گفتگوی اختصاصی ار.اف.ای با احمد مسعود: اشرف غنی باید به خاطر مصلحت افغانستان از قدرت کناره‌گیری کند

بیست سال قبل، در نهم سپتامبر سال ۲٠٠۱، احمد شاه مسعود توسط دو تروریست سازمان القاعده کشته شد. دو روز بعد، حملات تروریستی القاعده در خاک آمریکا، قرن تازه را به مسیر پرمصیبتی انداخت که هنوز هم ادامه دارد. اما این روزها، در پی مذاکرات آمریکا با طالبان، صحبت از شراکت این گروه در قدرت و حکومت است. در این شرایط، احمد مسعود، پسر احمد شاه مسعود که به گفتۀ خود هیچگاه “علاقه‌ای به ورود به سیاست نداشته”، می‌کوشد تا آرمان سیاسی پدر را دنبال کند. وی که همراه با شماری از مقامات افغان و فرانسوی در مراسم بزرگداشت احمدشاه مسعود در پاریس حضور داشت، در گفتگویی اختصاصی با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه به پرسش‌هایی در مورد اوضاع سیاسی افغانستان و آیندۀ کشور پاسخ داده است…
احمد مسعود که صبح روز شنبه ۲۷ مارس در مراسم یادبود احمد شاه مسعود حضور داشت، با اشاره به شرایط کنونی افغانستان می‌گوید در حالی که نیروهای آمریکایی درصدد خروج از این کشور هستند، ناامنی، مداخلات خارجی و “زمینه‌های قوی رشد دوبارۀ افراطیت و تروریسم” نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است.
او از دولت کنونی افغانستان سخت انتقاد می‌کند و آن را دولتی “ضعیف و غیرمشروع، و دارای تفکر قوم‌پرستی” می‌داند. در این وضعیت، خروج نیروهای آمریکایی می‌تواند بحران‌های سختی در پی داشته باشد.
مذاکره با طالبان و خطای بزرگ آمریکا: احمد مسعود یادآوری می‌کند که در سالهای اخیر، آمریکایی‌ها زمینۀ گفتگو با طالبان را ایجاد کردند که سرانجام به برگزاری مذاکرات دوحه انجامید. این اقدام حداقل یک پیامد مثبت داشت و آن اینکه زمینۀ “صحبت‌های بین‌الافغانی را نیز فراهم ساخت”. اما فرصتی که به وجود آمد با “یک اشتباه کلان آمریکایی‌ها” ناکام و بی‌حاصل ماند. به عقیدۀ احمد مسعود، امضای توافقنامه میان آمریکا و طالبان خطایی جبران‌ناپذیر بود، زیرا حتی قبل از کنار آمدن افغان‌ها در میان خود، موازنۀ گفتگوها را به نفع طالبان تغییر داد.
اشتباه آمریکایی‌ها تا اندازه‌ای به طالبان مشروعیت بخشید، اما ضعف دولت افغانستان و سیاست‌های غلط نیز باعث شد که مردم از دولت فاصله بگیرند و در مقابل، طالبان بیشتر از فرصت بهره ببرند.
نقشۀ راه و لزوم کنار رفتن اشرف غنی: به عقیدۀ احمد مسعود تعریف یک نقشۀ راه برای آیندۀ افغانستان توسط “یک فرد” ممکن نیست و باید طی گفتگوهای ملی و بین‌المللی مشخص شود. اما در حال حاضر “دولت، یک نظام شدیداً متمرکز است و در فرد خلاصه می‌شود”. احمد مسعود می‌گوید: “آقای اشرف غنی (رئیس جمهوری) باید قبول کند که حضور او برای هویت افغانستان و برای صلح خطر دارد”. احمد مسعود صریحآ می‌گوید: “در قدم اول، باید که آقای اشرف غنی به خاطر مصلحت افغانستان از قدرت بگذرد”…
افغانستان سرزمین اقلیت‌هاست: احمد مسعود در عین حال تأکید می‌کند که جایگزین کردن اشرف غنی با فردی دیگر نمی‌تواند صلح را در افغانستان تأمین کند. بنابراین تغییر ساختار سیاسی و مشارکت ملی اجتناب‌ناپذیر است.
احمد مسعود می‌گوید: “افغانستان سرزمین اقلیت‌هاست. در این کشور هیچکس اکثریت نیست: نه تاجیک، نه پشتون، نه هزاره، نه ازبک…” و به همین دلیل یک “نظام متمرکز” جوابگو نخواهد بود. وی بلافاصله می‌افزاید که ریشۀ بسیاری از مشکلات افغانستان قومی نیست. مسئلۀ اصلی “تقسیم قدرت و ثروت” است. احمد مسعود یک مثال تاریخی می‌زند و یادآوری می‌کند که محمد داوودخان هرچند پسرکاکای (پسرعمو) محمد ظاهرشاه بود اما کودتا کرد و سلطنت را برانداخت.
دو همسایه: پاکستان و ایران: احمد مسعود سخنان پدر خود، احمدشاه مسعود را به یاد می‌آورد که بیست سال قبل گفته بود “سیاست پاکستان در قبال افغانستان سیاست استبدادی و تقریباً استعماری” است. با اینحال احمد مسعود می‌گوید اگر پاکستان بخواهد کمک کند و از برقراری یک نظام غیرمتمرکز در کشور همسایه‌اش حمایت نماید، افغانستان نیز مثل گذشته، رابطۀ عمیق خود را با پاکستان استوار خواهد کرد.
اما در مورد ایران، احمد مسعود می‌گوید که دولت جمهوری اسلامی بعد از سقوط رژیم طالبان رفتار بسیار مثبتی داشت و در بازسازی افغانستان سهیم شد، ولی این سیاست ادامه نیافت. به عقیدۀ احمد مسعود سیاست ایران در قبال افغانستان، مستقیماً به روابط ایران و آمریکا وابسته است. در واقع دشمنی ایران و آمریکا در جنگ و صلح افغانستان مؤثر است.
صدای اروپا شنیده نمی‌شود: احمد مسعود در پایان ابراز امیدواری می‌کند که در آینده، صدای اروپا در منطقه بیشتر به گوش برسد. وی با اشاره به نشست ترکیه که باید بزودی برگزار شود می‌گوید: “در آخرین مرحلۀ مذاکرات صلح که کنفرانس ترکیه است، اروپایی‌ها به شکل مطلق توسط آمریکایی‌ها نادیده گرفته شده‌اند”…
از نظر احمد مسعود “صلح افغانستان و جنگ افغانستان باید جزو مسائل جدی اروپاییان باشد”، زیرا پیامدهای منفی گسترش افراطی‌گری و تروریسم در افغانستان مستقیماً متوجه کشورهای اروپایی خواهد بود…
• ما کیستیم!؟ اینجا کجاس...