Қазақ латын әліпбиі қандай болуы керек? | Qazaq Grammar
HTML-код
- Опубликовано: 8 сен 2024
- Қазақ тілінің латын әліпбиіне көшу процесі қалай жүріп жатыр? Неліктен ресми нұсқа қате құрастырылған? Qazaq Grammar латын нұсқасы несімен дұрыс?
"Tildes" қазақша speaking club-қа жазылу:
/ tildes.kz
0:05 Кіріспе
0:38 Латын реформасы қалай жүрді?
0:44 Диграф Saebiz нұсқа
1:43 Апострофа нұсқа
2:09 Акут нұсқа
3:22 Умлаут нұсқа
4:13 Соңғы нұсқадағы өзгерістер
7:09 Мінсіз әліпби қалай құрастырылады
7:57 Ресми нұсқаның кемшіліктерін түзеу: “И” туралы
12:17 “У” туралы
15:38 “У” туралы қорытынды
16:46 “Ş” туралы
20:03 Қорытынды
Qazaq Grammar:
- Instagram: / qazaqgrammar
- Telegram: t.me/QazaqGrammar
- TikTok: / qazaqgrammar
- VK: qazaq.g...
- Facebook: / qazaqgrammar
Бізді қолдау:
- Kaspi GOLD: 4400 4301 1421 5947 (Нұрсұлтан Б.)
#QazaqTili #QazaqGrammar #ҚазақТілі
Күтіп отырмыз! Өрлей беріңдер!
Мемлекеттің жұмысын сіздер атқарып жатсыздар. Керемет
QG әліппесінің қабылдануын тәңірден шын тілеймін!
Алга, Кьюга
Kommentariaĝa latın älipbiyinde mätin oqıw ücin kirdim 😁 Bilmeim nege, biraq latın älipbiyin oqısam rahattanamın.
Aitpaqci, video sondai sapalı äri jeñil. Bir dem alģanca ötip ketti. Diktordıñ dawısıda, ırģaģıda jaqsı, jeñil 👍🏼👍🏼👍🏼
Basımızdı iydik 🙇🏻 Keremet, kundı, mańızdı, paydalı beyne, özekti akparat, Kazak Grammar, köp rahmet ❤️
🫂🫂🫂
Қазақ граммар әліпбиін ресми қабылдануын күтеміз👏👏👏
Қосыламын
Mende!
Bärekeldi! Öte kücti jasalgan beyne! 👏
Құрметті Qazaq Grammar ұжымы, сіздердің осындай керемет талдау жасап, ұсынып отырған әліпбилеріңіз үшін үлкен рахмет! Бейнебаян өте қызықты шыққан! Сіздер ұсынған әліпбиге үкіметтегілер құлақ шалып, қарастырады деген үміттемін! Үлкен рахмет! 🤗
түрлі мемдер қолданғандарыңыз видеоны одан бетер қызықты жасады. Тек алға!
осы сияқты қазақша контент көбейе берсін🤙
ооо сенде осында журссынбе менгой Ерасыл 😁
латын әліпбиінің осы нұсқасын қабылдау туралы петицияны бастауымыз керек!
Jaz qoldaymız! 🇰🇿🇰🇿🇰🇿👍
Видеоның сапасы, дизайны мен креативтілін жеке атап өту керек. Өте тамаша. Дами беріңіздерші🥹😍😍
Өте керемет! Талдап көрсеткендеріңіз үшін мың алғыс 👏👍
Бәрекелді достар👍 маған осы нұсқа қатты ұнады!
Керемет! Өте жақсы түсіндірілген. 👍🏻 Келесі бейнені де асыға күтеміз. Сіздерге сәттілік, еңбектеріңіз елене берсін! ❤
Керемет! Кәдімгідей ғылыми жұмыс екенғой алфавит деген😊
Тамаша! Өсіп-өркендей беріңдер. Биікке өрлеңдер. Өнерлі өркендер! 👍
Керемет, 👍 Дами беріңіздер, Ахмет атамыздай білгір, дана, ғалым болыңыздар.
Өте керемет! Сөз жоқ, ғылыми, көңілге қонымды, дұры түсіндіру болды, осыдан кейін таластың не керегі бар????
