29:59 Jasne mogę wykazać, że reforma wpłynęła na PKB Tylko linki nie przechodzą więc będę wklejał nazwy artykułów Po 1 Gospodarka w ostatnich latach PRL rozwijała się tylko na papierze, wzrost gospodarczy osiągnięto tylko dzięki wykorzystaniu rezerwy pieniężne. Tak naprawdę produkcja tak jak i płaca realna pod koniec PRL były mniejsze niż prawie 10 lat wcześniej. Dodatkowo niedobory były coraz większe. Więc zlikwidowanie przedsiębiorstw które mogły doprowadzić do o wiele bardziej dotkliwej recesji było korzystne dla PKB. Gospodarka planowa w dobie PRL (geneza i konsekwencje) Historia. Org. pl Po 2 Wraz ze wrzuceniem nas w wir konkrecji, zostaliśmy bardziej otwarci na kapitał międzynarodowy co widać tutaj Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (Yearbook of the Institute of East-Central Europe) Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju strona 6 więc zyskaliśmy kapitał oraz technologię, te czynniki po przystosowaniu się gospodarki do nowych realiów były bardzo potrzebne w dalszym rozwoju. Po3 Jest wiele badań które wskazują na wyższość własności prywatnej nad państwową, więc wzrost gospodarczy częściowo wziął się z tego, że wprowadziliśmy efektywniejszy rodzaj własności. Lepsze było dla naszego kraju (długoterminowo) natychmiastowe przejście do bardziej efektywnej formy własności niż robienie tego na raty lub tylko w niewielkiej ilości. Państwowe kontra prywatne Obserwator finansowy - Tam jest wiele badań , gospodarka jedynie musiała się przystosować co trwało niezbyt długo ponieważ już w 1992 mieliśmy wzrost gospodarczy Podsumowanie Więc gospodarka zaliczyła wzrost właśnie dzięki reformą Balcerowicza. Wiele wskaźników makroekonomicznych np. bezrobocie wskazywały na minusy planu jednak twierdzenie, że reforma Balcerowicza nie miała wpływu na późniejszy wzrost PKB jest wręcz idiotyczne ponieważ raczej zgodne jest w wśród ekonomistów stwierdzenie, że gospodarka która reaguje na bodźce, odpowiada na potrzeby konsumenta jest o wile lepsza niż państwowy kołchoz który już pod koniec swojego istnienia był wyniszczony. Więc według mnie plan długoterminowo okazał się korzystny, nie wylądowaliśmy w najlepszym świecie jaki moglibyśmy mieć ale z drugiej strony gdybyśmy zbyt długo zwlekali mogło by dojść do straszniejszych rezultatów.
Co do wyższości prywatnej własności się zgadzam i na pewno miało to wpływ na wzrost gospodarczy jednak co do inwestycji zagranicznych się nie zgodzę ponieważ myślę, że były tak nieliczne, że i tak nic nie dawały.
Dobrze pamiętam lata 90-te. Złoty okres dla ludzi przedsiębiorczych. Fakt, naprawdę duże pieniędzie można było zrobić w zasadzie tylko mając znajomości w byłej nomeklaturze, służbach itp. To była patalogia. Ale całkiem, naprawdę całkiem przyzwoicie mógł zarobić praktycznie każdy, kto nie miał dwóch lewych rąk do pracy. Władza, pragnąc bezkarnie rozkraść duże majątki tak poluzowała rynek, że dorabiać mógł się też każdy szaraczek. Rynek był pusty, chłonął wszystko. Konkurencja znikoma, regulacji państwowych praktycznie brak. Młodzież nie uwierzy, ale ludzie handlując na bazarze lub w małym sklepiku potrafili zarobić na wybudowanie domu w 1-2 lata! Na niezły na ówczesne czasy samochód 3 miesiące! Teraz z analogicznej działalności nie wyciągnie się średniej krajowej. Oczywiście, początek lat 90-tych był stanem dla gospodarki nienormalnym, przejściowym, ale ten stan bardzo premiował przedsiębiorczość i zaradność. Kto się nie bał i chciał zarabiać - zarabiał. Zarówno profesor jak i robotnik po zawodówce!
Też kwestia tego, że wszystko było wtedy po prostu dużo tańsze. Dzieciak z 5 złotymi w sklepie był królem, można było znaleźć nawet dom za 8 tysięcy z dużą działką
Wpadłem przypadkowo na ten materiał, kompletny stek bzdur. Autor ostatecznie stwierdza ze transformacja była porażką i gdy by zachowano państwowe przedsiębiorstwa to na pewno w Polsce byłby większy dobrobyt niż jest obecnie. Natomiast, uważam że najlepszą miarą czy transformacja była porażką czy sukcesem, jest analiza porównawcza. Przecież nie jedna Polska ją przechodziła. Ze wszystkich krajów post-komunistycznych jesteśmy w czołówce względem PKB, kraje które nie wprowadzały reform i zachowały ”demokratyczny socjalizm😂” jak Białoruś czy Ukraina są daleko za nami.
A jak się do naszego PKB ma PKB takich Chin.Marnie.Wiec była jakaś alternatywa.PKB to nie wszystko ,jeśli nie masz swoich fabryk hut , elektrowni,rolnictwa,kopalń , czyli gdy jesteś zależny od ,,zachodu".
Ale co to znaczy ”swoich”? Lepiej zadać pytanie państwowe czy prywatne, z tym, że w PRLu, wszystko było państwowe i upadło. Natomiast, oczywiście, zgadza się budowanie władnych prywatnych marek, to kolejne wyzwanie Polski, na następne 30 lat i oby się udało, bo nie można jechać na gapę w nieskończoność
@@Dill.Doe. Swoich znaczy Polskich.Wiesz ,że nawet marka Morliny należy do chinczykòw i ,że nie produkujemy już nawet zapałek ?.To co piszesz to brednie ,bo np na takiej Białorusi masz również kapitalizm i pełne półki i duży wybór towarów w tym zagranicznych , ale zagraniczne towary są tam dużo droższe od ich krajowych produktów, podobnie jest w Rosji.A nam się wciska ,że gdyby nie Balcerowicz to byłyby puste półki, podczas gdy nigdzie tak nie jest.Nie tylko w Rosji czy na Białorusi , ale np w takich Chinach.Wiec można było zrobić to inaczej , nie za cenę zniszczenia swojego przemysłu, tylko ,że zniszczenie tego przemyslo było konieczne , bo mieliśmy być tylko rynkiem zbytu dla zachodu.A ze swoim przemysłem i niskimi kosztami pracy byliśmy zbyt konkurencyjni dla zachodu.
Czyli mam rozumieć, że przez polskie rozumiesz państwowe, skoro tak ochoczo przywołujesz Białoruś i Rosję jako nienaganne gospodarki do naśladowania,spoko, kolo, każdy ma prawo mieć swoje zdanie. Ale czas już kończyć tą dyskusje, pozdro
Mam wątpliwości aby system skandynawski można było skutecznie wprowadzić. W krajach skandynawskich mamy bardzo przejrzysty system podatkowy, prowadzenie działalności gospodarczej nie jest tam raczej utrudnione, po części właśnie dlatego kraje skandynawskie są jednymi z najbardziej wolnorynkowych krajów a w Polsce takie zmiany były prawie niemożliwe więc najprawdopodobniej skończylibyśmy jako państwo częściowo centralnie sterowane z sektorami gospodarki które są niewydajne a wręcz trzeba było by się do nich dorzucać tak samo jak dzisiaj do górnictwa. Więc uznaje ten pomysł jako lekką utopie. A jeżeli chodzi o plan Balcerowicza to jak najbardziej doprowadził on do zwiększania bezrobocia, jednak co najważniejsze zlikwidowano niewydajne przedsiębiorstwa a te trzeba było likwidować jak najszybciej tak samo jak trzeba było otworzyć Polskę na rynki zagraniczne. PKB chyba najszybciej właśnie w Polsce powróciło na drogę wzrostu pl.wikipedia.org/wiki/Plan_Balcerowicza#Efekty_planu Dynamika PKB wybranych krajów, obliczonego według parytetu siły nabywczej- „Groningen Growth and Development Centre”: A wzrastało najszybciej ponieważ firmy i inne kołchozy które były deficytowe zniknęły za to na ich miejscu pojawiły się działające firmy, oczywiście Polskie PKB nie zaczęło wzrastać od razu jednak reforma gospodarcza do tego doprowadziła. A co do inflacji to jak najbardziej była popytowa a popiwek był jedynym cywilizowanym sposobem na powstrzymanie wzrostu płac. Więc kończąc gospodarka socjalistyczna zawsze choruje na różne choroby tak to nazwijmy, które objawiają się w niedoborach a wyjście z takiej gospodarki nie jest czymś prostym a gospodarka która przeżyła komunie nigdy nie będzie w pełni sprawna bynajmniej na krótszą metę. Najprawdopodobniej reformę można było przeprowadzić o wiele lepiej, jednak recesja a nawet załamanie gospodarki zawsze w takiej sytuacji jest nieuniknione.
Nie mówiąc że taka Szwecja do lat 60 mała podatki niższe niż średnia Europejska. Ich stać na socjal bo przejadają to co wypracowali kiedyś a do tego mają etos urzędniczy i obywatelski
Bardzo fajny materiał, uporządkował mi wiedzę, ale też dodał sporo nowej. Wiedziałem np. że Balcerowicz był dopiero którymś z kolei (chyba dwunastym) ekonomistą, do którego się zwrócono, ale nie wiedziałem, że szukano po prostu kogoś, kto tylko zrobi to, co już przyklepano. Jeśli Cię interesują alternatywy, które się wtedy rysowały, to polecam dwie broszurki Zbigniewa M. Kowalewskiego (obie dostępne raczej wyłącznie w archiwach) z czasów pierwszej Solidarności: - "O taktyce strajku czynnego", - ">Solidarność< i walka o samorząd załogi". Ta druga zaczyna się od ciekawej części teoretycznej. Kowalewski próbuje tam wpisać pierwszą Solidarność w historię walk robotniczych, jakie toczyły się od początku PRLu. Ważniejszą datą jest u niego 1956 rok (zarówno czerwiec, jak i październik), niż 1968, tak podkreślany przez inteligencką narrację. Było to dla mnie strasznie otwierające spojrzenie. Kowalewski potem trochę rozwinął te intuicje w książce "Rendez-nous nos usines! Solidarnosc dans le combat pour l'autogestion ouvrière", która niestety nigdy się nie ukazała w polskim przekładzie. Wiem, że Siermiński trochę zaglądał do Kowalewskiego, ale nie wiem, na ile poszedł tym tropem. (Wciąż się nie zabrałem za "Pękniętą Solidarność". Spogląda na mnie z wyrzutem z regału już od dłuższego czasu). Myślę, że warto też zajrzeć do "Buntu" Anny Machcewicz. Ta książka jest troszeczkę takim sucharem typowym dla polskiej historiografii, ale wbrew pozorom (wydał to ECS, pisane chyba było pod okiem Friszkego) autorka staje mocno po stronie robotników. Tzn. narracja pro-KOR-owska zostaje tam w bardzo dużym stopniu zdemaskowana, a RMP pokazany jako w dużej mierze antyrobotniczy.
@@MarcinMega ale wiesz, że tym komentarzem udowodniłeś, że nie oglądałeś filmiku? Tam jest bardzo klarownie wytłumaczone, że Balcerowicz był tylko pacynką. A także to, że zanim Sachs przyjechał do Polski, podejmowano już liczne działania, aby przesterować polską gospodarkę w tym samym kierunku.
Leszek Balcerowicz - Aaron Bucholtz przyjmuje i podejmuje pracę w Instytucie Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu przy KC PZPR. J. Sachs przywozi plan, który ma doprowadzić do transformacji polskiej gospodarki i przekazuje go do realizacji
Ktokolwiek by nie został ministrem i tak by musiał zrealizować ten plan, może z różnymi zmianami ale innej drogi nie było i nie ma znaczenia czy przywiózłby go Sachs czy Koziołek Matołek.
