@@evebaryevebary3377 сенің насралбайың арабтадың елінде демалып жатыр, неге соның артына еріп кетпедің?)) Көтін сүртіп отыратын тілің керек қой сенің))
Киши жуз Алшындар саткын диди. Саткын болса талай жыл котерилис жасамас еди. Қазақ тарихының осы кезеңін Х.Досмұхамедұлы «Кіші жүздің жүз жарым жылдай тарихы қанмен жазылғандай болды» (Досмұхамедұлы Х. «Исатай-Махамбет», А., 1991. 6-б.), - деп пайымдады. ХVІІІ-ХІХ ғғ. патша үкіметінің отаршыл озбырлығына қарсы Қазақстанда болған 300-ге жуық ұлт-азаттық көтерілістің дені Батыс өңірдің еншісінде екенін тарихи деректер дәлелдейді. Орта жүз, әсіресе Кіші жүз қазақтарының 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы, 1783-1797 жж. Сырым Датұлы, 1805-1823 жж. Қаратай Нұралыұлы, 1815-1821 жж. Арғынғазы Әбілғазыұлы бастаған Кіші жүздегі ұлт-азаттық көтерілістер, 1827-1829 жж. Қайыпқали Есімұлы бастаған Бөкей ордадағы қозғалыс, ХІХ ғасырдың 20-30 жж. патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы Кіші жүздегі Жоламан Тіленшіұлы бастаған наразылық, 1836-1838 жж. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған Ішкі (Бөкей) ордадағы ұлт-азаттық көтеріліс, 1847-1858 жж. Есет Көтібарұлы бастаған көтеріліс, 1856-1857 жж. Сыр бойы қазақтарының Жанқожа Нұрмұхамедұлы жетекшілік еткен бас көтеруі, 1868-1869 жж. Сейіл Түркебаев пен Беркін Оспанов басқарған Орал, Торғай қазақтарының, 1870 ж. Иса Тіленбайұлы мен Досан Тәжіұлы басқарған Маңғыстаудағы отаршылдыққа қарсы күрес - 1916 жылғы Батыс Қазақстан аумағындағы ұлт-азаттық көтеріліспен жалғасып жатты. Ақтөбе округінің Ырғыз, Қарабұтақ аудандарына дейін тараған 1930 жылғы 25 ақпандағы Сарбаздар көтерілісі (ресми құжаттарда «Ырғыз көтерілісі» деген атпен белгілі), Адай округіндегі 1929-1932 жылдар аралығындағы біресе тоқтап, біресе қайта жанданып отырған қазақ шаруаларының қарулы қарсылығында осы санатқа жатқызуға болады. Кіші жүз даласында лапылдай жанып жанып жатқан өртті елестететін бұл ұлт-азаттық күрес тізбегі ХVIII ғасырдың 40-жж. Әбілқайыр хан бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың заңды жалғасы еді. Елжақсыларының мақсаты - қайткенде де қазақ мемлекеттілігін сақтау, елдің, жердің тұтастығынан айырылмау еді.
2000- жылдары казак тагдырын шешкен Аныракай шайкасын манги есте калдыру ушин улкен монумент орнатамыз кино тусиремиз бабаларымызга ас беремиз деп мемлекеттик комиссия курылып Аныракайга келди. Корди. Зерттеди. Тарихи фактилерди карады. Жонгарларды талкандаган негизинен Киши жуз аскери мен киши жузге багынган каракалпактар екенин бас колбасшы Абилхайыр хан бас сардар табын Бокенбай батыр болганына коздери жетти. Ойткени улы жуз бен орта жуз жонгарлардын кол астында болды. Тек Абилкайыр азат еткен Туркистан Ташкент Шымкент Сайрам жеринен гана шагын отрядтар катыскан. Булантыда сондай. Сонымен комиссиянын екпини басылып арты сиыркуйымшактанып кетти. Монумент те кино да умыт болды. Аныракайдын казак тарихында алатын манызды орнын жуз жыл жене алмаган жонгарды осы жерде Абилкайыр тасталкан кылып женип жойылып кеткели турган казак халкын аман алып калганын казактын тагдыры осы жерде шешилгенин де естен шыгарды. Уялганнан алакандай гана ескерткиш такта орнатып койды. 1729- жыл Аныракайда казактын тагдыры шешилген жыл. Бул казак тарихында халык журегинде манги жазылып калды. Ал Укиметиннин сикы анау рушылдык жузшилдик ауруына ушыраган. Ол халыкка да жуккан. Сондыктан бул казак калай онады. Калай ел болады. Кейбиреулер казактын ата жауы жонгарды коргап сойлейди. Туысканбыз дейди беттери булк етпей. Бул урдис Абылай ханнан бастау алган еди. Али жалгасуда. Арамызда жонгар тукымдары коп арине. Абилкайырга куйе жагып калуга тырысатын да солар ош алудын баска амалын таппай. Ауызбирлик керек агайын! Арандатушылардын созине ермендер. Олардын ишинде акын жазушылар да тарихшылар да галым кайраткер сымактар да бар.Алауыз кылып отырган да солар. Олардын да ес жиып казакка синисетин уакыттары жетти.
Алла ел жұртым есін жиып ата бабаларымыздың шынайы шындықпен жазылған тарихын жаңғыртып қалпына келтіруі тиіс бұл бүгінгі ұрпақтарымыздың жарқын болашағының кепілі
Атамыз ҚАЗАҚ/ орыстан досың болса жаныңда айбалтаң болсын/ -деп бекер айтпаған. Біздің кішіпейілдігімізді орыстар кемшілігі деп ұғады. Он қазақ отырсада бір орыс келсе бәрі соның тілінде сайрап кетеді. Біз өз ана тілімізді құрметтейік,сонда басқаларға құрметтеміз. Кез келген басқа ұлтқа өз ана тілімізде сөйлеуіміз керек. Мұқтаждық болса ғана олар біздің тілде сөйлейтін болады.Мен басшылық қызметте болғанмын одақ кезінде,алдыма келген орыс,неміс сияқты басқа ұлт өкіліне/ ал сөйлеңіз/ -деп қабылдаушы едім.Ісі түсіп тұрған соң қазақша білгенін айтушы еді. Мәжбүрлік болмаса біздің тілді еш кім сыйламайды.
@@user-xc8fx7pn5k тілді орнына қондырудың бірден бір тездететін жолы бүкіл жұмыс орындарда мемлекеттік тілде сөйлегендерге 10%тік үстеме айлық қосу керек, сондай қызықтыратын нақты әрекетке көшпесе құр айтқаннан пайда жоқ. Өткенде шовинист жігіттің айтқанының жаны бар, сенің тіліңді үйренгенде маған непайда, неміс, ағылшын, француз елдерінде тіл меңгерсем қызметім жоғарылайды, тәуір жалақыға қолжеткізем, ал сендерден алатын түкте жоқ, оған уақытымды өлтіріп басқатырып нембар дегенде ойланыпақ қалдым.
🇰🇿🇰🇿🇰🇿 ҚАЗАҚТЫҢ мықты 👊👊👊 ХАНЫ ӘБІЛХАЙЫР☝️☝️☝️КІШІ ЖҮЗДІҢ ХАНЫ✊️✊️✊️ УШ ЖУЗДІҢ БАСЫН АБЫЛАЙДА ҚОСА АЛМАДЫ , ӘБІЛХАЙЫР БАБАМЫЗДЫН АҚИХАТЫН АШУ ҚАРЫЗ🤝 ПАРЫЗ👊 КІШІ ЖУЗ ЕШКІМГЕ ЕҢКЕЙГЕН ЕМЕС 👍 ӘБІЛХАЙЫР БАТЫР БАБАМЫЗҒА МЫҢ ТАҒЗЫМ 🙏🏼🙏🏼🙏🏼...ОРЫНЫ ЖАННАТЫҢ ТӨРІНДЕ ,ИМАНЫ ЖОЛДАСЫ БОЛСЫН 🤲🤲🤲 ,,КІШІ ЖУЗДІ НАЙЗА БЕРІП ЖАУҒА ҚОЙ " БАБАЛАР ӨСИЕТІ☝️☝️☝️ КІШІ ЖУЗ БАТЫРЛАР ҰРПАҒЫ ЖАСАСЫН ❣️❣️❣️✊️✊️✊️ ТАРИХ ШЫНДЫҒЫН АШҚАН ҒАЛЫМДАРЫМЫЗҒА, ТАРИХИ ШЫНДЫҚТЫ АЙТЫП ОТЫРҒАН жэне оқып отырған блогерге АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН 👊👊👊👍👍👍🤝🤝🤝👏👏👏🤔🤔🤔✊️✊️✊️
Әбілқайыр хан қол бастап, Қазағым жетті Жеңіске-ей. "Бағынбаймын"деп"орысқа", Берілмеді өліспей. Аңырақайды жоңғарды, Аңырата қырғанда, Шыққан едік-ау тегіске. Атаңа нәлет сары орыс, Іріткі салып Алашқа, Түсіріп қойды-ау керіске. Ала ауыз болған қазағым, Әбілқайырдың қадірін, Білмегенің сор болды. Көзің соқыр -көр болды. Баһадүр Әбілқайырды, Айламенен өлтірген, Барақтың ойы -төр болды. Ат үстінен түспеген, Жайланып асын ішпеген, Қайран Әбілқайырдың, Ойлағаны -ел болды. Әбілқайыр орысқа - Асу бермес бел болды. Жалаң қылышпен жүрсе де, Дұшпанын жеңген ер болды. Тұс-тұстан жау қысқанда, Арыстанша алысқан, Батырың кімнен кем болды?! Әбілқайыр өлген соң, "Алты бақан ала ауыз", Әркімге қазақ жем болды. Қасарысқан дұшпанға, Қанды көбік жұтқызған, Әбілқайырдай батыр хан, Алатаудай өр болды. Мына заманда болғанда, Әбілқайырдай ұлы хан, Жояр еді жемқорды. Сұмырайлар билеп бүгінде, Қорлықты әбден ел көрді. Ана тілін де білмейтін, Мәңгүрттер отыр билікте, Мүлдем ойламас ертеңді. Төбемізде ойнаттық, Сайқал менен селтеңді. Жерімізді саудалап, Келімсектерге төр берді. Қалтасы толса ақшаға, Масаттанды, желденді. Айтқаныммен не пайда, Тоқтатайын мен де енді.
@@user-yt9eq5cs1h Дұрыс айтасыз бірақ өзіміздің қазақ жігіттері орысты Путинді əкесіндей көреді - құлдық санадан арылмаған; орыстың қаруын мақтап, ата жауын пір тұтады. Сол өкінішті
ПІКІРІҢІЗ ОРЫНДЫ ҚОЛДАИМЫН.ӨТІРІКТІҢ ҚҰИРЫҒЫ БІРАҚ ТҰТАМ ,ШЫНАИЫ ТАРИХ ТЫ ЖАЗЫП МЕКТЕП БАҒДАРЛАМАЛАРЫНА ЕНГІЗУ КЕРЕК. ҰРПАҒЫМЫЗ АТА БАБАЛАРЫМЫЗДЫҢ,ХАН БИЛЕРІМІЗ БЕН БАТЫРЛАРЫМЫЗДЫҢ ЕЛДІ ҚАЛАИ ҚОРҒАҒАНЫН БІЛІУІ КЕРЕК. ҚЫТАЙМЕН ОРЫСТЫҢ САСЫҚ ЗЫМИЯН ПИҒЫЛЫНАН САҚТАНЫУЫМЫЗ КЕРЕК. СМ.АБДОЛЛА БЕРІШ ТҰРАННАН
Репрессияға ұшыраған жазушылардың кітаптарын сексенінші жылдары оқығам содан сссрдің тарихы жалған екенін білемін . Ал біздің қазақ сол ресейдің ертегілеріне сеніп жүр әлі күнге.. . Қазақтар болмағанда қазыр ресей жерінде немістер жүрермеді....
Өте керемет сөз жоқ жарайсыз өзімде осы тақырыпты түсінбейтін едім үлкен бір елдің бағынуы оңай емес Кенесары,Сырым,Исатай,Махамбеттер куә оның үстіне сатқындар болды ақша құмар сілімтіктер Ресейдің қол шоқпарлары бұл өмірдеде арғы өмірдеде ата-баба аруағы разы болмас өткен іске өкінбей елімізді,отбасымызды түзейік ағайын.
@@user-pn3xx3xs7v Ұлы хан бабабамыздың жақан жері жайлы болсын Орыстар әлі күнге Елімізге тыныштық бермей келедіғой Енді оған сатқын билік басындағылар орысқұлдар кінәлі Әліде елімізді сол орысқа бағынышты етіп қойған
Ия. Тәуелсіздік алғанымызға 30 жыл деп урандатқаннан не қайыр. Әбілхайыр туралы әлі шындықты мектеп оқулықтарында енгізбеген. Анна Ивановнаға хат жазған деп бақырайтып жазған. Кешір бізді қайран бабам Әбілхайыр хан.
@@user-hq6gr5sj4h ДҰРЫС АИТАСЫҢ.86 ДА ҚАЗАҚТЫҢ ҚЫРШЫН ЖАСТАРЫН ҚҰРБАНДЫҚҚА ШАЛЫП ҚОНАЕВТЫ ҚҰРТЫП ҚАЗАҚТЫ ҚАЗАҚ БИЛЕУ КЕРЕК ДЕГЕНДЕ ТАПҚАНЫМЫЗ ОСЫ ҒОИ.СОЛ МЕЗГІЛДЕ ҚЫРЫЛҒАН ҚЫРШЫН ЖАСТАРДЫҢ ҚАНЫ АҚТАЛМАДЫ.ЕЛІМІЗДІ ЖАМАН АУРУ ЖАИЛАДЫ.САТҚЫНДАР ЖЕМҚОРЛАР КӨБЕИДІ.ЖАЛПЫ АИТҚАНДА ӨЗІМІЗДІ ӨЗІМІЗ ТОНАДЫҚ.БАИЛЫҒЫМЫЗДЫ БАСҚА ЕЛ КЕЛІП СОҒЫСЫП ТАРТЫП АЛЫП ЖАТСА БІР ЖӨН АУ.ҚОЛЫМЫЗДАН БЕРДІК БАИЛЫҚТЫ.ЕНДІ СОЛ КЕТКЕН ЕСЕЛЕРІМІЗДІ ҚАИТАРТАТЫН ЕЛ БАСЫ КЕРЕК БІЗГЕ.ХАЛЫҚТЫҢ МҮДДЕСІН ОРЫНДАИТЫН.ЕЛІМ ДЕП. ЖЕРІМ ДЕП.ЕГІЛЕТІН ЕРЛЕР КЕРЕК БІЗГЕ.
Сол арамза аққұлақ орыстың ықпалынан әлі шыға алмай отырғанымыз жаныма батады. Дәл қазір бізге осы Әбілқайыр хан сияқты адам керек боп тұр ғой қазақты басқаруға...
Әди Ақатаев!: тек: аққұлақтардың ықпалы емес: соларды қолдап: өздері: ол төре ханды қаралап ап, кейінгі: жетпіс жылдағы: ҚАЗАҚ БИЛІГІ: мен солардың жағымпаздары: бәрін бүлдіріп келген!!! дұрыс айтасыз!: қазір: ӘБІЛҚАЙЫРДАЙ АСХАҚ БАТЫР керек-ақ боп тұр!
САМАТ Абыкайырдың кыскаша тарыхын мен талай Каментариде айтыпда жазыпда жүрмин оны көрнекди адамдарымыздың ишинен алып тастаганына бир көшеде аты жок оның еңбеги Казакстанга жоң гарлардан Тазалауда еңбеги орасан үлкен деп Аңракайы бар баскасы бар барлык Жоңгармен согыста оның Колбасшылыгымен жоңгардан тазартылады Абылай ол кезде Абылкайырдың бир колбасы батыры болган Былкайыр жоңгарды тггел тазалагасын оның батырлыгына көрегегдигине үш жгздиң бәри ырыза болып Түреистанда кал үш жүзге Хан бол деп колка салады брак Авилкайыр тыңдамай өз елине батыска асыгады Абылай кейин хан болады оның заманында Жоңгардың бети кайтган вакт еди Абылкайырмен Аблайдың еңбеги арасы Аспанмен жердей еди сондада бизиң күншил үкимет Абилкайырды алыптастап еңбеги Аз Абылайды дәрипдеуде буган кинәли бизиң Батыс аймак төрт Облыс канша Акын жазушы биреу аузын ашпайды Ат салыспайды мен муныда айтып кометари көп жаздым баска жакдики кылт еткенди дәриптеп шыгарады Абылкайыр ол жоңгардан кейинги өмир тыныш болсын деп Күшти елге арка с үенейиндегеншыгар елен халкын сакдайындеп Орта жүзде Орыска кол астыңа ал деп оларда косылган косылган жылдары Катар ол Казакстан Энсклопедияда бар 1975,,жылы шыкан Ана заманда ана жакга мна заманда мна жакга кысаяберген болмайды әр вакытдың баска Мгмкиншилик болмайтын вакты бар күштиниң Арты дирмен тартады деген тагы бар Ал косылмады десең 1812,,жылгы Орыспен Француз согысына батыстан отызмың улыжүз ортажүз жырмамың Башгуртан онбесмың барлыгы жетписмың әскер Орысга көмекдесип франсузды ойсрата жееген орысдар казака катды рыза болады Казакдар Франсуздарды куып Парижге шейин барады кәдимги Адай таңба Парижде тур бирнешерет көрсетди Абылкайврдың еебегин өз орнында багаласа екен диймиз ол Авылайдың алдында болу кнрек мен муны Тарых заңы бойынша айтам тарых ол ойыншык емес тарвх ол Алтын казна оны бкрмалаган катды Сатгындык екижүздилик Самат сен нагыз ат салысатын Азаматдың бионусиң жогарыжак шыгартпайды бирдеңе деген себеп бекер деп ойлаймын Казакдың бәри бизге бир брак әрким еңбегине орнына карап багаланса олөте орынды болмак Самат сау бол
САМАТ Абылкайырдың тарыхын айтганыңа мыебабир рахмет мен осындай Сүгретин салып айтайындесем осы тплефонга сауатым жетбейди сондыкдан кзпжатды сззбен жазам
@@user-sv7wr3ms6w Дұрыс.Ашшы болсада шындық осы.Қазақты алдап қойып егеменсіңдер деп Назарбаев орыстармен және басқа келімсектермен елді тонап,қалықты құл қылып жатыр
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
Иә сол СССР да Историяны бұрмалап бизге , адам деген маймылдан шыккан деп , теріс үйретіп , Дарвиннің айтканын істеп , ал мысалга адам маймылдан шыкса бүкіл жер бетінде маймыл калмас еді , себебі барі адам болар едіғо !! Бүкіл жерден калалардан , ҮЛКЕН АДАМНЫҢ БАС СҮЙЕКТЕРІН ТАУЫП АЛЫП ЖОК КЫЛЫП ЖАТЫР ! МЫСАЛГА Түркістанда Абылайханның Найзасын жарға сүйеп қойған Бөрене кәдімгідей Найзасы ! Сонымен жорыққа шыққан , Актобеде Бестамак деген жерде Есет Тама батырдын темір сауыты мен қол шоқпары тұр , қозғалта алмайсың , ауыр , ал темір сауыты 2 метр , сонда жаңағы батыр 3-4 метр болғанғо ! Пирамиданы кім салды дейді сол баяғы кезде үлкен бойлары 30 метр адамдар салған , 60 шынтак болған бойлары ! Укаша атада түйеге мінгенде аяғы жерге тимесін деп бүгіп отырған ! Солай бізде тарихты бәрін бұрмалап тастаған !!!! Сондықтан тек ҚҰРАНға бас иуіміз керек деп ойлаймын , себебі ол УСТАВ және Конституция ! Құдайдың СӨЗІ !
