Çin Kaynakları Türkler Hakkında Ne Diyor?

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 4 июл 2020
  • Edindiğim bilgileri sizinle paylaşmak istedim.
    İnstagram ► / . .
    Twitter ► / semih0209
    Facebook ► / semih.ipek.547
    Academia ► independent.academia.edu/%C4%...
    E-Posta ► semihipek0209@gmail.com

Комментарии • 178

  • @korneir8295
    @korneir8295 2 года назад +29

    Keşke çinliler gibi Türklerde de yazma alışkanlığı olsaydı kim bilir bilmediğimiz neler çlkardl.

    • @dblantisi
      @dblantisi Год назад +3

      Göçebe olduklari için olmamasi normal

    • @melodikurt4555
      @melodikurt4555 8 месяцев назад

      Türkler çinlidir zaten

    • @yilmazaslan27
      @yilmazaslan27 2 месяца назад

      ​@@dblantisi Gök Türk🌌🌠☁️🐺🦌🦅🎪🐎🏇🏻🏹🗡️⚔️🪓🛡️ Yazılarını🪨✍🏻 galiba pek bilmiyorsunuz?!🤔🤨😅😠😡🤬😤.

  • @linamazov6125
    @linamazov6125 3 года назад +62

    İndi Çinlilər Türklərə meydan okuyur Uyğurlara etdikləri ilə əvvəlki Türklərdən əsər-əlamət kalmamış.

    • @omeribrahimeren8160
      @omeribrahimeren8160 3 года назад +8

      Cok doğru diyorsun kardesim

    • @turanimperiyas301
      @turanimperiyas301 3 года назад +4

      əslində hamımız eyni tayfalarıq Çin Monqol Və Türklər yaxın qohum irqlərdir .

    • @ahmetselcukmakineci292
      @ahmetselcukmakineci292 2 года назад +5

      Birlik beraberlik yok gardaşım bütün Türkler dagılmış ekonomisi bozuk durumda. Dinimizi aldılar elimizden

    • @okankorkmaz1274
      @okankorkmaz1274 2 года назад +1

      @@turanimperiyas301 kendini öyle tatmin et

    • @DJjackketch12
      @DJjackketch12 Год назад

      bir olmadigimiz ulkemizi turkler yonetmedigi surece ezilecegiz erkegimi kizlarimis yabanci irklarla evleniyor

  • @metlebqurbanl687
    @metlebqurbanl687 4 года назад +44

    Qardaş sən haralısan
    Türküz əlbətdə Allah səni qorusun

    •  4 года назад +15

      Teşekkür edirem. Men Erzurumluyam :) Azerbaycan'da yaşayıram.

    • @metlebqurbanl687
      @metlebqurbanl687 4 года назад +8

      Allah razı olsun qardaş

    • @burakturkoglu48
      @burakturkoglu48 2 года назад +1

      @ Vay be duyduğumda çok şaşırdım bende Erzurumluyum ama Bayburt'da yaşıyorum 19 yaşındayım. 😲🤗😀😅

    •  2 года назад +1

      @@burakturkoglu48 Ne güzel)))

    • @burakturkoglu48
      @burakturkoglu48 2 года назад

      @ Bayburtu biliyorumusunuz abi.???

  • @bugrahanbayrak661
    @bugrahanbayrak661 3 года назад +36

    En büyük hayalimdir kutsal Ötüken bozkırlarında atımı sürmek

    • @sradannnn3594
      @sradannnn3594 3 года назад

      Benimde en büyük hayalim hem okumu atıp hemde atımı sürmek

    • @qrqlens10
      @qrqlens10 3 года назад +1

      Arap görünüşüyle Ötüken'de at sürmek jssjsjsjsjsj

    • @sradannnn3594
      @sradannnn3594 3 года назад

      @@qrqlens10 ne alaka

    • @eleniw.6195
      @eleniw.6195 3 года назад +2

      @@sradannnn3594 yanlış geldin canım sen bi 1000 yıl geri git.

    • @beratalparslan8399
      @beratalparslan8399 3 года назад +3

      Dikkat et seni at diye sürmesinler 😅😅😅😅

  • @pakizam7874
    @pakizam7874 4 года назад +12

    Bilgilendirici ve güzel👍

  • @gabrielangelos2877
    @gabrielangelos2877 3 года назад +1

    araştırma ve çevirin için sağol. zevkle dinledim.

  • @BorderlineDestroyer
    @BorderlineDestroyer 2 года назад +4

    muhteşem video. Çin kaynaklarından daha çok bilgi istiyoruz.

  • @mehmetyldrm8380
    @mehmetyldrm8380 Год назад +1

    Çok güzel bir video...bir kere daha Türklüğümle iftihar ettim..paylaşım için çok teşekkürler...

  • @kamranyusifov6095
    @kamranyusifov6095 Год назад +1

    Halaldı sene qardaş, maraqlı faydalı videolarını gözləyirik, mənədə hemişə maraqlı gəlib, çinlilərin türklər haqqında yazdıqları, çox sağ ol

  • @user-zx8dw2ji1k
    @user-zx8dw2ji1k 3 года назад +3

    Çok güzel bir video emeğine sağlik

  • @halilboga4628
    @halilboga4628 Год назад +1

    Eline saglik...devamini bekleriz

  • @yusufaslan3075
    @yusufaslan3075 3 года назад +1

    Sizleri tebrik ediyorum ve başarının devamını dilerim

  • @ahmetselcukmakineci292
    @ahmetselcukmakineci292 2 года назад

    Eline sağlık kardeşim güzeldi bu tarz videoların devamını beklerim. Çin kaynaklarında Türker....

  • @youtubekr7746
    @youtubekr7746 4 года назад +9

    Hocam Bilgilerinizi bizimle paylaşmanızı bekliyoruz ❤️❤️

    •  4 года назад +2

      Tabi canım, her zaman :)

    • @youtubekr7746
      @youtubekr7746 4 года назад +3

      @ ❤️

  • @yunusemrem3103
    @yunusemrem3103 3 года назад +1

    Tebrik ederim başarılarının devamını dilerim

  •  4 года назад +5

    Çok samimi bir anlatım..

    •  4 года назад

      Teşekkür ederim azizim :))

  • @betulakkus6811
    @betulakkus6811 2 года назад +1

    Yeni keşfettim. Ancak çok beğendim kanalınızı takip etmeye devam edeceğim. 🤗

    •  2 года назад +1

      Teşekkür ederim. ☺️🙏

  • @xaloxalo5700
    @xaloxalo5700 3 года назад +1

    Anlatım 10 numara

  • @dogukan4557
    @dogukan4557 2 года назад +1

    Emeğine sağlık abi

  • @orhanperk4095
    @orhanperk4095 6 месяцев назад +1

    Tek kelime,Harika

  • @alperensanli96
    @alperensanli96 4 года назад +6

    Teşekkürler

  • @yasin60276
    @yasin60276 5 месяцев назад

    O zaman ki Türkler hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyoruz teşekkürler

  • @Umutsimsek42
    @Umutsimsek42 Год назад

    Devamı gelsin be abi gözünü seveyim

  • @suleymanbasaran5523
    @suleymanbasaran5523 Год назад +1

    Teşekkürler daha fazla şiir ve Oğuzlar hakkında video istiyoruz

  • @kutlusayar1459
    @kutlusayar1459 10 месяцев назад +1

    Harika bilgili r !….cok tesekkurler!……bu yazitlar uzerine her hangi bir tarih var ise rica edebilirmiyiz lutfen?