Бейнеңіз жақсы шығыпты. Бірақ барынша қысқа нұсқа деген талапта К/Қ мен Г/Ғ аллафон дегеп атауды ұмытыпсыз
Қ мен Ғ үшін бөлек әріп таңдалғандықтан, оны айтудың қажеті болмады
@@QazaqGrammar бұрын Қ мен Ғ-ны К мен Г-мен біріктірген едіңіздер. Неге одан бас тарттыңыздар
@@qaz1001 шешім Қазекеңе тым радикал болғаны үшін шығар сірәі
«K, k» буынның жіңішке-жуан болуына қарай к мен қ болған:
kağaz - қағаз, kızık - қызық,
kir - кір, kiyim - кійім.
Бірақ кейбір сөздерде қайшылық туындады:
kamzol - қамзол,
matematika - математиқа.
Сол үшін соңғы нұсқада «K, k» тек к болып, ал қ үшін бөлек «Q, q» әрпі берілді.
Сөзім жоқ, бәрін талдап, толық сипаттап, түсіндіріп қана қоймай, өз тіліме деген махабаттымды тіпті молайтып жібердіңіздер. Құрметті, Qazaq Grammar ұжымы, көп рахмет сіздерге. Жақын арада дәл осы сіздердің нұсқаларыңызбен дұрыстап тұрып латын әліпбиімен жаза алсақ екенмін🥺🥺😍
Керемет түсіндірме👍
Бірақ бұл лингвистикалық
және қолмен жазу тұрғысынан пайымдау. Ал академик Жұмаділдаев айтқан әліппенің клавитурадағы орналасуына қатысты келесі шығарылымға қоссаңыз. Техникалық ғылым салаындағы, медицина мен банк жүйесіне маңыздысы осы клавитураға орналасуы
Клавиатурада орналасуы түрікше нұсқаға жақын болады. Ал ғылымдағы бейімделмеген кірме сөздер былай жазылады:
trigonometriya - /тригонометрия/,
logarifm - /логарифм/,
depressiya - /депрессия/.
Меніңше і әрпін бейімделмеген кірме сөздердегі дауысты и орнына қолдану және оны и деп оқу өте керемет идея.
өте, керемет!!!
Өрлей беріңіздер🎉🎉🎉
Мен көрермен ретінде өз ойымды жаза кетейін:
Осында айтылған барлық пунктармен келісемін, бірақ соңғысы ақылға қонымсыз.
1) Ш әрпі жайлы, оны С мен белгілеу керек деп келтірген бүкіл аргументтер алдыңғыларына қайшы. Біріншіден басқаларда түркітілдерін мысалға келтіре отырып, біз бірімізді оңай түсінуіміз керек деп айтып алып, соңғысына келгенде өз фанатизмдарыңызбен негізсіз аргументтер келтіріп қойыпсыздар, сырттан күлкілі. Түркітілдерінде Ş болып жазылса да бізге от келмейді деген өте күлкілі, біріншіден ş ол барлық түркітілінде ш болып оқылады. Және әріп астыға созылғанда шатасады деп бір мәтінді мысалға келтіріпсіздер, ө-дегі нүкте мен ш-дағы құйрықты өтірік күштеп жақындатып ауадан аргумент жасапсыздар, олай болса игрікті де алып тастайық, p мен q-ны да. Және тағы бір аргумент ретінде инстаграмға тіркелгенде жаза алмай қаламыз депсіздер, олай болса әуелгі заебись әліппені қолданайық онда, біріншіден ә, ы, ң, ғ, ү, ө әріптерінде де осылай, екіншіден сігіс қазақстан деп тағы өтірік аргумент құрастырыпсыздар. cigis.kz деп жазса да ештеңе өзгермейді. Қысқасы бұны фанатизм, өз идеясына қатты беріліп тура жолды көрмеу деп бағалаймын, себебі әр аргумент күлкілі, бірақ ресми әліппеде бұл ой ескерілмейтініне мың пайыз сенімді болғандықтан маған бәрібір, тек осы Ш-ның кесірінен қалған әріптерге байланысты оң шешімдеріңіз қаралмай қала ма дегенім.