@@user-mo5ph9re9t қайырлы күн бауырым. Сен айтқандай жазған болса Əбілқайар хан Нəдір шаһ əскерін талқандайма. Сол соғыста Надир шаһтың КүлМəлі(к) ұлы тұтқынға түседі. КүлМəлі Қазақ даласы Əбілқайар хан ордасында от басын құрады. Дүниеге келген ұлдарының бірі Өтемістен он ұлының үшіншісі Махамбет Өтеміс ұлы. Əбілқайырды өлтірген Барақ сұлтан емес. Тарихи себептері бар. Ал сен айтқан аумақ ұйғырлардың қолында болды. Ұйғырлар Жоңғар əскери құрамының басты күші. Егер есеп білсең. Сол Жоңғар(əскери қанат) құрамында болған тайпалардың қалдығы бірен саран да. Ұйғырлар 10 000 000 нан астам. Ойлан.
Қандай Керемет Дана Ақылды .Батыр десенші .ƏБІЛҚАЙЫР атамыздын .Кесенесіне жəне Мəнгі мекендеген жеріне барып Құран оқыттық .Керемет əсерде болдым Рух береді екен .Ақтөбе облсы .Əитеке би ауданы .Толыбай савхозы .Əруағыннан айналайын Ата баба .Əуелі Алла тағалаға сансыз шүкір 🙇🙇🙇🙇🙇🙇
Самат Петр-1 дин бул сози тарихта калды.Бир орыс тарихшысынын енбегинде бар. Ол жоспар жасаган Кытай мен баскаелдерге Орта Азияга шыгатын жолга. Казак жери сонын какпасы. Бирак Абилкайыр турганда шыга алмаймыз деген. Соны биздин тупой тарихшылар естерине де алмайды. Осы фактинин ози коп нарсени ангартпайма. Абилкайыр ханнын кандай тулга екенин айтып турган жокпа.
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
Қаны таза, жаны таза Қазағымның санасын қанша жылдар бойы жалған мәліметпен улап келген. Әбілқайыр ханымыздыі рухы бойымызға қонып, қуаттанып елімізді, жерімізді өрге көтерейік! Нағашы атам үнемі айтып отыратын, орыстан досың болса, жаныңда айбалтаң болсын деп. Біртуар батыр бабаларымыздың қанын төгіп, елім деп жүреген еңселі азаматтарды қуғын-сүргінге ұшыратып көзімізді жойғысы келген. Ашаршылық қаншама қазақты жұтты. Енді қазір бір- бірімен туыстығының 300жылдық тойын тойлағандар соғысуда. Алла қазақ еліне саналы ұрпақ пен жарқын болашақты нәсіп етсін! Аумин!
Әбілқайыр ханның сіңірген еңбегі орасан зор.Ай қайран бабаларым бір тұяқ қалмадау сендерден .әйтпесе мына қалмақтан қалған бәлелер бйлемес еді ҚАЗАҚТЫҢ қанын ішіп.
1726 жылы Ордабасыда хандар мен билердiң бiрiккен жыйыны Әбiлқайырды үш жүздiң бiрiккен қолына бас қолбасы етiп сайлады да, үш жүздiң ұлы ханы етiп сайламады. Ұлы ханды сайлау мәселесiне жауды жеңгеннен кейiн оралатын болып келiстi. Әбiлқайырдың басшылығымен Қалмақ қырылғанда қазақ қолы тамаша жеңiске жеттi, алайда ол жеңiс түбегейлi болмады, қалмақ қолы қазақ жерiнен бiржола қуылмады. Сондықтан ба, ол жеңiстен кейiн жыйын да шақырылған жоқ, ұлы хан сайлау мәселесi де сөз болған жоқ. Алайда Сәмекенiң науқас екенiн, ол өлсе, орнына хан сайлануы тиiс екенiн Әбiлқайыр бiлдi, күттi, сондықтан оңтүстiктен кетпедi. Ал ол кезде Бөгенбай да, Қабанбай да, Қазыбек бек те қалмақтармен соғысты Әбiлқайырдың қатысуынсызақ жалғастырып жатты. Соғыс онсызақ жүрiп жатты деген сөз Әбiлқайыр ол кезде бас қолбасы емес еді. Көп адам Әбiлқайырдың оңтүстiктен тек 1730 жылы ғана кеткенiне қарап, 1729 жылы өткен Аңырақай шайқасына да қатысқан болар деп жорамалдай салады. Ал ол кезде Жолбарыс хан ұлы жүзге өз билiгiн жүргiзiп жатты. Сондықтан не ұлы хан емес, не бас қолбасы емес күй, әрине, Әбiлқайырды риза етпедi. Сәмеке өлiп, орнына Әбiлмәмбет ұлы хан сайланып кеткен соң, ызалы ол 1730 жылы Ырғыз арқылы батысқа кетiп бара жатып, жолай бiраз қазақ ауылына қырғыйдай тиiп тонай кетедi. Аңырақай шайқасына дайындалып жатқан шақта ұлы жүз ханы Жолбарыс та, Төле би де Әбiлқайырдың алдағы ұрысқа қатысуын сұраған. Өйткенi Хан тауы маңында шоғырланған қалмақтың саны күн сайын көбейiп келе жатқанын олар бiлiп отырды. Оларға жеке қарсы шығуға Ұлы жүз қолы аздық еттi. Алайда Әбiлқайырдан жауап болмады. Неге? Өйткенi оны шақырғанға дейiн бұл соғысқа бас қолбасы Бөгенбай болатынын Жолбарыс хан, Төле би және Қазыбек би үшеуi шешiп қойған болатын. Қазыбек бек өзiнiң “Түптұқыйаннан өзiме шейiн” атты естелiк кiтәбiнде: “Мен ендi Жолбарыс ханнан: “Ұлы жүз қолын баста!” деген ресми жарлық алдым... Осыдан бұрын бас қолбасшылыққа белгiленген Бөгембай батыр,..” деп, бәрiн апанық жазады ( Алматы, 2 басылым, 2008, 948-бет). Сондықтан кеше ғана үш жүздiң әскерiне бас қолбасы болған Әбiлқайыр ендi Бөгенбайдың қоластында соғысқысы келмедi. Әрi Жолбарыс ханның шақыруына келе қалуды ол өзiнше кiшiреу деп те түсiнуi мүмкiн. Оның ондай мiнезi барын, мәселен, 1718 - жылы Аягөз маңында болған ұрыста Қайып пен Әбiлқайыр өзара тiл табыса алмай, соның кесiрiнен қазақ қолы қалмақтардан жеңiлiс тапқанын тарихшылар жазады (Моисеев). Ол Жолбарыс ханды, өз ағасы болса да, менсiнбеген, жақтырмаған. Сәмекемен де бақталас болған. Аңырақай шайқасында Абылайдың алғаш аты шыққан. Ол Дулат Сеңкiбай батырдың қолында соғысқан. Ел аңыз етiп жүргендей жекпежекте емес, дода соғыста Шарышты өлтiрген. Жалпы, соғыс тәртiбi бойынша, бас қолбасының алдын ала келiсiмiнсiз өз бетiмен жекпежекке шыға беруге рұқсат етiлмеген. Ал ешқандай аңызда да, деректе де Әбiлқайыр басқарған соғыста алғаш Абылайдың аты шығыпты делiнбейдi. Ордабасы жиынында дәл сол кезеңде Әбiлқайырға ерлiгi жағынан да, батырлығы жағынан де ешкiм шендес келмейтiнiн мойындап, оны бас қолбасы сайлап отырған Төле би мен Қазыбек би ендi 1730 жылы оның ұлы хан сайлануына неге қарсы болды? Оның басты себебi: Әбiлқайырдың Аңырақай шайқасына қатыспай қойуы. Жолбарыс ханның қасында Аңырақай шайқасы аяқталғанша бiрге болған Төле мен Қазыбек Әбiлқайырдың ол қылығын кешiрмедi. Ал егер Әбiлқайыр бас қолбасылық жасап, Аңырақай шайқасында тағы даңққа бөленген болса, онда, сөз жоқ, екi би де оның бас хан болуын қолдайтын едi. Әбiлқайырдың тарихи еңбегi бағаланбады деген байбаламға құлақ асып, қазақтың екiншi бiр перзентi Бөгенбайдың басшылық жасаған ғажап ерлiгiн неге Әбiлқайырдың қанжығасына байлай салуымыз керек? Сонда Аңырақай шайқасына Әбiлқайыр басшылық жасады десек, шындық та, Бөгенбай жасады десек, жалған бола ма? Жалпы, бiз көрген адамға сенуiмiз керек пе әлде күштеген адамға ма? Шындық шiркiннiң сонда өзiне емес, бiзге байланысты болғаны ма
Не деседе осы жерді алып қалған сол бабаларымыз. Ұрыссын керіссін бірақ сақтап қалды. Ол кезде хандарға дат айтқан текті бйлер болған!қазір ше?назарбаев Қазақта мемлекет болмаған мен істеген деп шығып путинге жығып берді. Енді жабылып бетімізге басып отыр!ақмақ тексіз нурсұлтан қытай мені аға деді деп мәз болып жерді байлықты оңды соңды шашты!Енді Қазақ пен арпалысып қамап соттап өлтіретіндерін өлтіріп жатыр.
@@user-og9kz2em1n Үш жүз жасақтары шешуші шайқас алдында Хантауында, Сұңқар тауында (кейін бұл жер Әбілқайыр тауы аталды) жиналды. Шайқас солтүстігі Балқаш, оңтүстігі Отар даласы, батысы Шу, шығысы Күртіге дейінгі аралықтағы жерлерде өткендігін осы өңірлерде жиі кездесетін қазақ, қалмақ қорымдары дәлелдейді. Аңырақай аталатын да осы өңір. Бұл шайқаста (40-45 күн) қазақтар ірі жеңіске жеткен. Ұрысқа бас қолбасшы болып Бөгенбай батыр сайланды. Үш жүз жасақтарының қимылын үйлестіру міндетін Қазыбек батыр, Көптеген қазақ батырлары соғыс өнерін жетік білетіндігін көрсетті. Ұлы жүз қолын Жолбарыс хан мен Төле би, Орта жүз қолын Қаракерей Қабанбай Шақшақ Жәнібек, Кіші жүзді Тама Есет, Шекті Тайлақ т.б. батырлар басқарып, үлкен ерлік көрсетті. Қазақ садақшыларының жеке жасағын ошақты Саурық батыр басқарды. Шайқасқа болашақ қолбасшы Шапырашты Наурызбай да қатысқан. Шайқастың ең басында Бөлек батыр Қараұлы жоңғар әскерлерінің қолбасы Аңырақаймен жекпе-жекке шығып, оны өлтіреді. Солайша қазақ қолдарының рухын көтерген. Бұл шайқаста көптеген батырлар жекпе-жекке шықты. Бұл соғыста көптеген атақты батырлар қаза тапты. Соққыдан есін жия алмай қалған қалмақтар сусыз сортаң жерде шөлге ұшырап, одан әрі соғыса алмай Аягөз, Шарға қарай жөңкіле қашты. Қазақтар бұл соғысты әрі қарай дамыта алмады. Оған шайқастың соңында Болат хан жараланып, қайтыс болғаннан кейін басталған тақ үшін талас кедергі келтірді. Көпшілік Болат ханның баласы жас Әбілмәмбетті қолдады. Бұған наразы болған Әбілқайыр майдан даласын тастап, Кіші жүздің қолын Ырғыз арқылы батысқа алып кетті. Болат хан өлгеннен кейін «қазақтың бас ханы болу жолы менікі» деп сеніммен жүрген Әбілқайыр жеме-жемге келгенде билік тізгінінің басқаның қолында кеткенін көргенде шарт сынып, ашуланып, қазақ әскерін жау қолына тастап еліне кетіп қалады. Кеткенде де жай кетпей жолындағы бірнеше ауылды шауып тонай кетеді. Бұл Әбілхайырдың тарих және болашақ ұрпақ кешпейтін сатқындығы еді. Осыдан соң біріктірілген қазақ халқының жасақтары ыдырай бастады да, Жоңғар әскерінің 1 бөлігі аман қалады. Сол жылы сүмбіле айында болған Аңырақай шайқасына да қатыспаған себебі осы болатын. Өйткені сол кездегі қазақ ордасының заңды иесі Әбілмәмбет пен Абылай, Төле, Қазыбек билер мен Қабанбай бастаған батырлар бірауыздан Қанжығалы Бөгенбайды бас қолбасшы етіп сайлаған болатын. Әбілхайырдың Аңырақай соғысына қатыспаған. Ол оған дейін ақ қолбасшылық дәрежесінен айрылып өз еліне кетіп қалған болатын. 1726 жылы бүкіл қазақ болып қолбасшы сайлаған хандар мен билер батырлар, Әбілхайырдың ұрыс кезінде қазақты жау қолына тастап кеткенін кешірмеді. Аңырақайда ерекше көзге түскен Аңырақты жекпе жекте өлтірген Сатай, Бөлек батырлар, Шымыр Қойгелдi, Ошақты Саңырық, ағайынды Дулат Сеңкiбай мен Шойбек, Сыйқым Ырысбек, Суан Бағай, Ботбай Сәмен, Сiргелi Қара Тiлек, Жаппар, Қаумен, Дәулет, тағы басқалар - бәрi де ұлы жүз қолының батырлары. Қазыбек бектiң оқ қағар батыры 35 жастағы албан Қангелдi де осы шайқаста жекпежекке шығып жеңiске жетедi. Бұл ұрысқа ұлы жүз жасағын қолбасы Шапырашты Қазыбек Тауасарұлы, болшақ қолбасы Шапырашты Наурызбай да қатысты. Ал Жадамбаны жеңген Арғын Олжабай батыр, Арғын Естербек, Қарабек, Тұра (бәлкiм, дұрысы Нұра), Ағындық, Тарақты Тоғай, Қарауыл Қасым мен Қалабек және басқа батырлардың бәрі Бөгенбай жасағындағы батырлар еді. Ал кіші жүзден Тама Есет батыр мен Шекті Тайлақ батыр сияқты батырлардың артынан ерген жасақтары ғана қатысты. Әбілхайыр сол кеткенен қайтып артына қайтпады. Кейінгі Аңырақайды Әбілхайыр басқарды деп жүрген деректің бір де бірі шындыққа жанаспайды. Тарихтағы Бөгенбай батырдың ерлігін Әбілхайырға тартып әперу, тарихи еңбегін жоққа шығару тарихқа қиянат. Болашақ ұрпақ осы шындықты білгені дұрыс.
@@user-og9kz2em1n сол алып берген жерді Әбілхайыр хан енгізген орыстарға құлдыққа несіне оны дәріптеп отырсыңдар. Өзін хан кылу үшін Кіші жүзге хан болып орыстарға өткен.
@@user-og9kz2em1n В 1730 году Абулхаир при поддержке султанов и другой знати Младшего жуза и части султанов Среднего жуза запросил защиты от джунгар у императрицы Анны Иоанновны, предложив ей военный союз против них. Но Россия, имевшая свои далеко идущие планы, согласилась только на протекторат (миссия Тевкелева, 1731). Приняв условия Российской империи, Абулхаир тоже преследовал свои цели. Обиженный на другие жузы из-за не избрания его всеказахским ханом после успешной Анракайской битвы, он повёл свою политику, пытаясь получить в обмен на переход в российское подданство согласие России на передачу ханства по наследству своим детям. Стремясь к централизации власти, Абулхаир препятствовал попыткам зависимых от него племён самостоятельно выстраивать отношения с Россией[15]. Тем временем же Средний жуз хана Абилмамбета и его двоюродного брата Абылай-хана, лавируя между двумя мощными империями (пресловутая политика «между львом и драконом»), принял двойное подданство: и Китая, и России (1740). Старший жуз тогда вообще больше находился под влиянием теснившего его с юга Кокандского ханства.
Ассалаумалейкум бауырларым. Мына ақпарат өте керемет. Біз мектепте Кіші жүз өз еркімен кірді деп оқып жатырмыз ғой. Ресей империясының, кейін ксро ның көрсетпегені жоқ қой ҚАЗАҒЫМА. Шамалы шыдайық, өздеріңіз көріп отырғандай Путин Ресейді бітіріп келе жатыр. Енді әрі кетсе 10жыл, сосын РФ құрамындағы бүкіл мемлекет тәуелсіздігін алады. Сосын РФ шаруасы бітеді. Сол кезде бетіне түкіреміз.
Ия әліде ақиқат ашылар, өтірік түбі бір тұтам. Тарихты қайта жазып шығуымыз керек. Қасыңдс орыс болса, айбалтаң жаныңда болсын деген атам қазақ, біліп айтқан.Сізге мыңда бір алғыс!
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
@@user-mo5ph9re9t Осындай өтірікші қайдан тауып аласыз?Əбілқаир хан қазақ қалқын жойылудан алып қалды . Ерофееваны оқысайшы. Орыс болсада Əбілқаир хан жөнінде жындық жазып кетті
@@user-mo5ph9re9t оттапсын. 1. Тынышбаев деген темиржолшы рушыл жузшил нашар адам болган. Биринши Абилкайырга жала жауып тарихты бурмалаган адам. Кишкене баланын сози. КАдам сенбейтин кисынсыз жала. Аныракай шайкасы кезинде такка таласып аскеримен майданды тастап кетти дегенди шыгарып журген осы. Самеке де кетип калды. Тек улы жуз аягына дейин согысты деп. Жуз жыл жонгардын карамагында болып буган дейин алапат согыс кормеген улы жуз 5000 аскеримен жонгарга калай тотеп береди. Алдымен кашар еди. Атакты колбасшы айгили батыр Абилкайыр хан женистин тобеси коринип турганда кетип калуы типти де акылга симайды. Ал шайкас журип жатканда хан сайлауы болды деуи таза сау адамнын сози емес. Мине осы бирауыз созди рушылдыкпен ауыргандар жалаулатып акетти де артынан ауыздарын жапты. Кулкили екенин билди. Журт Тынышбаевтын денсаулыгына куман келтирди. Сосынкойды. Казир умыт болды. Ал Тынышбаев муны биреулерди каралау аркылы улы жузди актап кана коймай аттарын шыгару ушин шежиресине осылай бир ауыз соз киргизип жиберди. Ойткени бурын жонгармен согыскан жок бугып жатты. Аныракайга оте аз аскермен келди. Мине соны буркемелеп жабу ушин киши орта жузди киналап бир ауыз соз тыгып жиберди. Бул казак тарихына кинарат келтирди. Кейин отириги ашкере болып басылды. 2. Тынышбаев Коканд республикасын куруга катысып басшысы болгандардын бири. Озбектер. Алаш орда киметин партиясын колдамаган. Кейин Коканд кулаганнан кейин ариптестерин сатып совет окметине жайлы кызмет алган. Ол тарихшы емес темиржолшы. Рас казактан шыккан биринши темиржолшы. Сол ушин гана курмет корсетиледи. Онын сози соз емес. Ойткени рушыл жузшил. Адилдиги жок.