  • @mssapmaz
    @mssapmaz 4 года назад +8

    xiè xiè nǐ . Ellerinize sağlık.

    •  4 года назад +2

      Rehmet:)) Bié kèqì

  • @japon333japon
    @japon333japon 4 месяца назад +1

    Merhabalar öncelikle 匈奴 kelimesi Çincede hiç bir zaman Türk olarak geçmez genel olarak HUN ve çinlilerin kurduğu (shang döneminden han dönemine kadar )göçebe toplulukları ifade eden genel bir tariftir . Aynı 15yy dan 19 yy kadar tüm müslümanların Avrupa’da Osmanlı Türk kabul edilmesi gibidir.

    • @yilmazaslan27
      @yilmazaslan27 2 месяца назад

      Ha HUN ha TÜRK ne fark eder?!🤔🤨😅, dil olarak saten bize Orta Asya'da en yakın olan İnsanlar Moğollar!.

  • @muhammedsonmez7781
    @muhammedsonmez7781 4 года назад +5

    Video muhteşem olmuş eline sağlık reis birde Kıpçaklar hakkında bilgiler varmı bu çan çin çon larda 😁 varsa onları da dinlemek isteriz ayrıca çinde bulunan Türk piramitleri varmı bunlar hakkında bilgi istiyoruz.

    •  4 года назад +3

      Teşekkür ederim. Aslında Kıpçaklar hakkında bilgi var ama çok az. Rus kaynakları biraz daha zengin.

    • @chaoliu-kb9wk
      @chaoliu-kb9wk Год назад +1

      @ Çin'de Türk piramitleri yok Türk piramitleri ile ilgili yaptığın videoyu izledim Türk piramitleri dediğin Han Hanedanı'ndaki Çin imparatorlarımızın mezarları.

    • @ucbeyi9051
      @ucbeyi9051 19 дней назад

      ​@@chaoliu-kb9wko yüzden mi tüm dünyadan saklıyorlar.

  • @gokhansalihoglu8886
    @gokhansalihoglu8886 3 года назад +7

    Emeklerinize sağlık.lütfen Çin kaynaklarından çalışmalara ve yayına devam edin.
    Birde bir sorum olacak.çok kişiye sorup cevabını bulamadığım...hüseyin Nihal Atsız'ın anlattığı kürşad ve 40 çerisi Çin kaynaklarında farklı bir isimle geçiyor.Baskın anlatılıyor.Taşağıl hoca'da okudu bunları.merak ettiğim şu ki; Atsız bunu yazdığı yıllarda çin arşivindeki kaynaklara girmeden hadiseyi nereden biliyordu.?

    •  3 года назад +2

      Teşekkür ederim. Ben de merak ediyorum. )))

    • @gokhansalihoglu8886
      @gokhansalihoglu8886 3 года назад +1

      @ kime sormamız lazım? 🤔

    • @tou-chi-shih5475
      @tou-chi-shih5475 2 года назад +1

      @@gokhansalihoglu8886 Yıllarını Çin kaynaklarına vermiş, kitaplar yazmış Ahmet hoca bunu nasil bilmez ki?

    • @metincebi
      @metincebi 8 месяцев назад

      ​@kursadin isyan edip öldürülmesi han olan abisinin de öldürülmesi üzerine öz dedem olan(BEN ASİNAYİM) ÇEBİ KAĞAN 30 bin cadirla Ötükene çekilip han ilan ediliyor..2. Göktürk imparatorluğu kuruluyor..Çince belgelerde daha fazla bir bilgi varmı...

  • @user38233
    @user38233 4 года назад +1

    Abi sıgıt nasıl yapılır videosu yapar mısın

  • @ufukceliker
    @ufukceliker 4 месяца назад

    Çin tarafından bizim tarafa bakınca durum dehşet verici!

  • @ahmetselcukmakineci292
    @ahmetselcukmakineci292 2 года назад

    Mrb kardeşim bu tarz şiirler bulabilirsen severek izlemeye devam ederim

  • @OmerFaruk-dc4xo
    @OmerFaruk-dc4xo 3 года назад +5

    Hocam Asya Hunları Bozkır Konfederasyonudur zadece Türkler yoktur haberiniz ola

  • @cepni96
    @cepni96 2 года назад

    Fondaki müziği bulan arkadaş dile benden ne dilersen

  • @tuncaberattopcu9210
    @tuncaberattopcu9210 3 года назад +16

    Ben bir Türk olarak çinliler ile akraba olduğumuzu düşünüyorum

    • @duygucan8560
      @duygucan8560 3 года назад +8

      Aslında haklısın dünyadaki herkez bizim kardeşimiz be akrabalarımız😸düşünsene 7milyar ile akrabasın

    • @user-zg2ty6ue4m
      @user-zg2ty6ue4m 3 года назад +9

      @@duygucan8560 hayır biz Koreliler ile akrabayiz Özbekistan lılar Korelilerin eski Korelilerin kültür lerinin aynısı onlardada vardı ve Özbekistanlılarda çekik gözlü da türk Müslüman ülkesi ve yani bizim Kore ile de kan bağımız var

    • @duygucan8560
      @duygucan8560 3 года назад +4

      Adem’den geliyoruz ya

    • @yabgupasha2225
      @yabgupasha2225 3 года назад

      Hyr ama Çin tahtında Türk İmparatoru var

    • @grekoturk3691
      @grekoturk3691 3 года назад +5

      Sana katılıyorum bazı kitaplarda çincede hun göçebe han yerleşik anlama geliyor belkide aynı kanbağına mensubuz

  • @abdullahisitan
    @abdullahisitan 3 года назад +3

    Daha fa,la şiirler bekliyoruz

  • @melihakkas1329
    @melihakkas1329 3 года назад +5

    Ulan hanginiz beyenmedi lan

  • @aykutdemir7845
    @aykutdemir7845 3 года назад

    😁

  • @aykutdemir7845
    @aykutdemir7845 3 года назад +2

    Adamların şiirine kadar gırmişik laaa

  • @OgedayKhan
    @OgedayKhan Год назад

    Muhtesem hocam lutfen devamini getirin. Ilber ve Mahir hocadan daha ustun olacaginiza hic suphem yoktur.

  • @vjemprofebyk3722
    @vjemprofebyk3722 3 года назад +8

    Ben baktım haritalara atalarımızın tırnağı olamayız..

  • @kurdteam2808
    @kurdteam2808 2 года назад

    Kaynak neden yok yha .?