2) W-ға келетін болсақ, uw, üw деген екі нұсқа әбден жеткілікті, ıw, iw артық, себебі күлүу, ішүу, қойұу десек айтылуы өзгермейді, керісінше өз сущностына жақын нұсқа осы. Ү мен Ұ соңғы буында келмейді деген ережеден хабарым бар, мұрұн десек те жазғанда мұрын дегендей, бірақ оны тұйық етістікке келгенде ескермесе де болады. Себебі шатасу көп болып кетеді күліу мен күлүу екеуі құлаққа айтарлықтай разница бермейді, сосын біреу алай біреу былай жазып екі түрлі сөз болып шыға келеді.
3) Кірме сөздерде i, u - и, у болады депсіздер, онымен 200% келісемін, неге 200? себебі тағы қосарым бар. Бізде арап парсыдан да кірген кірме сөздер бар, олар сіңіп кеткені сонша өз сөзіміз сияқты, мысалы ақиқат, ислам, иман, оқиға, емтихан, тарих дегендей. фир'аун-перғауын, фарси-парсы дегендей конкретно бейімделген сөздерде әңгіме жоқ, бірақ араб-парсы нұсқасындағыдай өзгеріссіз кірген сөздер де кірме сөздер қатарына енуі керек, iyslam, ıymam деп жазу қате деп есептеймін, және мұндай сөздер бір-екеу емес. islam, iman, tarih деп жазғанымыз жөн болар.
Жалпы осы үшеуінен басқасына толық келісемін, дұрыс деп есептеймін.
Керемет видео. Бұл біздің оқу ағарту және білім министрлеріне жіберілуі тиіс.
Өте жақсы материал! Жасай беріңдер
Мәәәә, Қазақ ғырамар! Құдай! Құдай! Қазақ ғырамарға рақмет айтамыз! Қазақ Ғырамар, рақмет. Қазақ Ғырамар - топ! Қазақ ғырамар, рақмет! Қазақ Ғырамар - Топ! Топ! Топ! Қазақ Ғырамар! Падам! Падам! Падам!
тик токтағыдай оқып тастадым рақмет
Мәңгүрт болу үшін жасалған саясат,ақмақ елді басқару оңай , ұрылардың жасап жатқан әрекеттері ғой.
Keremet video, gajayip diksiya.
(köp jagdayda *ı -> i* boliwi mümkin)
Күшті👍👍👍 пайдалы контент
Осы тоте жазуға оралу керек қазақтың дыбыстарынын, әріптері бәрі бар.
С әрпін қолдаймын осы видеоны басшылыққа көрсетсеңіз
Керемет
Жақсы бейне, өрлей беріңдер
tamaca, jasasın Qazaq Grammar!
Жарайсыңдар 👏
рахмет;)
Қазақ граммарға әўмет ✊
𐱃𐰈𐰠: 𐰖𐰀𐰕𐰆ᛝ𐰢ᛝ𐰕: 𐰆𐰽ᛝ:
Жалпы ешкімге жалтақтамайтын бағындырмайтын төл жазуымыз осы ағайын
Тол жазуымыз, тек казирги казак тилин жазуга колайсыз
Might be I'm the only non-Kazakh watching the previous video, thanks to the subtitle. Hope anyone would kindly add subtitles for this video, I'm quite interested in Kazakh latinised orthography.
thanx for your interest! you can automatically translate presented Qazaq cc's into eng. hope you figured!
@@Asekebasekeqdoesn't work on mobile 😞
Керемет !!!!
Керемет контент ❤
Please add English subtitles.
күшті! керемет видео үшін рақмет
Зор👏🏼
Berekella - Bärekeldi
Осы нұсқанын клавиатурасын қайдан жүктеп алуға болады?
Gboardtagı Türik tilinde barlıgı da bar.
@@saulgoodmanKAZAKHOl kerek emes cığar)
Köp raqmet sizge! Biletin bolamız
Ешбір нұсқа жұмысы жаман болған жоқ. Латын жазуына көшіру жұмысы ешқандай зерттеусіз кіріл қазақ тілінің жүйесін латын жазуына сидыруына айналды. Kazak Grammar eń durıs nuska!
Казак Граммар энь дурис нуска!
Толықтай келісемін.Әсіресе С және W әріптерін пайдалану дұрыс шешім. Енді жоғарыдағы комиссия мен үкіметке осы нұсқаны жеткізу керек.
Неге Қ мен К ны бір K k мен,
Ғ мен Г ны бір G g белгілей бермейміз қырғыздар сияқты?