@@salamatkenesov8949 Хиуа хандыгында Мунис и Агахи деген тарихшы китабы бар Райский сады Жумак бакшасы Эльтузар хан коныраттын буйрыгымен жазылган соган сенесин ба?
@@user-mo5ph9re9t сен тарихты билмесен котинди кыссайшы. Не абайлап сойле. Абилкайыр хан 1724 жылы киши жуз сарбаздарымен келип Туркистаннан жонгарларды куып оз ордасын курады. 1723- жылы орыс пен калмактарды ойрандап екижакты келисимге келеди. Усыныс орыстардан болады. Сойтип он мын аскеримен жау колында калган онтустикке карай беттейди. Жолындагы жонгар отрядтарын жайпап Туркистанды азат етеди. Коп уакыт отпей хабар келеди. Казак жерине карай Иран шахы Надирдин аскери келе жатыр деп. Орта Улы жуздин жонгар колында екенин биледи. Калып турган Киши жуз. Абилкайыр атка конады. Бирнеше кун журипбарып аскерин демалдырады. Алга шолгыншы жиберип. Жер тандап жоспарын курады. Жакындаган кезде туткиылдан шабуыл жасайды. Бирнеше куннен кейин ирандыктар ойсырай женилип жапатармагай кашады. Содан кайтып ирандыктар атизин сал айды.Кайтып келип жонгармен шайкасын бастайды. Сайрамга дейин куып тастайды. Абден шаршайды. Шымкент Ташкентти босатады жонгардан. 1726-жылы Бадам озенинин бойында Ордабасыда уйыктап жаткан еки жуздин иги жаксыларын шакырып улкен маселе козгайды. Ка Зак жерин жонгарлардан азат ету. Жонгарды тубегейли жену. Ол ушин биригип ауызбирлик уйымшылдык танытып майдан ашу керек. Сол жердежиналгандар бирауыздан Абилкайырга сеним артып букил казактын ага ханы ари екинши рет бас колбасшы етип сайлайды. Улы жузде бурын хан болмаган еди. Жонгардын кол астында болган. Енди жарты жерин Абилкайыр босаткан сон жонгардан Жолбарысты улы жузге хан сайлайды. Сойтип жонгарларга карсы шешуши шайкаска дайындыкты бастап кетеди. Сойтип ыдырап кеткен уш жуздин басын кайта бириктирип ага хан ари бас колбасшысы болады. Шындыгында сол кезде Абилкайырга тен келетин хан да колбасшы да батыр да мерген де жок еди. Муны иги жаксылардын оздери де сол кезде мойындаган. Сондыктан сеним артып отиниш айткан. Кейин рушыл тарихшылар бул жагдайды баскаша айтып ага хан болганын бугип калды. Курылтайды уйымдастырган Абилкайыр. Айтпесе жата беретин еди. Кейбир деректерде 1718- жылы Кайып хан кайтыс болганнан кейин 1719- жылы Абилкайыр ага хан болды делинеди. Ондай болса Абилкайыр Ордабасыда екинши рет ага хан сайланган болады.
Тамаша Қазақтар өз еркімен орыстарға қосылды дегенде ішім удаи ашып еді ұиқым да қашып еді тіпті жақында болып жатқандаи.Қуатжан өркенің өссің мəнерлеп оқыуың дауысың қандаи жақсы
Бәсе,өз басым ешқашан сенбеуші едім,аталарымыз өз бетімен ресеймен қосылғанын! Рахмет Қуат ,көп жаса! Өз тарихымызды білу,өте қажетті.Сонымен халқымыздың рухы котеріледі! Ресейдің ғасырлар бойы қорыққандары сол!
Иә. Бабаларымыз өліп кетсе де бағынбас еді. Басын имейді сасық орысқа ешқашанда. Мен де сенбеуші едім мүмкін емес деп. Жеңе алмайтынын білген соң, орыс емес пе құйтырқылыққа салған ғой. Тарихты бұрмалап, жаман атты ғып көрсетіп өз халқына , жексұрын орыстар. Қанша жауларды жеңіп, жерімізді сақтап қалған хан бабамыз оңай орысқа бодан боп беріле салу , мүмкін емес, жоқ. Сенбеймін. Бәрі бұрмаланған. Орыстың сайқал саясаты сол кезде де қазаққа тыныштық бермеген. Қазақты қазаққа жау етіп көрсеткен. Қайран хан бабамыз, батырларымыз соңғы қасық қаны қалғанша жерімізді ешкімге бермей соғысқан. Рухтарыңызға тағзым!!!🤲
@@user-ov4gc4us8i Жузге бөлінбеген Қазақ ол қазақ емес Қазақ жүзден турады оны жақсы білесің руын білмейтін қазак көп солар не болып баратырганын бір өзің ойланып қара не болмаса басқа ұлттарды қара ағайындар бір бірінен қыз алысып жатыр соны көріпақ ойланып қара Қазақтың қаны таза не үшін руға бөлінгеннен Жеті Атадан кейін қыз алысқан оны жақсы білесің Қазақ руға бөлінбесе қаны бұзылады сосын ол қайтып ел болады Орысшыл саясаттану бул білсен орыстар білген сол ушін олар қырғаны шындық әлі солардың қурсауынан шыға алмай келеміз жәй ғана қасыңда жүрген орыс жолдасын зертеп қара орыс тілін бір әріп қате немесе бір сөзін қате айтсақ түзеп турады ал өздер осында туып өсіп бір сөз болсада Қазақша сөлегілері келмейді өзің ойлан кімнің жуз қара Қазаққа жаның ашыса ел болсын десен.
Қайран Батыр ата бабаларымыздың жатқан жері жайлы топырағы торқа болсын. Мектеп тарихына енгізу керек болашақ ұрпақтың орыс тілімен ұлтты Қазақ халқына ата жауы екенін білгендері
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
Қуат бауырым саған АЛЛА күш қуат берсін АЛЛАға мың рет шүкір ата анаңа қазаққа сендей ұл сыйлаған. Мың жаса қазақтың тарихында атың алтынмен жазылсын ешқашанда ауырма.☝
Әбілхайыр хан ресей патшалыгына оз еркіңмен бодан болды деген созге сенбей, күмәнмен қарайтын едім. Орыс пен дос болсан айбалтан жанында болсын. Кулдык санада арылып шынайы тарихты зерттеп жазу керек акты ак деп караны кара деп сонда гана болашагымыз айкын жане жарқын болмак
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН. ХАН БОЛА ТҰРА ҚАЛАЙ ӨЗ ЕРКІМЕН ҚОСЫЛАДЫ ОРЫСТАРҒА ДЕГЕН КҮДІК КӨКЕЙІМІЗДЕ ЖҮР ЕДІ.БАБАМЫЗДЫҢ ЖАТҚАН ЖЕРІ ЖАЙЛЫ ,ТОПЫРАҒЫ ТОРҚА,ЖАНЫ ЖӘННАТТА БОЛСЫН🤲
АЛЛАҺ разы болсын осы тарихи видиоларды шығарғандарыңызға. Жаратушы АЛЛАҺ елімізге халқымызға иманды салиқалы басшылар әкімдер нәсіп етсін. Жаратушы АЛЛАҺ елімізді халқымызды ұрпағымызды иманды күш қуатты білімді елдердің алды қылсын. Әмин Әмин Әмин 🤲
1726 жылы Ордабасыда хандар мен билердiң бiрiккен жыйыны Әбiлқайырды үш жүздiң бiрiккен қолына бас қолбасы етiп сайлады да, үш жүздiң ұлы ханы етiп сайламады. Ұлы ханды сайлау мәселесiне жауды жеңгеннен кейiн оралатын болып келiстi. Әбiлқайырдың басшылығымен Қалмақ қырылғанда қазақ қолы тамаша жеңiске жеттi, алайда ол жеңiс түбегейлi болмады, қалмақ қолы қазақ жерiнен бiржола қуылмады. Сондықтан ба, ол жеңiстен кейiн жыйын да шақырылған жоқ, ұлы хан сайлау мәселесi де сөз болған жоқ. Алайда Сәмекенiң науқас екенiн, ол өлсе, орнына хан сайлануы тиiс екенiн Әбiлқайыр бiлдi, күттi, сондықтан оңтүстiктен кетпедi. Ал ол кезде Бөгенбай да, Қабанбай да, Қазыбек бек те қалмақтармен соғысты Әбiлқайырдың қатысуынсызақ жалғастырып жатты. Соғыс онсызақ жүрiп жатты деген сөз Әбiлқайыр ол кезде бас қолбасы емес еді. Көп адам Әбiлқайырдың оңтүстiктен тек 1730 жылы ғана кеткенiне қарап, 1729 жылы өткен Аңырақай шайқасына да қатысқан болар деп жорамалдай салады. Ал ол кезде Жолбарыс хан ұлы жүзге өз билiгiн жүргiзiп жатты. Сондықтан не ұлы хан емес, не бас қолбасы емес күй, әрине, Әбiлқайырды риза етпедi. Сәмеке өлiп, орнына Әбiлмәмбет ұлы хан сайланып кеткен соң, ызалы ол 1730 жылы Ырғыз арқылы батысқа кетiп бара жатып, жолай бiраз қазақ ауылына қырғыйдай тиiп тонай кетедi. Аңырақай шайқасына дайындалып жатқан шақта ұлы жүз ханы Жолбарыс та, Төле би де Әбiлқайырдың алдағы ұрысқа қатысуын сұраған. Өйткенi Хан тауы маңында шоғырланған қалмақтың саны күн сайын көбейiп келе жатқанын олар бiлiп отырды. Оларға жеке қарсы шығуға Ұлы жүз қолы аздық еттi. Алайда Әбiлқайырдан жауап болмады. Неге? Өйткенi оны шақырғанға дейiн бұл соғысқа бас қолбасы Бөгенбай болатынын Жолбарыс хан, Төле би және Қазыбек би үшеуi шешiп қойған болатын. Қазыбек бек өзiнiң “Түптұқыйаннан өзiме шейiн” атты естелiк кiтәбiнде: “Мен ендi Жолбарыс ханнан: “Ұлы жүз қолын баста!” деген ресми жарлық алдым... Осыдан бұрын бас қолбасшылыққа белгiленген Бөгембай батыр,..” деп, бәрiн апанық жазады ( Алматы, 2 басылым, 2008, 948-бет). Сондықтан кеше ғана үш жүздiң әскерiне бас қолбасы болған Әбiлқайыр ендi Бөгенбайдың қоластында соғысқысы келмедi. Әрi Жолбарыс ханның шақыруына келе қалуды ол өзiнше кiшiреу деп те түсiнуi мүмкiн. Оның ондай мiнезi барын, мәселен, 1718 - жылы Аягөз маңында болған ұрыста Қайып пен Әбiлқайыр өзара тiл табыса алмай, соның кесiрiнен қазақ қолы қалмақтардан жеңiлiс тапқанын тарихшылар жазады (Моисеев). Ол Жолбарыс ханды, өз ағасы болса да, менсiнбеген, жақтырмаған. Сәмекемен де бақталас болған. Аңырақай шайқасында Абылайдың алғаш аты шыққан. Ол Дулат Сеңкiбай батырдың қолында соғысқан. Ел аңыз етiп жүргендей жекпежекте емес, дода соғыста Шарышты өлтiрген. Жалпы, соғыс тәртiбi бойынша, бас қолбасының алдын ала келiсiмiнсiз өз бетiмен жекпежекке шыға беруге рұқсат етiлмеген. Ал ешқандай аңызда да, деректе де Әбiлқайыр басқарған соғыста алғаш Абылайдың аты шығыпты делiнбейдi. Ордабасы жиынында дәл сол кезеңде Әбiлқайырға ерлiгi жағынан да, батырлығы жағынан де ешкiм шендес келмейтiнiн мойындап, оны бас қолбасы сайлап отырған Төле би мен Қазыбек би ендi 1730 жылы оның ұлы хан сайлануына неге қарсы болды? Оның басты себебi: Әбiлқайырдың Аңырақай шайқасына қатыспай қойуы. Жолбарыс ханның қасында Аңырақай шайқасы аяқталғанша бiрге болған Төле мен Қазыбек Әбiлқайырдың ол қылығын кешiрмедi. Ал егер Әбiлқайыр бас қолбасылық жасап, Аңырақай шайқасында тағы даңққа бөленген болса, онда, сөз жоқ, екi би де оның бас хан болуын қолдайтын едi. Әбiлқайырдың тарихи еңбегi бағаланбады деген байбаламға құлақ асып, қазақтың екiншi бiр перзентi Бөгенбайдың басшылық жасаған ғажап ерлiгiн неге Әбiлқайырдың қанжығасына байлай салуымыз керек? Сонда Аңырақай шайқасына Әбiлқайыр басшылық жасады десек, шындық та, Бөгенбай жасады десек, жалған бола ма? Жалпы, бiз көрген адамға сенуiмiз керек пе әлде күштеген адамға ма? Шындық шiркiннiң сонда өзiне емес, бiзге байланысты болғаны ма
@@user-lw7sh3wt5t Сен , Қазақтың Баласы - Болсаң , Тарихты 'дұрыстап' Біл ! Ол , АБЫЛХАЙЫРДЫҢ Жанындағы - БӨКЕНБАЙ - ТАБЫН БАТЫР ! Тарихты - орта жүзге , бұрмаламай , 'біліміңді' Аш ! Қазір - Бәрі Шығып Жатыр !
Үш жүз жасақтары шешуші шайқас алдында Хантауында, Сұңқар тауында жиналды. Шайқас солтүстігі Балқаш, оңтүстігі Отар даласы, батысы Шу, шығысы Күртіге дейінгі аралықтағы жерлерде өткендігін осы өңірлерде жиі кездесетін қазақ, қалмақ қорымдары дәлелдейді. Аңырақай аталатын да осы өңір. Бұл шайқаста (40-45 күн) қазақтар ірі жеңіске жеткен. Ұрысқа бас қолбасшы болып Бөгенбай батыр сайланды. Үш жүз жасақтарының қимылын үйлестіру міндетін Қазыбек батыр, Көптеген қазақ батырлары соғыс өнерін жетік білетіндігін көрсетті. Ұлы жүз қолын Жолбарыс хан мен Төле би, Орта жүз қолын Қаракерей Қабанбай Шақшақ Жәнібек, Кіші жүзді Тама Есет, Шекті Тайлақ т.б. батырлар басқарып, үлкен ерлік көрсетті. Қазақ садақшыларының жеке жасағын ошақты Саурық батыр басқарды. Шайқасқа болашақ қолбасшы Шапырашты Наурызбай да қатысқан. Шайқастың ең басында Бөлек батыр Қараұлы жоңғар әскерлерінің қолбасы Аңырақаймен жекпе-жекке шығып, оны өлтіреді. Солайша қазақ қолдарының рухын көтерген. Бұл шайқаста көптеген батырлар жекпе-жекке шықты. Бұл соғыста көптеген атақты батырлар қаза тапты. Соққыдан есін жия алмай қалған қалмақтар сусыз сортаң жерде шөлге ұшырап, одан әрі соғыса алмай Аягөз, Шарға қарай жөңкіле қашты. Қазақтар бұл соғысты әрі қарай дамыта алмады. Оған шайқастың соңында Болат хан жараланып, қайтыс болғаннан кейін басталған тақ үшін талас кедергі келтірді. Көпшілік Болат ханның баласы жас Әбілмәмбетті қолдады. Бұған наразы болған Әбілқайыр майдан даласын тастап, Кіші жүздің қолын Ырғыз арқылы батысқа алып кетті. Болат хан өлгеннен кейін «қазақтың бас ханы болу жолы менікі» деп сеніммен жүрген Әбілқайыр жеме-жемге келгенде билік тізгінінің басқаның қолында кеткенін көргенде шарт сынып, ашуланып, қазақ әскерін жау қолына тастап еліне кетіп қалады. Кеткенде де жай кетпей жолындағы бірнеше ауылды шауып тонай кетеді. Бұл Әбілхайырдың тарих және болашақ ұрпақ кешпейтін сатқындығы еді. Осыдан соң біріктірілген қазақ халқының жасақтары ыдырай бастады да, Жоңғар әскерінің 1 бөлігі аман қалады. Сол жылы сүмбіле айында болған Аңырақай шайқасына да қатыспаған себебі осы болатын. Өйткені сол кездегі қазақ ордасының заңды иесі Әбілмәмбет пен Абылай, Төле, Қазыбек билер мен Қабанбай бастаған батырлар бірауыздан Қанжығалы Бөгенбайды бас қолбасшы етіп сайлаған болатын. Әбілхайырдың Аңырақай соғысына қатыспаған. Ол оған дейін ақ қолбасшылық дәрежесінен айрылып өз еліне кетіп қалған болатын. 1726 жылы бүкіл қазақ болып қолбасшы сайлаған хандар мен билер батырлар, Әбілхайырдың ұрыс кезінде қазақты жау қолына тастап кеткенін кешірмеді. Аңырақайда ерекше көзге түскен Аңырақты жекпе жекте өлтірген Сатай, Бөлек батырлар, Шымыр Қойгелдi, Ошақты Саңырық, ағайынды Дулат Сеңкiбай мен Шойбек, Сыйқым Ырысбек, Суан Бағай, Ботбай Сәмен, Сiргелi Қара Тiлек, Жаппар, Қаумен, Дәулет, тағы басқалар - бәрi де ұлы жүз қолының батырлары. Қазыбек бектiң оқ қағар батыры 35 жастағы албан Қангелдi де осы шайқаста жекпежекке шығып жеңiске жетедi. Бұл ұрысқа ұлы жүз жасағын қолбасы Шапырашты Қазыбек Тауасарұлы, болшақ қолбасы Шапырашты Наурызбай да қатысты. Ал Жадамбаны жеңген Арғын Олжабай батыр, Арғын Естербек, Қарабек, Тұра (бәлкiм, дұрысы Нұра), Ағындық, Тарақты Тоғай, Қарауыл Қасым мен Қалабек және басқа батырлардың бәрі Бөгенбай жасағындағы батырлар еді. Ал кіші жүзден Тама Есет батыр мен Шекті Тайлақ батыр сияқты батырлардың артынан ерген жасақтары ғана қатысты. Әбілхайыр сол кеткенен қайтып артына қайтпады. Кейінгі Аңырақайды Әбілхайыр басқарды деп жүрген деректің бір де бірі шындыққа жанаспайды. Тарихтағы Бөгенбай батырдың ерлігін Әбілхайырға тартып әперу, тарихи еңбегін жоққа шығару тарихқа қиянат. Болашақ ұрпақ осы шындықты білгені дұрыс.
