Αρχαίο Όρραον (Πρέβεζα) - Ancient Horreum (Preveza)15.08.22 (No Edits)

Η αρχαία ακρόπολη Όρραον βρίσκεται στο λόφο Καστρί (ύψωμα 345m), στα όρια των νομών Άρτας και Πρέβεζας, ανάμεσα από τα χωριά Γοργόμυλος Πρέβεζας και Αμμότοπος Άρτας.
Το όνομά της πόλης είναι γνωστό από την αρχαία γραπτή παράδοση και από επιγραφικά κείμενα του 4ου και 2ου αιώνα π. Χ. Το Όρραον μελετήθηκε αρχικά από Γερμανούς αρχαιολόγους του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1972) και από τον Καθηγητή αρχαιολογίας Σωτήριο Δάκαρη ο οποίος έγραψε: «Ο αρχαίος οικισμός στη θέση Καστρί Γοργόμυλου ταυτίζεται με το Όρραον, με βάση την επιγραφή της Αμβρακίας . Είναι το αυτό με το Horreum που αναφέρει ο Τίτος Λίβιος κατά τις επιχειρήσεις των Ρωμαίων στην Ήπειρο το 168 π.Χ.» )
Το Αρχαίο Όρραον αποτελεί μια εντυπωσιακή αρχαία ακρόπολη των Μολοσσών.Το Όρραον ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. σε μια στρατηγική θέση (ύψωμα) πλησίον της Αρχαίας Αμβρακίας. Η ακρόπολη είναι οχυρωμένη με ισχυρό διπλό τείχος, το οποίο ενισχύουν τετράγωνοι πύργοι. Εντός των τειχών σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση ιδιωτικές κατοικίες και πιθανά ανάκτορα αξιωματούχων. Η ίδρυση και ο περιτοιχισμός του Ορράου πρέπει να έγινε επί του βασιλέως των Μολοσσών Αλκέτα Α΄ (385-370 π.Χ.) ή το αργότερο στο δεύτερο τέταρτο του 4ου αιώνος π.Χ. Ο Αλκέτας Α΄ ήταν Μολοσσός βασιλιάς της Ηπείρου, γιος του Θαρρύπα (ή Θάρυπου) και απέκτησε δύο παιδιά. Τον Αρρύβα, μετέπειτα παππού του Βασιλιά Πύρρου Α' της Ηπείρου, και τον Νεοπτόλεμο Β', μετέπειτα παππού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το έτος 168-167 π.Χ. ο οικισμός Όρραον καταστράφηκε από τους Ρωμαίους του Αιμίλιου Παύλου, με την ολοσχερή ισοπέδωση των τειχών του, επειδή ήταν μία από τις τέσσερις ηπειρωτικές πόλεις που προέβαλλαν αντίσταση κλείνοντας τις πύλες τους στις ρωμαϊκές λεγεώνες του Ανίκιου Γάλου. Το μίσος των Ρωμαίων εναντίον των Ηπειρωτών γιά τίς επιθέσεις του Βασιλιά Πύρρου Ι στήν Ιταλία, ήταν τόσο, που διέταξαν την ολοσχερή καταστροφή 70 Ηπειρωτικών πόλεων και τη σύλληψη ως δούλων 150.000 Ηπειρωτών.Στο γεγονός αυτό κάνει αναφορά ο Λατίνος ιστορικός Λίβιος . Ηταν τέτοια η καταστροφή που επέφεραν οι Ρωμαίοι στήν Ηπειρο, που ο γεωγράφος Στράβων, μετά από ταξίδι του στην Ηπειρο γράφει: "Εις την Εύανδρη Ήπειρον και εις όλη την Ιλλυρίαν, επικρατει πολλή ερημίά, και όλοι οι κατοικούμενοι Οικισμοί κείτονται ερειπωμένοι".
