Πώς μεσολάβησαν οι Αμερικανοί για να μην εκτελεστεί ο Ανδρέας Παπανδρέου | Σκοτεινή Δεκαετία 1964-74

Δείτε όλες τις εκπομπές του ΣΚΑΪ στο www.skai.gr/tv/
Δείτε περισσότερα στο: www.skai.gr/tv...
Σπικάζ
Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι στη φυλακή και υπάρχει σοβαρός φόβος για την εκτέλεσή του.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
«Μετά, μια φορά μας άφησαν στο Αβέρωφ, πήγε στη φυλακή, μας άφησαν και τον είδαμε από κοντά με αγκαλιά. Μετά έπιασε κάποιο σήμα και πια τον είδαμε μια φορά με σύρμα, το οποίο μας ενόχλησε τόσο πολύ που μας πιάσαν τα κλάματα κι αποφάσισε η μητέρα μου να μην μας ξαναπάει γιατί λέει, μάλλον, είναι χειρότερο να τον βλέπεις κλειδωμένο πίσω από κάπου».
Σπικάζ
Η Μαργαρίτα Παπανδρέου κινητοποιεί ένα μεγάλο δίκτυο πολιτικών και ακαδημαϊκών στην Αμερική για να σωθεί ο Ανδρέας. Η αβεβαιότητα γύρω από την τύχη του κράτησε αρκετούς μήνες.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
«Πάρα πολύ μεγάλο δίκτυο, με τους γερουσιαστές, με τους βουλευτές, congressmen όπως τους λένε. Και μετά, ο Ανδρέας είχε την ομάδα Αμερικανών καθηγητών όπως ο Γκάλμπρεθ, που ήτανε σύμβουλος του Τζόνσον».
Γκαλμπρέιθ
“Andreas Papandreou and I are old friends. We knew each other here at Harvard. And he was a very popular figure with his economic colleagues, a person with a wide ranging knowledge of economics, and good sense of politics is always valuable in the university. And so when he was put in jail by the Colonels, when there was even some rumor that he might be killed, there was an immediate and very strong response on the part of his old economic colleagues around the country. And much of it focused in on me, because I was, at that time, I had been in the past years very close to Lyndon Johnson, we're the same age, came to Washington at the same time, we're good friends. And so I carried his case to LBJ.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου και εγώ είμαστε παλιοί φίλοι. Γνωριστήκαμε εδώ στο Χάρβαρντ. Και ήταν μια πολύ δημοφιλής φιγούρα στους συναδέλφους του. Ένα άτομο με ευρύ φάσμα γνώσεων στα οικονομικά και καλή αίσθηση της πολιτικής, είναι πάντα πολύτιμο για το πανεπιστήμιο. Και έτσι, όταν τον έβαλαν στη φυλακή οι συνταγματάρχες, όταν μάλιστα υπήρξε κάποια φήμη ότι μπορεί να τον σκότωναν, υπήρξε άμεση και πολύ έντονη αντίδραση εκ μέρους των παλαιών οικονομολόγων συναδέλφων του σε όλη τη χώρα. Και ένα μεγάλο μέρος της επικεντρώθηκε σε μένα, επειδή ήμουν τα προηγούμενα χρόνια πολύ κοντά στον Λίντον Τζόνσον, είμαστε στην ίδια ηλικία, ήρθαμε στην Ουάσιγκτον την ίδια εποχή, είμαστε καλοί φίλοι. Και έτσι μετέφερα την υπόθεσή του στον LBJ”.
Σπικάζ
Ο Γουόλτ Ρόστοου, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Προέδρου Τζόνσον θυμάται.
Γουόλτ Ρόστοου
“Yes, the President was personally involved and he did make a move which indicated that he hoped that he would not be executed.
Ναι, ο Πρόεδρος αναμείχθηκε προσωπικά και έκανε μια κίνηση που έδειχνε ότι ήλπιζε να μην εκτελεστεί”.
Σπικάζ
Ο Τζόνσον κινείται γρήγορα στο παρασκήνιο.
Γκαλμπρέιθ
“At about two o'clock in the morning, Nicholas Katzenback, who was then Deputy Secretary of State called me up to read me a somewhat vivid message from Lyndon Johnson, saying that he was taking whatever steps were necessary, that he could taken, to see that Andreas was released.
I called up that night, all of the people that had called in and told them, read them Johnson's message, told them about Johnson's message, that was "tell those bastards to lay off that son of a bitch, whoever he is".
«Περίπου στις δύο τα ξημερώματα, ο Νίκολας Κάτσενμπακ, ο οποίος ήταν τότε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, με κάλεσε για να μου διαβάσει ένα κάπως ζωηρό μήνυμα από τον Λίντον Τζόνσον, που έλεγε ότι θα έπαιρνε όποια μέτρα ήταν απαραίτητα, για να φροντίσει να απελευθερωθεί ο Ανδρέας.
Τηλεφώνησα εκείνο το βράδυ σε όλους τους ανθρώπους που είχαν τηλεφωνήσει και τους διάβασα το μήνυμα του Τζόνσον, που έλεγε «πείτε σε αυτούς τους μπάσταρδους να αφήσουν αυτό το κάθαρμα, όποιος κι αν είναι».
Σπικάζ
Το μήνυμα του Τζόνσον στον Παπαδόπουλο αναλαμβάνουν να το μεταφέρουν πράκτορες της CIA. Ο ελληνοαμερικάνος Γκαστ Αβρακότος, παλιός γνώριμος του Παπαδόπουλου, συναντήθηκε μαζί του στο γραφείο του. Πολλά χρόνια αργότερα, ο Αβρακώτος διηγήθηκε στον Αμερικανό δημοσιογράφο Τζορτζ Κράιλ πολύ γλαφυρά το μήνυμα που έδωσε στον Παπαδόπουλο.
ΗΧΗΤΙΚΟ ΑΒΡΑΚΩΤΟΣ
«Αυτή είναι η επίσημη θέση. Πρέπει να τον αφήσετε. Αλλά, ανεπίσημα, σαν φίλος η συμβουλή μου είναι να σκοτώσετε τον καριόλη γιατί θα γυρίσει να σας στοιχειώσει».
Σπικάζ
Ο Παπαδόπουλος παίρνει το μήνυμα της CIA.
Δέσποινα Παπαδοπούλου
-«Εκείνη την εποχή τον πίεζαν πάρα πολύ να εκτελέσει τον Α. Παπανδρέου, δεν είναι»;
-«Ο Αντρέας Παπανδρέου είχε αποφασιστεί ότι δεν θα εκτελεστεί, το μόνο που έκανε ήταν να μην τυχόν του κάνουν κακό, στην φυλακή, με τίποτε άλλο που δεν μπορούν να το ελέγξει ο ίδιος. Δεν είναι αυτά αλήθεια που λένε αυτά».