Ciekawa analiza. Na pewno reforma mogła być przeprowadzona dużo lepiej. Niektóre pomysły były nietrafione. Natomiast z pewną kwestią zupełnie się nie zgadzam. Po co nam demokratyczny socjalizm? To była reforma gospodarcza i właśnie o likwidację socjalizmu chodziło. Demokracja i wolność słowa są bardzo ważne, ale nie zwiększają one produkcji i nie likwidują kolejek. Kluczowa była zmiana systemu gospodarczego na bardziej produktywny. Wiele osób zdobyło wtedy majątki w wątpliwy moralnie sposób, ale nadal odbyło się to dużo lepiej niż w Rosji czy Ukrainie.
@@Matt22714 Chodzi o zniesienie gospodarki centralnie planowanej do gospodarki zdecentralizowanego planowania (Tak myśle) Zdecentralizowana gospodarka planowa, czasami nazywana horyzontalnie planowaną gospodarką ze względu na jej horyzontalizm, jest typem gospodarki planowej, w której inwestycje i alokacja dóbr konsumpcyjnych i kapitałowych są wyjaśnione zgodnie z ogólnogospodarczym planem zbudowanym i operacyjnie koordynowanym przez rozproszoną sieć rozproszonych podmiotów gospodarczych lub nawet samych jednostek produkcyjnych. Planowanie zdecentralizowane jest zwykle utrzymywane w kontraście do planowania scentralizowanego, w szczególności do planowania gospodarczego typu sowieckiego w gospodarce nakazowej Związku Radzieckiego, gdzie informacje ekonomiczne są agregowane i wykorzystywane do formułowania planu produkcji, inwestycji i alokacji zasobów przez jeden organ centralny. Planowanie zdecentralizowane może kształtować się zarówno w kontekście gospodarki mieszanej, jak i w postkapitalistycznym systemie gospodarczym. Ta forma planowania gospodarczego zakłada pewien proces demokratycznego i partycypacyjnego podejmowania decyzji w ramach gospodarki i w samych przedsiębiorstwach w formie demokracji przemysłowej. Komputerowy forma demokratyczny ekonomiczny planowanie i koordynacja między ekonomicznymi przedsiębiorstwami także proponować różnorodny komputerowy naukowiec i radykalny ekonomista.[46][47][48] Zwolennicy przedstawiać decentralizujący i udziałowy ekonomiczny planowanie jako alternatywa rynek socjalizm dla postkapitalistyczny społeczeństwo.[49] Zdecentralizowane planowanie było cechą anarchistycznej i socjalistycznej ekonomii. Odmiany zdecentralizowanego planowania, takie jak demokracja ekonomiczna, demokracja przemysłowa i ekonomia uczestnicząca były promowane przez różne grupy polityczne, w szczególności anarchistów, demokratycznych socjalistów, socjalistów gildii, marksistów libertariańskich, libertariańskich socjalistów, syndykalistów rewolucyjnych i trockistów. [50] Podczas rewolucji hiszpańskiej, niektóre obszary, gdzie wpływy anarchistów i libertariańskich socjalistów poprzez CNT i UGT były rozległe, szczególnie regiony wiejskie, były zarządzane na podstawie zdecentralizowanego planowania przypominającego zasady określone przez anarchosyndykalistę Diego Abad de Santillana w książce After the Revolution.[51] en.wikipedia.org/wiki/Planned_economy#Decentralized_planning
Ja nie wiem, jaka by mogła być alternatywa. Miliony ludzi nieumiejących pracować, przyzwyczajonych do robienia bezsensownych czynności. Do tego bez żadnego zaangażowania. Ludzi sowieckich, którym przez lata zakazywano myślenia. Żeby zrozumieć praktyczne następstwa komuny trzeba było wtedy żyć i do tego nie poddać się propagandzie. Ja nie kapuję kompletnie, jak można narzekać na transformację i nie wspomnieć o absolutnym wyniszczeniu gospodarki. Przecież papieru toaletowego nie było. Ja to dobrze pamiętam. Nawet aktorzy opisują, jak z zagranicy przywozili rolki papieru toaletowego. SZOK. I teraz wyjdzie jeden gówniarz z drugim i będą krytykować Balcerowicza. Bo oczywiście o pół wieku komuny, nikt im nie powiedział. To, że przez ten czas zaciągano kredyty i absolutnie rugowano jakikolwiek rozwój w państwowych firmach, jakoś umyka młodym lewicowcom. KOSZTY SPOŁECZNE POWSTAŁY PRZEZ 45 LAT KOMUNY. Balcerowicz jedynie je ujawnił i dopuścił do zmian. Do tego należy powiedzieć, że i przed II wojną Polska nie była wzorcem rozwiniętego kraju. Czy ktoś słyszał o 123 latach zaborów? Balcerowicz pozwolił ludziom zaradnym działać na pełną skalę. Jak słyszę o tym, że dla kogoś największym problemem jest uwłaszczenie nomenklatury, to zastanawiam się, czy mówiący o tym zadaje sobie odrobinkę wysiłku myślowego, żeby przeanalizować w jaki sposób odbyło się przekazanie władzy. Niech się zastanowi dlaczego w roku 1981 wojsko wyszło na ulicę a w 1989 nie. Jezuu...i jeszcze te komentarze głoszące, jaki to autor zrobił dobry materiał.....czy już nikt nie ma rozumu???
"Współcześnie cieszy się dużym szacunkiem". A ja pamiętam jak w podstawówce dzieciaki nawet, nie mające pojęcia co to jest sejm, a co dopiero ekonomia czy polityka, wołały niby wyliczankę "Balcerowicz musi odejść"... Nikt z nas nie wiedział kto to ani czemu ma odejść, ale było to skandowanie jakieś rytmiczne, więc się to mówiło...
Było tak może dla tego że w pewnym czasie w ten sposób niemal każde swoje wystąpienie kończył Andrzej Lepper. I to powiedzenie stało się dość popularne.
@@emmanuel4764 znasz te powiedzenie że można się nie odzywać i wyglądać na idiotę... Przeczytaj swój komentarz i zastanów się czy poprzez niego wniosłeś coś do dyskusji i zaprezentowałeś jaki kolwiek poziom.
@@garaz76 Lepper jaki by nie był, to był szczery i prawdziwy. Może wiedzy akademickiej nie miał, ale nadrabial prawdziwą antysystemowościa. O jego ostanim, letalnym przemowieniu będę opowiadał swojej córce, żeby wiedziała, że układ może zabić nawet pozornie 'swojego' (polityka)
@@imnearyou8912 nie był ani szczery ani prawdziwy. I jedno przemówienie niczego nie zmienia. Lepper był tylko populista mówił ludziom to co chcieli usłyszeć. Jego związki z Rosją, przyczyny dla czego zajął się polityką, afery w które uwikłała się samoobrona. W tamtych latach uważałem że cała polityka była chora. Ten układ LPR samoobrona PiS . Ale jak przeczytałem historię Leppera to tylko pogłębiło to przekonanie. Ale fakt faktem z Balcerowiczem miał rację.
@@imnearyou8912 Lepper to był palant i cwaniak, żaden wartościowy polityk czy antysytemowiec. Takim antystemowcem jest na przykład Kołodziejczak z AgroUni i to jest ekipa, która może namieszać i za którą trzymam kciuki. Najbardziej to za antykapitalizm i być może mimowolną, ale ekologię.
Mam wątpliwości czy środowiska robotnicze rzeczywiście mogły, bez wprowadzenia demokracji na wzór zachodni zmienić ten system na lepsze. To byli w większości ludzie bez teoretycznego przygotowania łatwo ulegający zewnętrznym wpływom, robotnicy raczej nie rozumieli, jak sprawować władzę - wyrośli z totalitarnego systemu z wszelkimi tego konsekwencjami. Prędzej czy później musieli by ulec osobom bardziej doświadczonym w "grze politycznej". To czy byliby w stanie stworzyć skuteczny system gospodarczy to też sprawa dyskusyjna. Tu potrzebne były lata pracy u podstaw aby prości robotnicy pokroju Wałęsy rzeczywiście mogli odnajdywać się w roli podmiotu. "Rewolucja robotnicza" mogłaby zapewne doprowadzić do umocnienia się autorytaryzmu i ograniczyć się do wprowadzenia kilku prosocjalnych reform. Żadna partia czy ruch nie może być wyrazicielem woli mas gdy te masy nie mają własnej woli w większości spraw i są podatne na populizmy. Nie bez powodu najbardziej "prosocjalne" (gł. w sferze retorycznej rzecz jasna) partie polityczne po 89 były nacjonalistyczno - fundamentalistyczne (Samoobrona, PiS, LPR). Do tego dochodziła kompromitacja idei solidarności i sprawiedliwości społecznej utożsamianej niestety z PRL-em i jego systemem. Kapitalistyczny zachód (a raczej jego zbarbaryzowane, wyidealizowane wyobrażenie wynikłe o ironio z PRL-owskiej propagandy i okruchów informacji z zachodu konfrontowanych z szarą 'komunistyczną" rzeczywistością) stał się symbolem dobrobytu. Niestety okres przemian przypadł na okres kiedy to zbarbaryzowane wyobrażenie królowało nie tylko wśród obywateli Polski ale również wśród elit polityczno -ekonomicznych zachodu.
I równocześnie 100% zarabia wielokrotność PRLowskiej średniej krajowej xD Ludzie od zawsze jeździli do bogatszych krajów na zarobek, nie wiem jaki masz z tym problem. Nikt nikogo nie zmusza. Jedyne rozwiązanie to zbliżenie się poziomu rozwoju ale to nie dzieje się z dnia na dzień. Co do służby zdrowia powielasz mity bo nie znasz faktów: _[Lepiej leczyć się dziś niż 25 lat temu]_ Zwłaszcza w mniejszych miejscowościach rak korupcji rozwinięty w PRL trwa do dziś, chociaż nie na taką skalę. Co do rzekomej "kolonizacji" nie jest to prawda, do tego Polacy w zagranicznych przedsiębiorstwach zarabiają statystycznie lepiej, także nie wiem z czym masz problem. _[Dziewięć mitów o polskiej transformacji.]_ Polecam w punkcie _Mit zagranicznej inwazji: prywatyzacja była narzędziem kolonizacji_ zwrócić uwagę na wykres _Udział wartości dodanej kontrolowanych przez kapitał zagranicznych przedsiębiorstw niefinansowanych w PKB,_ a następnie przemyśleć swoje poglądy. _[Antyprywatyzacyjna mitologia - Forum Obywatelskiego Rozwoju]_ *Komentarz z linkami zostaje kasowany, także zmieniłem na tytuły do wklepania w Google.* A propos Huawei to z tego, co pisze na anglojęzycznej Wikipedii wynikałoby, że de facto jest to firma kontrolowana przez rząd.
2800 brutto minimalnej to 2050 na rękę, ale pracodawca płaci przecież 3361zł. Od płacy netto jeszcze vat i akcyzy. Jest biednie bo nie opłaca się pracować.
Trzeba porównywać zarobki do cen. Ja w latach dziewięćdziesiątych zarabiałam miliony. To, że 100% zarabia wielokrotność RPL średniej jest nieprawdą. Chyba, że ma pan na myśli czołowych biznesmenów.@@JeremiaszCzeresniowiecki
balcerowicz(celowo z małej) powinien skończyć jak Danton czy Robespierre jego plan niszczył polskie przedsiębiorstwa i nas totalnie uzależnił od zachodu
@@olafignacy3718 nie było biedy, w PL nawet głodu nie było i teraz takie bogactwo że jak tylko jakieś zachodnie korpo tupnie to nasz rząd kuli ogon i nie nałoży podatków... spoko
HALO! K00rw4, jak się pytam gdzie jest obiecana druga część materiału o przygodach leszka co ma na ch....u meszka? Trzy tygodnie już minęły, ile mamy czekać? xD Zaplute karły reakcji nie śpią! ;)
Niestety, trochę czasu minie zanim się do tego zabiore. Sprawdzenie źródeł do tego materiału zajęło mi 3 miesiące, podejrzewam że część druga będzie pod koniec roku. Za to pod koniec czerwca będzie film o ekonomicznych herezjach.
Mam pytanie do autora kanału. Czy nie uważa pan, że zachowania takich osób jak chociażby prof Marcin Król którzy najpierw mocno wspierali reformy Balcerowicza, a potem po 20 latach nagle się zorientowali że ''Byliśmy głupi'' są zwykłym zabiegiem PR-owym i dowodem dwulicowości? Przecież i tak taka wypowiedź nic go w tamtym czasie nie kosztowała, zorientował sie po czasie lub udawał skruszonego. Co pan sądzi na temat takiej właśnie postawy osób które wpływały na debatę publiczną w latach 90-tych w Polsce?