  • @f.karakaya
    @f.karakaya 3 года назад +9

    Ilim cindede olsa gidin, bu hadise bende nail olmak isterim devami gelsin Lütfen

  • @teginturk
    @teginturk 2 года назад +2

    谢谢你的视频🙏🏻🙏🏻

    • @turk8182
      @turk8182 Год назад

      Yaşasin bagimsiz dogu turkistan

  • @user-zg2ty6ue4m
    @user-zg2ty6ue4m 3 года назад +19

    Bizde tarih dersinde görüyoruz Çinliler dedelerimizi tehdit ettiler onlar yüzünden göç etmek zorunda kaldı dedelerimiz

    • @kadiresen2205
      @kadiresen2205 3 года назад +6

      Saçmalama Çinliler kim bizden korkularından dünyanın en büyük yapısını çin Seddi ni kurdular biz Moğollarin baskısından kaçıp göç ettik

    • @marchezasmr2099
      @marchezasmr2099 3 года назад +1

      @@kadiresen2205 bence sende saçmalama çinli Serefsizleri turklere cinli kadinlar gonderiyordu gizlice o kadinlarda türklerin yemeklerine zehir katip öldürüyordu türklerde kavimler göçünü başlattı moğollar ile alakası yok moğollar ne zaman kuruldu ona bir baksan anlarsın belki

    • @tsmlaska7761
      @tsmlaska7761 3 года назад +2

      @@marchezasmr2099 Hayır Kavimler göçünü Türkler başlatmadı Macarlar başlattı Ve O zamanlar Macarlar Türk oldukları için Siberyalilari ve Cermen kavimleri ile birleşip Avrupaya akın başlattı ve Bunun sonucunda Avrupalilar ile karışarak Türk kimliklerini kaybettiler vikipedi gibi kaynaklar Türk yazmış fakat macarlar o zamanlar Türkler olduğu için Öyle yazmışlar Biz Asya Hunlariyiz Ve Moğollarla karıştık çünkü göktürk imparatorluğunda moğollar da yaşıyordu Ve Türk alfabesi mogolistanda yer alıyor

    • @user-zg2ty6ue4m
      @user-zg2ty6ue4m 3 года назад +1

      @@kadiresen2205 oda var ama bu dediğim daha önce

    • @malibal3578
      @malibal3578 3 года назад +3

      Kürşad dedemiz 40 asker ile Çin hanedanına saldırdığı gece yağmur yağıyor idi şimşekler çakıyor idi, Kürşad mekanı cennet olsun yemin etmişti. Bugün Türklerin kurulacağı gündür diyerek saldırmaya başladı. O kadar çok Çinli vardı ki çok zarar verdi bizim atalarımız, gecenin sonunda 41 Türk askeri şehit olduktan sonra Çinliler korkuya kapılarak Türkleri hemen serbest bırakalım sonumuz hiç hayırlı değil dediler ve düşün yani dedemiz Kürşad şehit olduğu halde ertesi gün, aniden Türkleri serbest bıraktılar ve bu olayı duyan bütün türkler güçlenmeye başladı.

  • @TarihFanKanali
    @TarihFanKanali Год назад +4

    Türk kültürünün Çin’deki etkileri iki döneme ayrılmaktadır. Birinci dönem, MÖ 2000’de başlamış ve 1368’de kurulan Ming Devleti zamanına kadar devam etmiştir. Aynı dönemin ilk belirtileri Yang-Shao diye anılan ve bugünkü Çin kültürünün esasını teşkil eden yeni kültürde görülmüştür. Takriben, MÖ 2000’de Kuzey ve Batı Çin’in dağlık bölgelerinde en parlak devrini yaşayan Yang-Shao kültüründe boyalı çanak çömlek ön planda gelmiş ve tipik bir özellik arz etmiştir. Bu, içinde Türk unsurları da bulunan karışık bir kültür olmuştur.[2] Aynı kültürün en büyük özelliği sayılan boyalı çanak çömleğin Türkler tarafından getirildiği hakkında bilginler birleşmektedir. Günümüzde Doğu Türkistan’daki eski kültür izlerinde bu çeşit boyalı çanak çömlekler bolca bulunmaktadır. Çinlilerin kurduğu ilk devlet zannedilen ve MÖ 1800-1500 yıllarında iktidarda bulunmuş olması muhtemel olan Shia sülalesinin, Yang-shao kültürü üzerine kurulduğu bilinmektedir. Bu kültürde de yeni bir kültür unsuru olarak ilk defa tunç görülmüştür. Belki de Shia sülalesinin kurulmasının sebebi tunçun ithalidir. Tunç da Çinlilere yine Türklerden gelmiştir.
    Çin’de tunçun izlerine, ilk önce Yang-Shao kültürünün orta tabakalarında, yani takriben MÖ 1800 yıllarında rastlanmakta ve MÖ 1400’de çok fazla yayılmış bulunmaktadır. En eski silahların şekilleri Sibirya’daki silahların şekillerine benzediğinden mitoloji ve muayyen bazı delillerin hepsi tunçun Çin’e kuzeyden geldiğini ve Çin’de teşekkül etmediğini gösterdiklerinden, bu olaylara göre, bronz, Türk kavimleri vasıtasıyla Doğu Asya’ya getirilmiştir. Bundan anlaşılıyor ki, bronz dökme sanatı, ilk önce Türk kavimleri tarafından ithal edilmiştir
    Shia sülalesi zamanında, Türk kültürünün Çinliler üzerindeki etkilerinden biri musiki sahasında görülmüştür. Aynı yüzyıllarda, aralarında Türklerin de bulunduğu komşu kavimlerin musiki ve dansları Çinlileri etki altına almaya başlamıştır. Eski Çin kaynaklarından “Chou İkramları”nda, Tilo adında bir adamın yabancı kavimlerin musikilerini öğrenen ilk sanatkâr olduğu kaydedilmiştir.[4]

    • @TarihFanKanali
      @TarihFanKanali Год назад +1

      Shang sülalesi zamanında (MÖ 1450-1050), Türk kültürünün etkileri devam etmiştir ve önceleri Çin’de dünyayı idare eden büyük ilah Shan-Di kültünün yerini gittikçe Türklerin Gök dini almıştır. Nitekim Çin’de Shang devrinde bir kültür değişmesi başlamış ve önceki Çin toprak-bereket tanrıları yanında Gök dini kendini hissettirmiştir. Çok tanrılı bir dine sahip olan Çin’de tanrıların en büyüğü sayılan Di bir tarım-toprak tanrısı idi. Toprak, ana tanrıça olarak tasavvur olunuyordu. Sonraları Di, Gök dininin tesiriyle, insanların atası olan bir tanrı-kral haline gelmiştir.[5] Shang sülalesi kurulduğu ilk senelerde, yani MÖ 1450’de, Türk kültürünün en mühim hayvanı olan at, Çin’e getirilmiştir. Bunun yanında harp arabası da Çin’e girmiştir.[6] At ve arabanın nakledilmesi Shang devletinde birçok bakımdan çabuk değişme yapmıştır. Şimdi araba sahipleri, kısa bir zamanda Shang devletinde imtiyazlı zadegân tabakasını teşkil ediyorlar, bir nevi asilzade oluyorlar ve devletin şekli daha ziyade bir derebeylik şekline yaklaşıyordu. Hükümdar ailesi de arabayı ve bununla daha büyük istilalara müsait olan yeni bir harp tekniği kabul ediyordu. Böylece, Shang devleti zamanla artan Kuzey (Türk) tesiriyle değiştirildikten sonra genişlemiştir ve eski çağlardan beri Tibetlilerle birlikte Türk kabilelerinin yaşadığı bölgeye uzanmıştır.[7]
      Çin’de bronz sanatı Shia döneminde Türklerden ithal edildiği gibi, Shang devrinin en yüksek sanat eserleri şüphesiz ki, bronzlardır. Aynı devirde bronz dökücülüğü kuzeyden hicret etmiş Kun-vu adlı bir kabilenin elinde bulunmuştur. Muhtemelen bu kabile Türktür. Bunun için Shang devri bitip Chou devri başladığı zaman, bronzların şekilleri ve örnekleri de değişmemiştir.[8] Shang kültüründe Türk unsurlarının bununla münhasır kalmadığı vurgulanmaktadır ve hatta Shangların kendi dillerinin de aslında Türkçe olduğu iddia edilmektedir.[9]
      Şimdiye kadar ekseriyetle Çinlilerin kurduğu bir devlet olarak zannedilmekte olan Chou sülalesinin (MÖ 1050-256) aslında Orta Asya’dan gelen Türkler tarafından kurulduğu ve aynı devlet aracılığıyla eski Türk inançlarının, hukuk düşüncesinin ve pek çok Türkçe sözlüğün Çinlilere geçmiş olduğu 19. yüzyılda Türkoloji bilginleri tarafından kabul edilmeye başlayan bir fikirdir. Çinli bilim adamı Shui-zhong-Shu da Chouların, Çin kaynaklarında Bai-Di (“beyaz Türk” anlamında gelir) olarak zikredilen Türklerden neş’et ettiğini bildirmektedir.
      Chouların Çin’de görülüp devlet geliştikçe yerli unsurlarla karışan bozkır Türk kültürü, Çin’de yayılmış ve bu iki kültürün kaynaşmasından gerçek Çin medeniyeti ve Çin topluluğunun esasları kurulmuştur.[10] Bahsedildiği gibi, gerçek Çin tarihinin başladığı Choular devrinde (MÖ 1050-247) yerli kültür üzerinde kuzeybatı tesirleri büsbütün arttı. Türk menşeli oldukları ileri sürülen Choular, içinde güneş, ay ve yıldız kültlerinin bulunduğu Gök dinine inanıyorlardı. İlk etkileri Shang devrinde görülen Gök dini, bu tarihten sonra da Çinliler üzerinde ve düşüncelerinde olağan üstü bir rol oynamaya devam etmiştir. Daha önceleri Çin’de, dünyayı idare eden büyük ilah Shan-Di kültü hâkim iken, Chou(Çu)lar onu ortadan kaldırıp, natüralizm ve kahramanlar kültünü yerleştirmişler. Başkent Loyang Şehri bu dinin tesiri ile, dünyanın merkezi sayılıyordu. Nihayet yüksek iktidara sahip hükümdar, Çin’de “Gök’ün oğlu” mertebesine yükseltildi. Choular, Çin’e yeni bir idare sistemi ve yeni akideler getirmişlerdir. W. Koppers de onları Orta Asya’dan Çin’e yeni devletçilik sistemi getiren atlı Türkler olarak kabul etmektedir.