Η ακρόπολη Όρραον ήταν γνωστή στους ξένους περιηγητές από τον 19ο αιώνα, ενώ ο Άγγλος ιστορικός Νίκολας Χάμοντ (Nickolas Hammond) στο μνημειώδες για την τοπογραφία της αρχαίας Ηπείρου έργο του "Ήπειρος" , υπέθεσε ότι ο οικισμός ήταν η Φυλακή, μια πόλη που επίσης προσπάθησε να αντισταθεί στις ρωμαϊκές λεγεώνες χωρίς επιτυχία. Η πρόταση του δεν έγινε αποδεκτή από την κατοπινή έρευνα. Από το έτος 1972-1975 το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων υπό τη Διεύθυνση του καθηγητή κ. Σωτήριου Δάκαρη, σε συνεργασία με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, άρχισαν ανασκαφική έρευνα στο «Σπίτι 1» του αρχαίου οικισμού (ανάκτορο). Η ανασκαφή του «Σπιτιού 1» συνεχίστηκε το έτος 1981. Στις ανασκαφές βρέθηκαν αρχαία νομίσματα.
Η ξενάγηση αρχίζει με την είσοδο από την κεντρική πύλη των διπλών τειχών. Το ισχυρό διπλό τείχος, περιμέτρου 750 m., ενισχυμένο με θλάσεις και με πύργους, περιέκλειε ωοειδή έκταση 5,5 εκταρίων, με 100 περίπου σπίτια, εκτός από την απότομη και βραχώδη νότια πλευρά του λόφου, όπου δεν διατηρούνται ίχνη οχύρωσης. Ο πληθυσμός που συγκέντρωνε στην περίοδο της ακμής του υπολογίζεται σε 1.500 - 2.000 άτομα, κατά μία άποψη, ίσως όμως και μέχρι 5.000 - 10.000 άτομα αν ληφθούν υπ’ όψιν υπάρχουσες οικίες εκτός των τειχών, ερείπια των οποίων διακρίνονται αδρά. Στο εσωτερικό των τειχών διακρίνονται ίχνη δρόμων και κτίρια, που υποδηλώνουν πολεοδομική οργάνωση κατά το ευθύγραμμο γεωμετρικό σύστημα, με ένα συνήθως σπίτι σε κάθε νησίδα. Ορισμένα από αυτά τα κτίρια διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και έχουν ονομασθεί "Οικία Α", "Οικία Β", "Οικία Γ", "Οικία Δ" κλπ.. Στο βόρειο τμήμα του οικισμού θεωρείται ότι βρισκόταν ο δημόσιος χώρος, εξαιτίας της ύπαρξης του μικρού διοικητικού κτιρίου με τους ορθοστάτες και μιας μεγάλης κτιστής δεξαμενής, χωρητικότητας 400 m3. Τον ειδικό φρουριακό χαρακτήρα της ως πολίσματος - φρουρίου μαρτυρούν οι στενοί δρόμοι, η έλλειψη κοινόχρηστων χώρων, ο εφοδιασμός της με δεξαμενές νερού και κυρίως ο ισχυρός ενισχυμένος με πύργους οχυρωματικός περίβολος, σε συνδυασμό με τη στρατηγική θέση του οικισμού. Η εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης των κατοικιών, που σε ορισμένες περιπτώσεις σώζουν και τον άνω όροφο, είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο προκειμένου για οικίες της ύστερης κλασικής εποχής. Οι ιδιωτικές λιθόκτιστες οικίες του Ορράου, περίπου εκατό, σπάνιας διατήρησης, σώζουν ενίοτε και τους τοίχους του άνω ορόφου ως τη στέγη, με τα παράθυρα, τις παραστάδες των θυρών και τις δοκοθήκες του άνω ορόφου. Πρόκειται για ευρύχωρα σπίτια, εμβαδού 270 m2 στον τύπο της αγροικίας, εξολοκλήρου λιθόκτιστα με ισοδομική τοιχοποιία από ντόπιο ασβεστόλιθο. Το εντυπωσιακότερο παράδειγμα, οι τοίχοι του οποίου σώζονται σε ύψος 5-7 μ., φέρει τη συμβατική ονομασία «Σπίτι Δ» ή «Οικία Δ».