@@user-lw7sh3wt5t Сен иттің баласы қай жерде көрмейін тек қазаққа қарсы әнгіме таратасыңда жүресің! Қара жағу,күмәнді әнгіме тарату сенің жұмысың екен мен білсем.Осындай қазақтар тұрғанда ел көгермейді.Әбілқаир ханға тіл тигізген ол өтірік.бұрмалаудың ең биік санасына көтерілгенін білдіреді.Қазақ Елін қалмақтан құтқарған арысымызды жер қылу ол не масқара!!! Тарихымыз "биіккке" қөрерілгенінің белгісі.Орыстар біздің тарихымызды бұрмалады дейміз ал Әбілқаирды жер қылу бүл не????!!! Осыдан соң кімге сенуге болады?!
@@user-li2jg6ql8k АБЫЛХАЙЫРДЫ - Жамандап , келген орта , улы жүздер ! Өлтірген - орта жүздің ханы 'барақ' ! АБЫЛХАЙЫРДАН - Сескенген , орыстардың 'айтағымен' ! Бұлар , нағыз 'көреалмастар' ! Бүкіл - 'мадақты' , өздеріне 'бұрмалап' келеді ! Жазғыштар , жазып - өз 'батырларын' мадақтап , КІШІ ЖҮЗДІ 'ноғай' қылып , шаршамайды !
Ресейдің ықпалы болсада осы ұлан байтақ жерімізді осы батырларымыз сақтап қалды емеспа,қазіргі тарихшылар тарихты бұрмалап,жүзге,руға бөлініп жазып жатыр ғой, Абылқайыр атамыз дың аруағы қолдасын қазақ елін , Алла жар болсын қазақ еліне ,хандарымыз қандай ержүрек батыр,рухты ,данышпан болған,қазір ұсақталып кеттікпе?
Қазақ тарихының осы кезеңін Х.Досмұхамедұлы «Кіші жүздің жүз жарым жылдай тарихы қанмен жазылғандай болды» (Досмұхамедұлы Х. «Исатай-Махамбет», А., 1991. 6-б.), - деп пайымдады. ХVІІІ-ХІХ ғғ. патша үкіметінің отаршыл озбырлығына қарсы Қазақстанда болған 300-ге жуық ұлт-азаттық көтерілістің дені Батыс өңірдің еншісінде екенін тарихи деректер дәлелдейді. Орта жүз, әсіресе Кіші жүз қазақтарының 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы, 1783-1797 жж. Сырым Датұлы, 1805-1823 жж. Қаратай Нұралыұлы, 1815-1821 жж. Арғынғазы Әбілғазыұлы бастаған Кіші жүздегі ұлт-азаттық көтерілістер, 1827-1829 жж. Қайыпқали Есімұлы бастаған Бөкей ордадағы қозғалыс, ХІХ ғасырдың 20-30 жж. патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы Кіші жүздегі Жоламан Тіленшіұлы бастаған наразылық, 1836-1838 жж. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған Ішкі (Бөкей) ордадағы ұлт-азаттық көтеріліс, 1847-1858 жж. Есет Көтібарұлы бастаған көтеріліс, 1856-1857 жж. Сыр бойы қазақтарының Жанқожа Нұрмұхамедұлы жетекшілік еткен бас көтеруі, 1868-1869 жж. Сейіл Түркебаев пен Беркін Оспанов басқарған Орал, Торғай қазақтарының, 1870 ж. Иса Тіленбайұлы мен Досан Тәжіұлы басқарған Маңғыстаудағы отаршылдыққа қарсы күрес - 1916 жылғы Батыс Қазақстан аумағындағы ұлт-азаттық көтеріліспен жалғасып жатты. Ақтөбе округінің Ырғыз, Қарабұтақ аудандарына дейін тараған 1930 жылғы 25 ақпандағы Сарбаздар көтерілісі (ресми құжаттарда «Ырғыз көтерілісі» деген атпен белгілі), Адай округіндегі 1929-1932 жылдар аралығындағы біресе тоқтап, біресе қайта жанданып отырған қазақ шаруаларының қарулы қарсылығында осы санатқа жатқызуға болады. Кіші жүз даласында лапылдай жанып жанып жатқан өртті елестететін бұл ұлт-азаттық күрес тізбегі ХVIII ғасырдың 40-жж. Әбілқайыр хан бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың заңды жалғасы еді. Елжақсыларының мақсаты - қайткенде де қазақ мемлекеттілігін сақтау, елдің, жердің тұтастығынан айырылмау еді.
Табын Қарабытырұлы Бөкенбай батыр сол Әбілхайыр ханның оң қолы болған және сенімді адамы болған, өте жау жүрек. Бұйырса бірінші АЛЛА Тағала, сол сасық орыстарды тізе бүктіреміз.
Ассалаумағаликум қазақ елі! біз ең әуелі өз ұлтымызды сүйумыз керек! және Құлдық сандағы Орыс идеялогиясынан арлумыз қажет! ол келер ұрпаққа ақ қараны ажрата біліуі үшін керек!
Қайран менің қазағым қандай ханды көрдің халқын өзге елге қосқан бала кезімнен сенбегем міне шындық ашылды бұл дана да дара да хандардың ханы Әбілхайыр ұлы кіші жүз ханы ерен еңбегімен дараланған батырымыз аты мәңгі тарихта алтын әріппен жазылған ұлы тұлға жаныңыз жәннәтта болсын аумин я Аллам
Әбілқайыр ол Хан болды әділ басшы ! Мықты адам. Орысқа сенуге болмайды - шайтанның әскері Оларға Орысиарға сенуге болмайды . Орыспен дос болсаң Ай балтаң болсын деген Атам Қазақ
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
@@user-mo5ph9re9t Ол кезде Әбілқаир хан Едилден қалмақтарды.орыс-казактарды қайтарып отырды.Мына өтірігіңді бір жеріңе тығып қой.Найман,қоңырат дейді ғой.Керім болсаңыз неге жонғарларды қайтармадыңыз? Олардың боданы болдыңыз? Иранның Надәр шахын тоқтатқан Әбілқаир хан.Хиуаны басқарған Әбілқаирдың тумалары
Билгенге маржан Абилкайырдын жеке 10.000 колы болган деген дерек рас. Ар жерде айтылады. Туракты турде устаган. Сондыктанда озбек каракалпак иран жонгар калмак туркмен башкурт орыс казактарымен шайкасканда женип отырган. Женилип кормеген. Тек Аягоз манындагы шайкаста жонгарлармен тен туседи. Еки жак бир бирин жене алмайды. Ойткени Кайып хан саткындык жасайды. Хан майданда жонгардын 30.000 аскеримен шайкасып жатканын шолгыншыларынан естиген Кайып хан 20.000 аскерин кери бурып кетип калады.Ол кезде казак пен жонгардын шайкасып жатканына бирнеше кун болган. Биз барганша казактар кырылып калады биз жене алмаймыз деп ойладыма айтеуир кери бурылады. Ойткени Кайып ханда колбасшылык дарын жок еди. Абилкайырга сенип келе жаткан. Ол бас колбасшы болатын. Бул кешигип калады. Соны билген жонгарлар шабуылды бастап жибереди. Бирнеше куннен кейиин куши аз казактар коршауда калады. Кайып аскерин алып кашып кетеди. Бирак кайтпас кайсар Абилкайыр коршауды бузып шыгады. Коп шыгынга ушыраган жонгар да кери кайтады. Шындык осы. Факт. Кейбиреулер айткандай женилген жок. Сатсиздикке де ушыраган жок. Кайыппен келиспеушиликте болган жок. Кейбир адил тарихшылар айткандай ерликпен шайкасып бир бирин жене алмай таркасты. Женилген жок. Орта жузге шабарман жиберип Кайыптын саткындыгын жеткизеди. Бул 1717- жылгы окига. 1718- жылы Кайып хан жумбак жагдайда кайтыс болады.Жонгарлармен астыртын байланысы да болуы мумкин. Ойткени ол жасырын будда динин устанган. Жигит шагына дейин жонгарда аманатта болып миы уланган. Бурын тарихшылар муны айтпайтын. Казир тарихшылар мурагатты ашып жатыр. Коптеген отириктер отирик батырлар колдан жасалган шыгып жатыр
Киши жуздин кормегени жок. Орыспен.узын муртты казакпен.калмакпен.башкуртпен.каракалпакпен.туркимендермен.озбектермен.француздармен.т.б. баримен согыскан.
@@rimmakira6159 Абилкайыр хан 1718- жылы Иран шахынын аскерин де женген гой. Бул тарихта бар.Бирак булардын барин ешким айтпайды. Абилкайырды томендету ушин. Тагатын киналары орыстарга косылды дейди. Жалган жала. 1700-1750- жыл казактар ушин ен ауыр жыл болды. Содан аман алып шыккан Абилкайыр болды.
«...Алшын ата баласы - Сұлтансиық, Бақсиық, Хан қызы екен анасы, Қаннан кеуіп көрген жоқ, Найзасының сағасы, Он екі ата - Байұлы, Жеті аталы Жетіру, Әлім менен Шөмекей, Халқымның еді жағасы» Сүйінбай Аронұлы
КАНАЛЫМДЫ ҚАРЖЫЛАЙ ҚОЛДАЙТЫНДАР БОЛСА:
Каспи ГОЛД: 4400 4301 5473 0979 КӨП РАҚМЕТ!!!!
Әбілқайыр ханымыз иманды болсын.
Назарбаев хан аман болсын калгандарын билмеймын
@@evebaryevebary3377 сенің насралбайың арабтадың елінде демалып жатыр, неге соның артына еріп кетпедің?)) Көтін сүртіп отыратын тілің керек қой сенің))
@@evebaryevebary3377 назарбай, шашалғанбай, жүналғанбай, сасығанбай, бықсығанбай насралбай.
@@user-hr8uz4hm4p 🤮🤣
Киши жуз Алшындар саткын диди. Саткын болса талай жыл котерилис жасамас еди.
Қазақ тарихының осы кезеңін Х.Досмұхамедұлы «Кіші жүздің жүз жарым жылдай тарихы қанмен жазылғандай болды» (Досмұхамедұлы Х. «Исатай-Махамбет», А., 1991. 6-б.), - деп пайымдады. ХVІІІ-ХІХ ғғ. патша үкіметінің отаршыл озбырлығына қарсы Қазақстанда болған 300-ге жуық ұлт-азаттық көтерілістің дені Батыс өңірдің еншісінде екенін тарихи деректер дәлелдейді. Орта жүз, әсіресе Кіші жүз қазақтарының 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы, 1783-1797 жж. Сырым Датұлы, 1805-1823 жж. Қаратай Нұралыұлы, 1815-1821 жж. Арғынғазы Әбілғазыұлы бастаған Кіші жүздегі ұлт-азаттық көтерілістер, 1827-1829 жж. Қайыпқали Есімұлы бастаған Бөкей ордадағы қозғалыс, ХІХ ғасырдың 20-30 жж. патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы Кіші жүздегі Жоламан Тіленшіұлы бастаған наразылық, 1836-1838 жж. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған Ішкі (Бөкей) ордадағы ұлт-азаттық көтеріліс, 1847-1858 жж. Есет Көтібарұлы бастаған көтеріліс, 1856-1857 жж. Сыр бойы қазақтарының Жанқожа Нұрмұхамедұлы жетекшілік еткен бас көтеруі, 1868-1869 жж. Сейіл Түркебаев пен Беркін Оспанов басқарған Орал, Торғай қазақтарының, 1870 ж. Иса Тіленбайұлы мен Досан Тәжіұлы басқарған Маңғыстаудағы отаршылдыққа қарсы күрес - 1916 жылғы Батыс Қазақстан аумағындағы ұлт-азаттық көтеріліспен жалғасып жатты.
Ақтөбе округінің Ырғыз, Қарабұтақ аудандарына дейін тараған 1930 жылғы 25 ақпандағы Сарбаздар көтерілісі (ресми құжаттарда «Ырғыз көтерілісі» деген атпен белгілі), Адай округіндегі 1929-1932 жылдар аралығындағы біресе тоқтап, біресе қайта жанданып отырған қазақ шаруаларының қарулы қарсылығында осы санатқа жатқызуға болады.
Кіші жүз даласында лапылдай жанып жанып жатқан өртті елестететін бұл ұлт-азаттық күрес тізбегі ХVIII ғасырдың 40-жж. Әбілқайыр хан бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың заңды жалғасы еді. Елжақсыларының мақсаты - қайткенде де қазақ мемлекеттілігін сақтау, елдің, жердің тұтастығынан айырылмау еді.
Айналайын Казагым, тарихынты болип жур.❤❤❤❤❤❤❤
Әбілқайыр бабамыздың жатқан жері жайлы,топырағы торқау болсын
2000- жылдары казак тагдырын шешкен Аныракай шайкасын манги есте калдыру ушин улкен монумент орнатамыз кино тусиремиз бабаларымызга ас беремиз деп мемлекеттик комиссия курылып Аныракайга келди. Корди. Зерттеди. Тарихи фактилерди карады. Жонгарларды талкандаган негизинен Киши жуз аскери мен киши жузге багынган каракалпактар екенин бас колбасшы Абилхайыр хан бас сардар табын Бокенбай батыр болганына коздери жетти. Ойткени улы жуз бен орта жуз жонгарлардын кол астында болды. Тек Абилкайыр азат еткен Туркистан Ташкент Шымкент Сайрам жеринен гана шагын отрядтар катыскан. Булантыда сондай. Сонымен комиссиянын екпини басылып арты сиыркуйымшактанып кетти. Монумент те кино да умыт болды. Аныракайдын казак тарихында алатын манызды орнын жуз жыл жене алмаган жонгарды осы жерде Абилкайыр тасталкан кылып женип жойылып кеткели турган казак халкын аман алып калганын казактын тагдыры осы жерде шешилгенин де естен шыгарды. Уялганнан алакандай гана ескерткиш такта орнатып койды. 1729- жыл Аныракайда казактын тагдыры шешилген жыл. Бул казак тарихында халык журегинде манги жазылып калды. Ал Укиметиннин сикы анау рушылдык жузшилдик ауруына ушыраган. Ол халыкка да жуккан. Сондыктан бул казак калай онады. Калай ел болады. Кейбиреулер казактын ата жауы жонгарды коргап сойлейди. Туысканбыз дейди беттери булк етпей. Бул урдис Абылай ханнан бастау алган еди. Али жалгасуда. Арамызда жонгар тукымдары коп арине. Абилкайырга куйе жагып калуга тырысатын да солар ош алудын баска амалын таппай. Ауызбирлик керек агайын! Арандатушылардын созине ермендер. Олардын ишинде акын жазушылар да тарихшылар да галым кайраткер сымактар да бар.Алауыз кылып отырган да солар. Олардын да ес жиып казакка синисетин уакыттары жетти.
@@salamatkenesov8949 жақсы айттыңыз бауырым!
1710- жылы Каракум курылтайында Абилкайырды башкурттардан шакырып алып Киши жузге хан сайлайды ари казак аскеринин бас колбасшысы болып сайланды.
@@salamatkenesov8949 рақмет бауырым. Шындық осы☝👍. Ескерткіш те қоймайақ қойсын, киноларын да қимайды ғой түсірмейақ қойсын. Тарихымызда естелік болып мəңгі қалады✊. Марқұм, Әбілқайыр бабамыз иманды болсын👐👐👐.
Алла ел жұртым есін жиып ата бабаларымыздың шынайы шындықпен жазылған тарихын жаңғыртып қалпына келтіруі тиіс бұл бүгінгі ұрпақтарымыздың жарқын болашағының кепілі
Ұрпағымыз шындықты білу қажет
@@user-gm5pk2li7d буиырса
Атамыз ҚАЗАҚ/ орыстан досың болса жаныңда айбалтаң болсын/ -деп бекер айтпаған. Біздің кішіпейілдігімізді орыстар кемшілігі деп ұғады. Он қазақ отырсада бір орыс келсе бәрі соның тілінде сайрап кетеді. Біз өз ана тілімізді құрметтейік,сонда басқаларға құрметтеміз. Кез келген басқа ұлтқа өз ана тілімізде сөйлеуіміз керек. Мұқтаждық болса ғана олар біздің тілде сөйлейтін болады.Мен басшылық қызметте болғанмын одақ кезінде,алдыма келген орыс,неміс сияқты басқа ұлт өкіліне/ ал сөйлеңіз/ -деп қабылдаушы едім.Ісі түсіп тұрған соң қазақша білгенін айтушы еді. Мәжбүрлік болмаса біздің тілді еш кім сыйламайды.
@@user-xc8fx7pn5k дұрыс аитасың
Дұрыс аитасын бұл орыстың үш жүзді урыстыру үшін аитылган сөз Абилкаиырдын олаи истеуи мүмкін емес жүзге болинип жүрген қазақтарға осы сөз жақсы болды
@@user-xc8fx7pn5k тілді орнына қондырудың бірден бір тездететін жолы бүкіл жұмыс орындарда мемлекеттік тілде сөйлегендерге 10%тік үстеме айлық қосу керек, сондай қызықтыратын нақты әрекетке көшпесе құр айтқаннан пайда жоқ.
Өткенде шовинист жігіттің айтқанының жаны бар, сенің тіліңді үйренгенде маған непайда, неміс, ағылшын, француз елдерінде тіл меңгерсем қызметім жоғарылайды, тәуір жалақыға қолжеткізем, ал сендерден алатын түкте жоқ, оған уақытымды өлтіріп басқатырып нембар дегенде ойланыпақ қалдым.