    • @TarihFanKanali
      @TarihFanKanali Год назад +2

      Herhalde Choular zamanında, birisi sihirbazlık, diğeri din umdelerini temsil etmek üzere, Türklerin çift krallık usulü hakim bulunduğu malumdur. Bunlardan sihirbazlığı temsil eden kralın, Shanglardan kaldığı kabul olunmaktadır. G. Haloun ilk Chou Kralları isimlerinin dört heceli olmasını dahi bunların Türklüğü ile ilgili görmektedir. Bazı muasır siyasi Çin münevverlerinin, kadim Türk-Çin münasebatından bahsederek yazdıkları yazılarında, Chou Hükümdarı Ton’un zamanından miras olarak bunlardan “eti”, “kuta”, “anru”, “tay” gibi Türkçe kelimelerin kalmış olduğu eski Çin kaynaklarından alınarak yazıldı. Finlandiyalı Mongolist G. J. Ramstedt, Çin ve Kore dillerinin bugün konuşulan lehçeleri üzerinde tetkikatta bulunarak, Türk dilinin yalnız eski Çin dili üzerindeki tesirini tesbit etmekle kalmamış, Türk dilinin en eski inkişaf sahasının şimali Çin ve Kore mıntıkası olduğunu dahi ileri sürmüştür.[11] Günümüzde Kuzey Çin’de yaşayan Çinlilerin dilinde Türk dilinin etkileri bariz olarak görülür. Örneğin, Türkçe “ben yemek yemem” cümlesi Çinlilerde “men bu çi” şeklinde söylenir. Özkan Öztekten tarafından “6.Uluslararası Türk Kültür Kongresi”ne sunulan “Dünya Dillerinde Türkçenin İzleri” adlı bir bildiride, Çincede bulunan Türkçe sözlüklerin sayısının 300 den fazla olduğu bildirilmiştir. Türk ve Tibetlilerden müteşekkil olan süvariler de Chuo devletinin ilk yıllarından itibaren Çin’de savaşlara sevk edilmiştir.[12] Eskiden çoban olan bu istilacılar, ziraatla meşgul olan Shanglardan harp esirlerini daha iyi kullanmasını bildiklerinden, insan kurban etme âdetini ortadan kaldırmışlardı. Choular Çin’de mezar şekillerini de değiştirmiştir. Shang devrinde toprak altında ev şeklinde mezarlar yapılmıştır. Şimdi ise büyük bozkır sakinlerinin tercih ettikleri gibi, büyük Tümülüs - mezarlar yapılıyordu. Yani Chou hükümdarlarının mezarları ise, Orta Asya’dakilerin şekillerine çok benzeyen büyük tepeler halinde idi.[13] Bu çeşit mezar tarzının Çin’de son zamanlarda Chin, Han ve Tang dönemlerinde de devam ettiğini iyi biliyoruz. “Herhalde, bu Choularda, tamamıyla son zamanlarda Türk kavimlerinde görülen bazı âdâtın hâkim bulunduğunu gösteren kayıtlar, lisanî mütalaalara nispetle daha kuvvetlidir. Ezcümle, bunlarda ölmüş ecdada nisbetle tatbik olunan tabu tamamıyla Türkçe olmuştur.”[14]
      Chou devrinin ortalarında Türk musikilerinin Çin’de büyük bir yankı uyandırdığı bilinmektedir. MÖ 6. yüzyılda Türklerin bir bölüğü Çin’e gitmiş ve il Dağça devletini kurmuştur. Çinliler arasında şarkı söylemek ve dans oynamak suretiyle yaşamını sürdüren bu Türklerin, Çin’e yeni sanat unsurlarını getirdiği anlaşılmaktadır.[15] MÖ 550-280 yılları arasındaki devirde bütün Çin felsefesinin ve cemiyet nizamının esası kurulmuş ve büyük filozoflar da ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında Çin tarihinde ünü son zamanlara kadar devam edegelen ve “Çin Sokratesi” diye tavsip edilen Konfüçyüs’ün akidesi, sosyal felsefesi ve siyasi gayesi Türklerin Gök dini ve ona dayanan hukuk düşüncesinden gelmiştir. Bu yüzden, Konfüçyüs’ün tanrıyı en büyük kudret olarak tasavvuru, devlet-aile, tanrı-hükümdar münasebeti ve ahlak düşünceleri Türklerin tanrı, kut ve töre anlayışları ile bir paralellik arz etmektedir. Konfüçyüs’ün eski Türk telakkilerini nakil ve izah ettiğine dair diğer bir delil de, Tanrı’dan bahsederken, Çinçe olmayan “Tien” sözünü kullanmasıdır. O, Lun-yü (Felsefe Konuşmaları) adlı kitabında Gök ve Tanrı tabirlerini daima bu kelime ile karşılamıştır. Bu da Türkçe “Tanrı” (Tengri) kelimesinden başka bir şey değildir.[16] Bahsedildiği gibi, Konfüçyüz talimlerinin asli Çin Tanrı düşüncesiyle bir türlü alakası yoktur. Dolayısıyla, bu hususta en iyi araştırmaları yapan W. Eberhard haklı olarak şöyle demiştir: “Konfüçyüs’ün akidesi, Gök dininin sırf bir gelişmesinden ibarettir.”[17] Bir ekleme var ki, muharip devletler zamanında yaşayan Meng-Ze ve “Çin Roscelini” saymak gerekir olan Shun-Ze her ikisi Konfüçyüz tarafdarıdırlar. Her ikisi de Konfüçyüs fikirlerini geliştirmeğe çalışmışlar. Çin felsefesi de Konfüçyüz fikirleri dahil, Dao öğretisi ve Budacılık olmak üzere üç koldan gelişmiştir.[18]
      Aynı devir Türk kültürünün Çinlilere yaptığı etkileri arasında demircilik de vardır. Türklerin demircilik ile sıkı bir bağları vardır. Ama Orta Asya’da Türklerin bu madeni ne zaman tanıdıklarının tarihini tayin etmek zordur. Çinlilere demirciliğin MÖ ancak 7. yüzyılda Choular zamanında malum olduğu fikri sanat tarihçisi O. Münsterberg tarafından ileri sürülmüştür. Fakat demirin geniş mikyasta ve silah imali için istimali Çin’de ancak milattan önce 300’lerde başlamıştır. Çin sanatı mütehassısı Carl. W. Bishop’un 6.5.1937 tarihiyle Columbia Üniversitesi hocalarından Dr. Thomasreade yazdığı bir mektubunda, en eski Çin demir silahları Shan-si eyaletinde ve Chou sülalesinin vatanı olan yerlerde bulunduğundan, demirin, “Steppe corridor”, yani Wei nehri havzasi yoluyla garptan gelmiş olduğunu ve bunu Chouların getirmiş bulunduğunu ileri sürmüştür.[19] Demirciliğin Çinlilere Türklerden gelmiş olduğunu Çinli bilim adamları da vurgulamaktadır. Bu konuda Sen-Zhong-Mian şöyle yazmıştır: “Sibirya’da bulunan her bir bölgede demir ocakları vardır …. Gök Türkler demire “Tamur” adını vermiştir. Aynı sözcüğün birinci hecesi olan “ta” ile Çincedeki “tie” (“Demir” anlamında gelen Çinçe işaret) nin eski telaffuzu aynıdır. Bu, Çin’de demir kullanma teknolojisinin Kuzey-Batı taraflardan gelmiş olduğunu kanıtlamaktadır.[20]