Nie jestem autorem i w dodatku odgrzebuję stary post ale czemu nie w sumie, tym bardziej że to nie jest kwestia stricte ekonomiczna i cały czas pozostaje aktualna xD Generalnie ja bym nie szedł tak daleko i nie określałbym tego jako dwulicowości. Po pierwsze, tego typu ludzie to w większości wielkomiejska inteligencja, która czasów transformacji albo nie odczuła wcale, albo umiarkowanie, w przeciwieństwie do mieszkańców wsi bądź ludzi z małych miast. O ile pracownicy PGRów czy robotnicy z małych miast zostali kompletnie przeorani transformacją, to wielkomiejska inteligencja w znacznej części przechodziła wówczas transformację w klasę średnią, bądź - jak w przypadku prof. Króla - kontynuowała dotychczasową karierę, np. na uczelniach. I dla tych ludzi transformacja rzeczywiście mogła wydawać się "wspaniałą przygodą", przynajmniej do czasu. Po drugie, wówczas naprawdę powszechna była wiara że jeszcze chwilka i będzie tutaj Zachód, demokracja, dobrobyt i społeczeństwo obywatelskie (choć wówczas zachód to była dla Polaków po prostu Ameryka, w dodatku traktowana całkowicie bezkrytycznie i obserwowana przez różowe okulary, a modele takie jak niemiecki czy skandynawski - zdecydowanie różniące się od amerykańskiego choć też "zachodnie" - chyba nikogo wówczas nie interesowały). Ludzie naprawdę wierzyli w historyczne zwycięstwo liberalnej demokracji i kapitalizmu, szczególnie tacy jak Marcin Król. Rewizja dotychczasowych przekonań i zmiana nastawienia w stosunku do III RP na krytyczne wynikała zatem ze zwykłego rozczarowania - społeczeństwo obywatelskie kuleje, demokracja też nie wyszła bo w końcu przyszedł PiS, dobrobyt niby przyszedł ale nierówności wcale nie wygasły wraz z odejściem Balcerowicza, a klasa średnia nie okazała się motorem postępu tylko klasą cholernie narcystyczną, roszczeniową i intelektualnie bezpłodną. Co ciekawe, sam znam przypadki inteligentów początkowo podchodzących do transformacji z entuzjazmem, którzy wyewoluowali w plujących na liberalizm konserwatystów. Powód? Wyparcie inteligencji przez klasę średnią, wiążący się z tym upadek etosu inteligenta i pojawienie się kultury masowej, której post-prlowska inteligencja zwyczajnie nie rozumiała i za cholerę w tym nowym świecie nie potrafiła się odnaleźć. Zresztą jestem pewien że właśnie tacy ludzie zasilają dzisiaj szeregi PiSu.
@@tomekapinski46 Jeszcze dodam bo o tym zapomniałem wcześniej wspomnieć że po zwycięstwie PiSu w 2015r M.Król powrócił do starej retoryki, już nie było żadnych refleksji tylko stare, dobre straszenie złym PiSem np w rozmowie z P. Szubartowiczem jak to ludzie stracili szacunek do myślenia itd. Trzeba uważać na ludzi którzy oficjalnie deklarują się jako lewicowi (np J.Żakowski) a następnie przymilają się do liberałów, straszą ''biedotą która przeżre PKB'' a nadziei upatrują w ''bardzo lewicowych'' politykach pokroju D.Tuska. Tak samo R.Woś gdy apelował na łamach ''Polityki'' do lewicy aby w sprawach społecznych zawarła sojusz z PiSem w imię budowy państwa dobrobytu to nagle tolerancja liberałów sie skończyła. Ich ''lewicowość'' kończy sie na pustych deklaracjach ale żeby wspierać zmiany to już za wiele co może wskazywać że jest to od początku do końca gra nastawiona chyba tylko na przyciągnięcie nowych odbiorców i większe zarobki na zasadzie NAPISZMY COŚ O ZWIĄZKACH PRACOWNICZYCH, PRZECIEŻ TO NIC NAS NIE KOSZTUJE, LOS PRACOWNIKÓW SIĘ OD TEGO NIE ZMIENI A NOWYCH CZYTELNIKÓW PRZYCIĄGNIEMY
37:05 - nie generalizowałbym tak, np. środowisko, które w przyszłości ewoluowało w PiS nie nazwałbym liberałami. Tak samo wcześniej określiłeś frakcję PZPR liberałami, a bardziej zasadne byłoby określenie ich jako zwolenników kapitalizmu.
Bardzo dobry i potrzebny materiał. Gdzieś około 2010 roku chodziłem na jeden kierunek z "dyrektorem" od spraw upadłości. Jak jakiś zakład miał upaść i nie można było znaleźć nikogo o dość elastycznym kręgosłupie moralnym to zatrudniano jego. Co jakiś czas zostawał dyrektorem jakiejś cukrowni czy innego zakładu. Często był bezrobotny bo mu kolejne zakłady pracy padały. Ostatnio słyszałem o nim jak się młody dyrektor pewnego PKSu powiesił bo nie chciał zwalniać pracowników. Mój znajomy zajął jego miejsce na tym stanowisku. No niestety po trzech miesiącach znów został bezrobotnym bo mu zakład pracy upadł. Czemu o tym piszę ? Ten Balcerowicz to taka osoba bez kręgosłupa moralnego któremu samobójstwa tysięcy ludzi dotkniętych transformacją nie przeszkadzają w dobrym śnie. I z tego filmu wynika że jeszcze w jednym przypomina mojego znajomego. Nie musisz się na czymś znać by odnieść sukces wystarczy odpowiednia budowa kręgosłupa.
Dlaczego zakładasz brak moralności a nie przekonanie o zasadności działań z jego perspektywy? Nie jest prawdą, że rządy nic nie robiły, by zapobiec problemom społecznym, co przedstawiłem w innej naszej rozmowie na przykładzie PGRów.
@@JeremiaszCzeresniowiecki nie przedstawiłeś. W tym jest problem. Ale możesz to zrobić. Napisz proszę co rząd zrobił w sprawie PGR . Jak byś uzasadnił jego działanie ? Słyszałeś kiedyś o doktrynie szoku?
@@JeremiaszCzeresniowiecki że co ? Wiesz napisałeś że masz poglądy lewicowe. Dupa nie lewicowe raczej libkowe. Według ciebie PGR upadły bo były niewydajne. Zadania wymagające jednej osoby zatrudniano 10. Tylko równolegle z PGRami w Polsce działały spółdzielnie produkcyjne i te działają po dziś dzień. Dla czego jedn model był wydajny a drugi nie? Po transformacji rolnictwo dopiero po wejściu do unii europejskiej zaczęło normalnie funkcjonować do tego czasu średnia wielkość gospodarstwa nie przekraczała 10 hektarów. Przy czym PGR miały pod sobą nawet po tysiąc hektarów. Jeśli podzielisz tę liczbę, liczbę np, krów świń itp. przez liczbę osób zatrudnionych w takim gospodarstwie wyjdzie że miały wielokrotnie większą wydajność od gospodarstw prywatnych.. Zwłaszcza że gospodarstwa prywatne częściowo nie były wyposażone w sprzęt rolniczy. Ciągniki, kombajny, siewniki itp. Rolnicy wynajmowali ten sprzęt z PGRów. W tym materiale podano o ile spadła produkcja rolna. I teraz chcesz mi powiedzieć że bardziej wydajne jest coś czego nie ma, gdzie rząd musi płacić jakieś socjale, żywność sprowadzać z zagranicy ? Część pola z byłych PGRów do dziś leży odłogiem, do dziś bezrobocie w tych miejscach jest o 10% wyższe niż w innych częściach kraju. Więc taką masz metodę podnoszenia wydajności ? Teraz dalej. Wiesz jakie to były programy socjalne ? Pewnie nie masz pojęcia. Ja zresztą też na szczęście nie musiałem korzystać z żadnego. Więc sprawdziłem dla ciebie jakie to były programy. Pierwszy polegał na znalezieniu nowej pracy lub złożeniu takiej ofert. Skierowany był do 48tys że 100 tys osób. Drugi to możliwość wykupu mieszkań po zaniżonej cenie. Trzeci który kosztował 1,2mld zł. Objął stypendia szkolne i dojazdy dzieci do szkół. W czasie likwidacji w PGR pracowało 395 tys osób. Więc matematykę pozostawiam tobie jeśli 48 tys osób zaoferowano nowa stanowiska pracy ile zostało bezrobotnych. I skoro wydano 1, 2 mld na same dojazdy dzieci do szkół czy jest to bardziej wydajne niż same PGR. Nie wiem czy wiesz czym były PGR ? To nie gospodarstwa rolne gdzie tam chłop orał pole a baba krowę doiła. To między innymi, browary, winiarnie, gorzelnie, gospodarstwa rybne, stadniny koni, masarnie, rzeźnie, przetwórnie warzyw i owoców, suszarnie, mieszalnie pasz, młyny, magazyny zbożowe, cegielnie, chłodnie, tartaki, hotele restauracje, sklepu, zajazdy. Jeszcze do twojej niewydajności. Do 1991 roku każde z tych gospodarstw rok kończyło z zyskiem. Do żadnego nie było dopłat takich jakie są do dziś np. w górnictwie. Napisz mi proszę lepiej jak przeświadczenie miał Balcerowicz że robi dobrze ? Jakie może mieć dziś patrząc na swoje dokonania ? Bo bądźmy szczerzy jeśli polska nie weszła by do uni europejskiej to nie tylko rolnictwo ale cała gospodarka była by na poziomie... Nie będę tu wpisywać krajów afrykańskich.
@@garaz76 jeżeli za lewicowość uważasz irracjonalne poglądy ekonomiczne i bronienie skompromitowanego systemu gospodarki planowanej z PRL to może i rzeczywiście z takim czymś nie chce mieć nic wspólnego. Co do spółdzielni rolniczych to po pierwsze nie mam nic przeciwko nim (wręcz przeciwnie, uważam że spółdzielnie powinno się promować), po drugie większość zlikwidowano za Gomułki (btw, łączna powierzchnia PGRów za jego rządów wzrosła, czego ludzie nie są świadomi), także ludzie się do tego nie garneli. Obecnie jest ich 700: www.krs.org.pl/branze-spoldzielcze/rolnicze-spoldzielnie-produkcyjne I oczywiście mijasz się z prawdą. W czasie Gierka, mimo dotowania, gospodarstwa chłopskie funkcjonowały lepiej (co dodatkowo kompromituje rozwiązania tamtego systemu, biorąc pod uwagę efekt skali, o którym piszesz), do tego konieczny był import pasz i zbóż, także cienko to funkcjonowało.. pl.wikipedia.org/wiki/Manewr_gospodarczy_(1976%E2%80%931980)#Rolnictwo _Do 1991 roku każde z tych gospodarstw rok kończyło z zyskiem._ - [potrzebne źródło]. Zresztą jak rząd dotuje to na papierze może być i zysk. Porównajmy może Ukrainę (gdzie dopiero teraz dokonuje się transformacji gospodarczej w rolnictwie) i Polskę: businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/ukraina-i-polska-porownanie-pkb-i-rolnictwa/91dwknr Rolnictwo jest sektorem strategicznym i protekcjonizm stosuje się wszędzie w UE, nie wiem co szokującego w dopłatach. Faktem jest, że problemem są problemy strukturalne, ograniczające potencjał tego sektora - tyle, że te są odziedziczone po PRL. businessinsider.com.pl/finanse/rolnictwo-w-polsce-jaki-procent-pkb-stanowi-jaka-jest-produktywnosc/c139m8h Tak jak i te patologie związane z likwidacją PGRów - zgodzę się, że może i należałoby bardziej wesprzeć ludzi, zwłaszcza doinwestowując w połączenia komunikacyjne ale nie zapominajmy o tym, co było przyczyną problemów. Że co? Z państw bloku wschodniego (gdzie PRL był jednym z najbiedniejszych państw) zaliczyliśmy największy rozwój gospodarczy, w latach 90-96 gospodarka urosła o 6,61%, gdzie nawet w Finlandii (związanej ekonomiczne z ZSRR) był spadek, a u nas recesja trwała dwa lata. Także o czym mamy tu rozmawiać?