Болмайды
«K, k» буынның жіңішке-жуан болуына қарай к мен қ болған:
kağaz - қағаз, kızık - қызық,
kir - кір, kiyim - кійім.
Бірақ кейбір сөздерде қайшылық туындады:
kamzol - қамзол,
matematika - математиқа.
Сол үшін соңғы нұсқада «K, k» тек к болып, ал қ үшін бөлек «Q, q» әрпі берілді.
Тіркелдім. Өте керемет. Видеоларыңызды тик токка салсам бола ма?
Болады, тек тиктокта белгілеп кетсеңіз аккаунтымызды)
👍👍
QG нұсқасы ресми болуы керек
Myqty
Keremet, men qoldaymın! Ñ->Ň bolsa oňay jazılar edi...tezdetip jornal, kitap, gäzet cığarsaq.. odan sözdi durs burısın retteytin perne taqta yağıny ; söz tuzetkc mısalı: ake->äke dep körsetetin.
Тек қазақ тілінде жасалғаны үшін емес, дыбыстың сапасы, арасындағы әзіл бейнебаяндардың сәтті табылғаны, жалпы бейне баянның сапасына “басым кетіп” отыр. Осындай сапалы контент көбейсін🎉
🔥🔥
I like the new latin alphabet.
Seems fitting and uncomplicated.
Then again you'd have to break russian alphabet habits, which can be hard for grown ups and older folks to learn, but nearly all reforms are like that.
Though I guess I shouldnt judge since I'm not a kazakh.
👍👍👍👍👍
Ғажап
Logikağa negizdelgen durıs älipbiy. Velosipedti oylap tappay, türik älipbiyin negizge alw kerek. Ötiniş, bar mümkindikteriňizdi paydalanıp, bar küş-jigeriňizdi salip, osi älipbiydi ükimetke jetkiziňizderşi.
Ş-nı müldem jazbac🤮🙏 C dep jazcı C-Ш
@@oneman6472Jäne ň ärpiniñ ornına ñ äripin qoiğan durıs)
Сонда қ әріпі латынша q-мен жазылады ма әлде k-мен жазылады ма? Сол жайлы видео түсірсеңіздер керемет болар еді.
«K, k» буынның жіңішке-жуан болуына қарай к мен қ болған:
kağaz - қағаз, kızık - қызық,
kir - кір, kiyim - кійім.
Бірақ кейбір сөздерде қайшылық туындады:
kamzol - қамзол,
matematika - математиқа.
Сол үшін соңғы нұсқада «K, k» тек к болып, ал қ үшін бөлек «Q, q» әрпі берілді.
Keremet beynejazba! Sizderge alğıs atyqım keledi! Qazaqtıñ töl emile, fonetiykäsin qalpına keltiriw latınğa köciwdiñ bastı sebebi ekenine tolıqqqandı kelisemin
So, as a French person, lover of linguistics and knowing not much about kazakh, this was such an interesting video (lucky me, the translation of the subtitles wordked pretty well). But I did not understand why cyrillic у becomes iw or ıw sometimes. Why not always keep üw and uw (sorry but I'm wondering because I do not know your language, but I'm very interested !)
Because they're pronounced differently? The thing is, the rounded harmony is not denoted in written Kazakh, thus rounded vowels never come after the first syllable and aren't used in suffixes/endings. They also showed an article/letter by Akhmet Baytursynuly (basically the father of Kazakh linguistics) where he said that there are some words where the only difference is the final consonant and it would be weird to write them with different vowels. For example: al(ı/u)w, ber(i/ü/)w, sat(ı)w (infinitive verbs) and alıp, berip and satıp (transgressives). And (again, as he said) it would also hide the connection between words in situations like oqı (imperative)+w->oq(ı/w)w (infinitive)
1 дыбыс - 1 әріп болу керек сияқты. Мында у-дан кейін w қояды екен. Ендеше, үндестік заңын ойласаңдар тек бұнымен тоқтау қате болар. Қазіргі жастарда осы қазақтың үндестігі ұмытылып бара жатыр(түйөлөр, әқын, шәй ж.б).
