විශ්වයේ සම්භවය හා පරිණාමය පිලිබඳ අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය ඇසුරින්

මෙලොව පරලොව ශ්‍රේෂ්ඨ ධර්මයම යි - (අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය)
පින්වත්නි අද අපි ඉගෙන ගන්නේ දීග නිකායේ තුන්වෙනි කොටසේ බුද්ධ දේශනාවක්. මේ දේශනාවේ නම තමා අග්ගඤ්ඤ සුත්‍රය. මේ දේශනාව තුල බුදුරජාණන් වහන්සේ එකම කාරණයක් ඉස්මතු කර පෙන්වා වදාළා. ඒ කාරණාව තමයි. මෙලොවත් පරලොවත් දෙකේදිම මේ ලෝක සත්වයාව පිහිටවන්නේ ධර්මය කියන කාරණාවයි. ඊට අමතරව මේ අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රයේ සදහන් වෙනවා. ලෝක විනාශය වුනාට පස්සේ මේ ලෝක සත්වයා ආයෙත් මේ මනුස්සයන් හැටියට සකස්වෙලා යන විදිහ කොහොමද කියන එක. මෙන්න මේ ප්‍රධාන කරුණු දෙක, මේ අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රයේ දකින්ට ලැබෙනවා. ඔබට මේ දේශනාව සවන් දිමේදී බුදුරජාණන් වහන්සේට මේ ලෝකය පිලිබද තියන අවබෝධය කොයි තරන් පුළුල් එකක්ද. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අවබෝධය කොයි තරන් විෂ්මිත එකක්ද කියලා ඔබට තේරුම් ගන්න පුළුවන් වේවී. මේ ලෝකයේ ඉතාම කලාතුරකින් කෙනෙක්ට බුදුරජාණන් වහන්සේගේදේශනාවක් ඒ ආකාරයෙන්ම ඉගෙන ගන්න ලැබෙන්නේ. බොහෝවිට සිද්ධවන්නේ ඒ දේශනාවක් මුල්කර ගෙන තම තමන්ගේ පෞද්ගලික අර්ථකථන විශ්වාස කරනවා. තමන්ගේ පෞද්ගලික අර්ථ විස්තර කරනවා. එතකොට කෙනෙක් බුද්ධ දේශනා විශ්වාස කරගෙන අන්තිමේදි බැලිම්නම් අහලා තියෙන්නේ තම තමන්ගේ පෞද්ගලික කරණු ගැලපීමක් මිසක් බුදුරජාණන් වහන්සේගේ කතාවක් නෑ. ඒක මේ ලෝකේ සමාජේ තියන එකක්. එබඳු එකක් සිද්ධ වන්නේ එක දෙයක් නැතිවීම නිසා. මොක්කද ඒ? ශ්‍රද්ධාව, ශ්‍රද්ධාව නැතිවීමෙන් තමා ඒ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දේශනාව ඒ අකාරයෙන්ම පිලිගන්නේ නැතුව එක එක අදහස් වලට භාජනය කරන්නේ. නමුත් යම් කිසි කෙනෙකුට නියම ආකාරයෙන් දේශනාවක් සම්පූර්ණයෙන්ම ශ්‍රවණය කරාම ඒක එයාට ලොකු අස්වැසිල්ලක්.