Socrealizm nie upadł bo ktoś się na niego "uwziął". Upadł bo był całkowicie niewydolny, a z Twojej narracji to wynika że tak naprawdę to był dobry system "tylko ludzie kradli"...
Nie zrozumiałeś wideo. Socrealizm musiał ustąpić. Tak, bo był nie wydolny. Ale nie musiał się zmieniać w takim a nie innym kierunku, a obranie go było spowodowane dużym, stronnictwem politycznym które go popierało..
Generalnie reformy Lieberalnie Balcerowicza mialy 3 bledy brak wsparcia rolnikow, pszedsiebiorcow i pracownikow do szkolenia know how czy uslugi publicznie . Brak budowy domow i brak ograniczenia wladzy obcego kapitalu czyli zrobienie to samo co Norwegia z olejem tylko wszedzie nawet kosztem wzrostu pkb.
Tak sobie myślę, że może w kontekście rozważań nad transformacją należy spojrzeć na te wydarzenia sięgając jednocześnie po Hegla. Wynikałoby z takich rozważań, że historię należy postrzegać w perspektywie rozwoju etapu. Tak jak lata 30-te i 40-te były etapem etatyzmu w przestrzeni "obiektywnej nauki racjonalności", tak później w latach 80-tych i 90-tych kurs poszedł w kierunku neoliberalizmu, który to zapewnił nam obecny kapitalizm kognitywny (ale także całą kulturę masową jaką znamy - ciuchy, instagramy, mcdonaldy). Mam wrażenie, że ten etap jednak zaczyna przemijać i nadchodzi, w ramach efektu postpandemicznego, coś zupełnie nowego, dotychczas nieznanego, zupełnie nowy etap postrzegania człowieka, ekonomii, roli jednostek itd. Strzelam, że będzie to swoisty neokolektywizm, ale to tylko spekulacja.
Nie wiem czy trafiłeś, ale Przemek Wielgosz i Biennale Warszawa mają taki cykl pt "Ekonomie przyszłości", warto posłuchać. Ja skałaniam się w kierunku jakiegoś zielonego neomarksizmu jeśli można to tak określić. Ciekawy jest w ogóle wątek jaki do współczesnej ekonomii wnosi antropologia i feminizm, no i oczywiście katastrofa klimatyczna i katastrofalne nierówności. Te perspektywy będą mocno formatujące.
@@arturkoszykowski9592 No czas pokaże kto miał rację. Niestety ten "nowy kolektywizm" o którym wspominałem może być zarówno jakąś formą marksizmu, ale też może być neofaszyzmem - tak jak w latach 30-tych. Może też być czymś zupełnie innym niż marksizm czy faszyzm. Brak i potrzebę wspólnotowości niestety często stara się zagospodarować także skrajna prawica. Co do pojęcia "neomarksizmu" to najczęściej rozumie się przezeń teorię krytyczną i Gramsciego. Mi się wydaje, że ten nowy marksizm nie będzie "neomarksizmem" w tym sensie, że nie będzie kładł nacisku na aspekt ideologii i hegemonii kulturowej, a na bazę i problemy materialne, ekonomiczne. Inicjatywę Biennale oczywiście znam, ale nie miałem okazji się ze wspomnianym cyklem zapoznać z racji braku czasu. Nie śledzę ich uważnie.
@@lewszatow7563 No tak, termin - neomarksizm" nie był tu najszczęśliwiej użyty przeze mnie. A osobiście nie sądzę aby skrajną prawica osiągnęła dużo więcej, widzę przyszłość bardziej w czymś na kształt demokracji deliberatywnej i odejściu w ogóle od paradygmatu ciągłego wzrostu i konsumpcji, na korzyść innego dzielenia tego co mamy i poprawy jakości życia.
Spodziewałem się krindżówy, jak na tej niedawnej debacie z Balcerowiczem, gdzie niestety lewicowcy się ośmieszyli, ale generalnie się zgadzam. Pytanie, co odpowiecie tym, którzy na krytykę Balcerowicza twierdzą, że alternatywą była Białoruś lub Ukraina? Wydaje mi się, że Czechy i Słowenia są takimi przykładami transformacji w kierunku socjaldemokratycznym ale może ktoś bardziej obeznany się wypowie. PS: Czekam na tą drugą część.
Balcerowicz uchronił nas przed oligarchizacją na wzór byłego ZSRR, bo wpuścił zachodni kapitał, który naszych rodzimych raczkujących kapitalistów wciągnął nosem i sprowadził co najwyżej do roli podwykonawców globalnych koncernów. Profesor byl i jest rzecznikiem międzynarodowego, a nie lokalnego kapitału.
Argument z Białorusią i Ukrainą przypomina ten wspominany w filmie, a więc zakładający, że aktualny rozwój jest następstwem bezpośrednim kierunku reform (z tym, że reformy były potrzebne zgadza się każdy, spór toczy się o zasadność ich kształtu). W Rosji też mieli ichniejszego Balcerowicza, Jegora Gardaja, a jak widzimy Rosja nie przypomina aktualnie Polski pomimo tego, że przeprowadzane tam reformy były bardzo podobne do tych, które zastosowano u nas. Skoro te same reformy doprowadziły do dwóch różnych skutków oznacza, że nie są one bezpośrednią, a na pewno nie jedyną, przyczyną rozwoju czy po prostu uzyskania ustroju demokratycznego. Kształt reform Balcerowicza równie dobrze mógł zapewnić nam oligarchię i neomonarchię w stylu putinowksim. Na kształt ustroju państwa złożyło się bardzo wiele czynników - w tym wejście do UE.
@@Termidryna sam napływ obcego (nie tylko zachodniego, zresztą dostęp do rynku UE był bardzo ważny dla rozwoju gospodarczego) kapitału jest dobry dla gospodarki, co do tego, że odbywało się to na niekorzystnych dla nas warunkach - zgadza się.
@@JeremiaszCzeresniowiecki no o tym mówię, masz nawet w filmie - polski rolnik, któremu właśnie zabrano dotacje musiał konkurować z dotowanym niemieckim bauerem, przemysł włókienniczy padł w dużej mierze dlatego że otworzono granice dla importu z Azji, krajowy handel padł, bo zagraniczne sieci dostały preferencyjne warunki tudzież stać je było przez wiele lat na dumpingowe ceny. Itd. Cała ta transformacja uczyniła z naszego kraju pół-kolonię. Mnie zawsze zastanawia czy Balcerowicz i spółka byli tak wyrachowani w świadomym czy nie niszczeniu polskiej gospodarki czy autentycznie wierzyli, że dzięki ich reformom Polska dołączy do grona państw najbardziej rozwiniętych (w każdej dziedzinie, społecznej czy np naukowej też).
Jeszcze ten model Szwecki dodał. Akurat Szwecja to modelowy przykład jak, socjaldemokratyczne pseudoreformy rozpoczynały cykle spowolnienia gospodarczego. Autorze, wciskasz ludziom ciemnotę.
Super materiał, a państwo komunistyczne które uniknęło terapii szokowej to Chiny, 2ga gospodarka świata. Ostatnio wyszła o tym książka How china escaped shock therapy.
Świetny materiał :), chociaż mam pewne zastrzeżenie odnoście punktu nr 5 w podsumowaniu. Mianowicie, w przypadku przetrwania bloku wschodniego czemu wprowadzenie demokratycznego socjalizmu w Polsce nie miało by się skończyć tak samo jak na Węgrzech w 1968? To raczej wymagałoby zmiany w całym bloku wschodnim co byłoby raczej nie realne. A w przypadku upadku bloku wschodniego, czy wprowadzenie takiego systemu nie zaskutkowałoby całkowitym brakiem inwestycji międzynarodowych w Polsce, bo tak naprawdę polska wzbogaciła się w dużym stopniu właśnie z powodu inwestycji ze strony UE? No i oczywiście czy IMF i USA też raczej próbowałby nas "nakłonić" do przyjęcia systemu kapitalistycznego w najgorszym przypadku w taki sam sposób jak to zrobili w chile (RIP Allende)
@@Termidryna no ale gdzie? Ja rozumiem krytykę Balcerowicza tyle, że Polska najszybciej wyszła z recesji (w zasadzie ta trwała 2 lata) patrząc się na inne państwa postsocjalistyczne.
@@JeremiaszCzeresniowiecki mianem na myśli PRL. Z recesji na papierze może i wyszła, ale nie że społecznej, bezrobocie przez całe lata 90te było katastrofalne. I to nie był wypadek przy pracy, ekipa Balcerowicza doskonale wiedziała, że ceną za zduszenie inflacji i wysoki wzrost gospodarczy będzie bardzo wysokie bezrobocie. Tyle, że tą wiedzą się nie chwalili publicznie.
Zajebisty materiał, wielkie dzięki za niego. Czekam na kolejne
Takich osób potrzeba po stronie lewicy, merytorycznych i umiejętnie obalających liberalne mity nt wolnego rynku, wartości pracy czy też podatków
Z góry daję lajka. Kto mi zabroni?
Ja tam Cię popieram.
ewelacyjny materiał. Krótko i merytorycznie!
Krótko i przesadnie uproszczone, żeby tylko wnioski się zgodziły z tezą. GIGO.
29:59 Jasne mogę wykazać, że reforma wpłynęła na PKB
Tylko linki nie przechodzą więc będę wklejał nazwy artykułów
Po 1
Gospodarka w ostatnich latach PRL rozwijała się tylko na papierze, wzrost gospodarczy osiągnięto tylko dzięki wykorzystaniu rezerwy pieniężne. Tak naprawdę produkcja tak jak i płaca realna pod koniec PRL były mniejsze niż prawie 10 lat wcześniej. Dodatkowo niedobory były coraz większe. Więc zlikwidowanie przedsiębiorstw które mogły doprowadzić do o wiele bardziej dotkliwej recesji było korzystne dla PKB.
Gospodarka planowa w dobie PRL (geneza i konsekwencje) Historia. Org. pl
Po 2
Wraz ze wrzuceniem nas w wir konkrecji, zostaliśmy bardziej otwarci na kapitał międzynarodowy co widać tutaj
Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
(Yearbook of the Institute of East-Central Europe) Bezpośrednie inwestycje zagraniczne
w Polsce: stan obecny i perspektywy rozwoju strona 6
więc zyskaliśmy kapitał oraz technologię, te czynniki po przystosowaniu się gospodarki do nowych realiów były bardzo potrzebne w dalszym rozwoju.
Po3
Jest wiele badań które wskazują na wyższość własności prywatnej nad państwową, więc wzrost gospodarczy częściowo wziął się z tego, że wprowadziliśmy efektywniejszy rodzaj własności. Lepsze było dla naszego kraju (długoterminowo) natychmiastowe przejście do bardziej efektywnej formy własności niż robienie tego na raty lub tylko w niewielkiej ilości.
Państwowe kontra prywatne Obserwator finansowy - Tam jest wiele badań
, gospodarka jedynie musiała się przystosować co trwało niezbyt długo ponieważ już w 1992 mieliśmy wzrost gospodarczy
Podsumowanie
Więc gospodarka zaliczyła wzrost właśnie dzięki reformą Balcerowicza. Wiele wskaźników makroekonomicznych np. bezrobocie wskazywały na minusy planu jednak twierdzenie, że reforma Balcerowicza nie miała wpływu na późniejszy wzrost PKB jest wręcz idiotyczne ponieważ raczej zgodne jest w wśród ekonomistów stwierdzenie, że gospodarka która reaguje na bodźce, odpowiada na potrzeby konsumenta jest o wile lepsza niż państwowy kołchoz który już pod koniec swojego istnienia był wyniszczony. Więc według mnie plan długoterminowo okazał się korzystny, nie wylądowaliśmy w najlepszym świecie jaki moglibyśmy mieć ale z drugiej strony gdybyśmy zbyt długo zwlekali mogło by dojść do straszniejszych rezultatów.
Co do wyższości prywatnej własności się zgadzam i na pewno miało to wpływ na wzrost gospodarczy jednak co do inwestycji zagranicznych się nie zgodzę ponieważ myślę, że były tak nieliczne, że i tak nic nie dawały.
Dobry materiał, dzięki Mistrzu.
Wooow kawał dobrej roboty. Dziękuję za film
Genialny film, świetna robota i wielkie dzięki!