Және һ әрпі қазаққа тән
K > Q
G > Ğ
it's a next phase (following the Sarsen Amanjol's old good tricky style)
Q > K
👍🤲✊
Керемет нұсқа
❤️
Кереметсіздер
Kazak tilindegi diftongtı Ии - iy, ıy kiyim - kıyın
Dawıstı Ии - İi arkalı jazamız İnternet (Galamtor), İran
👍✊💪💣💥
Басқа жерде қателессе де, Назарбаев Нұрсултан бұл жерде қателескен жоқ, "ғалым"
деп жүрген адамдар топас болғанын ойламаған, сол оның қатесі.
Ал, екі таңбамен кей-бір қазақ дыбыстарын белгілеуге болады, тек ASQIIтаңбаларын қолданған жөн.
Ал ондай әліппій жасалған 2013 жылы, жарыйаланған сайтта, быраә ол жабылды, 2019 жылы Пейсбүкте жарыйаланған.
Керім шығыпты! Енді осыны МІНДЕТТІ түрде орысша жасап шығару керек. Орыстілді қауымның қөзін ашар видео. Шешім қабылдайтындарға да жетіп қалар бір күні...
Keremet cinymende
Mahan jawap berińder bawvrlar.
Qanday àdemi jazvlvp jatvr.
✊✊
армысыз аға!
қазір қазақ тілінде қандай латын графигі бар приложение
мүмкін руналарымызға оралып көреміз?
Негізі руналарды да қазіргі замаңға бейімдеуге болатын шығар. Латынға көшуіміз Ресей ықпалынан арылып, әлемге бет бұруымыз деп ойламайсыз ба? Оның ішінде Батысқа. Неге? Әрине, тек құндылықтары үшін емес. Себебі олар даму жағынан алдыңғы шепте.
16:58 "Ş" häripi özbek tiliñde isletilmeydi. Onıñ ornıña "Sh" dïgrafı isletiledi.
Özbek alfabesinin de düzeltilmesi gerek
Olarda Ññ dıbısı joq
керемет 👍🏻👍🏻👍🏻
Keremet video! Ülken rahmet! Alayda cet tilderdegi toponimder, esimder tuwralı surayın degen edim. Aytalıq, Kanada, Kembridj dep jazamız ba, älde Canada, Cambridge bola ma? Ekinci nusqada Шанада dep oqılıp ketpey me eken? Endi, Canada degendi bäri biledi deseñiz, azıraq taralğan toponimder de bar ğoy.
Raqmet. Ol jaylı kelesi videoda tüsindiremiz)
@@QazaqGrammar asığa kütemin)
C қоиу Ш ға дұрыс болмас
ӘІӨҰҮҚҒ 👈🏻 мына әріптерді кәзіргі күйінше қалдыраберу керек. Осыны құптап жоғарыжаққа жеткізіп айтатын адам бармекен
Қазіргі кирилл әліпбиіндегі қазақ тіліне тән қ, ә , ө (ы) сияқты дыбыстардың таңбалануын осы күйінде қалдырғаныиыз дұрыс сияқты. Бұл әріптер қазақ сөздерінде жиі кездеседі. Оларды жазуға қолымыз , оқуға көзіміз үйренген қазақтың төл әріптері деуге болады. Мәдениетіміздегі тарихи сабақтастық сақталады. және бұл қазақтың әліпбиі екендігіі алыстан білініп тұрады. Бұл біздің ұлттық ерекшелігіміздің бір көрінісі болар еді. Қazaқstan, қasқаldaқ , әkimdik , Әzimbai, өrkeniet , өzgeris ( ыstық, ыntыmaқ). Қazaқ әlipbyine osыndai өzgeris engizsek jaқsы bolar edi degen oidamыn.
Жүрейік сосын клавиатураны латынға сосын кирилге ауыстырып. Тек бір алфавитте болу керек әріп.
Олар қазақ тіліне тән дыбыстар, әріптер емес.
@@user-rt4zh7rx8hИя, тек қана латында)
Егер сіздерге мен ұсынған нұсқа қызық болса, сізге дербес компьютерге арналған мен жинақтаған пернетақта "раскладка"-мен бөлісе аламын. Оны тек орнатып қолдана беруге болады.
Keremet👍
Jaraysıñdar
Qazaq tili latınca bolsın
Dejakrеtekalьqtь, odan әri qьsqartuw kerek. Sondьqtan keril әlippejin latьnmen aralastьruw nusqasьn da qarasrьruwdь usьnam. Sonda bir dьbьs bir әrip qahejdasьn tolьq ustanuha boladь. Ӡaŋaca ojha qandaj pikir beresizder?
