahiyatçı ve akademisyenleri bu kadar güzel izah edilebilir. Teşekkür ederim hocam.
İyi ki varsınız hocam, her şey dilediğiniz gibi olsun. Sizi çoooook seviyoruz
Doğanın içinde doğal sohbet..güzel bir sohbet .Allah razı olsun hocamızdan ve tüm emeği gecenlerden inşallah.. Allah yar ve yardımcınız olsun. Rabbim hayırlı çalışmalar hayırlı hizmetler nasip etsin inşallah
Saygı duyduğum, bilgisine, birikimine, kültürüne, dürüstlüğüne hayran olduğum insan... Sevgi ve saygıyla...
fikirleriniz , yorumlariniz beni cok aytinlatiyor ve cekimlerin doga icinde yapilmasida bir sukunet katmis. emeginize yureginize saglik hocam
insan değirmeni olan ülkemizde , maalesef sizi buruk bir mutlulukla izliyoruz hocam.Değerli insanların bir gün değerinin anlaşılacağı günleri umut ederek.
10 seferdir videodan çıkmak istiyorum sonra ekranı tekrar büyütüp devam ediyorum tamamiyle bilgi birikim ve akıl veriyor . ve farklı bakış açısı uyandırıyor
Umrunuz uzun ,muhabbetiniz boyle aydinlik ve bol olsun. Sizin vidyolariniz büyük bir zekle dinliyorum.Emeginize,yureginize saglik , sagilarimi sunuyorum.
Hocam inşallah orada kalırsınız ve hayatınıza yeni güzellik ve mutluluklar katarsınız
rastgele denk geldiğim duygu ve düşünceleriyle beni aydınlatan hocama bu sıcak muhabbeti için teşekkür ederim sag olun var olun..
Hocam adamsın ya vallahi, seni üzenlerin yatacak yeri yok
Tesbitler güzel anlatım güzel inşallah ömrünüz de güzel olsun teşekkür ederim
Katıldığım çok önemli tespitler ya da acı gerçekler.. belki gençler örnek alır...şairin dediği gibi: "çiçek gibi insanların kalbini kırdınız bahçeleriniz bahar görmesin"..temenni ederim kalıcı "hoş bir seda" bırakırsınız..selamlar
Ne kadar güzel bir dizeymiş.
Kuran gibi büyük kitabı ortaçağa hapseden bir anlayış çok geridir..
Allah'ın kelamı, muhammedin orta çağ felsefesine döndü..
Yazık değil mi kitabımıza..!
Dinimiz yüksek ve çağlar üstüdür..
Bu çok bilmiş , iki de bir zıhar ayetini gündem yapıyor..
Kuran, zıhar hükmü getirmedi..Örf gibi uygulamaların nasıl yönetileceğini bize öğretti.
Toplumların örfleri 3 şekilde yönetilir:
1 zulüm içeriyorsa ilğa edilir..
2 düzeltilmesi gereken yer varsa tashih edilir..
3 problem yoksa ibka edilir..
Bu çok bilmiş hoca , alim değil..fakih değil.. oryantalist zihniyetin sesi olmuş..
Yolunuz açık olsun Allah kolaylık versin bekliyoruz tefsirinizi
mustafa hocam..döktürmüssünüz gene ..helaliniz var..bugün size itiraza mecal birakmamissiniz..selamlar..
İyi ki varsınız güzel hocam,her şey dilediğiniz gibi olsun.Sizi çok seviyoruz !
Mustafa Hoca belli ki uzun zaman önce bir aydınlanma yolculuğuna çıkmış. İyiki de öyle yapmış. Bu kadar birikimli bir insanın bile özgürlüğe hasret kalması çok manidar. Dücane Cündioğlu da benzer bir süreci yaşıyor. Nasıl bir iklimde doğmuşsak. Gelecek için daha da umutlanıyorum.
Helal sana Mehmet Hocam. Milletin bir şey gördüğüne inanmıyorum, sözünüz kesinlikle doğrudur, sonuna kadar katılıyorum.