    • @TarihFanKanali
      @TarihFanKanali Год назад +4

      Hayvan üslubunun Türklerle ilgili olduğu hakkında fikir ayrılığı yoktur. Bu sanat üslubunun ilk belirtileri Orta Asya’da MÖ 3. bin yıllarına kadar gitmektedir. Fakat Karlgren tarafından yapılan yeni araştırmalar, bu üslubun MÖ 600’lerde doğrudan doğuya bronz sanatına tesir edilebilecek kadar gelişmiş olduğuna Shang devrinden kalan en yeni buluntular, hayvan üslubunun silah sanatının, hiç olmazsa, MÖ 14. yüzyılda tamamen gelişmiş olarak mevcut olduğuna şüphe bırakmamaktadır. En aşağı MÖ 600’den beri bu hayvan üslubu, eski Çin bronz kültürüne kuvvetle tesir etmektedir. Kuvvetli bir hayvan üslubu gelişmekte ve tamamen yeni şekiller ve yeni tezyinat meydana gelmektedir. Binicilik sanatının Çin’e girmesiyle koşum takımının ve arabaların madeni kısımlarında hayvan üslubunun tatbik edildiğini görüyoruz. Bunlar önce mevcut olmayan şeylerdi. Tezyinat daha ince ve zarif olmaktadır. Yeni tekniklerde kakma tekniği (renkli taşların kakılması) ve gümüş iplik tekniği (gümüş telin kakılması) çok kullanılmıştı. Bu yeni sanat, yalnız Çin’de kalmayıp, güney Çin’e ve Çin Hindistan’ına da gitmiştir
      Özet olarak bu hususta, aynı devir Çin kültüründe köklü bir değişme yapan Türk kültürünün önemli belirtileri olarak Chou devletindeki görüntülerden anlaşıldığı üzere, iktisadi (at besleme), dini (gök kültü), idari (gelişmiş askeri karakter), sanat (hayvan üslubu) vb. gibi aslı Türk unsurları müşahede edilmiştir.[22]
      Chou döneminin son zamanlarında Çin’de muharip devletler denilen mahalli hanedanlar ortaya çıktığı zaman, Çinliler de Türk kültürünün üstünlüğünü daha iyi hissedilmeye başlamıştır ve derebeylik hükümdarları arasında Türk kültürü hakkında münakaşalar sürmüştür. Neticede, önemi kavranılmış olan Türk kültürü Çinliler tarafından planlı olarak kabul edilmeye başlamıştır. Yukarıda bahsedildiği gibi, atın Shang ve Chou dönemlerinde Çin’e girmesine rağmen, Çinliler gruplar halinde savaşa hazır bir süvari haline gelememiş. Bu yüzden, diğer derebeylerin önüne geçmek isteyen Chao Kıralı Vu-Ling örf ve adetlerini değiştirmiş, maiyetine Hun elbiselerini giymeyi, binicilik ve okçuluk hareketlerini öğretmiştir.[23] Gerçekten, Chao Kralının girişimiyle, kuzeybatı Çin’de Türk tarzında bir süvari kıtası teşkil edilmiştir. Uzun seferler esnasında türlü güçlüklere ve değişik iklim şartlarına kolayca göğüs gerebilmesi, zamanımız araştırmacılarını bile hayrette bırakan Türk ordusu sağlamlığı, kudreti ve silahlarının üstünlüğü dolayısıyla yabancılar tarafından ilk taklit edilen bozkır müessesesi olmuştur. Söylendiği gibi, Çin askeri gücünü Türk usulünde düzenlemek ve donatmak teşebbüsü önce Chao krallığında görülmüş, daha sonra Chin imparatoru meşhur Shi-Huang-ti devrinde (MÖ 247-210) hızlandırılmış, Han imparatoru Vu-ti (MÖ 141-89)’nin kumandanlarından Wei-tsing ile, bunun yetiştirmesi olup, Hun sisteminde 140 bin kişilik bir süvari kuvveti çıkaran Ho-Kü-Ping tarafından başarıya ulaştırılmıştır. Ho-Kü-Ping Turan taktığını uygulayan ilk yabancı kumandan olarak bilinmektedir. Atlı birlikler teşkili yolu ile Türk silahları, aslında bozkır Türk süvari elbisesi olan ceket, pantolon, Hun başlığı ve çizme de Çin’e girdi. Sürek avları da orada göründü. Bu ıslahat ve taklitler Göktürkler çağında da devam etti.[24]
      Türklerde 4000 yıllık bir tarihi bilinen on iki hayvanlı Türk takviminin de Çinlilere geçtiği bilinmektedir. Ama ne zaman geçtikleri kesin olarak belirtilmemektedir. Chin sülalesinin bir Türk devleti olduğu fikrini ileri süren ünlü şarkiyatçı Çavans, bu devletin hüküm sürdüğü sıralarda, on iki hayvanlı takvimin ve dört temel unsurdan kaynaklanan dört cihet düşüncesinin Türklerden Çinlilere geçtiğini bildirmektedir.[25] Bahsedilmesi icap eden bir şey var ki, ilim sahasında Chin sülalesinin bir Türk devleti olduğu henüz tam olarak kabul edilmezse de, aynı devletin koyu bir Türk kültürüne büründüğü hakkında fikir ayrılığı yoktur. Chin sülalesinde başlangıçtan beri ahalinin ekserisinin saf Çinli olmadığına, Türkler ve Tibetlilerle çok karışmış olduğuna şüphe yoktur. Saf Çinliler bu devletten “yarı barbar” diye bahsederler. Zamanla bu yabancı tesir azalmıyor, mütemadiyen tazeleniyordu. Chin’in en meşhur nazırlarından biri olan Yo-Yü, yabancı menşedendir. Yabancı tesirle devlet, Çin’in diğer feodal kültürleriyle hiç bir zaman fazla kaynaşmamıştır. Bunun için feodalizmden en kolay kurtulabilen bu devlet olmuştur. Bu devlette göçebe muharip kavimlerinin tesirleri çok olduğundan, ilk defa burada, bütün halkın hatta köylülerin de harpte kullanılacakları fikri yayılmaktadır. Bu yüzden aynı sülale gittikçe askeri bir mahiyet almıştır. Shi -Huang-tinin kendisi de göçebe kavimlerin eski kuzey kültürlerine ait bir fikri kabul ettiğini görüyoruz.[26] Türk bilim adamlarından Osman Turan’a göre, aynı takvim MS 48’de Şan-şı eyaletine yerleşen Hunlar vasıtasıyla Çin’de intişar etmiştir.[27] Çin’de MS 1. yüzyıllara dayanan belgelerde bu sistemin izleri görülebilir.
      Eski Çin kaynaklarına göre, Hun döneminde Türklerin Çinliler üzerindeki etkileri daha da çoğalmaya başlamıştır ve elbise, ev takımları (koltuk, yatak, sandalye), yemekler, çalgı ve dans, ulaşım araçları, iktisadi yaşam tarzları ve maden oyma ve kakma sanatları Çinliler tarafından çok beğenilmiştir. Hükümdarlar gibi başkentteki aristokratlar grubu da arka arkaya onu taklit etmişlerdi. Bilhassa aynı kültür belirtileri arasında Türk musikisinin etkileri başta gelmektedir. Eski Çin tarihçileri Hunlarda görülen musikiler, çalgılar ve Hunlarla Çinliler arasında görülen karşılıklı musiki ilişkileri ve Hunların Çin musikisine yaptığı etkileri hakkında önemli bilgiler vermiştir. Hunlara evlendirilmiş Sai-Win-Chi’ye göre, Türk çalgılarından Burga (Boru) ve Davulu Çinliler çok beğenmiştir. Aynı sıralarda, Çinlilerde askeri musikinin gelişmesinde de Hunların mühim bir rol oynadığı bellidir. Bu konuda Çinli araştırmacı Shin-Chij -Bai şöyle yazmıştır: “Chin ve Hen sülalelerinden itibaren kuzey kavimlerinden Hunlar sürekli olarak Çinin Kuzey sınırlarını tedirgin etmiş. Bu yüzden, Kuzey sınırlarında koruyucu askerler konulmuştur. Aynı askerler ekseriyetle sınır dışındaki göçebe kavimlerin cengâver şarkılarını ve ihtişamlı sedalarını öğrenmiş ve sesleri ile gözdağı vermeye başlamışlar. Sonra da aynı şarkılar saraya girmiş, hatta saray mabetlerindeki büyük törenlerde de söylenmiş. Bu, Çin’de Davul ve Burga musikisinin, yanı askeri musikinin şekillenmesidir.”[