🇰🇿🇰🇿🇰🇿 ҚАЗАҚТЫҢ мықты 👊👊👊 ХАНЫ ӘБІЛХАЙЫР☝️☝️☝️КІШІ ЖҮЗДІҢ ХАНЫ✊️✊️✊️ УШ ЖУЗДІҢ БАСЫН АБЫЛАЙДА ҚОСА АЛМАДЫ , ӘБІЛХАЙЫР БАБАМЫЗДЫН АҚИХАТЫН АШУ ҚАРЫЗ🤝 ПАРЫЗ👊 КІШІ ЖУЗ ЕШКІМГЕ ЕҢКЕЙГЕН ЕМЕС 👍 ӘБІЛХАЙЫР БАТЫР БАБАМЫЗҒА МЫҢ ТАҒЗЫМ 🙏🏼🙏🏼🙏🏼...ОРЫНЫ ЖАННАТЫҢ ТӨРІНДЕ ,ИМАНЫ ЖОЛДАСЫ БОЛСЫН 🤲🤲🤲 ,,КІШІ ЖУЗДІ НАЙЗА БЕРІП ЖАУҒА ҚОЙ " БАБАЛАР ӨСИЕТІ☝️☝️☝️ КІШІ ЖУЗ БАТЫРЛАР ҰРПАҒЫ ЖАСАСЫН ❣️❣️❣️✊️✊️✊️ ТАРИХ ШЫНДЫҒЫН АШҚАН ҒАЛЫМДАРЫМЫЗҒА, ТАРИХИ ШЫНДЫҚТЫ АЙТЫП ОТЫРҒАН жэне оқып отырған блогерге АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН 👊👊👊👍👍👍🤝🤝🤝👏👏👏🤔🤔🤔✊️✊️✊️
Касиетиннен айналайык,Абилхаир Бабам ай,жаткан жерин жайлы болсын!
🤲🏻🤲🏻🤲🏻
ӘБІЛҚАЙЫР ХАН БАБАМЫЗдың жатқан жері жайлы жаны жәннатта болсын.
🤲🏻🤲🏻🤲🏻
Әбілқайыр хан қол бастап,
Қазағым жетті Жеңіске-ей.
"Бағынбаймын"деп"орысқа",
Берілмеді өліспей.
Аңырақайды жоңғарды,
Аңырата қырғанда,
Шыққан едік-ау тегіске.
Атаңа нәлет сары орыс,
Іріткі салып Алашқа,
Түсіріп қойды-ау керіске.
Ала ауыз болған қазағым,
Әбілқайырдың қадірін,
Білмегенің сор болды.
Көзің соқыр -көр болды.
Баһадүр Әбілқайырды,
Айламенен өлтірген,
Барақтың ойы -төр болды.
Ат үстінен түспеген,
Жайланып асын ішпеген,
Қайран Әбілқайырдың,
Ойлағаны -ел болды.
Әбілқайыр орысқа -
Асу бермес бел болды.
Жалаң қылышпен жүрсе де,
Дұшпанын жеңген ер болды.
Тұс-тұстан жау қысқанда,
Арыстанша алысқан,
Батырың кімнен кем болды?!
Әбілқайыр өлген соң,
"Алты бақан ала ауыз",
Әркімге қазақ жем болды.
Қасарысқан дұшпанға,
Қанды көбік жұтқызған,
Әбілқайырдай батыр хан,
Алатаудай өр болды.
Мына заманда болғанда,
Әбілқайырдай ұлы хан,
Жояр еді жемқорды.
Сұмырайлар билеп бүгінде,
Қорлықты әбден ел көрді.
Ана тілін де білмейтін,
Мәңгүрттер отыр билікте,
Мүлдем ойламас ертеңді.
Төбемізде ойнаттық,
Сайқал менен селтеңді.
Жерімізді саудалап,
Келімсектерге төр берді.
Қалтасы толса ақшаға,
Масаттанды, желденді.
Айтқаныммен не пайда,
Тоқтатайын мен де енді.
Керемет ☝️ ТАМАША ❣️ГАЖАП 👊👊👊🤝🤝🤝👏👏👏✊️🙏🏼
👍🏼👍🏼👍🏼 Бұл өлеңді кім жазған екен??
Керемет Керемет
Тамаша 👏🏻👏🏻
Өте жақсы жазыпты ,авторы сіз бе?
Армысыздар.
Қысқасы біз оқыған Қазақ тарихы бұрмаланған. Қазақ қазаққа жау істетіп қойған Кремль. 🤦🏻♀️
Дəл айттыңыз!
Орыс еш уақытта Қазаққа дос болмаған , Гитлерді жамандаймыз ,ал орыстың саясаты ҚАЗАҚТЫ ҚЫРУ ,ЖЕРІН АЛУ ,АЛ ОРЫСТЫҢ ӨЗІНДЕ ЖЕР БОЛМАҒАН ,
@@user-yt9eq5cs1h Дұрыс айтасыз бірақ өзіміздің қазақ жігіттері орысты Путинді əкесіндей көреді - құлдық санадан арылмаған; орыстың қаруын мақтап, ата жауын пір тұтады. Сол өкінішті
ПІКІРІҢІЗ ОРЫНДЫ ҚОЛДАИМЫН.ӨТІРІКТІҢ ҚҰИРЫҒЫ БІРАҚ ТҰТАМ ,ШЫНАИЫ ТАРИХ ТЫ ЖАЗЫП МЕКТЕП БАҒДАРЛАМАЛАРЫНА ЕНГІЗУ КЕРЕК. ҰРПАҒЫМЫЗ АТА БАБАЛАРЫМЫЗДЫҢ,ХАН БИЛЕРІМІЗ БЕН БАТЫРЛАРЫМЫЗДЫҢ ЕЛДІ ҚАЛАИ ҚОРҒАҒАНЫН БІЛІУІ КЕРЕК. ҚЫТАЙМЕН ОРЫСТЫҢ САСЫҚ ЗЫМИЯН ПИҒЫЛЫНАН САҚТАНЫУЫМЫЗ КЕРЕК. СМ.АБДОЛЛА БЕРІШ ТҰРАННАН
Насралбайдың билігінің тиер пайдасы осындай.
Кәрістің жылауық батырлары туралы құрып қалған фильмдерін көрсете бермей Қазағымыздың осындай хандары батырлары туралы кинолар шығаруға болмайдыма
Неше жыл қалмақ басқарды емес па! Киносын қара ешкім қарамайды! Өзіне пияр жасаған!
☝👍
Казак хандығының курметiне ,мен казактын деген казактын әрбір Казак осы каналды колдауга аямай лайк
ruclips.net/video/c2-xfKgs6yQ/видео.html
ДІНІМІЗ ИСЛАМ ТІЛІМІЗ ТҮРК АЛЛАХУ АКБАР.
Киши жуздин ханы Абилхаиыр мыкты тарихымыз шындыгы
Бәсе 🤔сондай Ұлы Қазақтар ондайға баруы мүмкін емес ✊Орыстардан аулақ болу керек. Ең жаман халық 😐
Ал мен сеніп қалдым. Ех, біздің тарихшылардың көбісі әлсіз болып тұрғой.
@@user-gm5pk2li7d ата бабаларымыздың әруағы Алланың сотын күтуде, әруақтар тірілерді қолдай алмайды...
Орыс халқы жаман емес, оларды жаман қылып көрсететін сасық билігі
Қалай мүмкін емес орыстар қазақ жерін баспаған кезінде келген бетте шауып отырған қылышпен қазыр қазақ жерінде тайрандап жүр байып
Репрессияға ұшыраған жазушылардың кітаптарын сексенінші жылдары оқығам содан сссрдің тарихы жалған екенін білемін . Ал біздің қазақ сол ресейдің ертегілеріне сеніп жүр әлі күнге.. . Қазақтар болмағанда қазыр ресей жерінде немістер жүрермеді....
Әбілқайыр хан кешір мені.
Өте керемет сөз жоқ жарайсыз өзімде осы тақырыпты түсінбейтін едім үлкен бір елдің бағынуы оңай емес Кенесары,Сырым,Исатай,Махамбеттер куә оның үстіне сатқындар болды ақша құмар сілімтіктер Ресейдің қол шоқпарлары бұл өмірдеде арғы өмірдеде ата-баба аруағы разы болмас өткен іске өкінбей елімізді,отбасымызды түзейік ағайын.
@@user-gm5pk2li7d ерегеспесинбе сен ози? Кай жерин мусылман сенин сонда? Алде Нурботсынба ?
қайран ұлы əбілқайыр хагнбаьыор баба ыхмыз жатөагн жеріңіз жайлы юолсвгн ққдіретті бабамыз орыс қацй уақтада қазақты көре алмайды
@@user-pn3xx3xs7v Ұлы хан бабабамыздың жақан жері жайлы болсын Орыстар әлі күнге Елімізге тыныштық бермей келедіғой Енді оған сатқын билік басындағылар орысқұлдар кінәлі Әліде елімізді сол орысқа бағынышты етіп қойған
КАЗАКЕЛИМЕ.БИР.АЛЛАМ.ЖАР.БОЛСЫН.
Рахмет сізге тусінікті етіп жеткіздіңіз
Алла рухымызды өлтірмесін Қазақ деген
Әбілқайыр бабамыз жаны жәннәтта болсын
Тарихды қайтадан жазу керек. Ашығынан...
Ия. Тәуелсіздік алғанымызға 30 жыл деп урандатқаннан не қайыр. Әбілхайыр туралы әлі шындықты мектеп оқулықтарында енгізбеген. Анна Ивановнаға хат жазған деп бақырайтып жазған. Кешір бізді қайран бабам Әбілхайыр хан.
@@user-hq6gr5sj4h ДҰРЫС АИТАСЫҢ.86 ДА ҚАЗАҚТЫҢ ҚЫРШЫН ЖАСТАРЫН ҚҰРБАНДЫҚҚА ШАЛЫП ҚОНАЕВТЫ ҚҰРТЫП ҚАЗАҚТЫ ҚАЗАҚ БИЛЕУ КЕРЕК ДЕГЕНДЕ ТАПҚАНЫМЫЗ ОСЫ ҒОИ.СОЛ МЕЗГІЛДЕ ҚЫРЫЛҒАН ҚЫРШЫН ЖАСТАРДЫҢ ҚАНЫ АҚТАЛМАДЫ.ЕЛІМІЗДІ ЖАМАН АУРУ ЖАИЛАДЫ.САТҚЫНДАР ЖЕМҚОРЛАР КӨБЕИДІ.ЖАЛПЫ АИТҚАНДА ӨЗІМІЗДІ ӨЗІМІЗ ТОНАДЫҚ.БАИЛЫҒЫМЫЗДЫ БАСҚА ЕЛ КЕЛІП СОҒЫСЫП ТАРТЫП АЛЫП ЖАТСА БІР ЖӨН АУ.ҚОЛЫМЫЗДАН БЕРДІК БАИЛЫҚТЫ.ЕНДІ СОЛ КЕТКЕН ЕСЕЛЕРІМІЗДІ ҚАИТАРТАТЫН ЕЛ БАСЫ КЕРЕК БІЗГЕ.ХАЛЫҚТЫҢ МҮДДЕСІН ОРЫНДАИТЫН.ЕЛІМ ДЕП. ЖЕРІМ ДЕП.ЕГІЛЕТІН ЕРЛЕР КЕРЕК БІЗГЕ.
Мен дурыс шындыка жакын казакстан энцклопедиядан жазып едим каметаримди табалматырмын
ruclips.net/video/c2-xfKgs6yQ/видео.html
ДІНІМІЗ ИСЛАМ ТІЛІМІЗ ТҮРК АЛЛАХУ АКБАР.
Дұрыс айтасыз
Надан,алданган казак елын кешыре гор Бабамыз, Ханымыз Абулхаир Хан.Жаткан жерын торка болсын Жанын жанатта,Алла тагаланын жанында болсын.Амин.
Тамаша ақпарат !!!👍👍👍
Шындықтар ашылып жатыр , құдайға шүкір !!! 🙏
Рахмет !!!🙏🙏🙏
0ф
Аталарымыз айтушы еді; Кіші жүз ханы Әбілқайырдың саясаты мықты еді, -дейтін.
Қазақ елі мəңгі жасасын.Сізге денсаулық бақ береке болсын.
👍🏻👍🏻👍🏻
Сол арамза аққұлақ орыстың ықпалынан әлі шыға алмай отырғанымыз жаныма батады. Дәл қазір бізге осы Әбілқайыр хан сияқты адам керек боп тұр ғой қазақты басқаруға...
Әди Ақатаев!: тек: аққұлақтардың ықпалы емес: соларды қолдап: өздері: ол төре ханды қаралап ап, кейінгі: жетпіс жылдағы: ҚАЗАҚ БИЛІГІ: мен солардың жағымпаздары: бәрін бүлдіріп келген!!!
дұрыс айтасыз!: қазір: ӘБІЛҚАЙЫРДАЙ АСХАҚ БАТЫР керек-ақ боп тұр!
Басшыларымыз орыстың кұлы,табандарын жалап жүр ғой,бок бассада,от бассада сен кереметсин деп, неге коркады корыкканга кос көринеди демекші казагым мәңгүрт ұлтқа айналған орыскулдар ма деп ойлап каламыз.
Келісем бізде сабақта солай өттік қазірде солай оны өзгерту керек.
ruclips.net/video/c2-xfKgs6yQ/видео.html
ДІНІМІЗ ИСЛАМ ТІЛІМІЗ ТҮРК АЛЛАХУ АКБАР.
Кайран ата бабаларымыз жатқан жері жайлы болсын енді осыдан жермзден айрлмай урпактарымызга жеткізе ик Алла тағала жар болсын
Керемет айтасыз даусыныз унайды сыізге рахмет сіздің архаңызда бәрін білетін болдым
САМАТ Абыкайырдың кыскаша тарыхын мен талай Каментариде айтыпда жазыпда жүрмин оны көрнекди адамдарымыздың ишинен алып тастаганына бир көшеде аты жок оның еңбеги Казакстанга жоң гарлардан Тазалауда еңбеги орасан үлкен деп Аңракайы бар баскасы бар барлык Жоңгармен согыста оның Колбасшылыгымен жоңгардан тазартылады Абылай ол кезде Абылкайырдың бир колбасы батыры болган Былкайыр жоңгарды тггел тазалагасын оның батырлыгына көрегегдигине үш жгздиң бәри ырыза болып Түреистанда кал үш жүзге Хан бол деп колка салады брак Авилкайыр тыңдамай өз елине батыска асыгады Абылай кейин хан болады оның заманында Жоңгардың бети кайтган вакт еди Абылкайырмен Аблайдың еңбеги арасы Аспанмен жердей еди сондада бизиң күншил үкимет Абилкайырды алыптастап еңбеги Аз Абылайды дәрипдеуде буган кинәли бизиң Батыс аймак төрт Облыс канша Акын жазушы биреу аузын ашпайды Ат салыспайды мен муныда айтып кометари көп жаздым баска жакдики кылт еткенди дәриптеп шыгарады Абылкайыр ол жоңгардан кейинги өмир тыныш болсын деп Күшти елге арка с үенейиндегеншыгар елен халкын сакдайындеп Орта жүзде Орыска кол астыңа ал деп оларда косылган косылган жылдары Катар ол Казакстан Энсклопедияда бар 1975,,жылы шыкан Ана заманда ана жакга мна заманда мна жакга кысаяберген болмайды әр вакытдың баска Мгмкиншилик болмайтын вакты бар күштиниң Арты дирмен тартады деген тагы бар Ал косылмады десең 1812,,жылгы Орыспен Француз согысына батыстан отызмың улыжүз ортажүз жырмамың Башгуртан онбесмың барлыгы жетписмың әскер Орысга көмекдесип франсузды ойсрата жееген орысдар казака катды рыза болады Казакдар Франсуздарды куып Парижге шейин барады кәдимги Адай таңба Парижде тур бирнешерет көрсетди Абылкайврдың еебегин өз орнында багаласа екен диймиз ол Авылайдың алдында болу кнрек мен муны Тарых заңы бойынша айтам тарых ол ойыншык емес тарвх ол Алтын казна оны бкрмалаган катды Сатгындык екижүздилик Самат сен нагыз ат салысатын Азаматдың бионусиң жогарыжак шыгартпайды бирдеңе деген себеп бекер деп ойлаймын Казакдың бәри бизге бир брак әрким еңбегине орнына карап багаланса олөте орынды болмак Самат сау бол
САМАТ Абылкайырдың тарыхын айтганыңа мыебабир рахмет мен осындай Сүгретин салып айтайындесем осы тплефонга сауатым жетбейди сондыкдан кзпжатды сззбен жазам
Мұхаммед Қазы Əбілқайыр Баһадүр хан!
Оқулықтардағы тарихты өзгертіп жазу керек. Өтіріктің түбі бір тұтам деген сол. Түбі бәрі ашылады екен.
Егемендик. Алғанымыз. Қағаз. Жүзінде. Али. Орысқа. Бағыныштымыз
@@user-sv7wr3ms6w Дұрыс.Ашшы болсада шындық осы.Қазақты алдап қойып егеменсіңдер деп Назарбаев орыстармен және басқа келімсектермен елді тонап,қалықты құл қылып жатыр
Тарих деген бейкүнә қыз сияқтығоо абайлап байқап жақындау керек.Және аялап ұстау керек.
Дурыс айтасыз.гылими турде далелдеуимиз керек.🙏
Бәрі жақсы хандар ғой .
Бәрінің мақсаты бір .
Қазақты құтқару .
Аəілхайіірхайір бікіл қазақты аман алып қалды
Əбілқайыр хан мықты болған. Еділ қалмақтарымен де жоңғарлармен де соғысып , қазақ батырларымен бірге елімізді қорғаған хан.
ӘБІЛҚАЙЫР ЕҢ МЫҚТЫ ХАН БОЛҒАН ЕШКІМГЕ БАС ИМЕГЕН
Кандай душпандык десенизши, кайран Казагым, ата бабаларымыз айтпакшы "ОРЫСПЕН ДОС БОЛСАН АЙБАЛТАН КАСЫНДА БОЛСЫН", - ДЕП бекер айтпаган екен гой, тарихымызды бурмалап, биздерге терис угым калыптастырып, шыргаланга салган екен гой"АРУАГЫНАН АЙНАЛАЙЫН АБЫЛХАЙЫР ХАН!!!
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
Иә сол СССР да Историяны бұрмалап бизге , адам деген маймылдан шыккан деп , теріс үйретіп , Дарвиннің айтканын істеп , ал мысалга адам маймылдан шыкса бүкіл жер бетінде маймыл калмас еді , себебі барі адам болар едіғо !! Бүкіл жерден калалардан , ҮЛКЕН АДАМНЫҢ БАС СҮЙЕКТЕРІН ТАУЫП АЛЫП ЖОК КЫЛЫП ЖАТЫР ! МЫСАЛГА Түркістанда Абылайханның Найзасын жарға сүйеп қойған Бөрене кәдімгідей Найзасы ! Сонымен жорыққа шыққан , Актобеде Бестамак деген жерде Есет Тама батырдын темір сауыты мен қол шоқпары тұр , қозғалта алмайсың , ауыр , ал темір сауыты 2 метр , сонда жаңағы батыр 3-4 метр болғанғо ! Пирамиданы кім салды дейді сол баяғы кезде үлкен бойлары 30 метр адамдар салған , 60 шынтак болған бойлары ! Укаша атада түйеге мінгенде аяғы жерге тимесін деп бүгіп отырған ! Солай бізде тарихты бәрін бұрмалап тастаған !!!! Сондықтан тек ҚҰРАНға бас иуіміз керек деп ойлаймын , себебі ол УСТАВ және Конституция ! Құдайдың СӨЗІ !