Zajebisty materiał! Gratuluję i podziwiam.
rewelacyjny materiał!
Dobrze pamiętam lata 90-te. Złoty okres dla ludzi przedsiębiorczych. Fakt, naprawdę duże pieniędzie można było zrobić w zasadzie tylko mając znajomości w byłej nomeklaturze, służbach itp. To była patalogia. Ale całkiem, naprawdę całkiem przyzwoicie mógł zarobić praktycznie każdy, kto nie miał dwóch lewych rąk do pracy. Władza, pragnąc bezkarnie rozkraść duże majątki tak poluzowała rynek, że dorabiać mógł się też każdy szaraczek. Rynek był pusty, chłonął wszystko. Konkurencja znikoma, regulacji państwowych praktycznie brak. Młodzież nie uwierzy, ale ludzie handlując na bazarze lub w małym sklepiku potrafili zarobić na wybudowanie domu w 1-2 lata! Na niezły na ówczesne czasy samochód 3 miesiące! Teraz z analogicznej działalności nie wyciągnie się średniej krajowej.
Oczywiście, początek lat 90-tych był stanem dla gospodarki nienormalnym, przejściowym, ale ten stan bardzo premiował przedsiębiorczość i zaradność. Kto się nie bał i chciał zarabiać - zarabiał. Zarówno profesor jak i robotnik po zawodówce!
Też kwestia tego, że wszystko było wtedy po prostu dużo tańsze. Dzieciak z 5 złotymi w sklepie był królem, można było znaleźć nawet dom za 8 tysięcy z dużą działką
@@doliwaq mam pytanko ile wynosiła pensja minimalna Polaka w latch 90-tych?
@@shitman3364no wlasnie nikt o tym nie mowi to byl kapitalizm pazerny.
Wpadłem przypadkowo na ten materiał, kompletny stek bzdur.
Autor ostatecznie stwierdza ze transformacja była porażką i gdy by zachowano państwowe przedsiębiorstwa to na pewno w Polsce byłby większy dobrobyt niż jest obecnie.
Natomiast, uważam że najlepszą miarą czy transformacja była porażką czy sukcesem, jest analiza porównawcza. Przecież nie jedna Polska ją przechodziła. Ze wszystkich krajów post-komunistycznych jesteśmy w czołówce względem PKB, kraje które nie wprowadzały reform i zachowały ”demokratyczny socjalizm😂” jak Białoruś czy Ukraina są daleko za nami.
Dokladnie
A jak się do naszego PKB ma PKB takich Chin.Marnie.Wiec była jakaś alternatywa.PKB to nie wszystko ,jeśli nie masz swoich fabryk hut , elektrowni,rolnictwa,kopalń , czyli gdy jesteś zależny od ,,zachodu".
Ale co to znaczy ”swoich”? Lepiej zadać pytanie państwowe czy prywatne, z tym, że w PRLu, wszystko było państwowe i upadło. Natomiast, oczywiście, zgadza się budowanie władnych prywatnych marek, to kolejne wyzwanie Polski, na następne 30 lat i oby się udało, bo nie można jechać na gapę w nieskończoność
@@Dill.Doe. Swoich znaczy Polskich.Wiesz ,że nawet marka Morliny należy do chinczykòw i ,że nie produkujemy już nawet zapałek ?.To co piszesz to brednie ,bo np na takiej Białorusi masz również kapitalizm i pełne półki i duży wybór towarów w tym zagranicznych , ale zagraniczne towary są tam dużo droższe od ich krajowych produktów, podobnie jest w Rosji.A nam się wciska ,że gdyby nie Balcerowicz to byłyby puste półki, podczas gdy nigdzie tak nie jest.Nie tylko w Rosji czy na Białorusi , ale np w takich Chinach.Wiec można było zrobić to inaczej , nie za cenę zniszczenia swojego przemysłu, tylko ,że zniszczenie tego przemyslo było konieczne , bo mieliśmy być tylko rynkiem zbytu dla zachodu.A ze swoim przemysłem i niskimi kosztami pracy byliśmy zbyt konkurencyjni dla zachodu.
Czyli mam rozumieć, że przez polskie rozumiesz państwowe, skoro tak ochoczo przywołujesz Białoruś i Rosję jako nienaganne gospodarki do naśladowania,spoko, kolo, każdy ma prawo mieć swoje zdanie. Ale czas już kończyć tą dyskusje, pozdro
Doskonałe wykonanie.
Proszę, rób też transkrypcje do filmów / napisy.. Bardzo by mi (i pewnie nie tylko mi) się przydały
Może dojebię się do akcentowania i trzasków w głosie - ale merytorycznie się dojebać nie sposób. Wielkie brawo. Powodzenia.
Mam wątpliwości aby system skandynawski można było skutecznie wprowadzić. W krajach skandynawskich mamy bardzo przejrzysty system podatkowy, prowadzenie działalności gospodarczej nie jest tam raczej utrudnione, po części właśnie dlatego kraje skandynawskie są jednymi z najbardziej wolnorynkowych krajów a w Polsce takie zmiany były prawie niemożliwe więc najprawdopodobniej skończylibyśmy jako państwo częściowo centralnie sterowane z sektorami gospodarki które są niewydajne a wręcz trzeba było by się do nich dorzucać tak samo jak dzisiaj do górnictwa. Więc uznaje ten pomysł jako lekką utopie. A jeżeli chodzi o plan Balcerowicza to jak najbardziej doprowadził on do zwiększania bezrobocia, jednak co najważniejsze zlikwidowano niewydajne przedsiębiorstwa a te trzeba było likwidować jak najszybciej tak samo jak trzeba było otworzyć Polskę na rynki zagraniczne. PKB chyba najszybciej właśnie w Polsce powróciło na drogę wzrostu pl.wikipedia.org/wiki/Plan_Balcerowicza#Efekty_planu
Dynamika PKB wybranych krajów, obliczonego według parytetu siły nabywczej- „Groningen Growth and Development Centre”:
A wzrastało najszybciej ponieważ firmy i inne kołchozy które były deficytowe zniknęły za to na ich miejscu pojawiły się działające firmy, oczywiście Polskie PKB nie zaczęło wzrastać od razu jednak reforma gospodarcza do tego doprowadziła. A co do inflacji to jak najbardziej była popytowa a popiwek był jedynym cywilizowanym sposobem na powstrzymanie wzrostu płac. Więc kończąc gospodarka socjalistyczna zawsze choruje na różne choroby tak to nazwijmy, które objawiają się w niedoborach a wyjście z takiej gospodarki nie jest czymś prostym a gospodarka która przeżyła komunie nigdy nie będzie w pełni sprawna bynajmniej na krótszą metę. Najprawdopodobniej reformę można było przeprowadzić o wiele lepiej, jednak recesja a nawet załamanie gospodarki zawsze w takiej sytuacji jest nieuniknione.
Nie mówiąc że taka Szwecja do lat 60 mała podatki niższe niż średnia Europejska. Ich stać na socjal bo przejadają to co wypracowali kiedyś a do tego mają etos urzędniczy i obywatelski
Świetna analiza..Pozdrawiam
Bardzo fajny materiał, uporządkował mi wiedzę, ale też dodał sporo nowej. Wiedziałem np. że Balcerowicz był dopiero którymś z kolei (chyba dwunastym) ekonomistą, do którego się zwrócono, ale nie wiedziałem, że szukano po prostu kogoś, kto tylko zrobi to, co już przyklepano.
Jeśli Cię interesują alternatywy, które się wtedy rysowały, to polecam dwie broszurki Zbigniewa M. Kowalewskiego (obie dostępne raczej wyłącznie w archiwach) z czasów pierwszej Solidarności:
- "O taktyce strajku czynnego",
- ">Solidarność< i walka o samorząd załogi".
Ta druga zaczyna się od ciekawej części teoretycznej. Kowalewski próbuje tam wpisać pierwszą Solidarność w historię walk robotniczych, jakie toczyły się od początku PRLu. Ważniejszą datą jest u niego 1956 rok (zarówno czerwiec, jak i październik), niż 1968, tak podkreślany przez inteligencką narrację. Było to dla mnie strasznie otwierające spojrzenie.
Kowalewski potem trochę rozwinął te intuicje w książce "Rendez-nous nos usines! Solidarnosc dans le combat pour l'autogestion ouvrière", która niestety nigdy się nie ukazała w polskim przekładzie. Wiem, że Siermiński trochę zaglądał do Kowalewskiego, ale nie wiem, na ile poszedł tym tropem. (Wciąż się nie zabrałem za "Pękniętą Solidarność". Spogląda na mnie z wyrzutem z regału już od dłuższego czasu).
Myślę, że warto też zajrzeć do "Buntu" Anny Machcewicz. Ta książka jest troszeczkę takim sucharem typowym dla polskiej historiografii, ale wbrew pozorom (wydał to ECS, pisane chyba było pod okiem Friszkego) autorka staje mocno po stronie robotników. Tzn. narracja pro-KOR-owska zostaje tam w bardzo dużym stopniu zdemaskowana, a RMP pokazany jako w dużej mierze antyrobotniczy.
Przecież to nie był ,,plan Balcerowicza" tylko Plan Sorosa Sachsa.
@@MarcinMega ale wiesz, że tym komentarzem udowodniłeś, że nie oglądałeś filmiku? Tam jest bardzo klarownie wytłumaczone, że Balcerowicz był tylko pacynką. A także to, że zanim Sachs przyjechał do Polski, podejmowano już liczne działania, aby przesterować polską gospodarkę w tym samym kierunku.
@@Dziewic Dobrze proszę Pana, wie Pan że był inny plan dla Polski Plan Beksiaka
@Dziewic Zapewniam Cię, że nie uporządkował Ci żadnej wiedzy ten materiał. Tylko zracjonalizował bełkot.
@@Dziewic Tragedia. Sam jesteś pacynką pisowskiego bełkotu. Dać małpie pracę, to za pierwsze zarobione pieniądze kupi brzytwę i zacznie zabawę.
Leszek Balcerowicz - Aaron Bucholtz przyjmuje i podejmuje pracę w Instytucie Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu przy KC PZPR. J. Sachs przywozi plan, który ma doprowadzić do transformacji polskiej gospodarki i przekazuje go do realizacji
Shalom gnoju
Ktokolwiek by nie został ministrem i tak by musiał zrealizować ten plan, może z różnymi zmianami ale innej drogi nie było i nie ma znaczenia czy przywiózłby go Sachs czy Koziołek Matołek.
@@StrofaKata prymitywny trolu bez wyobraźni z podstawówki nie zabieraj głosu jak nie znasz historii
@@karolnowakowski3778 Kolejny dziadzia mitoman...
@@StrofaKata wracaj do ciotek w Israelu obrzezańcu
Ciekawa analiza. Na pewno reforma mogła być przeprowadzona dużo lepiej. Niektóre pomysły były nietrafione.
Natomiast z pewną kwestią zupełnie się nie zgadzam. Po co nam demokratyczny socjalizm? To była reforma gospodarcza i właśnie o likwidację socjalizmu chodziło.
Demokracja i wolność słowa są bardzo ważne, ale nie zwiększają one produkcji i nie likwidują kolejek. Kluczowa była zmiana systemu gospodarczego na bardziej produktywny.
Wiele osób zdobyło wtedy majątki w wątpliwy moralnie sposób, ale nadal odbyło się to dużo lepiej niż w Rosji czy Ukrainie.
Chodziło o likwidację o komunizmu a nie socjalizmu
@@mateoo977 Czyli czego konkretnie? Bo ustrój PRL to "realny socjalizm".
