Tunceli Çemişgezek İlçe Merkezi Gezisi - Dr. Murat

Tunceli Çemişgezek, dünyanın en güzel coğrafyalarından birisi olan memleketimin en son gördüğüm ve hayran kaldığım ilçesidir. Tarihi ve doğal güzellikler hem ilçe merkezinde hemde çevresinde görülmeye değerdir.
İlçede Urartu İnleri, Tağar Köprüsü ve Vadisi, Kale, Süleymaniye Camii, Yelmaniye Camii, Meydan Çeşmesi, Pulur Höyüğü, Sivdin Köprüsü, Hamidiye Medresesi, Ulukale Camii, Hamamlar görülebilecek yerleridir. Ne yazık ki ilçe merkezinde tarihi binaları gösteren yeterli tanıtım ve yönlendirmeler yoktur.
İlçenin adının Ermeni kökenli general ve sonrasında Bizans İmparatoru olan I. İoannis Çimiskes'den geldiği görüşü bulunmaktadır.
MÖ 4000 yıllarından başlatılan tarihi ile Çemişgezek’in sürekli olarak önemli bir yerleşim ve konaklama yeri olduğu düşünülmektedir. Hitit, Urartu, Roma, Bizans egemenliği görülen bölge 7. yüzyılda Arapların denetimine geçmiş, ancak 10. yüzyılda yeniden Bizans hakimiyeti başlamıştır. 1071'de yaşanan Malazgirt Meydan Muharebesi sonra Bizans otoritesinin kaybolmasıyla bir süre Philaretos Brakhamzos adlı Ermeni beyinin hakimiyetinde olan Çemişgezek, onun 5-6 yıl sonra ölümüyle I. Melikşah tarafından Harput ve çevresi ikta olarak verilen Çubuk Bey tarafından ele geçirilmiştir.
Çubukoğulları Beyliğinin 1113'te ortadan kalkmasıyla Çemişgezek Artuklulardan Belek Gazi tarafından ele geçirilmiştir. Artuklu-Mengüçekler arasındaki mücadelede kısa süreli el değiştirse de sonuçta yerleşim Artuklular'ın hakimiyetinde kalmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti 1224 yılında Harput'u alarak beyliğe son verince Çemişgezek'te Selçukluların hakimiyetine girmiştir.
Ancak kısa süre sonra Anadolu Selçuklularının otoritesinin zayıflamasından istifade eden Saltuklular'dan Nasreddin Muhammed'in oğlu Melikşah Çemişgezek'e hakim olmuş ve onun soyundan gelenler ileride Melkişiler olarak da adlandırılan Çemişgezek Beyliğini yönetmişlerdir.
1514 yılında gerçekleşen Çaldıran Muharebesi'nin akabinde, Safevîler'in yanında yer alan Çemişgezek beyi Hacı Rüstem Bey'in Yavuz Sultan Selim tarafından idam ettirilmesinden sonra oğlu Pir Hüseyin Bey beyliğin başına geçirilmiştir.
Çemişgezek Osmanlı idaresine geçtiğinde 1518 yılında yapılan tahrire göre Diyarbekir Eyaletinin sancaklarından biri olarak görülmektedir. Pir Hüseyin Bey'de kayd-ı hayat şartı (ölümüne kadar) ile bu sancağın sancakbeyi olarak şehirde yönetim sürmüştür. Çemişgezek beyliği Kanuni Sultan Süleyman zamanına kadar mevcudiyetini sürdürürken, Pir Hüseyin'in 1534 yılı gibi ölmesiyle Çemişgezek sancağı merkezden atananlarca yönetilen klasik bir sancak olarak varlığını sürdürmüştür.
19. yüzyılda şehirde mal ve hizmet üretimi yapan çeşitli işyerleri bulunmakta olup bunlar içerisinde şehirdeki dut bahçelerinin varlığı sayesinde ipekçilik, küçükbaş hayvancılık nedeniyle yün üretimi ve bunlara bağlı olarak da boyahane yer almaktaydı. Şehirde 16. yüzyılda 1 cami ve 3 mescid bulunurken Müslüman nüfusun artışına bağlı olarak ilerleyen yıllardaki kayıtlarda 26 cami ve mescidin olduğu görülmektedir. 19. yüzyılın ikinci yarısında ise şehirde Gayrimüslimlere hizmet veren 4 adet kilise bulunmaktaydı.
1881 tarihinde ise Dersim vilayeti teşkil edilir. Çemişgezek'te kaza haline getirilerek vilayet merkezi olan Hozat’a bağlanır. 1887 yılında Dersim vilayeti lağvedilerek sancak haline gelmiş ise de Çemişgezek yine Dersim'e bağlı kalmıştır.
1925 yılında Dersim Sancağı da kaldırılınca Çemişgezek de diğer kazalar gibi Elazığ’a bağlanmıştır. 25 Aralık 1935 tarih ve 2885 sayılı kanun ile Tunceli vilayeti teşkil edildi. Ancak Tunceli vilayeti özel kanuna göre 1 Ocak 1947 tarihine kadar geçici merkezinin bulunduğu Elazığ’dan idare edilmiş, 30 Aralık 1946 tarih ve 4993 sayılı kararla il merkezi Kalan kasabasına nakledilmiştir.
Çemişgezek o tarihten bugüne kadar Tunceli vilayetinden idare edilmektedir. İlçenin Belediye teşkilatı 1881’de kurulmuştur. Keban Barajı’nın su tutmasından önce toplam 51 köy muhtarlığı varken, bu köylerden 14’ü tamamen 12’si ise kısmen su altında kalmıştır. Zamanla göçlerin de tesiri ile bir kısım köyler de tüzel kişiliğini kaybetmiştir. 2020 yılı itibarıyla Çemişgezek ilçe merkezi 7 mahalleden oluşurken, merkeze bağlı da 34 köy bulunmaktadır.
· Abone Ol: is.gd/TasKaya
Tüm Oynatma Listeleri: is.gd/TasKayaV...
Tr UNESCO Dünya Mirası Listesi: is.gd/UNESCOTa...
Tr UNESCO Dünya Mirası Adayları Listesi: is.gd/UNESCOAd...
Tr Antik Kentler Listesi: is.gd/AntikKen...
Tr Müzeler Listesi: is.gd/MuzeTasKaya
Ankara Gezi Videoları Oynatma Listesi: is.gd/AnkaraTa...
Antalya Gezi Videoları Listesi: is.gd/AntalyaT...
Erzincan Gezi Videoları Oynatma Listesi: is.gd/Erzincan...
İstanbul Gezi Videoları Listesi: is.gd/Istanbul...
İzmir Gezi Videoları Listesi: is.gd/IzmirTas...
Muğla Gezi Videoları Listesi: is.gd/MuglaTas...
Tunceli Gezi Videoları Oynatma Listesi: is.gd/TunceliT...

[@muraterdogan1899]

👏👏👏♥️♥️♥️

[@murdodondurmalar9976]

♥️♥️♥️

[@serivangulkaygusuz5892]

Çook güzel doğa güzelliği var emeğine sağlık

[@uzdrmurat]

Teşekkürler.

[@AliSahin-ir9hu]

Çok güzel doğal güzelliği var yaa gidesim geldi yaa emeğine sağlık hocam

[@uzdrmurat]

Teşekkür ederim, umarım siz de bir gün gidersiniz.

[@theoddgarlic8293]

Doğa ve tarih hairkası.