ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ • 4ο μάθημα • Αναξιμένης ο Μιλήσιος - Ίωνες φιλόσοφοι

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ 4ο μάθημα Αναξιμένης ο Μιλήσιος Ίωνες φιλόσοφοι
Κύκλος μαθημάτων με τίτλο: «Η Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία μεταξύ Μύθου και Λόγου».
Τίτλος 4ου μαθήματος: «Ο πρώτος ερευνητής της αιτίας των μεταβολών της ύλης», το οποίο παραδόθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2020.
Συνοπτική παρουσίαση 4ου μαθήματος
Ο Αναξιμένης (585-525 π. Χ.), ήταν γιός του Ευρύστρατου, καταγόταν από την Μίλητο και υπήρξε μαθητής του Αναξίμανδρου καθώς επίσης και του Παρμενίδου (585-525 π. Χ.). Με τον Αναξιμένη τερματίζεται η φιλοσοφική παράδοση της Μιλήτου. Στο φιλοσοφικό ερώτημα για την προέλευση του κόσμου και στη συνακόλουθη διερώτηση για την κοινή φυσική αρχή, η οποία τον διέπει, ο Αναξιμένης, τρίτος από τους Ίωνες φιλοσόφους, απάντησε ότι αυτή η κοινή φυσική αρχή είναι ο αήρ, από τον οποίο προέρχονται τα πάντα. Όμως, η πρωτοτυπία του στοχασμού του Αναξιμένη, έγκειται στο ότι αυτός ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο αυτή η κοινή φυσική αρχή του αέρος μεταβλήθηκε, δηλαδή πολλαπλασιάστηκε, προκειμένου να δημιουργήσει την ποικιλία και την πολλαπλότητα, που χαρακτηρίζει τον κόσμο της γενέσεως. Υπό αυτό το πρίσμα, η σημαντικότερη συμβολή του Αναξιμένη στην εξέλιξη του φιλοσοφικού στοχασμού συνίσταται στην αναζήτηση και στην ανεύρεση της αληθούς αιτίας των μεταβολών της ύλης, και στην συνακόλουθη ερμηνεία των μεταβολών αυτών, με βάση μία μηχανική διαδικασία, αυτή της αραιώσεως και της πυκνώσεως του αέρος, η οποία είναι προσιτή στις αισθήσεις. Η δοξασία του Αναξιμένη, ότι δηλαδή ο αήρ είναι η πρώτη αρχή του σύμπαντος, κατόρθωσε να διατηρήσει την ισχύ της έως τον 18ο αιώνα: Ο Lavoisier, γάλλος χημικός και πατέρας της σύγχρονης χημείας, ανέφερε ότι ο ατμοσφαιρικός αέρας λαμβάνει μέρος στη σύνθεση του μεγαλύτερου μέρους των σωμάτων και ότι, με αυτήν την έννοια, συνιστά τον παγκόσμιο δεσμό της φύσεως.
Βιογραφικά στοιχεία ομιλήτριας
Η Άννα Μαρκοπούλου σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Paris V της Σορβόννης, όπου το 1994 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ. Κατά την διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής της διατριβής, εργάστηκε στον τομέα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης ως μέλος Ερευνητικής Ομάδας στο εργαστήριο του Γαλλικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημονικών Ερευνών (C.N.R.S.). Δίδαξε Φιλοσοφία της Παιδείας και Παιδαγωγική Θεωρία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην Ανώτατη Παιδαγωγική Σχολή Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) στην Αθήνα. Από το 2008 ασχολείται με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία με έμφαση στην πλατωνική και νεοπλατωνική φιλοσοφία. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επίσημα περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους με κριτές. Από το 2015 είναι τακτικό μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (Ε.Φ.Ε.). Στο πλαίσιο εθελοντικών δραστηριοτήτων, παραδίδει, από το 2014 έως σήμερα, πλατωνική και προσωκρατική φιλοσοφία στον δήμο Αγίου Στεφάνου, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ο.Ν.Α.Π. «Ο Θέσπις». Επίσης, από το 2016 έως σήμερα, παραδίδει αφιλοκερδώς σειρά μαθημάτων με θέμα την φιλοσοφία του Πλωτίνου και τις επιδράσεις της στην σύγχρονη Δυτική φιλοσοφία στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (Εταιρεία των Φίλων του Λαού). Στο διαδικτυακό κανάλι των «Φρυκτωριών» παρέδωσε μια σειρά 49 μαθημάτων του «Συμποσίου» του Πλάτωνος, μια σειρά 8 μαθημάτων για τον «Μύθο του Σπηλαίου» του Πλάτωνος καθώς και ομιλίες με θέμα την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Πρόσφατα συνέβαλε στην συγγραφή δύο βιβλίων που εξεδόθησαν από τις εκδ. «Εύανδρος»: Το πρώτο, με τίτλο «Κέβητος Πίναξ. Πλάτων, Πλούταρχος, Πρόκλος ερμηνεύουν το έργο Κέβητος Πίναξ». Το δεύτερο, με τίτλο «Οι τρεις Μύστες. Το Κυμβάλειον. Μελέτη της Ερμητικής Φιλοσοφίας».
Η ομιλήτρια ευχαριστεί θερμά τον πολυχώρο «Βρυσάκι» για την ζεστή φιλοξενία.