@@Matt22714 Chodzi o zniesienie gospodarki centralnie planowanej do gospodarki zdecentralizowanego planowania (Tak myśle)
Zdecentralizowana gospodarka planowa, czasami nazywana horyzontalnie planowaną gospodarką ze względu na jej horyzontalizm, jest typem gospodarki planowej, w której inwestycje i alokacja dóbr konsumpcyjnych i kapitałowych są wyjaśnione zgodnie z ogólnogospodarczym planem zbudowanym i operacyjnie koordynowanym przez rozproszoną sieć rozproszonych podmiotów gospodarczych lub nawet samych jednostek produkcyjnych. Planowanie zdecentralizowane jest zwykle utrzymywane w kontraście do planowania scentralizowanego, w szczególności do planowania gospodarczego typu sowieckiego w gospodarce nakazowej Związku Radzieckiego, gdzie informacje ekonomiczne są agregowane i wykorzystywane do formułowania planu produkcji, inwestycji i alokacji zasobów przez jeden organ centralny. Planowanie zdecentralizowane może kształtować się zarówno w kontekście gospodarki mieszanej, jak i w postkapitalistycznym systemie gospodarczym. Ta forma planowania gospodarczego zakłada pewien proces demokratycznego i partycypacyjnego podejmowania decyzji w ramach gospodarki i w samych przedsiębiorstwach w formie demokracji przemysłowej. Komputerowy forma demokratyczny ekonomiczny planowanie i koordynacja między ekonomicznymi przedsiębiorstwami także proponować różnorodny komputerowy naukowiec i radykalny ekonomista.[46][47][48] Zwolennicy przedstawiać decentralizujący i udziałowy ekonomiczny planowanie jako alternatywa rynek socjalizm dla postkapitalistyczny społeczeństwo.[49]
Zdecentralizowane planowanie było cechą anarchistycznej i socjalistycznej ekonomii. Odmiany zdecentralizowanego planowania, takie jak demokracja ekonomiczna, demokracja przemysłowa i ekonomia uczestnicząca były promowane przez różne grupy polityczne, w szczególności anarchistów, demokratycznych socjalistów, socjalistów gildii, marksistów libertariańskich, libertariańskich socjalistów, syndykalistów rewolucyjnych i trockistów. [50] Podczas rewolucji hiszpańskiej, niektóre obszary, gdzie wpływy anarchistów i libertariańskich socjalistów poprzez CNT i UGT były rozległe, szczególnie regiony wiejskie, były zarządzane na podstawie zdecentralizowanego planowania przypominającego zasady określone przez anarchosyndykalistę Diego Abad de Santillana w książce After the Revolution.[51]
en.wikipedia.org/wiki/Planned_economy#Decentralized_planning
Ja nie wiem, jaka by mogła być alternatywa. Miliony ludzi nieumiejących pracować, przyzwyczajonych do robienia bezsensownych czynności. Do tego bez żadnego zaangażowania. Ludzi sowieckich, którym przez lata zakazywano myślenia.
Żeby zrozumieć praktyczne następstwa komuny trzeba było wtedy żyć i do tego nie poddać się propagandzie.
Ja nie kapuję kompletnie, jak można narzekać na transformację i nie wspomnieć o absolutnym wyniszczeniu gospodarki. Przecież papieru toaletowego nie było. Ja to dobrze pamiętam. Nawet aktorzy opisują, jak z zagranicy przywozili rolki papieru toaletowego. SZOK.
I teraz wyjdzie jeden gówniarz z drugim i będą krytykować Balcerowicza. Bo oczywiście o pół wieku komuny, nikt im nie powiedział. To, że przez ten czas zaciągano kredyty i absolutnie rugowano jakikolwiek rozwój w państwowych firmach, jakoś umyka młodym lewicowcom.
KOSZTY SPOŁECZNE POWSTAŁY PRZEZ 45 LAT KOMUNY. Balcerowicz jedynie je ujawnił i dopuścił do zmian. Do tego należy powiedzieć, że i przed II wojną Polska nie była wzorcem rozwiniętego kraju. Czy ktoś słyszał o 123 latach zaborów?
Balcerowicz pozwolił ludziom zaradnym działać na pełną skalę. Jak słyszę o tym, że dla kogoś największym problemem jest uwłaszczenie nomenklatury, to zastanawiam się, czy mówiący o tym zadaje sobie odrobinkę wysiłku myślowego, żeby przeanalizować w jaki sposób odbyło się przekazanie władzy. Niech się zastanowi dlaczego w roku 1981 wojsko wyszło na ulicę a w 1989 nie.
Jezuu...i jeszcze te komentarze głoszące, jaki to autor zrobił dobry materiał.....czy już nikt nie ma rozumu???
Nie wisz ? , naprawdę tak o nas myślisz - powiedz to Chińczykom.
"Współcześnie cieszy się dużym szacunkiem". A ja pamiętam jak w podstawówce dzieciaki nawet, nie mające pojęcia co to jest sejm, a co dopiero ekonomia czy polityka, wołały niby wyliczankę "Balcerowicz musi odejść"... Nikt z nas nie wiedział kto to ani czemu ma odejść, ale było to skandowanie jakieś rytmiczne, więc się to mówiło...
Było tak może dla tego że w pewnym czasie w ten sposób niemal każde swoje wystąpienie kończył Andrzej Lepper.
I to powiedzenie stało się dość popularne.
@@emmanuel4764 znasz te powiedzenie że można się nie odzywać i wyglądać na idiotę...
Przeczytaj swój komentarz i zastanów się czy poprzez niego wniosłeś coś do dyskusji i zaprezentowałeś jaki kolwiek poziom.
@@garaz76 Lepper jaki by nie był, to był szczery i prawdziwy. Może wiedzy akademickiej nie miał, ale nadrabial prawdziwą antysystemowościa. O jego ostanim, letalnym przemowieniu będę opowiadał swojej córce, żeby wiedziała, że układ może zabić nawet pozornie 'swojego' (polityka)
@@imnearyou8912 nie był ani szczery ani prawdziwy.
I jedno przemówienie niczego nie zmienia.
Lepper był tylko populista mówił ludziom to co chcieli usłyszeć.
Jego związki z Rosją, przyczyny dla czego zajął się polityką, afery w które uwikłała się samoobrona.
W tamtych latach uważałem że cała polityka była chora.
Ten układ LPR samoobrona PiS .
Ale jak przeczytałem historię Leppera to tylko pogłębiło to przekonanie.
Ale fakt faktem z Balcerowiczem miał rację.
@@imnearyou8912 Lepper to był palant i cwaniak, żaden wartościowy polityk czy antysytemowiec. Takim antystemowcem jest na przykład Kołodziejczak z AgroUni i to jest ekipa, która może namieszać i za którą trzymam kciuki. Najbardziej to za antykapitalizm i być może mimowolną, ale ekologię.
Fantastyczny i wyważony materiał, ślicznie dziękuję
Mam wątpliwości czy środowiska robotnicze rzeczywiście mogły, bez wprowadzenia demokracji na wzór zachodni zmienić ten system na lepsze. To byli w większości ludzie bez teoretycznego przygotowania łatwo ulegający zewnętrznym wpływom, robotnicy raczej nie rozumieli, jak sprawować władzę - wyrośli z totalitarnego systemu z wszelkimi tego konsekwencjami. Prędzej czy później musieli by ulec osobom bardziej doświadczonym w "grze politycznej". To czy byliby w stanie stworzyć skuteczny system gospodarczy to też sprawa dyskusyjna. Tu potrzebne były lata pracy u podstaw aby prości robotnicy pokroju Wałęsy rzeczywiście mogli odnajdywać się w roli podmiotu. "Rewolucja robotnicza" mogłaby zapewne doprowadzić do umocnienia się autorytaryzmu i ograniczyć się do wprowadzenia kilku prosocjalnych reform. Żadna partia czy ruch nie może być wyrazicielem woli mas gdy te masy nie mają własnej woli w większości spraw i są podatne na populizmy. Nie bez powodu najbardziej "prosocjalne" (gł. w sferze retorycznej rzecz jasna) partie polityczne po 89 były nacjonalistyczno - fundamentalistyczne (Samoobrona, PiS, LPR). Do tego dochodziła kompromitacja idei solidarności i sprawiedliwości społecznej utożsamianej niestety z PRL-em i jego systemem. Kapitalistyczny zachód (a raczej jego zbarbaryzowane, wyidealizowane wyobrażenie wynikłe o ironio z PRL-owskiej propagandy i okruchów informacji z zachodu konfrontowanych z szarą 'komunistyczną" rzeczywistością) stał się symbolem dobrobytu. Niestety okres przemian przypadł na okres kiedy to zbarbaryzowane wyobrażenie królowało nie tylko wśród obywateli Polski ale również wśród elit polityczno -ekonomicznych zachodu.
Należało pójść drogą Chińską. Zachować władzę PZPR a jednocześnie przeprowadzić liberalne reformy
Bardzo trafne. Uważam podobnie.
@@jakubpiekut1997 Co za bzdety..chciałbyś totalitaryzmu?;dobrze się czujesz?
Bardzo spójnie i zrozumiale przekazana wiedza, nawet dla takiego gospodarczego laika jak ja, dzięki : )
Niestety nie. To bardziej racjonalizacja mitów i ludowego bełkotu. Pominięto najważniejsze.
Materiał jest super.
te kalendarium po rozdziałach to bardzo dobrza rzecz 👍.
Kilkadziesiat lat pozniej, 3/4 ludzi zarabia ponizej sredniej krajowej xD
I równocześnie 100% zarabia wielokrotność PRLowskiej średniej krajowej xD Ludzie od zawsze jeździli do bogatszych krajów na zarobek, nie wiem jaki masz z tym problem. Nikt nikogo nie zmusza. Jedyne rozwiązanie to zbliżenie się poziomu rozwoju ale to nie dzieje się z dnia na dzień. Co do służby zdrowia powielasz mity bo nie znasz faktów:
_[Lepiej leczyć się dziś niż 25 lat temu]_
Zwłaszcza w mniejszych miejscowościach rak korupcji rozwinięty w PRL trwa do dziś, chociaż nie na taką skalę.
Co do rzekomej "kolonizacji" nie jest to prawda, do tego Polacy w zagranicznych przedsiębiorstwach zarabiają statystycznie lepiej, także nie wiem z czym masz problem.
_[Dziewięć mitów o polskiej transformacji.]_
Polecam w punkcie _Mit zagranicznej inwazji: prywatyzacja była narzędziem kolonizacji_ zwrócić uwagę na wykres _Udział wartości dodanej kontrolowanych przez kapitał zagranicznych przedsiębiorstw niefinansowanych w PKB,_ a następnie przemyśleć swoje poglądy.
_[Antyprywatyzacyjna mitologia - Forum Obywatelskiego Rozwoju]_
*Komentarz z linkami zostaje kasowany, także zmieniłem na tytuły do wklepania w Google.*
A propos Huawei to z tego, co pisze na anglojęzycznej Wikipedii wynikałoby, że de facto jest to firma kontrolowana przez rząd.
2800 brutto minimalnej to 2050 na rękę, ale pracodawca płaci przecież 3361zł. Od płacy netto jeszcze vat i akcyzy. Jest biednie bo nie opłaca się pracować.
Trzeba porównywać zarobki do cen. Ja w latach dziewięćdziesiątych zarabiałam miliony. To, że 100% zarabia wielokrotność RPL średniej
jest nieprawdą. Chyba, że ma pan na myśli czołowych biznesmenów.@@JeremiaszCzeresniowiecki
@@mirosawapaucka2597 oczywiście, że jest prawda. Do tego w PRLu mając pieniądze wielu produktów nie można było dostać, bo ich po prostu brakowało.
Brawo
Bardzo dobry materiał, prosimy o więcej.
To jak to jest? Z rodziny mojej żony wszyscy mówią że było tak źle, a ci sami ludzi pobudowali wtedy ogromne domy i nakupili działek xd
18:58 - pytanie, na ile takie rzeczy dało się przewidzieć
Balcerowicz - Mengele ekonomii.
Nie da się liczyć z kosztami społecznymi i jednocześnie przeprowadzić transformacji. Nie ma takiej możliwości
Celne
W punkt
bazowany odcinek
A nie lepiej aby PRL poszedł drogą Chińską ?
I chciałbyś dalej mieć zamordyzm? Klepnij się w glowke
balcerowicz(celowo z małej) powinien skończyć jak Danton czy Robespierre
jego plan niszczył polskie przedsiębiorstwa i nas totalnie uzależnił od zachodu
Żalosnyś
Tak zniszczył że społeczeństwo jest nieporównywalnie bogatsze...jak coś piszesz ..to najpierw pomysl
@@olafignacy3718 no i co z tego skoro zachodni kapitał i korpo nas za jaja trzyma
@@Marcin-L No..to..że za komuny była bieda..ja akurat pamiętam a ty niewiele ogarniasz
@@olafignacy3718 nie było biedy, w PL nawet głodu nie było i teraz takie bogactwo że jak tylko jakieś zachodnie korpo tupnie to nasz rząd kuli ogon i nie nałoży podatków... spoko
HALO! K00rw4, jak się pytam gdzie jest obiecana druga część materiału o przygodach leszka co ma na ch....u meszka? Trzy tygodnie już minęły, ile mamy czekać? xD Zaplute karły reakcji nie śpią! ;)
Niestety, trochę czasu minie zanim się do tego zabiore. Sprawdzenie źródeł do tego materiału zajęło mi 3 miesiące, podejrzewam że część druga będzie pod koniec roku.
