Rezerv Yapı Alanları: Tapulara El Konulacak mı?

09.11.2023 tarihli ve 32364 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7471 Afet Riski
Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun kabul edilmesiyle birlikte
rezerv yapı alanı kapsamının oldukça genişletildiği görülmektedir. 6306 sayılı kanunun
tanımlar maddesinde yer alan tanıma göre rezerv yapı alanları “Bu Kanun uyarınca
gerçekleştirilecek uygulamalarda (…)kullanılmak üzere, TOKİ’nin veya İdarenin talebine bağlı
olarak veya resen Bakanlıkça belirlenen alanları” şeklinde tanımlanmış olup yapılan kanun
değişikliği ile “yeni yerleşim yeri olarak” ifadesi tanımdan kaldırılmıştır. Böylece yeni veya
var olan yerleşim alanları rezerv yapı alanı olarak belirlenebilecek olup rezerv yapı tespitiyle
ilgili olarak neredeyse bütün kısıtlamalar ortadan kalkmıştır.
Yine aynı kanun değişikliği kapsamında özel mülkiyetteki taşınmazların rezerv
yapı alanı olarak tespitinin talep edilebilmesi için “arsa metrekaresinin %30 u veya değerinin
dönüşüm projeleri özel hesabına kaydedilmek üzere Başkanlığa verilmesi” şeklinde düzenleme
yapılmıştır. Bu düzenlemeden her ne kadar rezerv yapı tanımından “yeni yerleşim” ibaresi
çıkarılmış olsa da amacın kentsel dönüşüm ve riskli alanlara yönelik olduğu, özel mülkiyete
tabi alanlarda rezerv yapı tespiti talebi için arsa payının belli bir miktarının kentsel dönüşüm
için verileceği sonucuna varılmaktadır.
Kanun gerekçesine bakıldığında ise uygulamada mahkemelerce “rezerv yapı tespiti
işleminin” -taşınmazların rezerv yapı olarak ilan edilebilmesi için meskûn alanlar dışında
olması gerekliliğine dikkat çekerek - iptaline yönelik kararların verildiği belirtilmiştir. Rezerv
yapının yerleşik alanlarda da ilan edilebileceği düşüncesiyle hareket edilerek uygulamadaki
idari işlemin iptali davalarının önüne geçilebilmesi amacıyla bu düzenlemenin yapıldığı ifade
edilmektedir.
Rezerv yapı alanı ile ilgili olarak belirtmek gerekir ki; hali hazırda mevcut olan ve afet
riski altında bulunmayan yapıların rezerv yapı ilan edilmesi halinde Anayasa ile güvence altına
alınan mülkiyet hakkının ihlalinin gerçekleşeceği kuşkusuzdur. Her ne kadar yukarıda özel
mülkiyete konu taşınmazların rezerv yapı tespiti için talep edilmesi gerektiği belirtilse de
idarenin bu alanlarda resen rezerv yapı tespiti yapabileceği ihtimali bulunmaktadır.
Kanun değişikliğinin özellikle idarenin takdir yetkisini arttırdığı, kamuoyunda da
bilinmezliklere yol açtığı açıkça ortadır. Bu nedenle 6306 Sayılı Kanun’un uygulanması
hakkında yeni bir yönetmeliğin hazırlanması zaruri olup buna ilişkin çalışmaların sürdüğü
bilinmektedir.
#rezervyapıalanı #kentseldönüşüm #avukat #gayrimenkul
Twitter: / muratezcan
Instagram: / avmuratezcan
RUclips: / avmurattezcan
Facebook: / murat.tezcan.7
Linkedin: / muratezcan