21:12 әріп үстінде деп айтуың керек еді меніңше ?!
Кеш жарық, QG! QG емлесі осындай материалдармен, түсіндірмелермен көп есе зерттелінген боп көрінеді ресмисімен салыстырғанда. Бір сұраққа жауап табалмай жүрмін: неге W әрпі қолданылады У орнына? Неге V емес бірінші латындағыдай?
V men F äripterin qazir kirme sözder ücin qoldanğan jön. Burınğıday bärin jappay beyimdey bere almaymız.
Sizben tolığımen kelisem. Barlıq sözderdi beyimdey beretin bolsaq, jaña tüsindirme sözdik jasaw qajet boladı. Latınğa ötiw oñay bolıw kerek ekenin umıtpawımız kerek.
Qazaq Grammar-ға алғыс айтамын! Бұл кісілер ана тілінің тағдырына бей-жай қарамайды! Бір сұрақ қалыптасқан. Q мен Ğ әріптер не үшін? Қ мен Ғ дыбыстар К мен Г лердің алофондар ден саналайды. Мысалы, қырғызша қырғыз “кыргыз” деп жазайды, бірақ [қырғыз] деп оқиды. Сондықтан әліпбиіне Q, Ğ не үшін қосу қажет? Қазақ тілінде Ш - Щ (жеңішке Ш), Ж - Җ (жеңішке Ж) да бар, бірақ әліпбиінде олар жоқ, себебі оқыған кезінде қай жерже Ш/Ж, ал қай жерде Щ/Җ оқу түсінікті. Менің ойымша, Қ мен Ғ да басқа әріптер деп белгілеуде қажеттілігі жоқ. Және соңғы сұрақтар. Чужинов тегіні қалай жазуға? Ресми нұсқа бойынша - Şujinov [Шужинов]. Және ресми нұсқа ережелерде (“Википедия”-дан көрдім) Я, Ю, Ё дыбыстарды Ä, Ü, Ö деп белгілейды. Ол дұрыс па? Әлде сол дыбыстарды YA [ЙА], YU/YUW/YÜW/YIW/YİW [ЙУ], YE [ЙЕ] деп жазу керек? Сонғы сұрағы. Әрқайсы латын графиканы қолданылатын тілде кісінің аты бірдей жазылады. Мысалы Мажарстан президенті Novák Katalin ағылшынша да, немісінше де Novák Katalin деп жазылады, бәрі диакритика бар әріптер сақталайды. Ал қазақ тілінде қалай болады? Осылай да қалады (Novák Katalin), әлде әзірбайжан тілінде сияқты аты қалай естілеміз жазамыз (мүмкін Novak Katalin)? Тек қазақ әріптерді пайдалана отырып? Менің сұрақтарға жауап бергініне сенемін.
Ол санасы төмендер үшін аллофон болып саналады. Қ мен Ғ бөлек фонема. Оған қоса Ғ - Қ дан басқаша дыбыс. Ол фрикативті дыбыс. Г да фрикативті болады мысалы Неге дегенде бірақ сөз басында стоп. Сондықтан бұл логикасыз ақымақтық.
қазақ граммар пернетақтасын қацдан орнатуға болады?
Жазұу ережелерін түзетүу әліппій тек латын болса деген қажет деу қате.
Һ мен х ні екі әріп қылған дұрыс
Mende bir suraq bar, nege Ә men Ө taŋbalardan qacqaqrap ӡyrsizder?
Админ, өтініш, осындағы animated text - ті қандай проуграм арқылы жаспдыңыздар?
After Effects
🎉🎉🎉
Когда введут латиницу или тонкаев запретил?
15:58 Бейімделмеген кірме сөздерде у дауысты болса ғана емес пе?
«Аудио» сөзінде у дауыссыз болғандықтан awdiyo деп жазған дұрысырақ болмай ма? Бұл ереже тек дауысты у-ға орындалса, уақыт өте келе:
universitet - /университет/ -> /ұниверситет/,
virus - /вирус/ -> /вирұс/,
bonus - /бонус/ -> /бонұс/,
ampula - /ампула/ -> /ампұла/
боп шыға келеді. Сонда бейімделмеген кірме сөздерде тек і әрпі /и/ ғып оқылып, оларды оқшайлайды.