Za to pod koniec czerwca będzie film o ekonomicznych herezjach.
zbrodnia na polskim narodzie. serio. jak to dobrze, że nie ma do tego powrotu.
Mam pytanie do autora kanału. Czy nie uważa pan, że zachowania takich osób jak chociażby prof Marcin Król którzy najpierw mocno wspierali reformy Balcerowicza, a potem po 20 latach nagle się zorientowali że ''Byliśmy głupi'' są zwykłym zabiegiem PR-owym i dowodem dwulicowości? Przecież i tak taka wypowiedź nic go w tamtym czasie nie kosztowała, zorientował sie po czasie lub udawał skruszonego. Co pan sądzi na temat takiej właśnie postawy osób które wpływały na debatę publiczną w latach 90-tych w Polsce?
Nie jestem autorem i w dodatku odgrzebuję stary post ale czemu nie w sumie, tym bardziej że to nie jest kwestia stricte ekonomiczna i cały czas pozostaje aktualna xD Generalnie ja bym nie szedł tak daleko i nie określałbym tego jako dwulicowości. Po pierwsze, tego typu ludzie to w większości wielkomiejska inteligencja, która czasów transformacji albo nie odczuła wcale, albo umiarkowanie, w przeciwieństwie do mieszkańców wsi bądź ludzi z małych miast. O ile pracownicy PGRów czy robotnicy z małych miast zostali kompletnie przeorani transformacją, to wielkomiejska inteligencja w znacznej części przechodziła wówczas transformację w klasę średnią, bądź - jak w przypadku prof. Króla - kontynuowała dotychczasową karierę, np. na uczelniach. I dla tych ludzi transformacja rzeczywiście mogła wydawać się "wspaniałą przygodą", przynajmniej do czasu. Po drugie, wówczas naprawdę powszechna była wiara że jeszcze chwilka i będzie tutaj Zachód, demokracja, dobrobyt i społeczeństwo obywatelskie (choć wówczas zachód to była dla Polaków po prostu Ameryka, w dodatku traktowana całkowicie bezkrytycznie i obserwowana przez różowe okulary, a modele takie jak niemiecki czy skandynawski - zdecydowanie różniące się od amerykańskiego choć też "zachodnie" - chyba nikogo wówczas nie interesowały). Ludzie naprawdę wierzyli w historyczne zwycięstwo liberalnej demokracji i kapitalizmu, szczególnie tacy jak Marcin Król. Rewizja dotychczasowych przekonań i zmiana nastawienia w stosunku do III RP na krytyczne wynikała zatem ze zwykłego rozczarowania - społeczeństwo obywatelskie kuleje, demokracja też nie wyszła bo w końcu przyszedł PiS, dobrobyt niby przyszedł ale nierówności wcale nie wygasły wraz z odejściem Balcerowicza, a klasa średnia nie okazała się motorem postępu tylko klasą cholernie narcystyczną, roszczeniową i intelektualnie bezpłodną. Co ciekawe, sam znam przypadki inteligentów początkowo podchodzących do transformacji z entuzjazmem, którzy wyewoluowali w plujących na liberalizm konserwatystów. Powód? Wyparcie inteligencji przez klasę średnią, wiążący się z tym upadek etosu inteligenta i pojawienie się kultury masowej, której post-prlowska inteligencja zwyczajnie nie rozumiała i za cholerę w tym nowym świecie nie potrafiła się odnaleźć. Zresztą jestem pewien że właśnie tacy ludzie zasilają dzisiaj szeregi PiSu.
@@tomekapinski46 Jeszcze dodam bo o tym zapomniałem wcześniej wspomnieć że po zwycięstwie PiSu w 2015r M.Król powrócił do starej retoryki, już nie było żadnych refleksji tylko stare, dobre straszenie złym PiSem np w rozmowie z P. Szubartowiczem jak to ludzie stracili szacunek do myślenia itd. Trzeba uważać na ludzi którzy oficjalnie deklarują się jako lewicowi (np J.Żakowski) a następnie przymilają się do liberałów, straszą ''biedotą która przeżre PKB'' a nadziei upatrują w ''bardzo lewicowych'' politykach pokroju D.Tuska. Tak samo R.Woś gdy apelował na łamach ''Polityki'' do lewicy aby w sprawach społecznych zawarła sojusz z PiSem w imię budowy państwa dobrobytu to nagle tolerancja liberałów sie skończyła. Ich ''lewicowość'' kończy sie na pustych deklaracjach ale żeby wspierać zmiany to już za wiele co może wskazywać że jest to od początku do końca gra nastawiona chyba tylko na przyciągnięcie nowych odbiorców i większe zarobki na zasadzie NAPISZMY COŚ O ZWIĄZKACH PRACOWNICZYCH, PRZECIEŻ TO NIC NAS NIE KOSZTUJE, LOS PRACOWNIKÓW SIĘ OD TEGO NIE ZMIENI A NOWYCH CZYTELNIKÓW PRZYCIĄGNIEMY
37:05 - nie generalizowałbym tak, np. środowisko, które w przyszłości ewoluowało w PiS nie nazwałbym liberałami. Tak samo wcześniej określiłeś frakcję PZPR liberałami, a bardziej zasadne byłoby określenie ich jako zwolenników kapitalizmu.
W praktyce to to samo, czy nie?
@@Termidryna oczywiście, że nie, kapitalizm nie musi się wiązać z ideologią liberalizmu.
@@JeremiaszCzeresniowiecki w politycznym rozumieniu liberalizmu.
@@Termidryna w politycznym rozumowaniu liberalizm to przede wszystkim teoria społeczna. Wolny rynek jest wyłącznie jego odnogą. Jedną z wielu
@@Termidryna nadal pudło
Ma Pan suba za ten film dziękuję
Bardzo dobry i potrzebny materiał.
Gdzieś około 2010 roku chodziłem na jeden kierunek z "dyrektorem" od spraw upadłości.
Jak jakiś zakład miał upaść i nie można było znaleźć nikogo o dość elastycznym kręgosłupie moralnym to zatrudniano jego.
Co jakiś czas zostawał dyrektorem jakiejś cukrowni czy innego zakładu.
Często był bezrobotny bo mu kolejne zakłady pracy padały.
Ostatnio słyszałem o nim jak się młody dyrektor pewnego PKSu powiesił bo nie chciał zwalniać pracowników.
Mój znajomy zajął jego miejsce na tym stanowisku.
No niestety po trzech miesiącach znów został bezrobotnym bo mu zakład pracy upadł.
Czemu o tym piszę ?
Ten Balcerowicz to taka osoba bez kręgosłupa moralnego któremu samobójstwa tysięcy ludzi dotkniętych transformacją nie przeszkadzają w dobrym śnie.
I z tego filmu wynika że jeszcze w jednym przypomina mojego znajomego.
Nie musisz się na czymś znać by odnieść sukces wystarczy odpowiednia budowa kręgosłupa.
Dlaczego zakładasz brak moralności a nie przekonanie o zasadności działań z jego perspektywy? Nie jest prawdą, że rządy nic nie robiły, by zapobiec problemom społecznym, co przedstawiłem w innej naszej rozmowie na przykładzie PGRów.
@@JeremiaszCzeresniowiecki nie przedstawiłeś. W tym jest problem.
Ale możesz to zrobić.
Napisz proszę co rząd zrobił w sprawie PGR .
Jak byś uzasadnił jego działanie ?
Słyszałeś kiedyś o doktrynie szoku?
@@garaz76 no w tym artykule co zalinkowałeś masz źródła, gdzie jest pokazane, że stosowano różne formy wsparcia socjalnego.
@@JeremiaszCzeresniowiecki że co ?
Wiesz napisałeś że masz poglądy lewicowe.
Dupa nie lewicowe raczej libkowe.
Według ciebie PGR upadły bo były niewydajne.
Zadania wymagające jednej osoby zatrudniano 10.
Tylko równolegle z PGRami w Polsce działały spółdzielnie produkcyjne i te działają po dziś dzień.
Dla czego jedn model był wydajny a drugi nie?
Po transformacji rolnictwo dopiero po wejściu do unii europejskiej zaczęło normalnie funkcjonować do tego czasu średnia wielkość gospodarstwa nie przekraczała 10 hektarów. Przy czym PGR miały pod sobą nawet po tysiąc hektarów.
Jeśli podzielisz tę liczbę, liczbę np, krów świń itp. przez liczbę osób zatrudnionych w takim gospodarstwie wyjdzie że miały wielokrotnie większą wydajność od gospodarstw prywatnych..
Zwłaszcza że gospodarstwa prywatne częściowo nie były wyposażone w sprzęt rolniczy.
Ciągniki, kombajny, siewniki itp.
Rolnicy wynajmowali ten sprzęt z PGRów.
W tym materiale podano o ile spadła produkcja rolna.
I teraz chcesz mi powiedzieć że bardziej wydajne jest coś czego nie ma, gdzie rząd musi płacić jakieś socjale, żywność sprowadzać z zagranicy ?
Część pola z byłych PGRów do dziś leży odłogiem, do dziś bezrobocie w tych miejscach jest o 10% wyższe niż w innych częściach kraju.
Więc taką masz metodę podnoszenia wydajności ?
Teraz dalej.
Wiesz jakie to były programy socjalne ?
Pewnie nie masz pojęcia.
Ja zresztą też na szczęście nie musiałem korzystać z żadnego.
Więc sprawdziłem dla ciebie jakie to były programy.
Pierwszy polegał na znalezieniu nowej pracy lub złożeniu takiej ofert.
Skierowany był do 48tys że 100 tys osób.
Drugi to możliwość wykupu mieszkań po zaniżonej cenie.
Trzeci który kosztował 1,2mld zł.
Objął stypendia szkolne i dojazdy dzieci do szkół.
W czasie likwidacji w PGR pracowało 395 tys osób.
Więc matematykę pozostawiam tobie jeśli 48 tys osób zaoferowano nowa stanowiska pracy ile zostało bezrobotnych.
I skoro wydano 1, 2 mld na same dojazdy dzieci do szkół czy jest to bardziej wydajne niż same PGR.
Nie wiem czy wiesz czym były PGR ?
To nie gospodarstwa rolne gdzie tam chłop orał pole a baba krowę doiła.
To między innymi, browary, winiarnie, gorzelnie, gospodarstwa rybne, stadniny koni, masarnie, rzeźnie, przetwórnie warzyw i owoców, suszarnie, mieszalnie pasz, młyny, magazyny zbożowe, cegielnie, chłodnie, tartaki, hotele restauracje, sklepu, zajazdy.
Jeszcze do twojej niewydajności.
Do 1991 roku każde z tych gospodarstw rok kończyło z zyskiem.
Do żadnego nie było dopłat takich jakie są do dziś np. w górnictwie.
Napisz mi proszę lepiej jak przeświadczenie miał Balcerowicz że robi dobrze ?
Jakie może mieć dziś patrząc na swoje dokonania ?
Bo bądźmy szczerzy jeśli polska nie weszła by do uni europejskiej to nie tylko rolnictwo ale cała gospodarka była by na poziomie... Nie będę tu wpisywać krajów afrykańskich.
@@garaz76 jeżeli za lewicowość uważasz irracjonalne poglądy ekonomiczne i bronienie skompromitowanego systemu gospodarki planowanej z PRL to może i rzeczywiście z takim czymś nie chce mieć nic wspólnego.