@@user-mo5ph9re9t қайырлы күн бауырым. Сен айтқандай жазған болса Əбілқайар хан Нəдір шаһ əскерін талқандайма. Сол соғыста Надир шаһтың КүлМəлі(к) ұлы тұтқынға түседі. КүлМəлі Қазақ даласы Əбілқайар хан ордасында от басын құрады. Дүниеге келген ұлдарының бірі Өтемістен он ұлының үшіншісі Махамбет Өтеміс ұлы. Əбілқайырды өлтірген Барақ сұлтан емес. Тарихи себептері бар. Ал сен айтқан аумақ ұйғырлардың қолында болды. Ұйғырлар Жоңғар əскери құрамының басты күші. Егер есеп білсең. Сол Жоңғар(əскери қанат) құрамында болған тайпалардың қалдығы бірен саран да. Ұйғырлар 10 000 000 нан астам. Ойлан.
Қандай Керемет Дана Ақылды .Батыр десенші .ƏБІЛҚАЙЫР атамыздын .Кесенесіне жəне Мəнгі мекендеген жеріне барып Құран оқыттық .Керемет əсерде болдым Рух береді екен .Ақтөбе облсы .Əитеке би ауданы .Толыбай савхозы .Əруағыннан айналайын Ата баба .Əуелі Алла тағалаға сансыз шүкір 🙇🙇🙇🙇🙇🙇
Бауырым, өте ризамын.
Пётр 1 Әбілхайырдың көзін құртпайынша қазақты жаулайалмаймыз деген
Самат Петр-1 дин бул сози тарихта калды.Бир орыс тарихшысынын енбегинде бар. Ол жоспар жасаган Кытай мен баскаелдерге Орта Азияга шыгатын жолга. Казак жери сонын какпасы. Бирак Абилкайыр турганда шыга алмаймыз деген. Соны биздин тупой тарихшылар естерине де алмайды. Осы фактинин ози коп нарсени ангартпайма. Абилкайыр ханнын кандай тулга екенин айтып турган жокпа.
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
Мен Абилкайыр ханды киналайтындарга танкаламын. Не ушин деймин? Жастайымнан тарихты жаксы кордим коп окыдым. Абилкайыр туралы да. Абилкайырдын омир жолы ерликке толы. Букил казак жерин шарлап жауларымен шайкаскан жалгыз батыр хан сайыпкыран колбсшы. Ели ушин халкы ушин бойындагы бар куш куатын жумсаган. Сауатты кореген тулга. Хандыкты бир орталыктан баскарылатын баскару кызметтери бар ири мемлекет куруды армандаган. Ресейге еликтеген. Ор сонын алгашкы нышаны еди. Ал казактын арам ниетти тарихшылары оны ага хан болуды армандаган екижузди деп бурмалап корсетти. Ресейге бодан боламын деп хат жазды деп киналады. Билди олай жазбаганын. Жала жапты. Ау ол ага хан бас колбасшы дареюесинде болды гой
@@salamatkenesov8949 бауырым бырыгып Әбылзайыр ханның шындығын ашып халыққа жеткызейк
Расыменде тарихта Әбілхайыр атамызды басқаша оқығанбыз🤦♀️ атам бір немересіне осы кісінің атын берген жақсы хан болған деп👍👍
АЛЛА разы болсын бауырым!Алғысымыз шексіз!Аман жүр,ғұмырлы бол!
Әбілхайыр.мыкты.колбасшы..тарихты..дурыс.багасын.алмаган.тулға.
Абилхайыр ханды Бул саясаттын калдаган Табын Бокенбай.Тама.Есет Шакшак Жанибеу.батылар.т.б.билер.колдаган жокпа.
Керемет! Неткен көреген, дана қолбасшы, бабамыздың жатқан жері жайлы, топырағы торқа, жаны жәннәтта болсын!
Қаны таза, жаны таза Қазағымның санасын қанша жылдар бойы жалған мәліметпен улап келген. Әбілқайыр ханымыздыі рухы бойымызға қонып, қуаттанып елімізді, жерімізді өрге көтерейік! Нағашы атам үнемі айтып отыратын, орыстан досың болса, жаныңда айбалтаң болсын деп. Біртуар батыр бабаларымыздың қанын төгіп, елім деп жүреген еңселі азаматтарды қуғын-сүргінге ұшыратып көзімізді жойғысы келген. Ашаршылық қаншама қазақты жұтты. Енді қазір бір- бірімен туыстығының 300жылдық тойын тойлағандар соғысуда. Алла қазақ еліне саналы ұрпақ пен жарқын болашақты нәсіп етсін! Аумин!
Алла жар болсын елимизге
олай бөлінбеңіз
Айналайын бауырым қазақй қоңыржай даусыңыз мйға өте жақсы қонады сізге зор денсаулық тілеймін Аллаһу Акбар... ☝☝☝🤲🤲🤲👍👍👍👍✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊✊
Сізге алғысымыз шексіз!Көп білдік Сіздің арқаңызда,көзімізді аштыңыз!Аман болыңыз,Аллахым разы болсын Сізге!
О [е О сындай болгман де👍💯🌈🇦🇼 улкн рахмет халық разы саған
👍🏻👍🏻👍🏻👍🏻
Кей бауырларымыз дұрыс айтады, бұрынғы өтірік тарихты отқа жағып, нағыз тарихымызды қайтаруымыз керек.
Әбілқайыр ханның сіңірген еңбегі орасан зор.Ай қайран бабаларым бір тұяқ қалмадау сендерден .әйтпесе мына қалмақтан қалған бәлелер бйлемес еді ҚАЗАҚТЫҢ қанын ішіп.
1726 жылы Ордабасыда хандар мен билердiң бiрiккен жыйыны Әбiлқайырды үш жүздiң бiрiккен қолына бас қолбасы етiп сайлады да, үш жүздiң ұлы ханы етiп сайламады. Ұлы ханды сайлау мәселесiне жауды жеңгеннен кейiн оралатын болып келiстi. Әбiлқайырдың басшылығымен Қалмақ қырылғанда қазақ қолы тамаша жеңiске жеттi, алайда ол жеңiс түбегейлi болмады, қалмақ қолы қазақ жерiнен бiржола қуылмады. Сондықтан ба, ол жеңiстен кейiн жыйын да шақырылған жоқ, ұлы хан сайлау мәселесi де сөз болған жоқ. Алайда Сәмекенiң науқас екенiн, ол өлсе, орнына хан сайлануы тиiс екенiн Әбiлқайыр бiлдi, күттi, сондықтан оңтүстiктен кетпедi. Ал ол кезде Бөгенбай да, Қабанбай да, Қазыбек бек те қалмақтармен соғысты Әбiлқайырдың қатысуынсызақ жалғастырып жатты. Соғыс онсызақ жүрiп жатты деген сөз Әбiлқайыр ол кезде бас қолбасы емес еді. Көп адам Әбiлқайырдың оңтүстiктен тек 1730 жылы ғана кеткенiне қарап, 1729 жылы өткен Аңырақай шайқасына да қатысқан болар деп жорамалдай салады. Ал ол кезде Жолбарыс хан ұлы жүзге өз билiгiн жүргiзiп жатты. Сондықтан не ұлы хан емес, не бас қолбасы емес күй, әрине, Әбiлқайырды риза етпедi. Сәмеке өлiп, орнына Әбiлмәмбет ұлы хан сайланып кеткен соң, ызалы ол 1730 жылы Ырғыз арқылы батысқа кетiп бара жатып, жолай бiраз қазақ ауылына қырғыйдай тиiп тонай кетедi. Аңырақай шайқасына дайындалып жатқан шақта ұлы жүз ханы Жолбарыс та, Төле би де Әбiлқайырдың алдағы ұрысқа қатысуын сұраған. Өйткенi Хан тауы маңында шоғырланған қалмақтың саны күн сайын көбейiп келе жатқанын олар бiлiп отырды. Оларға жеке қарсы шығуға Ұлы жүз қолы аздық еттi. Алайда Әбiлқайырдан жауап болмады. Неге? Өйткенi оны шақырғанға дейiн бұл соғысқа бас қолбасы Бөгенбай болатынын Жолбарыс хан, Төле би және Қазыбек би үшеуi шешiп қойған болатын. Қазыбек бек өзiнiң “Түптұқыйаннан өзiме шейiн” атты естелiк кiтәбiнде: “Мен ендi Жолбарыс ханнан: “Ұлы жүз қолын баста!” деген ресми жарлық алдым... Осыдан бұрын бас қолбасшылыққа белгiленген Бөгембай батыр,..” деп, бәрiн апанық жазады ( Алматы, 2 басылым, 2008, 948-бет). Сондықтан кеше ғана үш жүздiң әскерiне бас қолбасы болған Әбiлқайыр ендi Бөгенбайдың қоластында соғысқысы келмедi. Әрi Жолбарыс ханның шақыруына келе қалуды ол өзiнше кiшiреу деп те түсiнуi мүмкiн. Оның ондай мiнезi барын, мәселен, 1718 - жылы Аягөз маңында болған ұрыста Қайып пен Әбiлқайыр өзара тiл табыса алмай, соның кесiрiнен қазақ қолы қалмақтардан жеңiлiс тапқанын тарихшылар жазады (Моисеев). Ол Жолбарыс ханды, өз ағасы болса да, менсiнбеген, жақтырмаған. Сәмекемен де бақталас болған.
Аңырақай шайқасында Абылайдың алғаш аты шыққан. Ол Дулат Сеңкiбай батырдың қолында соғысқан. Ел аңыз етiп жүргендей жекпежекте емес, дода соғыста Шарышты өлтiрген. Жалпы, соғыс тәртiбi бойынша, бас қолбасының алдын ала келiсiмiнсiз өз бетiмен жекпежекке шыға беруге рұқсат етiлмеген. Ал ешқандай аңызда да, деректе де Әбiлқайыр басқарған соғыста алғаш Абылайдың аты шығыпты делiнбейдi.
Ордабасы жиынында дәл сол кезеңде Әбiлқайырға ерлiгi жағынан да, батырлығы жағынан де ешкiм шендес келмейтiнiн мойындап, оны бас қолбасы сайлап отырған Төле би мен Қазыбек би ендi 1730 жылы оның ұлы хан сайлануына неге қарсы болды? Оның басты себебi: Әбiлқайырдың Аңырақай шайқасына қатыспай қойуы. Жолбарыс ханның қасында Аңырақай шайқасы аяқталғанша бiрге болған Төле мен Қазыбек Әбiлқайырдың ол қылығын кешiрмедi. Ал егер Әбiлқайыр бас қолбасылық жасап, Аңырақай шайқасында тағы даңққа бөленген болса, онда, сөз жоқ, екi би де оның бас хан болуын қолдайтын едi. Әбiлқайырдың тарихи еңбегi бағаланбады деген байбаламға құлақ асып, қазақтың екiншi бiр перзентi Бөгенбайдың басшылық жасаған ғажап ерлiгiн неге Әбiлқайырдың қанжығасына байлай салуымыз керек? Сонда Аңырақай шайқасына Әбiлқайыр басшылық жасады десек, шындық та, Бөгенбай жасады десек, жалған бола ма? Жалпы, бiз көрген адамға сенуiмiз керек пе әлде күштеген адамға ма? Шындық шiркiннiң сонда өзiне емес, бiзге байланысты болғаны ма
Не деседе осы жерді алып қалған сол бабаларымыз. Ұрыссын керіссін бірақ сақтап қалды. Ол кезде хандарға дат айтқан текті бйлер болған!қазір ше?назарбаев Қазақта мемлекет болмаған мен істеген деп шығып путинге жығып берді. Енді жабылып бетімізге басып отыр!ақмақ тексіз нурсұлтан қытай мені аға деді деп мәз болып жерді байлықты оңды соңды шашты!Енді Қазақ пен арпалысып қамап соттап өлтіретіндерін өлтіріп жатыр.
@@user-og9kz2em1n Үш жүз жасақтары шешуші шайқас алдында Хантауында, Сұңқар тауында (кейін бұл жер Әбілқайыр тауы аталды) жиналды. Шайқас солтүстігі Балқаш, оңтүстігі Отар даласы, батысы Шу, шығысы Күртіге дейінгі аралықтағы жерлерде өткендігін осы өңірлерде жиі кездесетін қазақ, қалмақ қорымдары дәлелдейді. Аңырақай аталатын да осы өңір. Бұл шайқаста (40-45 күн) қазақтар ірі жеңіске жеткен.
Ұрысқа бас қолбасшы болып Бөгенбай батыр сайланды. Үш жүз жасақтарының қимылын үйлестіру міндетін Қазыбек батыр, Көптеген қазақ батырлары соғыс өнерін жетік білетіндігін көрсетті. Ұлы жүз қолын Жолбарыс хан мен Төле би, Орта жүз қолын Қаракерей Қабанбай Шақшақ Жәнібек, Кіші жүзді Тама Есет, Шекті Тайлақ т.б. батырлар басқарып, үлкен ерлік көрсетті. Қазақ садақшыларының жеке жасағын ошақты Саурық батыр басқарды. Шайқасқа болашақ қолбасшы Шапырашты Наурызбай да қатысқан.
Шайқастың ең басында Бөлек батыр Қараұлы жоңғар әскерлерінің қолбасы Аңырақаймен жекпе-жекке шығып, оны өлтіреді. Солайша қазақ қолдарының рухын көтерген.
Бұл шайқаста көптеген батырлар жекпе-жекке шықты. Бұл соғыста көптеген атақты батырлар қаза тапты. Соққыдан есін жия алмай қалған қалмақтар сусыз сортаң жерде шөлге ұшырап, одан әрі соғыса алмай Аягөз, Шарға қарай жөңкіле қашты.
Қазақтар бұл соғысты әрі қарай дамыта алмады. Оған шайқастың соңында Болат хан жараланып, қайтыс болғаннан кейін басталған тақ үшін талас кедергі келтірді. Көпшілік Болат ханның баласы жас Әбілмәмбетті қолдады. Бұған наразы болған Әбілқайыр майдан даласын тастап, Кіші жүздің қолын Ырғыз арқылы батысқа алып кетті. Болат хан өлгеннен кейін «қазақтың бас ханы болу жолы менікі» деп сеніммен жүрген Әбілқайыр жеме-жемге келгенде билік тізгінінің басқаның қолында кеткенін көргенде шарт сынып, ашуланып, қазақ әскерін жау қолына тастап еліне кетіп қалады. Кеткенде де жай кетпей жолындағы бірнеше ауылды шауып тонай кетеді. Бұл Әбілхайырдың тарих және болашақ ұрпақ кешпейтін сатқындығы еді. Осыдан соң біріктірілген қазақ халқының жасақтары ыдырай бастады да, Жоңғар әскерінің 1 бөлігі аман қалады. Сол жылы сүмбіле айында болған Аңырақай шайқасына да қатыспаған себебі осы болатын. Өйткені сол кездегі қазақ ордасының заңды иесі Әбілмәмбет пен Абылай, Төле, Қазыбек билер мен Қабанбай бастаған батырлар бірауыздан Қанжығалы Бөгенбайды бас қолбасшы етіп сайлаған болатын. Әбілхайырдың Аңырақай соғысына қатыспаған. Ол оған дейін ақ қолбасшылық дәрежесінен айрылып өз еліне кетіп қалған болатын. 1726 жылы бүкіл қазақ болып қолбасшы сайлаған хандар мен билер батырлар, Әбілхайырдың ұрыс кезінде қазақты жау қолына тастап кеткенін кешірмеді. Аңырақайда ерекше көзге түскен Аңырақты жекпе жекте өлтірген Сатай, Бөлек батырлар, Шымыр Қойгелдi, Ошақты Саңырық, ағайынды Дулат Сеңкiбай мен Шойбек, Сыйқым Ырысбек, Суан Бағай, Ботбай Сәмен, Сiргелi Қара Тiлек, Жаппар, Қаумен, Дәулет, тағы басқалар - бәрi де ұлы жүз қолының батырлары. Қазыбек бектiң оқ қағар батыры 35 жастағы албан Қангелдi де осы шайқаста жекпежекке шығып жеңiске жетедi. Бұл ұрысқа ұлы жүз жасағын қолбасы Шапырашты Қазыбек Тауасарұлы, болшақ қолбасы Шапырашты Наурызбай да қатысты. Ал Жадамбаны жеңген Арғын Олжабай батыр, Арғын Естербек, Қарабек, Тұра (бәлкiм, дұрысы Нұра), Ағындық, Тарақты Тоғай, Қарауыл Қасым мен Қалабек және басқа батырлардың бәрі Бөгенбай жасағындағы батырлар еді. Ал кіші жүзден Тама Есет батыр мен Шекті Тайлақ батыр сияқты батырлардың артынан ерген жасақтары ғана қатысты. Әбілхайыр сол кеткенен қайтып артына қайтпады. Кейінгі Аңырақайды Әбілхайыр басқарды деп жүрген деректің бір де бірі шындыққа жанаспайды. Тарихтағы Бөгенбай батырдың ерлігін Әбілхайырға тартып әперу, тарихи еңбегін жоққа шығару тарихқа қиянат. Болашақ ұрпақ осы шындықты білгені дұрыс.
@@user-og9kz2em1n сол алып берген жерді Әбілхайыр хан енгізген орыстарға құлдыққа несіне оны дәріптеп отырсыңдар. Өзін хан кылу үшін Кіші жүзге хан болып орыстарға өткен.
@@user-og9kz2em1n В 1730 году Абулхаир при поддержке султанов и другой знати Младшего жуза и части султанов Среднего жуза запросил защиты от джунгар у императрицы Анны Иоанновны, предложив ей военный союз против них. Но Россия, имевшая свои далеко идущие планы, согласилась только на протекторат (миссия Тевкелева, 1731). Приняв условия Российской империи, Абулхаир тоже преследовал свои цели. Обиженный на другие жузы из-за не избрания его всеказахским ханом после успешной Анракайской битвы, он повёл свою политику, пытаясь получить в обмен на переход в российское подданство согласие России на передачу ханства по наследству своим детям. Стремясь к централизации власти, Абулхаир препятствовал попыткам зависимых от него племён самостоятельно выстраивать отношения с Россией[15]. Тем временем же Средний жуз хана Абилмамбета и его двоюродного брата Абылай-хана, лавируя между двумя мощными империями (пресловутая политика «между львом и драконом»), принял двойное подданство: и Китая, и России (1740). Старший жуз тогда вообще больше находился под влиянием теснившего его с юга Кокандского ханства.