    • @TarihFanKanali
      @TarihFanKanali Год назад +1

      Şunu ayrıca belirtmek icap eder ki, Kuzey’de bulunan Hunların ve Tanrı Dağları’nın güneyindeki vahalarda kurulmuş şehir devletlerinin musikileri, Çin kaynaklarında “Hu musikileri” adı altında kaydedilmiştir. Çinli araştırmacı Yang-Yin-Lu, Hu musikilerinin hep bir gövde olduğunu bildirmektedir. Nitekim Doğu Türkistan’da Hoten dışındaki vahaların eski sakinlerinin Türk olduğu gittikçe kanıtlanmaktadır. Uygur Türklerinden yetişmiş büyük bilgin A. Muhammed Emin Hunlardan ve Tarım nehri civarlarında bulunan şehir devletlerinden Çinliler arasına yayılan şeylerin, yalnız Hun Burgası ve askeri musiki ile munhasır kalmadığını ve bu yöndeki etkilerin daha geniş mikyasta olduğunu dile getirmiştir. Ona göre, Hen döneminde Berbap (Pi-pa), Balman (Bi-li), Ğungka (Kung-hu), Burga, Ney, Davul, Buriya (Hu-jıe) gibi çalgılar Çin’e girmiştir. İmparator Han-ling-Di neyi çok beğenmiştir. Ban-Chao yürüyüşte Burga kullanmıştır. Sao-Sao, Oğanlar üzerine yaptığı yürüyüşte Balman Çaldırmıştır. Sai-Wen-Chi “Buriyada 18 melodi” adlı bir manzum eser yazmıştır ve aynı musikiyi O, Hun Burgusu ile çalmıştır.[29] Aynı dönemde Udun-Hoten nağmeleri de Hen sülalesi tarafından kabul edilip sarayda oynandığı gibi, yine askeri müttefik aramak amacıyla Orta Asya’ya gelmiş olan Çin elçisi Chang-Chien, vatanına dönerken Kumul ilinde yaygın bir duruma gelen “Mahadur mukamı”nı Çin’e götürmüştür. Hen devletinin musiki sarayını yönetmekte olan Li-Yuan adlı bir muzisyen ona dayanarak 28 çeşit musiki icat etmiştir. Aynı nağme sonraları bir takım ıslah yapılmak suretiyle savaş marşı olmuştur.[30]
      4-6. yüzyıllarda Türk musikilerine Çinlilerin merakları daha da artmıştır. MS 385’de Küsen (Kuça) nağmesi, 436’den sonra Suli- Kaşkar nağmesi, 476’dan sonra Hunların bir dalı olan Yabbanların Davul dans musikisi Çinlilere yayılmış.[31] Aynı sıralarda, yine Sogd musikisi de Çin’e yayılmaya başlamıştır. MS 6. yüzyılda Kuzey Chi Devletinin imparatorları Ney ve Berbap çalmaya, Küsen ve Sogd musikilerini öğrenmeye merak duymuştur, hatta bundan ötürü devlet işlerini de bir yana bırakmıştır. İmparator Gao-Wei aynı musikileri taklit ederek “gam-kaygısız musiki”yi işlemiştir ve dışarıya gidip çeşitli bölgeleri teftiş ederken at üzerinde hep aynı musikiyi çalmıştır.[32] Çin’de rağbet gören Batı eller musikileri içinde Küsen musikilerin çok etkili olduğunu Çin kaynaklarından öğreniyoruz.
      Budizmin Orta Asya yolu ile Çinlilere yayılmasında Türkler büyük emek harcamıştır. MS 4. yüzyılda Çin’e götürülen Küsenli Komaraciva, orada Budizm tercümeciliğiyle uğraşmışlardı. 425 cilt Buda metinleri tercüme etmiş ve 800’e yakın çırak yetiştirmiş olan Komaraciva, Çin’de Budizm tercümeciliğinin temelini atmış bir şahsiyettir.[33]

