#297

Paul van Liempt in gesprek met hoogleraar risicomanagement Theo Kocken. “Je moet wel iets doen met corona, maar we hebben een enorme overreactie op één risico.”
Kocken is werkzaam bij Cardano en begeleidt pensioenfondsen bij risicomanagement. De filosofie van die organisatie gaat terug op de gedachte dat de werkelijkheid fundamenteel onzeker is. Daar gaan de meeste modellen niet vanuit. Kocken: “Eigenlijk hebben die modellen bijgedragen aan de financiële crisis in 2007,2008.” Deze modellen waren namelijk gebaseerd op het idee dat lage rente zou leiden tot meer uitgaven, waardoor de economie weer op gang zou komen. Kocken schetst een ander scenario: wat als het tegenovergestelde gebeurt? “Ik ging met die fundamentele onzekerheid aan de slag. [..] We moeten een diversiteit van modellen en inzichten bij elkaar gaan brengen.”
Dat is een veel fundamentelere aanpak, zo stelt Kocken. “In de economie en veel sociale wetenschappen gaan we er vanuit dat mensen robots zijn en dat ze bepaalde preferenties hebben.” Maar de voorkeuren en het gedrag van mensen zien niet berekenbaar. Kocken: “Dat verandert de hele economie.” Hij spreekt over complexiteitstheorie: kleine veranderingen in menselijk gedrag hebben grote gevolgen voor de samenleving en de economie. Kocken pleit voor meerdere wereldbeelden naast elkaar. “Ik heb geen ideologie, dat is de enige ideologie die ik heb. [..] Ik denk niet dat je een sterke visie moet hebben over hoe de wereld in elkaar zit.
Vanuit die achtergrond laat hij zich ook uit over de pandemie van dit jaar. Hoe keek Kocken naar e onzekerheid die ontstond als gevolg van corona? “Corona heeft me nooit bang gemaakt. Wel de effecten van de lockdown, die hebben me heel erg bezorgd.” Kocken wijst op de rigoureuze sluiting van ons sociale leven, van de economie. Dat is in feite een poging tot volledige beheersing. Volgens Kocken is dat gevaarlijk. “Door één risico naar nul te brengen, vergroot je heel veel andere risico’s. [..] alles moet nu gereguleerd worden, maar dat kan niet.” Hij heeft wel een verklaring voor deze fixatie. “De mentale toestand van een land kun je niet zo goed meten. Coronadoden wel, dus wat doen we? We gaan zitten op dat wat we kunnen meten.” Dat wil niet zeggen dat we de impact van deze ziekte moeten bagatelliseren. Kocken: “Je moet wel iets doen met corona, maar we hebben een enorme overreactie op één risico.”
Daarnaast houdt Kocken een pleidooi voor een andere kijk op pensioenen. Als je uitgaat van een fundamenteel onzekere wereld, dan wil je ieder geval geen systeem waarbij in steen gebeitelde afspraken het uitgangspunt zijn, bijvoorbeeld door het te koppelen aan een bepaalde rentestand en vaste leeftijd. Ouderen zouden volgens Kocken beter begeleid moeten worden om actief te blijven. “Het leven is niet pensionering, het leven is oude mensen goed begeleiden. [..] Je moet altijd bedenken: hoe kan ik mijn financiële en menselijke kapitaal zo adaptief mogelijk inzetten? We weten niet hoe de wereld er straks uitziet.”
--
0:27 Wat is de Cardano groep?
4:00 Of we brengen diverse modellen in, of we gaan eindeloos voortmodderen. Zou dat ook kunnen?
7:23 Wat houdt dat in de praktijk in als we anders met onzekerheid omgaan?
9:01 Jij vindt niet dat er nu visie nodig is?
12:13 Kun je iets vertellen over de film die je hebt gemaakt?
14:15 Ben je in deze coronaperiode onzeker geweest of niet?
18:15 Had het anders gekund en gemoeten toen de coronacrisis uitbrak?
20:57 “Waarom willen we alles onder controle hebben in plaats van de complexiteitstheorie?”
26:48 Over de pensioengerechtigde leeftijd en wat te doen met het feit dat we ouder worden
29:00 Kun je iets over je nieuwe film vertellen?
32:42 Moet Nederland meer de kant om van omscholing etc.?
34:22 Hoe zou het pensioenstelsel er volgens jou uit moeten zien? Waar kunnen mensen wel of niet op rekenen?
--
De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek
De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, Centrum Ethos en Filosofische School Nederland.
Volg ons!
Website: www.denieuwewe...
Twitter: / de_nieuwewereld