Ассалаумалейкум бауырларым. Мына ақпарат өте керемет. Біз мектепте Кіші жүз өз еркімен кірді деп оқып жатырмыз ғой. Ресей империясының, кейін ксро ның көрсетпегені жоқ қой ҚАЗАҒЫМА. Шамалы шыдайық, өздеріңіз көріп отырғандай Путин Ресейді бітіріп келе жатыр. Енді әрі кетсе 10жыл, сосын РФ құрамындағы бүкіл мемлекет тәуелсіздігін алады. Сосын РФ шаруасы бітеді. Сол кезде бетіне түкіреміз.
Біз Қазақтар Түркілердің аңғалдығымыз бар , ар жағымызда арамдық қулық сұмдығымыз жоқ соның таяғын ресейден көп жедік. .
Ия әліде ақиқат ашылар, өтірік түбі бір тұтам. Тарихты қайта жазып шығуымыз керек. Қасыңдс орыс болса, айбалтаң жаныңда болсын деген атам қазақ, біліп айтқан.Сізге мыңда бір алғыс!
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
@@user-mo5ph9re9t Осындай өтірікші қайдан тауып аласыз?Əбілқаир хан қазақ қалқын жойылудан алып қалды . Ерофееваны оқысайшы. Орыс болсада Əбілқаир хан жөнінде жындық жазып кетті
@@user-mo5ph9re9t оттапсын. 1. Тынышбаев деген темиржолшы рушыл жузшил нашар адам болган. Биринши Абилкайырга жала жауып тарихты бурмалаган адам. Кишкене баланын сози. КАдам сенбейтин кисынсыз жала. Аныракай шайкасы кезинде такка таласып аскеримен майданды тастап кетти дегенди шыгарып журген осы. Самеке де кетип калды. Тек улы жуз аягына дейин согысты деп. Жуз жыл жонгардын карамагында болып буган дейин алапат согыс кормеген улы жуз 5000 аскеримен жонгарга калай тотеп береди. Алдымен кашар еди. Атакты колбасшы айгили батыр Абилкайыр хан женистин тобеси коринип турганда кетип калуы типти де акылга симайды. Ал шайкас журип жатканда хан сайлауы болды деуи таза сау адамнын сози емес. Мине осы бирауыз созди рушылдыкпен ауыргандар жалаулатып акетти де артынан ауыздарын жапты. Кулкили екенин билди. Журт Тынышбаевтын денсаулыгына куман келтирди. Сосынкойды. Казир умыт болды. Ал Тынышбаев муны биреулерди каралау аркылы улы жузди актап кана коймай аттарын шыгару ушин шежиресине осылай бир ауыз соз киргизип жиберди. Ойткени бурын жонгармен согыскан жок бугып жатты. Аныракайга оте аз аскермен келди. Мине соны буркемелеп жабу ушин киши орта жузди киналап бир ауыз соз тыгып жиберди. Бул казак тарихына кинарат келтирди. Кейин отириги ашкере болып басылды. 2. Тынышбаев Коканд республикасын куруга катысып басшысы болгандардын бири. Озбектер. Алаш орда киметин партиясын колдамаган. Кейин Коканд кулаганнан кейин ариптестерин сатып совет окметине жайлы кызмет алган. Ол тарихшы емес темиржолшы. Рас казактан шыккан биринши темиржолшы. Сол ушин гана курмет корсетиледи. Онын сози соз емес. Ойткени рушыл жузшил. Адилдиги жок.
@@salamatkenesov8949 Хиуа хандыгында Мунис и Агахи деген тарихшы китабы бар Райский сады Жумак бакшасы Эльтузар хан коныраттын буйрыгымен жазылган соган сенесин ба?
@@user-mo5ph9re9t сен тарихты билмесен котинди кыссайшы. Не абайлап сойле. Абилкайыр хан 1724 жылы киши жуз сарбаздарымен келип Туркистаннан жонгарларды куып оз ордасын курады. 1723- жылы орыс пен калмактарды ойрандап екижакты келисимге келеди. Усыныс орыстардан болады. Сойтип он мын аскеримен жау колында калган онтустикке карай беттейди. Жолындагы жонгар отрядтарын жайпап Туркистанды азат етеди. Коп уакыт отпей хабар келеди. Казак жерине карай Иран шахы Надирдин аскери келе жатыр деп. Орта Улы жуздин жонгар колында екенин биледи. Калып турган Киши жуз. Абилкайыр атка конады. Бирнеше кун журипбарып аскерин демалдырады. Алга шолгыншы жиберип. Жер тандап жоспарын курады. Жакындаган кезде туткиылдан шабуыл жасайды. Бирнеше куннен кейин ирандыктар ойсырай женилип жапатармагай кашады. Содан кайтып ирандыктар атизин сал айды.Кайтып келип жонгармен шайкасын бастайды. Сайрамга дейин куып тастайды. Абден шаршайды. Шымкент Ташкентти босатады жонгардан. 1726-жылы Бадам озенинин бойында Ордабасыда уйыктап жаткан еки жуздин иги жаксыларын шакырып улкен маселе козгайды. Ка
Зак жерин жонгарлардан азат ету. Жонгарды тубегейли жену. Ол ушин биригип ауызбирлик уйымшылдык танытып майдан ашу керек. Сол жердежиналгандар бирауыздан Абилкайырга сеним артып букил казактын ага ханы ари екинши рет бас колбасшы етип сайлайды. Улы жузде бурын хан болмаган еди. Жонгардын кол астында болган. Енди жарты жерин Абилкайыр босаткан сон жонгардан Жолбарысты улы жузге хан сайлайды. Сойтип жонгарларга карсы шешуши шайкаска дайындыкты бастап кетеди. Сойтип ыдырап кеткен уш жуздин басын кайта бириктирип ага хан ари бас колбасшысы болады. Шындыгында сол кезде Абилкайырга тен келетин хан да колбасшы да батыр да мерген де жок еди. Муны иги жаксылардын оздери де сол кезде мойындаган. Сондыктан сеним артып отиниш айткан. Кейин рушыл тарихшылар бул жагдайды баскаша айтып ага хан болганын бугип калды. Курылтайды уйымдастырган Абилкайыр. Айтпесе жата беретин еди. Кейбир деректерде 1718- жылы Кайып хан кайтыс болганнан кейин 1719- жылы Абилкайыр ага хан болды делинеди. Ондай болса Абилкайыр Ордабасыда екинши рет ага хан сайланган болады.
Алла разы болсын! Осындай шығарылымдар көп болса екен.
Тамаша Қазақтар өз еркімен орыстарға қосылды дегенде ішім удаи ашып еді ұиқым да қашып еді тіпті жақында болып жатқандаи.Қуатжан өркенің өссің мəнерлеп оқыуың дауысың қандаи жақсы
Тарихтың шындығын халық біліу шарт. Артқа жалтақтамаи алға жылжу бізге шарт. Келер ұрпаққа өркендеп дамыған мемлекет қалсын.
Кайран Елим!Киели Елим,Бабаларм ай,кайтейн!
Бәсе,өз басым ешқашан сенбеуші едім,аталарымыз өз бетімен ресеймен қосылғанын! Рахмет Қуат ,көп жаса! Өз тарихымызды білу,өте қажетті.Сонымен халқымыздың рухы котеріледі! Ресейдің ғасырлар бойы қорыққандары сол!
Иә. Бабаларымыз өліп кетсе де бағынбас еді. Басын имейді сасық орысқа ешқашанда. Мен де сенбеуші едім мүмкін емес деп. Жеңе алмайтынын білген соң, орыс емес пе құйтырқылыққа салған ғой. Тарихты бұрмалап, жаман атты ғып көрсетіп өз халқына , жексұрын орыстар. Қанша жауларды жеңіп, жерімізді сақтап қалған хан бабамыз оңай орысқа бодан боп беріле салу , мүмкін емес, жоқ. Сенбеймін. Бәрі бұрмаланған. Орыстың сайқал саясаты сол кезде де қазаққа тыныштық бермеген. Қазақты қазаққа жау етіп көрсеткен.
Қайран хан бабамыз, батырларымыз соңғы қасық қаны қалғанша жерімізді ешкімге бермей соғысқан. Рухтарыңызға тағзым!!!🤲
Куши Жуз алга орыстын кесиринен каншама Казак зардап шектик бираз ата бабаларымыз кырылды ол шындык
жүзіңді айтып бөлінбе.
жүзге бөлінгеннің жүзі күйсін деген бар.
@@user-ov4gc4us8i Жузге бөлінбеген Қазақ ол қазақ емес Қазақ жүзден турады оны жақсы білесің руын білмейтін қазак көп солар не болып баратырганын бір өзің ойланып қара не болмаса басқа ұлттарды қара ағайындар бір бірінен қыз алысып жатыр соны көріпақ ойланып қара Қазақтың қаны таза не үшін руға бөлінгеннен Жеті Атадан кейін қыз алысқан оны жақсы білесің Қазақ руға бөлінбесе қаны бұзылады сосын ол қайтып ел болады Орысшыл саясаттану бул білсен орыстар білген сол ушін олар қырғаны шындық әлі солардың қурсауынан шыға алмай келеміз жәй ғана қасыңда жүрген орыс жолдасын зертеп қара орыс тілін бір әріп қате немесе бір сөзін қате айтсақ түзеп турады ал өздер осында туып өсіп бір сөз болсада Қазақша сөлегілері келмейді өзің ойлан кімнің жуз қара Қазаққа жаның ашыса ел болсын десен.
Ұлы Хандарымыздың жандары жәннаттың төрінде болсын! Әмин!
Қайран Батыр ата бабаларымыздың жатқан жері жайлы топырағы торқа болсын. Мектеп тарихына енгізу керек болашақ ұрпақтың орыс тілімен ұлтты Қазақ халқына ата жауы екенін білгендері
Бабамыз жөнінде тың дерек алдық, мың алғыс!
Біздің жазушылар сатқындар шындықты жазу керек. Әбілқайыр хан ешқашан өз еркімен қосылмаған
Елбасынан бастап тарихшыларымыз Әбілқаиыр қанды өз еркімен Ресеиге қосылды деп дәріптеп аиыптары келеді кіші жұздің рүқын тұсірү ұшын
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
@@user-mo5ph9re9t бул ертегини саган ким айтты
@@user-mo5ph9re9t, қыртып кеттіңіз
Елбасы олай деп айтпайды.
Оте дурыс айтын тарихтын шындыгында киши жуз Абилхайыр орыска 1 косылган жок косылса шын хол хаты неге корсетпиди негизи улы жуз биринши косылган
Қазақтардың үлкен қателігі түпнұсқаны сұрамағандығы, қазірде сол құжатты соңына дейін оқымай қол қоя саламыз. Осы әдетті қою керек
Орыстан қанша қауып көріпкелеміз. Ааай қазағымау!!!!
Қуат бауырым саған АЛЛА күш қуат берсін АЛЛАға мың рет шүкір ата анаңа қазаққа сендей ұл сыйлаған. Мың жаса қазақтың тарихында атың алтынмен жазылсын ешқашанда ауырма.☝
Әбілхайыр хан ресей патшалыгына оз еркіңмен бодан болды деген созге сенбей, күмәнмен қарайтын едім. Орыс пен дос болсан айбалтан жанында болсын. Кулдык санада арылып шынайы тарихты зерттеп жазу керек акты ак деп караны кара деп сонда гана болашагымыз айкын жане жарқын болмак
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
АБЫЛКАЙР ХАНЫМЫЗДЫН ЖАТКАН ЖЕР! ЖАЙЛЫ БОЛСЫН КУРАН НУРЫМЕН НУРЛАНДЫРСЫН.
Шындыкты естыгеныме куаныштымын
Осындай видиоларды көп шығару керек өте мағыналы астарлы. Адам алға жылжу үшін өткеннің білу кажет.
huff
АЛЛА РАЗЫ БОЛСЫН.
ХАН БОЛА ТҰРА ҚАЛАЙ ӨЗ ЕРКІМЕН ҚОСЫЛАДЫ ОРЫСТАРҒА ДЕГЕН КҮДІК КӨКЕЙІМІЗДЕ ЖҮР ЕДІ.БАБАМЫЗДЫҢ ЖАТҚАН ЖЕРІ ЖАЙЛЫ ,ТОПЫРАҒЫ ТОРҚА,ЖАНЫ ЖӘННАТТА БОЛСЫН🤲
🤲🏻🤲🏻🤲🏻
Ассаламу алейкум алхамдулиллах Алла разы болсын сіздерге! Аталарымыз бір аунап жатырған болар! Имандары саламат болсын!!!
ӘБІЛҚАЙЫР ХАН Бабамыздың жатқан жері жайлы, жаны жәннатта болсын.
@@user-tc1jx9bl9o Әмин 🤲
@Куаныш Кулмагамбетович Ассаламуалейкум Әмин 🤲
АЛЛАҺ разы болсын осы тарихи видиоларды шығарғандарыңызға.
Жаратушы АЛЛАҺ елімізге халқымызға иманды салиқалы басшылар әкімдер нәсіп етсін.
Жаратушы АЛЛАҺ елімізді халқымызды ұрпағымызды иманды күш қуатты білімді елдердің алды қылсын.
Әмин Әмин Әмин 🤲
Халқыма тек бір АЛЛА жар болсыншы. Елім де жерімде тек бір АЛЛАга аманат. Қазағымның көгінен тек бейбіт күн таймасыншы.
👍🏻👍🏻👍🏻
АҢЫРАҚАЙДА , ШЕШУШІ СОҒЫСТЫ ЖЕҢІП БЕРГЕН - БАБАМЫЗ ! АЛЛА - БІЗДІ , КЕШІРСІН !
1726 жылы Ордабасыда хандар мен билердiң бiрiккен жыйыны Әбiлқайырды үш жүздiң бiрiккен қолына бас қолбасы етiп сайлады да, үш жүздiң ұлы ханы етiп сайламады. Ұлы ханды сайлау мәселесiне жауды жеңгеннен кейiн оралатын болып келiстi. Әбiлқайырдың басшылығымен Қалмақ қырылғанда қазақ қолы тамаша жеңiске жеттi, алайда ол жеңiс түбегейлi болмады, қалмақ қолы қазақ жерiнен бiржола қуылмады. Сондықтан ба, ол жеңiстен кейiн жыйын да шақырылған жоқ, ұлы хан сайлау мәселесi де сөз болған жоқ. Алайда Сәмекенiң науқас екенiн, ол өлсе, орнына хан сайлануы тиiс екенiн Әбiлқайыр бiлдi, күттi, сондықтан оңтүстiктен кетпедi. Ал ол кезде Бөгенбай да, Қабанбай да, Қазыбек бек те қалмақтармен соғысты Әбiлқайырдың қатысуынсызақ жалғастырып жатты. Соғыс онсызақ жүрiп жатты деген сөз Әбiлқайыр ол кезде бас қолбасы емес еді. Көп адам Әбiлқайырдың оңтүстiктен тек 1730 жылы ғана кеткенiне қарап, 1729 жылы өткен Аңырақай шайқасына да қатысқан болар деп жорамалдай салады. Ал ол кезде Жолбарыс хан ұлы жүзге өз билiгiн жүргiзiп жатты. Сондықтан не ұлы хан емес, не бас қолбасы емес күй, әрине, Әбiлқайырды риза етпедi. Сәмеке өлiп, орнына Әбiлмәмбет ұлы хан сайланып кеткен соң, ызалы ол 1730 жылы Ырғыз арқылы батысқа кетiп бара жатып, жолай бiраз қазақ ауылына қырғыйдай тиiп тонай кетедi. Аңырақай шайқасына дайындалып жатқан шақта ұлы жүз ханы Жолбарыс та, Төле би де Әбiлқайырдың алдағы ұрысқа қатысуын сұраған. Өйткенi Хан тауы маңында шоғырланған қалмақтың саны күн сайын көбейiп келе жатқанын олар бiлiп отырды. Оларға жеке қарсы шығуға Ұлы жүз қолы аздық еттi. Алайда Әбiлқайырдан жауап болмады. Неге? Өйткенi оны шақырғанға дейiн бұл соғысқа бас қолбасы Бөгенбай болатынын Жолбарыс хан, Төле би және Қазыбек би үшеуi шешiп қойған болатын. Қазыбек бек өзiнiң “Түптұқыйаннан өзiме шейiн” атты естелiк кiтәбiнде: “Мен ендi Жолбарыс ханнан: “Ұлы жүз қолын баста!” деген ресми жарлық алдым... Осыдан бұрын бас қолбасшылыққа белгiленген Бөгембай батыр,..” деп, бәрiн апанық жазады ( Алматы, 2 басылым, 2008, 948-бет). Сондықтан кеше ғана үш жүздiң әскерiне бас қолбасы болған Әбiлқайыр ендi Бөгенбайдың қоластында соғысқысы келмедi. Әрi Жолбарыс ханның шақыруына келе қалуды ол өзiнше кiшiреу деп те түсiнуi мүмкiн. Оның ондай мiнезi барын, мәселен, 1718 - жылы Аягөз маңында болған ұрыста Қайып пен Әбiлқайыр өзара тiл табыса алмай, соның кесiрiнен қазақ қолы қалмақтардан жеңiлiс тапқанын тарихшылар жазады (Моисеев). Ол Жолбарыс ханды, өз ағасы болса да, менсiнбеген, жақтырмаған. Сәмекемен де бақталас болған.
Аңырақай шайқасында Абылайдың алғаш аты шыққан. Ол Дулат Сеңкiбай батырдың қолында соғысқан. Ел аңыз етiп жүргендей жекпежекте емес, дода соғыста Шарышты өлтiрген. Жалпы, соғыс тәртiбi бойынша, бас қолбасының алдын ала келiсiмiнсiз өз бетiмен жекпежекке шыға беруге рұқсат етiлмеген. Ал ешқандай аңызда да, деректе де Әбiлқайыр басқарған соғыста алғаш Абылайдың аты шығыпты делiнбейдi.
Ордабасы жиынында дәл сол кезеңде Әбiлқайырға ерлiгi жағынан да, батырлығы жағынан де ешкiм шендес келмейтiнiн мойындап, оны бас қолбасы сайлап отырған Төле би мен Қазыбек би ендi 1730 жылы оның ұлы хан сайлануына неге қарсы болды? Оның басты себебi: Әбiлқайырдың Аңырақай шайқасына қатыспай қойуы. Жолбарыс ханның қасында Аңырақай шайқасы аяқталғанша бiрге болған Төле мен Қазыбек Әбiлқайырдың ол қылығын кешiрмедi. Ал егер Әбiлқайыр бас қолбасылық жасап, Аңырақай шайқасында тағы даңққа бөленген болса, онда, сөз жоқ, екi би де оның бас хан болуын қолдайтын едi. Әбiлқайырдың тарихи еңбегi бағаланбады деген байбаламға құлақ асып, қазақтың екiншi бiр перзентi Бөгенбайдың басшылық жасаған ғажап ерлiгiн неге Әбiлқайырдың қанжығасына байлай салуымыз керек? Сонда Аңырақай шайқасына Әбiлқайыр басшылық жасады десек, шындық та, Бөгенбай жасады десек, жалған бола ма? Жалпы, бiз көрген адамға сенуiмiз керек пе әлде күштеген адамға ма? Шындық шiркiннiң сонда өзiне емес, бiзге байланысты болғаны ма
@@user-lw7sh3wt5t Сен , Қазақтың Баласы - Болсаң , Тарихты 'дұрыстап' Біл ! Ол , АБЫЛХАЙЫРДЫҢ Жанындағы - БӨКЕНБАЙ - ТАБЫН БАТЫР ! Тарихты - орта жүзге , бұрмаламай , 'біліміңді' Аш ! Қазір - Бәрі Шығып Жатыр !