    • @TarihFanKanali
      @TarihFanKanali Год назад +4

      Göktürk dönemine gelirken Çin kültüründe Türk etkilerinin ikinci merhalesi ortaya çıkmıştır. Göktürk prensesi Suyum’la beraber Çin’e giden Sucup, Beg-Jiztong, Beg- Manda gibi Türk müzisyenleri Çinlilerin musiki alanında öğretim ve ıslahat yapmakla kalmamış, aynı zamanda pek çok musikiyi icat ederek Çin musikilerinin gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur. Sucup, Çinlilerin dağınık bir duruma düşüp bozulmuş olan yedi bölümlü musiki ritmini tanzim etmiş ve 12 bölümlü musiki kuralını icat etmiştir. Çin musiki tarihinde dönüm noktası teşkil eden Sucub’un aynı kuralı, Çin’de Song dönemine kadar sürmüştür ve Doğu’da Kore, Japon, Batı’da Hint’e kadar yayılmıştır. Güney’de Tibet, Yunnan, Burma ve Vietnam musikilerine etki yapmıştır.[34] Kaynaklara göre, Çin’de Süi Devleti kurulduktan sonra kültür bakımından Çinliler tamamen kuzeye uyan musiki ve giyimden başlamak üzere gündelik hayatta kullanılan pek çok şey almışlardır. Süi sarayındaki Türk müzisyenlerin başında gelenlerden Beg-Manda ondan fazla musiki icat etmiş ve sarayda çoktan söylenmekte olan şehvetengiz ve düşük mahiyetteki şarkıları ortadan kaldırıp saray sanatının içeriklerini temizlemiştir. Süi ve Tang nağmeleri arasında “Türk musikisi” adında bir musiki vardı. Bunun dışında, kaynaklarda Tang Saray musikileri arasında bulunan “Göktürk Sen-teyi” denilen bir musikiden söz açılmıştır.[35] Bahsi geçen musikinin “Göktürk sanemi” veya “Göktürklerde Üç Tur” anlamına geldiği bildirilmektedir. MÖ 636’de Tang İmparatorluğu tarafından zaptedilen Koçu’nun musikileri, bu tarihten sonra Çinlilerin dikkatini çekmiş ve aynı şehirden 14 müzisyen Çhang-An’e sevkedilmiş.[36] Böylece, Koçu musikilerinin Tang sarayında yayılmasıyla, aslında dokuz bölümden müteşekkil olan Tang musikileri, on bölümlü bir musiki haline gelmiştir.[37] Yine “Türk oyunu” ve “A-Chu oyunu” adlı musikiler bir süre Chang-An’de yayılmış olmasına rağmen, sonraları kaybolmuştur. Tang döneminde yaşayan Yen-Xiu, Türkçe konuşabilirdi. Gene Türkçe şarkı söyleyebilirdi ve dans oynayabilirdi.[38] Demek ki, ilk gelişmeleri Süi ve Tang dönemlerinde görülen Çin musikilerinin temeli, Çinlilerden ziyade, Göktürkleri ihtiva etmek üzere etrafta bulunan yabancı kavimlerin musikilerine dayanmakla ortaya çıkmıştır. Koçu’nun zaptinden sonra Çinliler üzüm nüvesi getirip bahçelerde yetiştirmiş, pekmez ve şarap istihsal etmek tekniği de öğrenmişlerdir.[39]
      Aynı sıralarda Türk harp teknikleri yanında sporları da Çinlilerin dikkatini çekmiştir. Kadınların da iştirak ettikleri çeşitli top oyunları (futbol, golf ve poloya benzer nevileri) Hunlardan beri Türkler arasında oynanmakta olup, Göktürkler çağında Çin’e de yayılmıştır.[40]
      Göktürk geleneklerinin Çinliler üzerindeki etkileri Prens Cheng-chien’in gündelik yaşamında açık olarak görülmüştür. Bu hususta Çin kaynakları şöyle yazmaktadır: “Çin veliaht Cheng-chien Göktürk dilini konuşmayı ve Göktürkler gibi giyinmeyi seviyordu. Maiyetinde bulunanlardan, Göktürklere benzer beşer kişiyi toplayarak bir Göktürk kabilesi kurdu. Onlara koyun derisinden palto giydirip, saçlarını kuyruk şeklinde uzattırdı. Bu kıyafetle çobanlıklarına devam edeceklerdi. Veliaht Cheng-chien ayrıca üzerinde beş adet kurt başı heykeli bulunan bir bayrak yaptırdı ve mızraklar dikerek, bu mızraklara bayraklar astırdı. Kendisi de yaptırdığı bir çadırda oturur, adamlarına koyun kestirip pişirtir ve onlarla beraber yanlarında asılı duran kılıçlarla koyun etini kesip yerlerdi. Veliaht Cheng-Chien çoğu zaman adamlarına şöyle söylerdi: Kendimi bir Göktürk kağanı yerine koyup ölmüş gibi yapayım. Siz de onun cenazesindeki usulleri taklit edin. Bunu söyledikten sonra Cheng-chien ölmüş gibi yaptı ve yere uzandı. Etrafında bulunan adamların hepsi ağlayıp, kendi etrafında at koşturup ve kendisine yaklaşarak yüzlerini çiziyorlardı. Bu merasim uzun süre devam ettikten sonra veliaht birdenbire kalkıp şunları söyledi: İmparator olsam on binlerce süvariyle Chin-Cheng şehrinin Batısında avlanırım, ondan sonra saçımı uzatarak Göktürk olurum ve Li-Su-monun hükümetine şad olarak ona hizmed ederim. Bütün isteğim budur.”[41] Bunun dışında, Türklerde görülen yüzlerini çizerek kan akıtmak suretiyle arz etmek geleneğinin de aynı sıralarda Çinlilere geçtiğini biliyoruz.[42]
      Uygurların Çinlilerle yaptığı ilişkileri Hunlar ve Göktürklere nazaran biraz farklılık göstermiştir. Uygurlar, Tang İmparatorluğu ile barış içinde geçmek ve varlığı için yardım göstermek, ticari ve kültür ilişkilerini öne sürmek gibi şartları dış siyasetin başlıca ölçüleri olarak seçmiştir. Uygur süvarilerinin MÖ 755-763’de Tang imparatorluğunu Önglük ve Söygün isyanının tehlikesinden kurtarması, Çin için büyük önemi haiz bir harekettir. Bunun sayesinde bir kaç bin senelik bir tarihe sahip Çin kültürü korunma ve gelişme fırsatını bulmuştur. Chang-An ve Lo-Yang gibi başkentler başta olmak üzere imparatorluğun büyük şehirlerindeki hükümet makamlarında Türk komutanları ve siyasetçileri çalışmıştır. Aynı şehirlerde Uygurların kurduğu evler, saraylar, dükkânlar, pazarlar, hastaneler, lokantalar, tapınaklar ortaya çıkmıştır.[43] Aynı durum, Çinlileri Türk kültürünü daha da yakından tanımak fırsatına kavuşturmuştur. Nitekim Tang döneminde Çinlilerin Türk kültürünü öğrenme hareketi zirvesine ulaşmıştır. Çin kaynaklarında bahsedildiği gibi, Türk kültür etkileri arasında giyim ve musiki ön planda gelmektedir. Veliaht Cheng- Chien’in yaşamında görüldüğü gibi, Çin’de devlet erkânı ve herkeste bir Türk modası başlamıştır. Yeşil ve kahve renkli, yakalı, soldan açılan, belden kuşaklı Türk giysileri Tang döneminde büyük kitlelerin günlük giysisi haline gelmiştir. Çinliler yalnız Türkçe giyinmek, Türk kıyafetlerini taklit etmekle kalmamış, aynı zamanda Türk çalgılarını çalarak Türk şarkılarını söylemek ve Türk danslarını oynamak devrin büyük bir tesir dalgası durumuna gelmiş. Bu durum 50 sene sürmüştür. Ünlü imparator Tang-Xuan-zong Dep çalabilen bir müzisyen olmuştur. Gung-Song-Ling ve Li-Av gibi Türkçe dans mahirleri ortaya çıkmıştır. Türk musikileri aynı devrin yetiştirdiği Bei- Chu-Yi, Yuan-Chin, Chang-Hu, Li-Bai, Du-Fu, Li-Chi, Vang-Chien, Liu-Yan-Si, Li-Rui, Li-Chu-Ling, Ving-Cheng-zan ve Liu-Yi-Xi gibi ünlü şairlerin eserlerinde bir tema olmuştur. Türk musikilerinin Çinlilere yaptığı etkileri üzerinde en iyi araştırmaları yapmış olan A.Muhammed Emin’e göre, Tang nağmelerinde Küsen musikileri başta olmak üzere Türk musikileri hâkim duruma geçmiş ve Kore, Japon ve Hint musikilerinin Tang sarayındaki nüfuzunu ortadan silmiştir.[44] Ayrıca, davet ve şölenlerde yabancı musiki eşliğinde sınır ötesi milletlerin yemekleri servis edildi.[45] Türk musikisinin etkileri Süi döneminde sadece sarayla münhasır kalmasına rağmen Tang döneminde saray dışına taşıp sıradan insanlar arasına da yayılmıştır.[46] Song dönemine gelirken aynı etki daha da artmıştır.[47] W. Eberhard’ın bildirdiği gibi, saf Çinlilerden müteşekkil olan Güney Çin ile bilhassa Türklerin hâkimiyeti altında bulunan kuzey arasındaki ayrı siyasi gelişme edebiyatın da ayrı şekillerde gelişmesine yol açmıştır. Kuzeyde, bu devirde yerli Türk şarkılarını taklit ederek, tabii, halk dilinde yazılmış ve bilhassa hislerindeki ve ifadelerindeki kuvvetle şöhret kazanmış kısa, basit şarkılar var olmuştur. Gerçekten aslında Güney nazmının tesirleri altında kalan ve hislerin derinliğinden ziyade, şeklin mükemmeliyetine önem verilen Tang devri şiirlerinin gerçek hislerle doldurulması Türk edebiyatının etkileriyle ortaya çıkmıştır. Şiirin bu yeni tahavvülünü ilk gösteren Tang şairlerinden Chen-Ze-ang’dir. Bundan ve daha başka birçok şairlerden sonra Tang devrinin parlak çağı gelmektedir.[48]

