Sittard rondeelmuur

Deel van verdedigingswerken in Sittard opgegraven
Bij archeologisch onderzoek aan de voet van Fort Sanderbout in Sittard zijn delen van de oude vestingwerken opgegraven. Tijdens de opgraving, die van 12 t/m 29 augustus 2019 in opdracht van de gemeente Sittard-Geleen is uitgevoerd, hebben archeologen van RAAP onderzoek gedaan naar de aard en datering van de vestingwerken van Sittard tussen fort Sanderbout en de Pullenstraat.
Onderzocht zijn de funderingen van fort Sanderbout en een vermoedelijke stadstoren aan de Pullenstraat, enkele grachten vóór de wal en de wal zelf. Het fundament van de rondeelmuur van het fort is over een lengte van circa 8 meter opgegraven, circa 3,5 meter breed en 3,5 meter hoog. Het rondeel had oorspronkelijk een diameter van circa 30 meter. Rond de vesting bevonden zich diverse grachten. Ter hoogte van de vermoede toren aan de stadsmuur zijn fundamenten en muren tot op een hoogte van circa 3 meter bewaard gebleven.
Vestingstad Sittard
Al in de 13e eeuw werd Sittard omgeven door een dubbele gracht en een aarden wal, die aanvankelijk was voorzien van een houten palissade. Gedurende de 14e eeuw werd deze vervangen door een stenen stadsmuur. Vanaf eind 15e en vooral in de 16e eeuw werden de verdedigingswerken uitgebreid, waarbij de wal verder werd verbreed en opgehoogd. Tot de werkzaamheden behoorde ook de aanleg van minstens twee forten: fort Sanderbout en fort Picard.
De vestingstad Sittard lag vanaf de 16e eeuw op de grens tussen Gelre en Brabant en was daarom van strategisch belang. Gedurende de 16e eeuw ging het over en weer tussen Willem de Rijke, hertog van Gulik (Jülich) en Karel de V van Habsburg, en het fort vormde ook verder gedurende de 80-jarige oorlog een belangrijke vesting. In 1677 werd Sittard door de Fransen verwoest, waarna de vesting nog één keer is opgebouwd, om een jaar later (1678) definitief geslecht te worden.
Muren, wal en grachten
In de eerste opgravingsput troffen de archeologen de rondeelmuur aan, met daarvoor resten van diverse grachten. Verscheidene grachten kwamen eveneens aan het licht in de tweede put, circa 60 meter ten noorden van het rondeelfundament. Hier werd een profiel door een gedeelte van de wal aangelegd. De oudste, binnenste gracht van de dubbele gracht bevindt zich namelijk ten dele onder de huidige wal. Het uiteinde van de gracht onder de wal kon niet worden bereikt, omdat deze te ver in de wal reikte en de wal bovenop niet doorsneden kon worden.
In een derde put, ongeveer 35 meter noordelijker, was een hoektoren te verwachten. Hier zijn tijdens de opgraving inderdaad muurresten, flinke funderingen en een gewelf aangetroffen, evenals een muur met veel graffiti uit de 19e eeuw. Het gaat vermoedelijk om een vierkante toren van circa 5 x 5 meter.
Het archeologisch onderzoek in Sittard vond plaats voorafgaand aan de herinrichting van de Oostelijke Schootsvelden, net buiten de nog steeds aanwezige oude wal rondom de oude binnenstad. Daar komen onder meer twee grachten (zonder water) een fietspad en meer wandelpaden.
Op 22 augustus 2019 kon het publiek de opgegraven muurresten komen bekijken, terwijl een archeoloog ter plekke tekst en uitleg gaf.