ÇANAKKALE GEÇİLMEZ | İLBER ORTAYLI

18 Mart, Nusrat Mayın Gemisi’nin tarihe geçtiği, Boğaz’ın başarıyla savunulduğu ve istila orduları genelkurmaylarının Çanakkale’nin “geçilmez” olduğunu kabul ettikleri gündür. Bu savaş, iyi savaşan, fedakâr komutanlar ve askerlerin savaşıdır. İmparatorluğu savunanlar şahane insanlardı ve Türkiye’nin değil bütün Şark dünyasının iftihar edeceği nesillerdir.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı'yla protokol imzalayıp Çanakkale ruhunu ebediyen korumayı taahhüt eden Filli Boya ile “Zafere Selam” projeleri için bir araya geldik. Filli Boya, Çanakkale ruhuna verdiği önemi, tarihi alanın bakımı ve korunmasıyla gösteriyor. Ben de onların bu çabalarına Çanakkale Savaşları öncesinde Avrupa ve Rusya ile ilişkilerimizi, Birinci Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nin önemini, Mustafa Kemal (Atatürk)'in cephedeki rolünü değerlendiren bir sohbetle katıldım.
Bugün biz haklı olarak "Çanakkale Geçilmez" diyoruz. Şurası çok ilginç ki Çanakkale Geçilmez o sırada bir slogan değil; karşı kuvvetler açısından vaziyeti ifade eden bir rapor: "Gelibolu geçilecek bir yer değil, bunu unutun" anlamına geliyor. Onun için bu işi kara savaşlarına çeviriyorlar. Nusrat Mayın Gemisi’nin gece mayın döşemesi çok önemli bir hadisedir. Karşı kuvvetler Gelibolu’ya çıkamadılar, öte yandan Kilidü'l-bahr’da savunmanın ötesinde kaleyi geri aldık. Saniyen Avrupa’da birçok milletin tarihinde Çanakkale gibi bir savunma noktası yoktur. Anavatanı umudun tükendiği yerde fedakarca savunma ile diriltmek... Bütün Şark dünyasında Çanakkale önemlidir ve derhal etkisini göstermiştir.