Sustuklarımı duyan bir Allahın kulu yok sanırdım....Yanılmışım....Ömrüne bereket olsun üstadım....
Hocam sizi ve Gazi Özdemir hocayı ilgiyle takip ediyorum..İlminizle aydın görüşlerinizle bizleri aydınlatıyorsunuz ..Allah razı olsun
Mustafa hocam gerçekten akil küpüsünüz,çok orjinal sözleriniz var.Yaratıcılık konusunda kimse sizinle yarışamaz.
Allah da iyi yaratıyormuş!
Allah azminizi, sabrınızı, artırsın . Yolunuz açık olsun hocam .
Stüdyo ortamındaki soru cevap formatlı proğramlarla kıyas dahi edilemeyecek kadar samimi, keyfli ve akıcı olmuş hocam bence bu formatı arada bir tekrarlayabilirsiniz👍
Ne yazık ki yurdumuzda çok az yetişen modern din insanlarından kültürü akılcı düşüncesiyle çok taktir ettiğim Aydın kişi Mustafa hocam sağlıklı uzun ömürünüz olsun.
Bu toplumun size çok ihtiyacı var. Eminim benim gibi çok insanda bilginiz birikiminiz etkili oluyor. Selamlar hocam
Bu hocayı beğenmeyenlere söylüyorum, dedikleri yanlış ise İslam alemine bakın, dedikleri doğru olduğu için de İslam alemine bakın. Anlayana yeter.
iyi yarenlikler hocam..
Mustafa'ya güveniyorum :) Allah iyilikler versin inşallah hocam.
Aynen hocam. Tüm kalbimle dediklerine katılıyorum ve destekliyorum. Allah güç versin.
Adam gibi Adam Mustafa Ozturk, Hocam seviliyorsun..
Çok güzel bir sohbet olmuş. Zaten Mustafa hocanın olduğu bir yerde vasat bir sohbet olmaz.
Aynen öyle çok güzel olmuş
Allah size uzun ömürler versin Mustafa hocam, ülkenin tomografisini çekmişsiniz.
11 yil almanyada yasadim...cennet gibi havasi da oyle ama istanbula gidince gonlum bir huzur doluyor..herhaliyle bu sehri istanbulki beytini soylettirir..
50 sene önceki İstanbul olsaydı bende huzur duyardım.
Lakin Beyoğlu'ndan tutun Sultan Ahmet'e Fatih'e ve adalara giderken bırakın huzur duymayı kalabalıkların arasında ezilmemek sadece dua ediyorum..
Bu benim görüşüm...
Sizin görüşünüze de saygı duyuyorum..
Hocam dilinize sağlık çok güzel anlatmışsınız günümüzü ve yarınımızı, yorumları okurken birçok rövanş isteyen arkadaş görünce umutsuzluğum biraz daha arttı, biz böyle geldik böyle gideceğiz sanırsam
Mustafa hocam nasilsin ben Azrbaycandan sizi cokca dinleyen biriyim ne olduqumu itirmisem deyistmi olmusam ya ne olduqumu tam olarak bilemiyorum.😃
Ozellikle son o,soylediyiniz soze bayildim artik tarafinizi secin ateistmi ya ne olduqunu belirle bu soze cok hosum geldi.
Soyledikleriniz cok onemli ve coqu bence doqru.
Cok tesekkur ediyorum cok muhtesemsiz saqlikli huzurlu yillar sayqi ve hurmetlerimi bildiriyorum.👍👏👏
Teşekkürler hocam. Zevkle izledik
harika tespitler, tekrar dinledim.
Hocam iyi ki varsınız, Allah sizden razı olsun.
Mustafa hocam ALLAH size her konuda ama en çok da din konusunda büyük yetenek vermiş ;ancak ülkemiz insanlarının sizin kıymetinizi bilemediği kanaatindeyim Hocam siz bildiğiniz istikamette yürümeye devam edin sevenleriniz de çok ve sizi zevkle,severek takip ediyoruz.ALLAH sağlıklı uzun ömür versin. Tefsirinizin yayımlanmasını merak ve sabırla bekliyoruz.
Hoca inslh tekrar ulkemize donup kaldigin yerden devam edersinsin gerci vidiolarinin hayli izleniyor ne varsa memleketimizde srn yine hemen hayirlisi ile gel.
Bilmeden tanımadan güvenemeSiniz. Bilgiyi /ilmi nasıl olur da imandan, güvenden ayrı tutabiliriz. Tanımadığınız, hakkında Bilgi sahibi olmadığınız herhangi bir kimseyi ne sevebilir ne güvenebilirsiniz
Tefsirinizi dört gözle bekliyorum
Hocam Allah sizlere uzun ömürler vere, bunlarda geçecek Allah'ın izniyle. Sizinde dediğiniz gibi, herkes bir r rütbe peşinde makam peşinde oldukları için şu anki düzeni, şuan ki vurdum duymazligi, şuanki dünyaya sigmamayi yaşıyoruz, yaşıyorlar. Bunuda son yirmi yıl içinde bu parti ile yaşandı yaşanıyor. Eşeğini köprüden gecirene kadar dayı diyorlar geçirdikten sonrası, saldım çayıra mevlam kayira. Yolunuz açık ömrünüz uzun olsun, h vatanımız hem insanımız sizin gibilere ihtiyacı var.
Mustafa hocayla komşu olmak isterdim
Çok şükür böyle insanlarda var.
Sayın hocam Allah tan ümit kesilmez. Bu millet feraset sahibidir. İnşallah sende görürsün. Gelecek nesli inşallah daha parlak günler bekliyor. Seni seviyorum unutmalı yanlız değilsiniz. Saygılarımı sunuyorum.
"Güvenmek ve dolayısıyla iman bilginin değil duygunun konusudur"
Aynen öyle kardeşim
ve duygularımız da bizleri yanıltabilir.
@@eto_2905 Duygularımızla bir yaratacı olduğuna iman etsek ve insanlığın evrensel değerlerini yaratılmamızın asıl sebebi olarak düşünüp iyi ahlaklı merhametli bir insan olarak ölsek ve duygularımız yasarken bizi yanıltı ise öldüğümüzde ne kaybetmiş oluruz?
@@adler_64
Kendimizi kandırmış oluruz.
@@adler_64 Ayrıca iyi ahlaklı ve merhametli bir insan olmak için illa da inanmak gerekmiyor.
Hocam mükemmelsiniz sizi seviyoruz.
😁😀 Bitiş çok güzeldi. Öztürk: Amin amin tarafını seç ateist olacaksan ol.☺
ALLAH RAZI OLSUN HOCAM AĞZINA YÜREĞİNE SAĞLIK
Saygı değer hocam. Gönül yorgunluğunuz ve Almanya yolculuğunuz Garip Neşet Ertaş ustaya benziyor. "Nerde ne arıyon divane gönlüm" misali ruhumuzu dinlendirmek için Garip ustayı dinlemenizi rica ediyorum. Sizinle iletişim kurmak gönül muhabbeti için görüşmek istiyorum. Selamlar...
Dinleyebilmek için bütün işitme yetilerimi kullanıyorum. Sesi duyabilmek için.
Dinin duygusal bir mesele olması önemli bir tespit. Ve bence sapına kadar da doğru bir tespit.
Aynen kardeşim
Evet duygunu kaybettiğin anda hak, put oluyor.
Hocam hislerime tercüman oluyorsunuz teşekkür ederim daha çok dinlemek isterim keşke bu düşünceleri ülkemizde rahata konuşabilmek imkanı olsa iktidar bizim kadrodarın elinde olmasına rağmen saygılar
Sağolun hocam.varolun
Dücane Cündioğlu ile de bir söyleşi bekleriz hocam
İhtiyaca binaen Hz.Hatice vefaat edince Ahzap 50,51 gibi ayetleri indiren Allah Ihtiyaca binaen yeni bir din anlayışına da karşi olmayacaktır.
8.50 de anlatılanları hepsi Özal döneminde basladı bana gore sizi kesfettiğim için mutluyum teşekkürler sayınız artsın hocam
Hocam cok selamlar. Mumkunse birgunde Hallac-i Mansur ile ilgili bir video yaparmisiniz. Turk Islam dünyasinda bu kadar önemli bir sahsiyetin cok geri plana itildigini ve insanlarimizin cogunun haberi olmadigini düsünüyorum. Kendinizce sizde dusuncelerinizi ve bilgilerinizi paylasirsaniz cok sevinirim. Saygilar..
Hocam bende katılıyorum bu ricaya. Lütfen sizde bu önemli tespite bir katkı sunun.
Bir taraftan da Hallac-ı Mansur ilgisini kendisinin gerçekten tanınmamasına bağlıyorum.Nacizane mutasavvıf şairlerin şiirlerini Hallac-ı Mansur bahsinde taramanızı ve Hurufilik,Karmatiler gibi akımlarla ilişkisine bakmanızı tavsiye ederim.
Mustafa hoca gercekten zeki bir insan bu cok belli, neden hâlâ müslüman onu da bi anlasam :)
selamlar sevgiler güzel hocam. duygularımıza tercümansınız
Muhabbet, Yaralarıma Merhem Gibi!!
Umudunuz kaybolmasın bizim gibiler geminin son mürattabatı sağlık huzur diliyorum..
Hakikati arayisiniza hayranim. Gönlünüz her zaman özgür ve temiz kalsın. Cahil insanlar sizi kirletımıyecekler ! Yaşaşın böyle yalnız kalmayı gözü alamlara
Dindar olmak erdemli olmak anlamına gelmediği müddetle hiçbir anlamı yok
Gerçekten prof musunuz? İmla dersi almanız lazım. Ne dediğiniz anlaşılmıyor.
Sorun da bu.kendini erdemli sanmak.
@@samoz7496 Seninde Nezaket dersi alman lazım.
@@muratcevik9465 gerçekten, hocanın ne demek istediğini baya düşündüm. Makaleler yazmış, editlemiş, yayınlar yapmış bir hocanın bu kadar bozuk yazmasını anlamlandıramadım.
@@samoz7496 Sende Kendini Böyle avutmaya devam et, Belki bir Profesörde hata yakaladığını düşünüp Basarisizliklarinı Telafi ediyorsundur, Bunu Doktoruna bir Sor ☺️
toplumumuz için duyduğunuz umutsuzluk hissi üzücü çünkü aynı duyguları hissedip dillendirmekten kaçıyoruz, gerçek acıtıyor, rahmetli Yaşar Nuri hoca ""bu toplum kötülüğü seçti artık tufanı bekleyin" demişti 🙁
İman duygu ile olur, Akıl ile sürdürülür
çok güzel çok veciz bir ifade
Adamın dibisin hocam
Hocam hislerime tercüman oldunuz,biz enerjimizi içeride tüketiyoruz,devlet politikamız yok,her gelen istediği gibi idare ediyor,bu Türkiye’den bir cacık olmaz hiç umudum yok,biz böyle tökezleyerek gideriz,selamlar sevgiler
Teşekkürler.
Hocam merak etmeyin din algısı tamamen değişecek vakti geldi. Söyledikleriniz hakikat bilgileri çok güzel. Katkılarınız için twşekkürler
Hocam, izahlarınızda akademik konuşma kalıbınızdan çıkamaz mısınız? Takipte ve anlamada zorlanıyoruz.
Artık düzgün , insan olmaya yakışır hayatlar görmek istiyoruz. Sadece söylem olup söylemler yaşantıda olmayınca kimse dinlemek istemiyor. Herkeste bir din yorgunluğu var...
Siz bunu herkesten birer birer sordunuz di mi?
Allah, müslüman(hrıstiyan, ateist, deist, agnostik) adı altına, münafıklıkla ömrünü tüketen münafıklar için Nisa:145 ayetini Gerçekleştirsin.
Bıktık ve usandık din siyasetçilerinden ve din bezirganlarından. En sevmediğim grup şuan din siyaseti yapanlar ile hacı, hoca, tarikat ve cemaat gruplarıdır.
Dinden çıktım tengrici oldum, ohh bee dünya varmış, artık kim ne anlatırsa anlatsın, inanmıyorum ki🤗
Hocam Allah bile iki yakasını bir araya getirmemiş bu şehrin. Çile hane gibi bir yer. Saygılar iyi akşamlar.
Hocam vaktiniz olur da aklımı kurcalayan şu sorularıma cevap sadedinde bir şeyler yazarsanız gerçekten çok memnun olurum: 17.54'ten sonra imanın duygusal refleks olduğunu söylüyorsunuz. 1- Fakat kitab-ı celil'de "Allah'tan hakkıyla alimler korkar" diyor. Bunu nasıl anlamamız lazım? 2- İnanmanın/güvenmenin nesnel/kişiden kişiye göre değişmeyen bir ölçütü yoksa inanmayanlara/ateistlere Allah niçin azap ediyor? Bir dini aktaranlara ya da peygamberliğini iddia edene yeteri kadar güvenemedim dese Allah ona neden cehennemde yanacağını açıklamak için ne der? Bir süredir bu sorular üzerine düşünmeye çalışıyorum ve bana imanın duygusal olmanın ötesinde ödül ya da cezayı anlamlı kılacak nesnel gerekçelerinin bulunması gerekiyor gibi geliyor.
Hay masallah barekallah
Hocam münihe de bekleriz. selam olsun..
28.05 deki söz herseyin özetin. Hocam da bunu tasdikledi ancak konuşmak istemedi..
Özgün bir hoca insan..
Tefsiriniz ne zaman çıkacak hocam?
Hocam burayı okumuyorsunuz sanırım ancak belki aracı olan arkadaş iletir. Acaba tefsir kitabı için bir tahmini tarih var mı? Merakla heyecanla bekliyoruz. Boğucu istanbuldan selamlar, sevgiler.
Hallacı mansurlar. Yunus emrelerde yanlızdı sonra anladılar. Sevgiler
Iyi gunler hocam, Allah sizdən razı olsun! Hocam bilirəm bu aralar işləriniz çoxdur, ancaq mən Almaniyaya gəlirəm Master üçün və sizin məsləhətinizə ehtiyacım var. Mümkünsə sizinlə irtibat qura biləcəyim bir adres verə bilərsizmi?
Hocam siz mehmet ve Cemil hoca gibi birkaç hoca alim ilim adamı olmasa masal dinlemekten ilkokul çocuğu gibi davranilmaktan bıktığım için camiye gidesim gelmiyor inanın
7:32 Güç sahipleri bu tipler itercih ediyor niye ?
-Güvenilir değil güdülebilir olduklarından
Hilal Kaplan Aklima geldi gazeteci olarak.
Okullara kesinlikle ahlak dersi konulmalı
Ailelerde de ahlak kavramı çok eksik
Buna çok ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum
Dinle değil mantık ve ahlak bilgisi ile kurtulur.
İnsanoğlunun herşeyi araçsallaştırması ve samiyetyen uzak olması meselenin özü...
Büyük bir merakla tefsir kitabınızı bekliyorum. Muhtemelen bugüne kadar dinlediğim yorumlarınız ışığında benim için bir başyapıt olacaktır.
Tam delikanlı gibi konuşuyor hoca.
Sadece Süleyman Ateş hocanın çok eser yazdığını söylediniz, Yaşar Nuri Öztürk için ne düşünüyorsunuz, sanırım en çok eser onda. Ayrıca çağımızda ilk bozuk düzene baş kaldıran kişidir
Ilk baş kaldıran-benim bildiğim- Ercüment Özkan (Kısa videoları var, mutlaka izleyin derim nacizane)👍
Hocam çok dindar bir kaç arkadaşım şaşırarak gördüm ki ate oldular, bazıları Tengriciliğe döndüler, birçokları da deist oldular, ben tasavvufu bile derinliğe öğrenmiş olduğum halde 60ımdan sonra deizm de karar kıldım. Artık tanrı, allah ne dersek diyelim tek ve yüce yaradıcı ile arama hiç kimseyi koymuyorum. Zaten "O" da "ben size şah damarınızdan da yakınım" dememişmiydi, eh araya girerek bu işten geçinenlerin hiç birine gerek de yok demek ki...
Mehmet bey, aracıya gerek olmaması cemaatlerin reddedilmesi için iyi bir sebep olabilir ama Allah'ın din göndermediği anlamına gelmez diye düşünüyorum
Araya kimseyi sokmayanlara bakıyorum. O kadar araya mesafe koyuyorlar ki, o ilah tanrı ne dersek diyelim Alibeyköy sporun sol açığından daha fazla bir öneme haiz olmuyor bu tiplerde.
@@tarkdagl6069 Size bir zararı olmadıkça sorun yok.
@@randomhuman5525 Konuştuğumuz mesele zarar vs değil, işin fikri altyapısı ile ilgili.
Ayrıca şu veya bu şekilde aracı meselesi hep var olacak ve bu normal. Tıpkı Mustafa Özturk'ün (niyeti o olmasa da, gerçi artık bundan da fazla emin değilim)
insanların deizm'e yönelmesine vesile ve aracı olduğu gibi
@@tarkdagl6069 Taliban zihniyetli olacaklarına deist olmaları daha iyidir. İslamın bu güne kadar nasıl geldiğini hepimiz biliyoruz. Bu saatten sonra değişeceği de yok. Bari biz ülke olarak kendinizi kurtaralım. Araplar farslar urdular peştunlar da kendi taliban zihniyetleri ile mutlu mesut yaşasınlar.
sayın hocam bu denemeyi sizin için yazdım. Umarım faydalı olur. Saygılarımla
İMAN KELİMESİ / KAVRAMI ÜZERİNE ÇALIŞMA
İman kelime, kelimenin kökü olarak ilgili konuda çalışanlar tarafından “güvenlik” olarak tanımlanıyor. İlahiyat camiası olayı söyle kabullenmiş. Ama benim anladığım ise “iman ait olmaktır.” Ait olmayı rast gele bir süreçte bulmadım. Uzun araştırmalar sonucu ortaya çıktı. Çünkü iman kelimesinin en doğru zeminini ait olmak karşılıyordu. Bir video vesile ile konuyu tartıştık. Anlaşılan o ki herkes kendi kabulünde kaldı. Ancak bir filmde geçen ilgili bir cümle benim aradığım kavramı çok güzel bir şekilde açıkladı. Sahnede topluluk olmak gereken bir bölüm var ve biri tereddüt ediyor. Onu ikna etmek için kullanılan söz şu: Bir topluluğa güvendiğin için girmezsin. Yaslanacak biri olmak zorunda. Onun için girersin Tam aradığım konu. O topluluk geçmiş zamanların kavmiyetçilik anlayışıyla o kadar örtüşüyor ki! Bizler şu anda o kadar derin kavmiyetçilik bağlarına sahip değiliz. Olmamızı gerektirecek şartlar yok. Elbette kelimeyi o zaman sadece kuru bir güvenlik ile tanımlayabiliriz. Eskilerde kavmi, kişinin ve ailesinin soyunun, mülkünün doğrudan güvenliği demekti. Hatta konuyla ilgili çok önceden çok eşle evliliğin gerekçesinde de bu bağı öne sürmüştüm. Kadının kocası ölürse karısı ve çocukları diğer kavim adamlarında açık hedef olur. Onu kaçırıp köle yaparlar. Bir mühlet sonra kavmin kendisi de yok olur. Ama kavimden birileri ona sahip çıkarsa, kendi güvenliklerine sahip çıkmış olur. Çünkü çocuklar ve kadın sonunda kavmin birer üyesidir. Kadını alır kendi karısı yapar. Kız çocukları varsa başkasıyla evlendirir. Veya kadını başkası kız çocuğunu yaşına çok da önem vermeden kendisi alır. Yalnız dikkat edin. Evlenmesi demek, o çocuğun güvenliği demektir. Erken yaşta evliliği sadece sapık emelleri olarak anlamaya gerek yok. Ergenliğe girince birleşmek isterse birleşir. (Mesela Osmanlıda durum bu) Hemen sadece çocukların yaşı üzerinden yapılan algılar, yapan kişinin öncelikle sapık anlayışından kaynaklanır.
En azından peygamber zamanında kavmiyetçiliğin ne kadar önemli olduğu biliniyor. Sadece Arap toplumu için değil bütün toplumlarda durum zorunlu olarak bu. Bireyin yaşaması kavminin yaşaması ile paralel gidiyor. Orada ki bireyler birbirleri sevmek zorunda değiller. Ama kesinlikle korumak zorundalar. Onların varlıklarıyla ilgili çıkarlarını da korumak zorundalar. Mesela birinin hurmaları toplanacaksa birlikte toplar. Birlikte düğün dernek yaparlar. Ama sevmek zorun değiller. İşte birbirini sevmek konusunda ki hadis tam bu noktaya temas eder. Çünkü İslam, kendini tek bir kavim olarak görüyor. Çok farklı kavimleri kendi potasında eritmenin en sağlam yolu sevgidir. Sadece sevginin geçmiş kavmiyetçilik bağlarını kırıp yeni bir anlayış inşa etme gücü başka hiç bir kelimede yoktur. İman o topluma ait olmak demektir. Güvenebilirsin. Çünkü arkanda duracaklar. Ama güven toplumu olmak gibi bir zorunluluk yok. Zorunluluk aynı çatı altında bulunma zorunluluğudur.
Peki güvenlik kelimesi bağımsız olarak nerede duruyor? Müslüman kelimesinde. Bir bebeğin annesi olan bağlılığı veya aile içindeki bağlılık, fedakarlık güveni açıklayacak iyi bir örnektir. Çünkü sevgi, saygı, fedakarlık, bir aradalık hepsi güven unsurlarını oluşturur. Genel olarak bakıldığında kötülüğün kol gezdiği o çağlarda, Müslüman demek bir kimlik unsuru değil, öncelikle “benden zarar gelmez” unsurudur. Kimlik bu anlayış üzerine kurulur. Mümin olmak, zarar gelmeyeceği kesin, üstüne bir de faydalı olan anlamındadır. Kendine, çevresine, kavmine. Faydalı olmayı artık çok kişi ile artık organize bir şekilde yapıyorsa (şart olmamakla birlikte periyodik zamanlar ve başvurulara cevap verme) bu yapılan salih ameldir. Kelimelerin zeminin bulduğunuzda onun ne anlama geldiğine ilişkin daha net tanıma sahip olursunuz.
Konuyla ilgili bir başka örnek vereceğim. Çok tartışılan bir olay. Medine'ye gelen göçerlerden biri, Medineli Müslüman tarafından eşlerimden birini seç, boşayacağım ve sen onu alacaksın olayı. Herkes olaya sadece nikah veya namus üzerinden bakıyor. Ama olay güvenlik meselesi. Adam kavminden birini korumuş. İslam'ı kendi kavmi kabul etmiş (yukarıdaki hadisi hatırlayın) aynı koruma şemsiyesine o yeni geleni de katıyor. Korunacak olan bir çok kadın var. Birini de sen koru deniliyor. Gayet normal değil mi? Eminim aynı uygulama Türk toplumunda da vardır. Ölen adamın eşleri veya kız çocukları kendi başlarına mı duruyor sanıyorsunuz? Veya bunu yapabilen kadınların oranı nedir? Ha başlarında erkek evlat varsa tamam da yoksa ne olacak? Kim ne kadar bakar o kadınlara? Çok değil, dedelerinizin veya onların baba veya annelerinin hayatlarına bir baksınlar. Savaş yıllarında ölen kocalar, onların evlatları ne oldu? Çevremde bir kaç örnek hatırlıyorum. Hepsi başka kocaya gitti. Kızlar erkenden evlendirildi. Sadece gelenek değil, evde köyde kıtlık var. Bir çocuk başkasından rızkını bulsun meselesi. Sosyal şartlar, hayatta kalmayı zorlaştıran duruma göre değişir veya oluşur. Ne o şartlar ne de etkileri de hemen öyle gitmez. Onun için geçmişe ait bir değerlendirme yaparken (hatta günümüze ait) güvenlik parametresini ve hayatın o anki var olabilme, hayatta kalabilme zeminini atlamayın. Herhangi bir geleneği incelerken o geleneğin doğuş sebebini mutlaka tespit etmelisiniz. Yoksa sadece uygulamaya göre bakarsanız sebep ortadan kalkmış olabilir. Ama uygulama hemen ortadan kalkmaz. Çünkü zararı olan bir uygulama değil, üstelik geçmişle olan bağı koruyor. Bir tür kimlik işareti gibi düşünebilirsiniz.
Literal anlamda iman etrafı dikenli çalılarla çevrili alan gibi tanımlanıyor. Güvenliği işte tanım üzerine kelime anlamına yorumluyorlar. Ama bu ifadenin sosyolojik kökeni kavmin korunmasıdır. Kötü niyetli olanlara karşı dikenli çalı benzetmesi, mızrak, ok vb. savunmadır. Kötü niyet yoksa dikenli olmanın anlamı da yoktur. Dikenlerin koruduğu alan kavimdir. Büyük bir ihtimal sadece o kavme ait olanların yaşadığı alandır. Ayetlerde kavmiyetçilik eleştirilir. Hatta mezardaki ölülerin bile sayılması örnek verilir. Ama kavimlerin bu davranışının altındaki sebep, biz daha önceden kendimizi başarı ile savunduk, ölürüz hala savunuruz anlamına geldiğini kişi göremezse sadece kavmiyetçiliğe takılırsa yanlış yorumlar yapar. Kuranın eleştirmesi, kendisinin de bir tür kavim iddiasından kaynaklanır. Büyük bir iddia olduğu için ona tabi olacakların geçmiş bütün sorunlarının anlamsız olduğunu ifade eder.
Kadin birilerinin alıp birilerine sunacagi bir mal degildir, hangi devirde olursa olsun bir insandir, Allah neden insani serefli bir mahluk olarak yarattik diyor, eger senin esin seni alip baskasina verebiliyorsa burda bir seref yoktur kölelik vardır.hani islam kölelegi cariyeligi kaldirmis insani hürriyetine kavusturmustu, insanin rızasi olmadan baskasina nasıl verilebilir? Nasıl kücücük bir kız cocugu güvenlik gerekcesi ile yasli adamla evlendirilir? Güvenlik ve kabile imtiyazi gerekiyorsa bu kisiler bizdendir, kılına zarar gelmesin diyerek kollamak yeterli.. nitekim cölde kalan yabancı bir adamda bazi kabilelerin ismini vererek kalpazanlardan geciyormus o dönemde zaten kadınlar o dönemde tehlike içeren yolculuklarda bulunmuyordu, söylediginiz seyler o zamanda yasanmista olsa hala bugün o yasantı tarzlarini savunup o ilkelligi din adına yasatmak isteyen hurafeci zihniyetlerle dolu..kim kadına zulüm üzerinden bir din kurduysa basarıya ulasmadı nitekim dünyadaki islam milletinin perisanligi ortada..herkes icin ayni adaleti tasimayan şeye din denmez..
@@maviisk9176 Hitabın kime bilmiyorum ama bugünün insan hakları anlayışı ile geçmişe bakamazsın. Geçmişte gerçek anlamda üretim kıtlığından kaynaklanan bir yokluk var. İnsanlar beslenme garantisi için kendileri seve seve köle oluyor. Bu durumda onlara köleliği kaldırdım diyemezsin.
O tamamen sizin hezeyanıniz, her zaman insan olan insandı binlerce peygamber ve onlara inanan onurlu insan gecti bu dünyadan, kimse karısını satmadı,insan olanlar her zaman insan gibi davrandı, sizin anlattiklariniz ilkellik ve zulümle es degerdedir ki peygamberler zalimlere karsi mazlumlarin haklarini korumak icin mücadele ettiler.
@@empatikokumalar8202 salla. :)