Үш жүз жасақтары шешуші шайқас алдында Хантауында, Сұңқар тауында жиналды. Шайқас солтүстігі Балқаш, оңтүстігі Отар даласы, батысы Шу, шығысы Күртіге дейінгі аралықтағы жерлерде өткендігін осы өңірлерде жиі кездесетін қазақ, қалмақ қорымдары дәлелдейді. Аңырақай аталатын да осы өңір. Бұл шайқаста (40-45 күн) қазақтар ірі жеңіске жеткен.
Ұрысқа бас қолбасшы болып Бөгенбай батыр сайланды. Үш жүз жасақтарының қимылын үйлестіру міндетін Қазыбек батыр, Көптеген қазақ батырлары соғыс өнерін жетік білетіндігін көрсетті. Ұлы жүз қолын Жолбарыс хан мен Төле би, Орта жүз қолын Қаракерей Қабанбай Шақшақ Жәнібек, Кіші жүзді Тама Есет, Шекті Тайлақ т.б. батырлар басқарып, үлкен ерлік көрсетті. Қазақ садақшыларының жеке жасағын ошақты Саурық батыр басқарды. Шайқасқа болашақ қолбасшы Шапырашты Наурызбай да қатысқан.
Шайқастың ең басында Бөлек батыр Қараұлы жоңғар әскерлерінің қолбасы Аңырақаймен жекпе-жекке шығып, оны өлтіреді. Солайша қазақ қолдарының рухын көтерген.
Бұл шайқаста көптеген батырлар жекпе-жекке шықты. Бұл соғыста көптеген атақты батырлар қаза тапты. Соққыдан есін жия алмай қалған қалмақтар сусыз сортаң жерде шөлге ұшырап, одан әрі соғыса алмай Аягөз, Шарға қарай жөңкіле қашты.
Қазақтар бұл соғысты әрі қарай дамыта алмады. Оған шайқастың соңында Болат хан жараланып, қайтыс болғаннан кейін басталған тақ үшін талас кедергі келтірді. Көпшілік Болат ханның баласы жас Әбілмәмбетті қолдады. Бұған наразы болған Әбілқайыр майдан даласын тастап, Кіші жүздің қолын Ырғыз арқылы батысқа алып кетті. Болат хан өлгеннен кейін «қазақтың бас ханы болу жолы менікі» деп сеніммен жүрген Әбілқайыр жеме-жемге келгенде билік тізгінінің басқаның қолында кеткенін көргенде шарт сынып, ашуланып, қазақ әскерін жау қолына тастап еліне кетіп қалады. Кеткенде де жай кетпей жолындағы бірнеше ауылды шауып тонай кетеді. Бұл Әбілхайырдың тарих және болашақ ұрпақ кешпейтін сатқындығы еді. Осыдан соң біріктірілген қазақ халқының жасақтары ыдырай бастады да, Жоңғар әскерінің 1 бөлігі аман қалады. Сол жылы сүмбіле айында болған Аңырақай шайқасына да қатыспаған себебі осы болатын. Өйткені сол кездегі қазақ ордасының заңды иесі Әбілмәмбет пен Абылай, Төле, Қазыбек билер мен Қабанбай бастаған батырлар бірауыздан Қанжығалы Бөгенбайды бас қолбасшы етіп сайлаған болатын. Әбілхайырдың Аңырақай соғысына қатыспаған. Ол оған дейін ақ қолбасшылық дәрежесінен айрылып өз еліне кетіп қалған болатын. 1726 жылы бүкіл қазақ болып қолбасшы сайлаған хандар мен билер батырлар, Әбілхайырдың ұрыс кезінде қазақты жау қолына тастап кеткенін кешірмеді. Аңырақайда ерекше көзге түскен Аңырақты жекпе жекте өлтірген Сатай, Бөлек батырлар, Шымыр Қойгелдi, Ошақты Саңырық, ағайынды Дулат Сеңкiбай мен Шойбек, Сыйқым Ырысбек, Суан Бағай, Ботбай Сәмен, Сiргелi Қара Тiлек, Жаппар, Қаумен, Дәулет, тағы басқалар - бәрi де ұлы жүз қолының батырлары. Қазыбек бектiң оқ қағар батыры 35 жастағы албан Қангелдi де осы шайқаста жекпежекке шығып жеңiске жетедi. Бұл ұрысқа ұлы жүз жасағын қолбасы Шапырашты Қазыбек Тауасарұлы, болшақ қолбасы Шапырашты Наурызбай да қатысты. Ал Жадамбаны жеңген Арғын Олжабай батыр, Арғын Естербек, Қарабек, Тұра (бәлкiм, дұрысы Нұра), Ағындық, Тарақты Тоғай, Қарауыл Қасым мен Қалабек және басқа батырлардың бәрі Бөгенбай жасағындағы батырлар еді. Ал кіші жүзден Тама Есет батыр мен Шекті Тайлақ батыр сияқты батырлардың артынан ерген жасақтары ғана қатысты. Әбілхайыр сол кеткенен қайтып артына қайтпады. Кейінгі Аңырақайды Әбілхайыр басқарды деп жүрген деректің бір де бірі шындыққа жанаспайды. Тарихтағы Бөгенбай батырдың ерлігін Әбілхайырға тартып әперу, тарихи еңбегін жоққа шығару тарихқа қиянат. Болашақ ұрпақ осы шындықты білгені дұрыс.
@@user-lw7sh3wt5t
Сен иттің баласы қай жерде көрмейін тек қазаққа қарсы әнгіме таратасыңда жүресің! Қара жағу,күмәнді әнгіме тарату сенің жұмысың екен мен білсем.Осындай қазақтар тұрғанда ел көгермейді.Әбілқаир ханға тіл тигізген ол өтірік.бұрмалаудың ең биік санасына көтерілгенін білдіреді.Қазақ Елін қалмақтан құтқарған арысымызды жер қылу ол не масқара!!! Тарихымыз "биіккке" қөрерілгенінің белгісі.Орыстар біздің тарихымызды бұрмалады дейміз ал Әбілқаирды жер қылу бүл не????!!! Осыдан соң кімге сенуге болады?!
@@user-li2jg6ql8k АБЫЛХАЙЫРДЫ - Жамандап , келген орта , улы жүздер ! Өлтірген - орта жүздің ханы 'барақ' ! АБЫЛХАЙЫРДАН - Сескенген , орыстардың 'айтағымен' ! Бұлар , нағыз 'көреалмастар' ! Бүкіл - 'мадақты' , өздеріне 'бұрмалап' келеді ! Жазғыштар , жазып - өз 'батырларын' мадақтап , КІШІ ЖҮЗДІ 'ноғай' қылып , шаршамайды !
Әбілхайыр ханнан обал болыпты ғой, тарихта жаманатты қып шығарған, жатқан жері жайлы болсын, топырағы торқа болсын ұлы ханның
Рахмет Қуат. Жұмысыңды жалғастыра бер. Қазақтардың көзі ашылып жатыр
Ресейдің ықпалы болсада осы ұлан байтақ жерімізді осы батырларымыз сақтап қалды емеспа,қазіргі тарихшылар тарихты бұрмалап,жүзге,руға бөлініп жазып жатыр ғой, Абылқайыр атамыз дың аруағы қолдасын қазақ елін , Алла жар болсын қазақ еліне ,хандарымыз қандай ержүрек батыр,рухты ,данышпан болған,қазір ұсақталып кеттікпе?
Керемет тарихты білу. Алла разы болсын. Қазақ елінің рухты тұлғалары, жастарға үлгі-өнеге
Рахмет Алла разы болсын!
Рахмет🇰🇿🇰🇿🇰🇿👍
Рақмет.
Орысқұл Мәңгүрттерді Қазақ деп айталмаймын.....Дүбәрәлар олар.
Қазақ тарихының осы кезеңін Х.Досмұхамедұлы «Кіші жүздің жүз жарым жылдай тарихы қанмен жазылғандай болды» (Досмұхамедұлы Х. «Исатай-Махамбет», А., 1991. 6-б.), - деп пайымдады. ХVІІІ-ХІХ ғғ. патша үкіметінің отаршыл озбырлығына қарсы Қазақстанда болған 300-ге жуық ұлт-азаттық көтерілістің дені Батыс өңірдің еншісінде екенін тарихи деректер дәлелдейді. Орта жүз, әсіресе Кіші жүз қазақтарының 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы, 1783-1797 жж. Сырым Датұлы, 1805-1823 жж. Қаратай Нұралыұлы, 1815-1821 жж. Арғынғазы Әбілғазыұлы бастаған Кіші жүздегі ұлт-азаттық көтерілістер, 1827-1829 жж. Қайыпқали Есімұлы бастаған Бөкей ордадағы қозғалыс, ХІХ ғасырдың 20-30 жж. патша үкіметінің отарлық саясатына қарсы Кіші жүздегі Жоламан Тіленшіұлы бастаған наразылық, 1836-1838 жж. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған Ішкі (Бөкей) ордадағы ұлт-азаттық көтеріліс, 1847-1858 жж. Есет Көтібарұлы бастаған көтеріліс, 1856-1857 жж. Сыр бойы қазақтарының Жанқожа Нұрмұхамедұлы жетекшілік еткен бас көтеруі, 1868-1869 жж. Сейіл Түркебаев пен Беркін Оспанов басқарған Орал, Торғай қазақтарының, 1870 ж. Иса Тіленбайұлы мен Досан Тәжіұлы басқарған Маңғыстаудағы отаршылдыққа қарсы күрес - 1916 жылғы Батыс Қазақстан аумағындағы ұлт-азаттық көтеріліспен жалғасып жатты.
Ақтөбе округінің Ырғыз, Қарабұтақ аудандарына дейін тараған 1930 жылғы 25 ақпандағы Сарбаздар көтерілісі (ресми құжаттарда «Ырғыз көтерілісі» деген атпен белгілі), Адай округіндегі 1929-1932 жылдар аралығындағы біресе тоқтап, біресе қайта жанданып отырған қазақ шаруаларының қарулы қарсылығында осы санатқа жатқызуға болады.
Кіші жүз даласында лапылдай жанып жанып жатқан өртті елестететін бұл ұлт-азаттық күрес тізбегі ХVIII ғасырдың 40-жж. Әбілқайыр хан бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың заңды жалғасы еді. Елжақсыларының мақсаты - қайткенде де қазақ мемлекеттілігін сақтау, елдің, жердің тұтастығынан айырылмау еді.
Жәнеде Адай мен Табын көтеріліс көп болған Орысқа қарсы
Табын Қарабытырұлы Бөкенбай батыр сол Әбілхайыр ханның оң қолы болған және сенімді адамы болған, өте жау жүрек. Бұйырса бірінші АЛЛА Тағала, сол сасық орыстарды тізе бүктіреміз.
Алла разы болсын сіздерге. Осылай іздене беріңдерші. Қазақтың тарихы Қазаққа ғана керек. Өткеніңді білмесең, Болашақтан үиіт жоқ!!! 👍👍👍👍
Керек ақпарат.
Керемет
Жарайсың Ұлы Қазақ елі мəңгі жасасын!!!
Алла рахметне алсын🌟
Ассалаумағаликум қазақ елі! біз ең әуелі өз ұлтымызды сүйумыз керек! және Құлдық сандағы Орыс идеялогиясынан арлумыз қажет! ол келер ұрпаққа ақ қараны ажрата біліуі үшін керек!
Әбілқайыр хан жатқан жерін жайлы болсын
Қайран менің қазағым қандай ханды көрдің халқын өзге елге қосқан бала кезімнен сенбегем міне шындық ашылды бұл дана да дара да хандардың ханы Әбілхайыр ұлы кіші жүз ханы ерен еңбегімен дараланған батырымыз аты мәңгі тарихта алтын әріппен жазылған ұлы тұлға жаныңыз жәннәтта болсын аумин я Аллам
Ежелгі дұшпан ел болмас-
Етектен кесіп жең болмас
Махамбет Өтемісұлы.
Әбілқайыр ол Хан болды әділ басшы ! Мықты адам. Орысқа сенуге болмайды - шайтанның әскері Оларға Орысиарға сенуге болмайды . Орыспен дос болсаң Ай балтаң болсын деген Атам Қазақ
Орыстар омыр баки Казахты курту ушын не быр кулык- сумдыктарга барган, тарихтын барын оздерыне ынгаилы кылып отырык жазган. Осынын барынын акикатын аитып, шындыкты жазып, орыстан аулак болу керек!
Алла разы болсын сызге !!!
Тарихи шындық. Деп деректі фильмдер түсірсе керемет болар еді.
Орыс ағылшын тілдеріне аударсақ .
Қазақ елі жалпылай бәрі білсе де жақсы болар дер едім
10000дық жеке қолы болған. Ол 10000 әскер жүз мыңға татиды дегенде дерек бар...
Жонгарлар шабуылдаганда коныратпен наймандар Бухараны тонап алсиреткен жане Жонгарлар коныраттарга тимеген ари казактарга комектеспеген тарихшы Тынышбаев жазган.Абилхайр хан Хиуага козин салды Беш калагада ол жакта коныраттармен мангыттармен кырылысып жаткан ал Абулхайр болса Надир Шахка хат жазды сиздин карамагынызга дайынмын бирак маган Беш каланы бересиз деп коныраттар естип Барак султанмен бирге барып Абилхайрдын басын алады
@@user-mo5ph9re9t Ол кезде Әбілқаир хан Едилден қалмақтарды.орыс-казактарды қайтарып отырды.Мына өтірігіңді бір жеріңе тығып қой.Найман,қоңырат дейді ғой.Керім болсаңыз неге жонғарларды қайтармадыңыз? Олардың боданы болдыңыз? Иранның Надәр шахын тоқтатқан Әбілқаир хан.Хиуаны басқарған Әбілқаирдың тумалары
Билгенге маржан Абилкайырдын жеке 10.000 колы болган деген дерек рас. Ар жерде айтылады. Туракты турде устаган. Сондыктанда озбек каракалпак иран жонгар калмак туркмен башкурт орыс казактарымен шайкасканда женип отырган. Женилип кормеген. Тек Аягоз манындагы шайкаста жонгарлармен тен туседи. Еки жак бир бирин жене алмайды. Ойткени Кайып хан саткындык жасайды. Хан майданда жонгардын 30.000 аскеримен шайкасып жатканын шолгыншыларынан естиген Кайып хан 20.000 аскерин кери бурып кетип калады.Ол кезде казак пен жонгардын шайкасып жатканына бирнеше кун болган. Биз барганша казактар кырылып калады биз жене алмаймыз деп ойладыма айтеуир кери бурылады. Ойткени Кайып ханда колбасшылык дарын жок еди. Абилкайырга сенип келе жаткан. Ол бас колбасшы болатын. Бул кешигип калады. Соны билген жонгарлар шабуылды бастап жибереди. Бирнеше куннен кейиин куши аз казактар коршауда калады. Кайып аскерин алып кашып кетеди. Бирак кайтпас кайсар Абилкайыр коршауды бузып шыгады. Коп шыгынга ушыраган жонгар да кери кайтады. Шындык осы. Факт. Кейбиреулер айткандай женилген жок. Сатсиздикке де ушыраган жок. Кайыппен келиспеушиликте болган жок. Кейбир адил тарихшылар айткандай ерликпен шайкасып бир бирин жене алмай таркасты. Женилген жок. Орта жузге шабарман жиберип Кайыптын саткындыгын жеткизеди. Бул 1717- жылгы окига. 1718- жылы Кайып хан жумбак жагдайда кайтыс болады.Жонгарлармен астыртын байланысы да болуы мумкин. Ойткени ол жасырын будда динин устанган. Жигит шагына дейин жонгарда аманатта болып миы уланган. Бурын тарихшылар муны айтпайтын. Казир тарихшылар мурагатты ашып жатыр. Коптеген отириктер отирик батырлар колдан жасалган шыгып жатыр
БҰЛ СƏРСЕНБЕК ДЕГЕН ПОПУГАЙҒА ҰҚСАП ҚУА БЕРЕДІ ЕКЕН. ҚАЙТА -- ҚАЙТАДАН АЙТЫП.
Аллаһқа шүкір! Аллаһтың разышылығына ие болсын! Бекер айтылмаған: Кіші жүзге найза беріп жауға қой деп!
Менде солай ойлап келдым миымызды улатканы соншалык Улы Батырларымыз бен Хандарымыздын жаткан жерлеры жайлы болсын топырагы торка болсын
Соның бәрін зерттеп өзіміздің тарихымызды өзгерту керек. Оны көп жылдарға созбау керек. Отыз жыл өтті әліде еш өзгерген жоқ.
Аллаһым Қазағымды өзің сақтай гор
Альхамдулиллах, Ин ша Аллах, Аллага шукур....
Осындай шайқастардың арқасында осынау жерді сақтап қалдық.Елі жоқ,жері жоқ,ұлт ретінде құрып кеткен қаншама халық бар.Шүкір!
Кенесарынын аскеринде де до конца согыскан киши жуздер, кайран батыр бабаларым.
кіші жүз не ұлы не бәрі еш парқы жоқ Қазақ ! Керей Найман Қыпшақ Үйсін Дерде жүр ғой үндемей Хандық құра білген тайпамыз демей ақ
Киши жуздин кормегени жок. Орыспен.узын муртты казакпен.калмакпен.башкуртпен.каракалпакпен.туркимендермен.озбектермен.француздармен.т.б. баримен согыскан.
Бектен туган алшын ды,
Биз ушин канга малшынды.
Иргеден жауын тигенде,
Сермейтин найза,камшынды.
Майкы би.
@@rimmakira6159 Абилкайыр хан 1718- жылы Иран шахынын аскерин де женген гой. Бул тарихта бар.Бирак булардын барин ешким айтпайды. Абилкайырды томендету ушин. Тагатын киналары орыстарга косылды дейди. Жалган жала. 1700-1750- жыл казактар ушин ен ауыр жыл болды. Содан аман алып шыккан Абилкайыр болды.
«...Алшын ата баласы -
Сұлтансиық, Бақсиық,
Хан қызы екен анасы,
Қаннан кеуіп көрген жоқ,
Найзасының сағасы,
Он екі ата - Байұлы,
Жеті аталы Жетіру,
Әлім менен Шөмекей,
Халқымның еді жағасы»
Сүйінбай Аронұлы