Spinoza'nın Tanrı anlayışında yer alan Natura Naturans ve Natura Naturata kavramları onun Panenteizm içinde yer almasını sağlar mı? Zihin-beden paralelizmine göre Tanrı'nın konumunu nasıl değerlendirmeliyiz?
Merhabalar, Spinoza'nın nihai olarak panteist mi panenteist mi yoksa bir ateist mi olduğu sorusu aslında doğrudan felsefi bir soru değil bana göre, bu soru daha çok felsefi fikirlerin nasıl sınıflandırılacağı ile ilgili bir soru. Taktir edersiniz ki panteizme panenteizme yahut ateizme sınırı nerede çektiğimize göre sorunun cevabı değişecek. Spinoza hususunda dünyadaki en önemli otoritelerden birisi olan Steven Nadler Spinoza'nın nihai kertede bir ateist olduğunu söyler, - hatta tartışmasız bir şekilde ateist olduğunu söyler - ülkemizde Spinoza felsefesi ile özdeşleştirilen Ulus Baker hoca da Spinoza'nın bir ateist olduğu kanaatinde, naçizane bendeniz de bu hususta bu otorite isimlere katılıyorum. Spinoza'nın bir panteist olduğunu ve panteizmin de utangaç bir ateizm olduğunu düşünüyorum. Natura Naturans ve Natura Natura kavramlarının Spinoza'yı panenteist yapmayacağı kanaatindeyim zira Natura Naturans ile Natura Naturata bir şeyi yani Tanrı ya da Doğa'nın iki farklı vechesi ve bizim tecrübe ettiğimiz Natura Naturata'dan aşkın bir Natura Naturans mevcut değil. Natura Naturans, Natura Naturata'ya içkin olan ve onu değiştirip dönüştüren dinamiklerdir. Zihin - Beden parelelizme göre tanrının konumunu nasıl değerlendirmeliyiz demişsiniz, beden ve onun düşünce sıfatı altındaki ifadesi olan zihin tanrıda var olur diyebilirim. Beden Tanrı ya da Doğa'nın bir kipleşmesidir ve Tanrıda var olur. Zihin ise bu kipin yani bedenin yine Tanrıdaki ama bu sefer düşünce sıfatındaki bir temsilidir.
Çok güzel anlatmışsınız hocam. Ama bence çoğunlukla bana saçma geldi bu konulardaki argümanlar. İnsan ve hayvanlar dışında, bir süreklilik yok bence. Bir kalemin boyu değiştiğinde aynı kalem olmaya devam edebilir, ancak yeterli sayıda özelliği değiştirildiğinde o kalem olmaktan çıkıyor. En basitinden, kalemin özü yazı yazan bir nesneyle alakalı ise, eğer kalemi tamamen parçalara ayırırsam o şey kalem olmaktan çıkacaktır. Balmumu demiştiniz, erittiğimizde balmumu olarak kalmaya devam edebilir. Ancak modern bilimin atom kavramı ile bu düşünceler baya zayıfladı bence. Atom değişebiliyor sonuçta. Hidrojen, helyuma dönüşebilir. Değişmeyen tek şey, evet uzam. O zaman uzam harici her şey değişebiliyorsa, bu şeyler aynı kalmaya devam etmiyor bence. Sadece uzam aynı kalıyor. O zaman bunu sıfat diye genelleştirmeye gerek yok, çünkü sıfat=uzam gibi bir şey oluyor. Veya ben konuyu tam anlamamış da olabilirim. Uzam dışında aynı kalan bir şey söyler misiniz? Bu konuştuklarım insan ve hayvan dışındaki varlıklar açısından bu arada. Ruha sahip olan varlıklar açısından söylenenler doğru, gerçekten değişiyor olsak da aynı kalıyoruz. Yalnızca uzam bakımından da değil bu aynılığımız.
Yorumunuz için teşekkürler Descartes Metafiziği videoma bakabilirseniz orada meseleyi daha detaylı bir şekilde ele almaya çalışıyorum. Videonun linkini bırakıyorum. ruclips.net/video/HM3NwFwWFGo/видео.html Yorumunuzda güzel bir noktaya değinmişsiniz; bilimsel gelişmeler ile felsefe arasında ciddi bir bağ var elbette, bilimsel gelişmeler belli argümanları yer yer boşa çıkarabilir ya da belli felsefi pozisyonları tümden boşa çıkarabilir.
güzen anlatım olmuş ağzınıza sağlık.
Kanal oldukça başarılı. Spinoza felsefesi üzerine çalışıyorum. Bu video bazı noktaların bende aydınlatılmasına neden oldu.
devam reis
adamsin
Spinoza'nın Tanrı anlayışında yer alan Natura Naturans ve Natura Naturata kavramları onun Panenteizm içinde yer almasını sağlar mı?
Zihin-beden paralelizmine göre Tanrı'nın konumunu nasıl değerlendirmeliyiz?
Merhabalar, Spinoza'nın nihai olarak panteist mi panenteist mi yoksa bir ateist mi olduğu sorusu aslında doğrudan felsefi bir soru değil bana göre, bu soru daha çok felsefi fikirlerin nasıl sınıflandırılacağı ile ilgili bir soru.
Taktir edersiniz ki panteizme panenteizme yahut ateizme sınırı nerede çektiğimize göre sorunun cevabı değişecek. Spinoza hususunda dünyadaki en önemli otoritelerden birisi olan Steven Nadler Spinoza'nın nihai kertede bir ateist olduğunu söyler, - hatta tartışmasız bir şekilde ateist olduğunu söyler - ülkemizde Spinoza felsefesi ile özdeşleştirilen Ulus Baker hoca da Spinoza'nın bir ateist olduğu kanaatinde, naçizane bendeniz de bu hususta bu otorite isimlere katılıyorum. Spinoza'nın bir panteist olduğunu ve panteizmin de utangaç bir ateizm olduğunu düşünüyorum.
Natura Naturans ve Natura Natura kavramlarının Spinoza'yı panenteist yapmayacağı kanaatindeyim zira Natura Naturans ile Natura Naturata bir şeyi yani Tanrı ya da Doğa'nın iki farklı vechesi ve bizim tecrübe ettiğimiz Natura Naturata'dan aşkın bir Natura Naturans mevcut değil. Natura Naturans, Natura Naturata'ya içkin olan ve onu değiştirip dönüştüren dinamiklerdir.
Zihin - Beden parelelizme göre tanrının konumunu nasıl değerlendirmeliyiz demişsiniz, beden ve onun düşünce sıfatı altındaki ifadesi olan zihin tanrıda var olur diyebilirim. Beden Tanrı ya da Doğa'nın bir kipleşmesidir ve Tanrıda var olur. Zihin ise bu kipin yani bedenin yine Tanrıdaki ama bu sefer düşünce sıfatındaki bir temsilidir.
Çok güzel anlatmışsınız hocam. Ama bence çoğunlukla bana saçma geldi bu konulardaki argümanlar. İnsan ve hayvanlar dışında, bir süreklilik yok bence. Bir kalemin boyu değiştiğinde aynı kalem olmaya devam edebilir, ancak yeterli sayıda özelliği değiştirildiğinde o kalem olmaktan çıkıyor. En basitinden, kalemin özü yazı yazan bir nesneyle alakalı ise, eğer kalemi tamamen parçalara ayırırsam o şey kalem olmaktan çıkacaktır. Balmumu demiştiniz, erittiğimizde balmumu olarak kalmaya devam edebilir. Ancak modern bilimin atom kavramı ile bu düşünceler baya zayıfladı bence. Atom değişebiliyor sonuçta. Hidrojen, helyuma dönüşebilir. Değişmeyen tek şey, evet uzam. O zaman uzam harici her şey değişebiliyorsa, bu şeyler aynı kalmaya devam etmiyor bence. Sadece uzam aynı kalıyor. O zaman bunu sıfat diye genelleştirmeye gerek yok, çünkü sıfat=uzam gibi bir şey oluyor. Veya ben konuyu tam anlamamış da olabilirim. Uzam dışında aynı kalan bir şey söyler misiniz? Bu konuştuklarım insan ve hayvan dışındaki varlıklar açısından bu arada. Ruha sahip olan varlıklar açısından söylenenler doğru, gerçekten değişiyor olsak da aynı kalıyoruz. Yalnızca uzam bakımından da değil bu aynılığımız.
Yorumunuz için teşekkürler Descartes Metafiziği videoma bakabilirseniz orada meseleyi daha detaylı bir şekilde ele almaya çalışıyorum. Videonun linkini bırakıyorum.
ruclips.net/video/HM3NwFwWFGo/видео.html
Yorumunuzda güzel bir noktaya değinmişsiniz; bilimsel gelişmeler ile felsefe arasında ciddi bir bağ var elbette, bilimsel gelişmeler belli argümanları yer yer boşa çıkarabilir ya da belli felsefi pozisyonları tümden boşa çıkarabilir.