Poczułem, że przynależę do miejsca, do kamienia, do tego lasu. Rozmowa z Witoldem Wrzosińskim

NAZWISKO ROZMÓWCY: Witold Wrzosiński
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Jacek Wajszczak
NAGRANIE: Piotr Boruszkowski
MONTAŻ: Magdalena Wójcik
DATA NAGRANIA: 23 października 2022 r.
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
00:01:18 - Pierwsze zetknięcie z żydowską historią rodziny.
00:03:00 - Rok 1968 i stopniowy wyjazd dziadków z Polski.
00:04:20 - Rodzina babci.
00:05:20 - Radykalny komunizm babci.
00:05:35 - Relacje rodzinne. Rodzina pradziadka.
00:06:08 - Anegdota o Aronie Horowitzu, Hance, siostrze babci i jej komunizmie.
00:07:50 - Wyjazd babci Celiny do Związku Radzieckiego w 1941 roku. Powrót do Polski. Praca na stanowisku szefowej "Iskier".
00:08:25 - Lata 60-te w życiu babci Celiny.
00:11:03 - Dziadek rozmówcy dobrze się wykształcił. Oddelegowany do pracy naukowej, był specjalistą od chemii atomowej.
00:13:35 - Dzieciństwo. Wzajemne odwiedziny rodziny rozmówcy i dziadków z Düsseldorfu.
00:13:49 - Obrzędy świąteczne. Święta grudniowe z dziadkami. Babcia naciskała na choinkę i prezenty. Babcia równocześnie jeździła na Pesach do znajomych w Me’a Sze’arim.
00:14:55 - Dwie opowieści o Mojsze, ojcu babci.
00:17:30 - Dziadek Karol.
00:17:45 - Brat babci, przeżył wojnę, osiedlił się w Me’a Sze’arim.
00:18:05 - Wizyta u Wewka - brata babci.
00:19:00 - Czasy dzieciństwa i historia o wrotkach.
00:21:08 - Jedenastoletni rozmówca dowiaduje się o swoim pochodzeniu.
00:23:21 - Ujawnienia żydowskiego pochodzenia początkiem zainteresowania tą kulturą. W pierwszej kolejności literatura Zagłady, m.in. „Zdążyć przed Panem Bogiem”.
00:24:35 - Przesłanie wyniesione z rodzinnego domu.
00:25:28 - Przyjazdy dziadka z babcią.
00:28:30 - Pradziadek, tata dziadka w opowieści mamy.
00:29:20 - Korzenie dziadka inne, nie z ortodoksyjnej rodziny, wychowany w otwartym środowisku.
00:30:00 - Pierwsza rodzinna wizyta w Izraelu.
00:32:46 - Odwiedzenie Wewka z rodziną, czyli brata babci rozmówcy. Mieszkali w Me'a Sze'arim.
00:33:50 - Legenda rodziny o Wewku i Loli.
00:36:00 - Poznanie Wewka i Loli pozytywnym wydarzeniem w życiu rozmówcy.
00:38:05 - Wspomnienie o Wewku i lekturze Sienkiewicza.
00:40:41 - Wspomnienie o Loli i Wewku, i ich rozmowie o Aszkenazyjczykach i Sefardyjczykach.
00:42:24 - Duży wpływ spotkania Wewka i Loli na świadomość rozmówcy.
00:42:54 - Opowieść o ortodoksyjnym ślubie kuzynki Miri „prawdziwej żydowskiej księżniczce”.
00:43:20 - Lolą oprowadza po podwórkach w Me'a Sze'arim.
00:43:55 - Dzieciaki z Me'a Sze'arim, Lola i język jidisz.
00:44:45 - Spotkanie Loli i Wewka pozwoliło poznać znajome rzeczy „z perspektywy przedwojennych ortodoksyjnych polskich Żydów".
00:45:07 - Znajomość z nieortodoksyjnymi kuzynami z Izraela.
00:45:40 - Pierwsza podróż do Izraela.
00:46:33 - Dla rozmówcy Izrael to także dobre miejsce do ćwiczenia hebrajskiego.
00:47:28 - Opowieść o szkolnym jarmarku, na którym każda klasa miała przygotować jakąś mniejszość oficjalnie mieszkającą w Polsce. Rozmówca wypożyczył strój z Teatru Żydowskiego.
00:48:25 - Wspomnienie ze szkoły. Rozmówca wyzwany od „Żydka” na lekcji WFu.
00:50:03 - W czasach liceum pomysł, żeby wykorzystać pochodzenie i pojechać na studia anglojęzyczne do Tel-avivu.
00:51:13 - Po roku bezskutecznych studiów na anglistyce próba znalezienia ciekawych studiów. Wybór padł na „studia o Żydach”, czyli hebraistykę na UW.
00:54:50 - Ogłoszenie na grupie dla hebraistów, że można spisywać nagrobki na cmentarzu żydowskim na Okopowej.
00:57:37 Założenie fundacji i rozpoczęcie projektu odczytywania nagrobków w całej Polsce. Praca fundacji trwa do dziś, na razie spisanych jest około 115 cmentarzy.
01:00:20 - Stopniowe ugruntowanie pozycji w środowisku badaczy i genealogów. Prowadzenie zleconych badań genealogicznych.
01:01:01 - Początek pracy jako dyrektor cmentarza na Okopowej. Praca ważna także ze względów osobistych. Podczas pracy przy macewach na Okopowej przypadkowe odnalezienie nagrobka prapradziadka.
01:05:42 - Praca na cmentarzu zmieniła życie rozmówcy.
01:07:10 - Wspomnienie pewnej „naprawdę fajnej” grupy turystów. Dużo wspólnej zabawy i doświadczeń lokalności.
01:09:53 - Złoty zegarek Omega po dziadku ze skutą inskrypcją. Legenda o ojcu dziadka.
01:15:09 - Tata rozmówcy nie pochodzi z żydowskiej rodziny.
Subskrybuj nasz kanał: / @historiamowionapolin
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: sztetl.org.pl/...
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): / mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): / wirtualnysztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): / polscysprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: [e-mail]
#HistoriaMówiona#MuzeumPolin#Dziedzictwo