Co do spółdzielni rolniczych to po pierwsze nie mam nic przeciwko nim (wręcz przeciwnie, uważam że spółdzielnie powinno się promować), po drugie większość zlikwidowano za Gomułki (btw, łączna powierzchnia PGRów za jego rządów wzrosła, czego ludzie nie są świadomi), także ludzie się do tego nie garneli. Obecnie jest ich 700: www.krs.org.pl/branze-spoldzielcze/rolnicze-spoldzielnie-produkcyjne
I oczywiście mijasz się z prawdą. W czasie Gierka, mimo dotowania, gospodarstwa chłopskie funkcjonowały lepiej (co dodatkowo kompromituje rozwiązania tamtego systemu, biorąc pod uwagę efekt skali, o którym piszesz), do tego konieczny był import pasz i zbóż, także cienko to funkcjonowało..
pl.wikipedia.org/wiki/Manewr_gospodarczy_(1976%E2%80%931980)#Rolnictwo
_Do 1991 roku każde z tych gospodarstw rok kończyło z zyskiem._ - [potrzebne źródło]. Zresztą jak rząd dotuje to na papierze może być i zysk. Porównajmy może Ukrainę (gdzie dopiero teraz dokonuje się transformacji gospodarczej w rolnictwie) i Polskę:
businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/ukraina-i-polska-porownanie-pkb-i-rolnictwa/91dwknr
Rolnictwo jest sektorem strategicznym i protekcjonizm stosuje się wszędzie w UE, nie wiem co szokującego w dopłatach. Faktem jest, że problemem są problemy strukturalne, ograniczające potencjał tego sektora - tyle, że te są odziedziczone po PRL.
businessinsider.com.pl/finanse/rolnictwo-w-polsce-jaki-procent-pkb-stanowi-jaka-jest-produktywnosc/c139m8h
Tak jak i te patologie związane z likwidacją PGRów - zgodzę się, że może i należałoby bardziej wesprzeć ludzi, zwłaszcza doinwestowując w połączenia komunikacyjne ale nie zapominajmy o tym, co było przyczyną problemów.
Że co? Z państw bloku wschodniego (gdzie PRL był jednym z najbiedniejszych państw) zaliczyliśmy największy rozwój gospodarczy, w latach 90-96 gospodarka urosła o 6,61%, gdzie nawet w Finlandii (związanej ekonomiczne z ZSRR) był spadek, a u nas recesja trwała dwa lata. Także o czym mamy tu rozmawiać?
Socrealizm nie upadł bo ktoś się na niego "uwziął". Upadł bo był całkowicie niewydolny, a z Twojej narracji to wynika że tak naprawdę to był dobry system "tylko ludzie kradli"...
Socrealizm tak. Wypaczenia nie. Stare hasło. Odświeżone przez pis ostatnio. Ich polityka: polonizacji.
Nie zrozumiałeś wideo. Socrealizm musiał ustąpić. Tak, bo był nie wydolny. Ale nie musiał się zmieniać w takim a nie innym kierunku, a obranie go było spowodowane dużym, stronnictwem politycznym które go popierało..
Generalnie reformy Lieberalnie Balcerowicza mialy 3 bledy brak wsparcia rolnikow, pszedsiebiorcow i pracownikow do szkolenia know how czy uslugi publicznie . Brak budowy domow i brak ograniczenia wladzy obcego kapitalu czyli zrobienie to samo co Norwegia z olejem tylko wszedzie nawet kosztem wzrostu pkb.
Tak sobie myślę, że może w kontekście rozważań nad transformacją należy spojrzeć na te wydarzenia sięgając jednocześnie po Hegla. Wynikałoby z takich rozważań, że historię należy postrzegać w perspektywie rozwoju etapu. Tak jak lata 30-te i 40-te były etapem etatyzmu w przestrzeni "obiektywnej nauki racjonalności", tak później w latach 80-tych i 90-tych kurs poszedł w kierunku neoliberalizmu, który to zapewnił nam obecny kapitalizm kognitywny (ale także całą kulturę masową jaką znamy - ciuchy, instagramy, mcdonaldy). Mam wrażenie, że ten etap jednak zaczyna przemijać i nadchodzi, w ramach efektu postpandemicznego, coś zupełnie nowego, dotychczas nieznanego, zupełnie nowy etap postrzegania człowieka, ekonomii, roli jednostek itd. Strzelam, że będzie to swoisty neokolektywizm, ale to tylko spekulacja.
Nie wiem czy trafiłeś, ale Przemek Wielgosz i Biennale Warszawa mają taki cykl pt "Ekonomie przyszłości", warto posłuchać. Ja skałaniam się w kierunku jakiegoś zielonego neomarksizmu jeśli można to tak określić. Ciekawy jest w ogóle wątek jaki do współczesnej ekonomii wnosi antropologia i feminizm, no i oczywiście katastrofa klimatyczna i katastrofalne nierówności. Te perspektywy będą mocno formatujące.
@@arturkoszykowski9592 No czas pokaże kto miał rację. Niestety ten "nowy kolektywizm" o którym wspominałem może być zarówno jakąś formą marksizmu, ale też może być neofaszyzmem - tak jak w latach 30-tych. Może też być czymś zupełnie innym niż marksizm czy faszyzm. Brak i potrzebę wspólnotowości niestety często stara się zagospodarować także skrajna prawica. Co do pojęcia "neomarksizmu" to najczęściej rozumie się przezeń teorię krytyczną i Gramsciego. Mi się wydaje, że ten nowy marksizm nie będzie "neomarksizmem" w tym sensie, że nie będzie kładł nacisku na aspekt ideologii i hegemonii kulturowej, a na bazę i problemy materialne, ekonomiczne.
Inicjatywę Biennale oczywiście znam, ale nie miałem okazji się ze wspomnianym cyklem zapoznać z racji braku czasu. Nie śledzę ich uważnie.
@@lewszatow7563 No tak, termin - neomarksizm" nie był tu najszczęśliwiej użyty przeze mnie. A osobiście nie sądzę aby skrajną prawica osiągnęła dużo więcej, widzę przyszłość bardziej w czymś na kształt demokracji deliberatywnej i odejściu w ogóle od paradygmatu ciągłego wzrostu i konsumpcji, na korzyść innego dzielenia tego co mamy i poprawy jakości życia.
Sorry, ale nie przedstawiłeś szerszego kontekstu. Pokonałeś tak dużo ważnego kontekstu, że ten film nie jest ani trochę obiektywny.
Leci sub za rzetelne podejście do tematu. Świetna robota, dzięki!
Rzetelne?😂
Teraz porównanie Polska vs Czechosłowacja
Spodziewałem się krindżówy, jak na tej niedawnej debacie z Balcerowiczem, gdzie niestety lewicowcy się ośmieszyli, ale generalnie się zgadzam. Pytanie, co odpowiecie tym, którzy na krytykę Balcerowicza twierdzą, że alternatywą była Białoruś lub Ukraina? Wydaje mi się, że Czechy i Słowenia są takimi przykładami transformacji w kierunku socjaldemokratycznym ale może ktoś bardziej obeznany się wypowie. PS: Czekam na tą drugą część.
O jaką debatę chodzi powiesz coś więcej?
Balcerowicz uchronił nas przed oligarchizacją na wzór byłego ZSRR, bo wpuścił zachodni kapitał, który naszych rodzimych raczkujących kapitalistów wciągnął nosem i sprowadził co najwyżej do roli podwykonawców globalnych koncernów. Profesor byl i jest rzecznikiem międzynarodowego, a nie lokalnego kapitału.
Argument z Białorusią i Ukrainą przypomina ten wspominany w filmie, a więc zakładający, że aktualny rozwój jest następstwem bezpośrednim kierunku reform (z tym, że reformy były potrzebne zgadza się każdy, spór toczy się o zasadność ich kształtu). W Rosji też mieli ichniejszego Balcerowicza, Jegora Gardaja, a jak widzimy Rosja nie przypomina aktualnie Polski pomimo tego, że przeprowadzane tam reformy były bardzo podobne do tych, które zastosowano u nas. Skoro te same reformy doprowadziły do dwóch różnych skutków oznacza, że nie są one bezpośrednią, a na pewno nie jedyną, przyczyną rozwoju czy po prostu uzyskania ustroju demokratycznego. Kształt reform Balcerowicza równie dobrze mógł zapewnić nam oligarchię i neomonarchię w stylu putinowksim. Na kształt ustroju państwa złożyło się bardzo wiele czynników - w tym wejście do UE.
@@Termidryna sam napływ obcego (nie tylko zachodniego, zresztą dostęp do rynku UE był bardzo ważny dla rozwoju gospodarczego) kapitału jest dobry dla gospodarki, co do tego, że odbywało się to na niekorzystnych dla nas warunkach - zgadza się.
@@JeremiaszCzeresniowiecki no o tym mówię, masz nawet w filmie - polski rolnik, któremu właśnie zabrano dotacje musiał konkurować z dotowanym niemieckim bauerem, przemysł włókienniczy padł w dużej mierze dlatego że otworzono granice dla importu z Azji, krajowy handel padł, bo zagraniczne sieci dostały preferencyjne warunki tudzież stać je było przez wiele lat na dumpingowe ceny. Itd.
Cała ta transformacja uczyniła z naszego kraju pół-kolonię. Mnie zawsze zastanawia czy Balcerowicz i spółka byli tak wyrachowani w świadomym czy nie niszczeniu polskiej gospodarki czy autentycznie wierzyli, że dzięki ich reformom Polska dołączy do grona państw najbardziej rozwiniętych (w każdej dziedzinie, społecznej czy np naukowej też).
Jeszcze ten model Szwecki dodał. Akurat Szwecja to modelowy przykład jak, socjaldemokratyczne pseudoreformy rozpoczynały cykle spowolnienia gospodarczego. Autorze, wciskasz ludziom ciemnotę.
baza
Celnie
Super materiał, a państwo komunistyczne które uniknęło terapii szokowej to Chiny, 2ga gospodarka świata. Ostatnio wyszła o tym książka How china escaped shock therapy.
A miska ryżu to nie był szok?
@@mirosawapaucka2597 Miska ryżu to skrajne przypadki z lat 90. Obecnie place w Polsce są takie same jak w Polsce
Mengele polskiej gospodarki
To jak nazwać dzisiejszych władców?
@@TylkoTyl jakos nie widzę bezrobocia tlumanie
No jest fantastycznie xd zwłaszcza dla tych odpowiedzialnych finansowo xd
Kontent ciekawy, ale przez material czuc ewidentny lewicowy bias
Świetny materiał :), chociaż mam pewne zastrzeżenie odnoście punktu nr 5 w podsumowaniu. Mianowicie, w przypadku przetrwania bloku wschodniego czemu wprowadzenie demokratycznego socjalizmu w Polsce nie miało by się skończyć tak samo jak na Węgrzech w 1968? To raczej wymagałoby zmiany w całym bloku wschodnim co byłoby raczej nie realne.
A w przypadku upadku bloku wschodniego, czy wprowadzenie takiego systemu nie zaskutkowałoby całkowitym brakiem inwestycji międzynarodowych w Polsce, bo tak naprawdę polska wzbogaciła się w dużym stopniu właśnie z powodu inwestycji ze strony UE? No i oczywiście czy IMF i USA też raczej próbowałby nas "nakłonić" do przyjęcia systemu kapitalistycznego w najgorszym przypadku w taki sam sposób jak to zrobili w chile (RIP Allende)
Interesuję się historią. Pamiętam 1968 rok i Czechosłowację. Ale Węgry kojarzą mi się z 1956 rokiem.
peja zawsze na propsie
Zbrodniarz. Jeden z niszczycieli najlepszej Polski w dziejach. Dzisiaj to już państwo z kartonu sklejone na ślinę.
Jakiej najlepszej Polski w dziejach? Balcerowicz zajmował się ekonomią zbankrutowanego państwa.
@@JeremiaszCzeresniowiecki i sam doprowadził je do bankructwa.
@@Termidryna no ale gdzie? Ja rozumiem krytykę Balcerowicza tyle, że Polska najszybciej wyszła z recesji (w zasadzie ta trwała 2 lata) patrząc się na inne państwa postsocjalistyczne.
@@JeremiaszCzeresniowiecki mianem na myśli PRL. Z recesji na papierze może i wyszła, ale nie że społecznej, bezrobocie przez całe lata 90te było katastrofalne. I to nie był wypadek przy pracy, ekipa Balcerowicza doskonale wiedziała, że ceną za zduszenie inflacji i wysoki wzrost gospodarczy będzie bardzo wysokie bezrobocie. Tyle, że tą wiedzą się nie chwalili publicznie.
@@Termidryna nie wiem, czemu moje odpowiedź znikła.
socjalizm demokratyczny to oksymoron
A ty masz coś takiego jak google?
en.m.wikipedia.org/wiki/Democratic_socialism
Brawo