Василий Попов из Саха Музея о происхождении якутского народа: Саха омук - Саха сирин төрүт омуга!

Поделиться
HTML-код
  • Опубликовано: 25 ноя 2024

Комментарии • 396

  • @ГригорийКлимовский-ц9ш

    Баһылай олох сепке этэр кэлии омук буолбатахпыт Сахалар.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +7

      Соҕурууттан олох аҕыйахтыы киһи кэлэр буо... Бычык бычык...

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +3

      @@nikbara Оттон тылын тюрк тыла ахсаанын игин.Ону туох диэн толкуйдуугун.Ол аата нууччалар кэлиэхтэрин иннинэ тюрктврга баттанан олорбуттар что ли?Инник версиянан бардахпытына дьикээрдэр буолан тахсабыт.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +5

      @@olgaohlopkova9853 холобур, тоҥустар (эбэҥкилэр) лаамуттар (эбээннэр) эмиэ кэлии омуктар, ол гынан баран төрүт омук курдук кинилэри билинэллэр... Баһылай биһиги өбүгэлэрбит Саха Сиригэр Окладников этэринии 16 үйэҕэ буолбакка, саҥа Саха Сириин историятыгар суруллубутунан 10 үйэҕэ диэн буолбакка өссө эрдэ кэлбиттэрэ диир. Уонна саха омук үөскүүрүгэр төрүт олохтоохтор оруолларын этэр.

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +2

      @@nikbara Оттон нууччаларын сир баайын былдьаьан билиммэттэрэ чуолкай тем более тюрк омукка киирсэбит.Аьаа олохтоох омуккут дьиэн билиннэриэхтэрин ба5ара5ыт дуо.Олох билиниэхтэрэ суо5а.Хата буккуйан симэлитэ сатыа.Ол олохтоох омук да буолан улахан туьаны а5албат .Син биир сайдыылаах омук хаьаайын буолар.Куустээх культура ,тыл- ес ,наука , технология сайдыахтарын наада сахалар.Тас дойдуга о5олору уэрэттэрэн сайдыахха наада .Ол абориген буола сатаан туьа суох эбэтэр Жириновскай эппитин курдук сахалары туземецка кубулутан баран хотугу муустаах муорага уурээри бэлэмнии сылдьаллар дуу.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +6

      @@olgaohlopkova9853 саамай сөпкө этэҕин - биһиги сахалар сайдыы суолунан баран атын омуктартан хаалсыбат буоллахпытына эрэ киһи дэттэриэхпит! Уруккаттан сахаларга льгота игин суоҕа биир өттүнэн үчүгэй диибин - кыахтаахтары кытта тэҥҥэ күөн көрсөр, туруулаһар диэн омук бэйэтин билинэр суола буоллаҕа...

  • @ЛэгэнтэйБоотуруус

    Баһылай Баһылайабыс биһиги омук үөскээһинин төрүтүн туоһулаан үөрэтэргэр улахан Махтал. Бэйэтин төрүтүн билэр омук күүстээх уонна тирэхтээх буолар. Арҕаа историктар биһигини наар кэлиилэргит дииллэр, тус бэйэм ону итэҕэйбэппин. Төрүтүн билбэт омук эстэригэр эрэ тиийэр.

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Төрүт омукпут дакаастанан турар!

  • @yusufziyacetin
    @yusufziyacetin 2 года назад +9

    Большой селам всем 🇹🇷

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад +1

      Вам тоже салам!

  • @iigu5977
    @iigu5977 2 года назад +13

    Василий Васильевич хорошо корректно основываясь на данных археологии рассказал по культуре народа Саха. Мне лишь хотелось бы добавить ,чтобы о происхождении культуры народа Саха нужно ещё изучить у останков мужские ДНК гаплогруппы ,так как мужчины в древние времена создавали народ.
    Можно приобщить Московскую,Новосибирскую и другие лаборатории по гаплогруппам.
    Считаю надо комплексно изучать древность , и останки ,и гаплогруппы, и культурные артефакты, по обычаям, традициям, обрядам, легендам и верованиям , породы коров и лошадей,и название народа и его язык. По сути по истории народа Саха очень много материалов и артефактов как нематериального так и материального наследия. И надо просто все объединить и уже принимая во внимание все аспекты сделать вывод.

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      По его мнению, большую роль сыграла совместная экспедиция с французами, в основном - финансирование комплексных анализов, в том числе радиоуглеродных...

    • @ХараТаалаХараТаала
      @ХараТаалаХараТаала 2 года назад +3

      Правильнее будет САХА. Республика САХА. Коренной народ Саха Земли Саха, а, не пришлые с Средней Азии якуты, от неправильного перевода первых русских необразованных казаков.

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад +1

      @@ХараТаалаХараТаала однозначно!

    • @global12298
      @global12298 2 года назад +1

      Эти останки являются останками части предков нынешнего народа Саха здесь сформировавшегося в ходе слияния с южными предками народа Саха! Но не всего нынешнего народа Саха!

    • @hur2499
      @hur2499 Год назад +3

      @@global12298 не было южных предков. Ученые до сих пор не могут указывать откуда пришли.
      Единственный южный след это сам Эллэй Ботур. Его предки пошли отсюда на юг, жить в центре тогдашней империи. Представьте себе, и тогда люди стремились жить в столице. Возможно, хунны здесь добывали себе пушнину, а детей местных богатеев брали зятьями-невестками. Такой подход был и в империи Чингисхана. Лучше породниться с местными и в случай их непокорности или предательства, можно рассчитаться с детьми местных правителей. Кости предков Эллэя генетики нашли в могильнике Тамир Улан Хошу. Позже потомков этих тегинов(принцев) генетики нашли в захоронениях элиты аваров, у хазарских захоронениях. