श्रीवर्धन (कोकणातील पर्यटनस्थळ) Shrivardhan beach (Konkan Tourism)

श्रीवर्धन (कोकणातील पर्यटन स्थल) Shrivardhan (Konkan Tourism)
For Latest Update Follow me on INSTAGRAM: / pragat.loke
श्रीवर्धन (कोकणातील व्यापाराचे बंदर)
श्रीवर्धन हे महाराष्ट्रातील रायगड जिल्ह्यातील एक तालुक्याचे ठिकाण आहे.
श्रीवर्धन हे ऐतिहासिक काळापासूनच एक व्यापाराचे ठिकाण होते. तसेच ते कोकणातील महत्वाचे बंदर होते.
सोळाव्या-सतराव्या शतकात श्रीवर्धन हे प्रथम अहमदनगरच्या निजामाच्या ताब्यात होते. नंतर हे विजापूरच्या आदिलशहाकडे होते. त्यानंतर हे नगर जंजिराच्या सिद्दीकडे होते.
बाळाजी विश्वनाथ भट यांचे हे जन्मगाव आहे. ते श्रीवर्धनचे देशमुख होते. त्याचप्रमाणे ते मराठी साम्राज्याचे छत्रपती साताऱ्याचे शाहू महाराज यांचे पहिले पेशवा होते.
श्री. लक्ष्मीनारायण मंदिर
श्रीवर्धन मध्ये श्री लक्ष्मीनारायण मंदिर प्रसिद्ध आहे. शिल्पकलेचा अप्रतिम नमुना असलेली विष्णुमूर्ती आवर्जून पाहावी अशी आहे. सुमारे दोन फुट उंचीची काळ्या पाषाणाची ही मूर्ती दक्षिण भारतीय शैलीची असून शिलाहार काळातील असावी. दगडाच्या झीलईमुळे ती चकचकीत दिसते.अतिशय रेखीव प्रमाणबध्द असलेल्या या मूर्तीच्य उजव्या पायाशी विष्णूवाहन गरुड व डाव्या पायाशी लक्ष्मी आहे. या शिवाय जय-विजयही दोन्ही बाजूंस उभे आहेत. प्रभावळीवर कीर्तीमुखाच्या दोन्ही बाजूंस दशावतार कोरलेले आहेत. विष्णुमूर्तीच्या हातातील आयुधांच्या क्रमानुसार (पद्म, चक्र, गदा, शंख) ही मुर्ती श्रीधराची ठरते. परंतु सोबत लक्ष्मी असल्यामुळे कदाचित लक्ष्मीनारायण संबोधले जात असावे. गळ्यातील दागिन्यांचे नक्षीकाम, मुकुट व प्रभावळीचे नक्षीकाम, आयुधांचे कोरीवकाम म्हणजे बारीक कलाकुसरीचा आदर्श नमुना आहे. सभामंडपात प्रवेशद्वाराकडून दुसरा चौकोनी वाश्यावर एक काष्ठलेख नजरेस पडतो. देवनागरी लिपीतील हा मजकूर आपल्याला सहज वाचता येतो. यावरुन 29 मार्च 1775 या दिवशी मंदिराचा जीर्णोध्दार झाला हे समजते. मंदिराच्या पाठीमागच्या भींतीवर आजही पेशवे घराण्यातील रोजच्या प्रार्थनेत म्हटला जाणारा श्र्लोक आहे. मंदिराच्यासमोरच छोट्या घुमटीत गरुडमुर्ती आहे तर शेजारी मारुती मंदिर आहे.
Shrivardhan/Shriwardhan is a taluka, city and municipal council in the Raigad district of the Indian state of Maharashtra. It has developed into a seaside resort, along with the nearby town of Harihareshwar, which also has a Shiva temple. Located on a peninsula, the town itself boasts many beaches, in addition to proximity to numerous other beach destinations such as Diveagar Beach and Kondivali Beach. People from across Maharashtra come to Shrivardhan and the nearby beaches all year round.
The taluka of Shriwardhan is an ancient place of historical importance and is mentioned as being visited by Arjuna Pandav in his pilgrimage. It was an important port in the past, well known to traders of Ahmednagar and Bijapur in the 16th and 17th centuries. It appears in the accounts of leading European travellers, for example, Ziffardan. In 1538, Dom Joao de Castro [2] described it as having little water under the pier at low tide, but that the interior of the city was large and roomy. It is notable as the birthplace of Balaji Vishwanath, the first Peshwa (1713-1720) who was the Deshmukh of the town, where there is now a monument to him. In 1713, Shriwardhan was one of the sixteen fortified places in the Konkan ceded by Balaji Vishwanath Peshwa to Kanhoji Angre of Kolaba. Balaji was the first Peshwa of Maratha Empire appointed by Chhatrapati Shahu, grandson of Chhatrapati Shivaji
Shrivardhan is one of the oldest towns in Maharashtra. It is a town of Peshwas. The Bhat Deshmukhs of Shrivardhan - later popularly known as Peshwas - witnessed the rise and the fall of Marathas after the Shivaji period. Though the capital of Peshwas was Pune, the actual institution of Peshwa (prime-ministership under a symbolic king) was born in Shrivardhan in 1713. Balaji Vishwanath (the first Peshwa) took control of the position and gained de facto rule in the Maratha empire under the now-symbolic rule of the Chatrapati king. The Peshwas administered the Maratha kingdom for more than 100 years, a period which ended in 1818 following the defeat of the last Peshwa in the Third Anglo-Maratha War. The third Peshwa, Balaji Bajirao, built a huge house here in 1750, which has recently been renovated. The statue of Balaji Vishwanath was also installed here in 1988.
The temple in the town - Shri Laxminarayan Temple - is the main temple of Peshwas. The idol in the temple is quite old and is said to be of Hoysala architecture style. The other temples in the town are of Kusumdevi, Somjai, Bhairavnath and Jivaneshwar