  • @kanakan1ol905
    @kanakan1ol905 3 года назад

    Senol Günesi davet ediyom :)
    Senol hocammm sen ise bizi rezil etttin hocaaaaaaa

  • @Northnomad9716
    @Northnomad9716 4 года назад +6

    Hi. I from North China Manchuria and im Manchurian. Thats Poem Its about Hun not turky. And the Hun is from donghu(东胡) Donghu is Tungus on the East Siberia like East Mongolia and Manchuria。Turky in china hava another name : tu jue(突厥). So turky and Hun its total diferente people. Turky its from North Iran. Hun and Mongolia its from East Siberia and Manchuria. ᠪᠠᠨᠢᠬᠠ And i see your Dombra Music its great. On my Channel i played Dombra music too

    •  4 года назад +9

      Hi. Thanks for watching. Nice to to meet you. Yes I konow because big part European and all Chinese historian say: Hunnu not Turk. But this is not true. Yes Our grandfathers Tu Jue but who is grandfather for Tu Jue? Of course Hunnu. Hunnu people our people, Hunnu history is our history. And Hunnus our grand grand fathers. Our historical books says.

    • @Northnomad9716
      @Northnomad9716 4 года назад +1

      @ Thank you for replying to me,the history about North Asia its very very messy, Becoz the Hun people have not Text , We cant know the real history. If Turky From the Hu people or was a part of Hu then the Turkey are NorthAsian people. But the Eourp Hu they language is like hungary and finland, Its total diffrent then Turky and Mongolia. Their language more like Uralic languages. And the North China Hu their languages is Primitive Mongolian language. So i think turky from Uzbekstan or khazakstank. And Hu Asia its from East Siberia. Hu Europ from the Siberia North-West. They are diffrent people i think

    •  4 года назад +2

      @@Northnomad9716 Yes we don not have document about Hunnu language but we know Hunnu central Asian country. And Turks and Mongol people living tohether in Hun country. Because we are together steppe people. Nomadic people. For exemple in Turkey everybody say our grand father is Shan Yu Mao Tun. our great Khan. He first time maked our army system. İn history Hun time ending after Tu Jue time start. After Uyghur time, Seljuk time, Ottoman time... Lik this. İn our History.

    • @Northnomad9716
      @Northnomad9716 4 года назад +1

      Semih İpek okey. The history of North Asia its interesting. For exemple. In Manchurian language Number 10000. Its “Tumen” ( ᠲᠦᠮᠡᠨ) In Mongolia Language its “Tumen” same. And North Tungus people. Their language same. I think in Turk language like “Tumen” means 10000 same too.

    • @Northnomad9716
      @Northnomad9716 4 года назад +3

      @Kerim Utku Kaya Yes , i understand your means. By the way im Manchurian people , and mine culture is diffrent then Chinese people but now Manchuria is a part of China or The last Chinese dynasty was established by the Manchus. We are from the Tunguska region in northeastern Siberia. You can watch videos and songs on my channel. There are some Manchu songs.
      I dont understand Turk language, maybe i can find some interesting History on Turk olds books. The Old North Asian have same Culture. For EX: King(Khan) Ten thousand(Tumen) Beautiful(saikhan) Horse(Morin-Atta) God(Tengri) Clergy(Saman) village(Gashan) Brother(Age-Gege) Friend (Anda) Thanks(Baryrllaa-baniha)..... This from Manchuria and Mongolian langalge i think Turks guys can understand whats means. BTW, Maybe ten thousand years ago we all came from a same tribe haha

  • @ce.ca.4566
    @ce.ca.4566 3 года назад +4

    Muhteşem,Türk Orta Asya Tarihi!

  • @BenOkuyom
    @BenOkuyom Год назад +1

    Çin kaynakları olmasa eski türk tarihi adına hiçbirşey yoktu. Çinlilerin kıymetini bilelim arkadaşlar. Olası abd Çin savaşında Çinlilerin yanında yer almalıyız.

  • @vstachen7761
    @vstachen7761 2 года назад

    胡 = barbar

  • @__-xp3fi
    @__-xp3fi 3 года назад

    Yalan yalan hiçli doğru bulamadın,osmanlı imparatorluğunu anlatsaydın bari,alıntı resimler yalanlara yansımış,çok ayıp,kaliteli program istiyoruz,takibi bırakıyorum,yalanlarla vakit kaybı

  • @melodikurt4555
    @melodikurt4555 8 месяцев назад

    Ben türkleri çinli biliyordum

  • @halilserin2221
    @halilserin2221 24 дня назад

    Teşekkürler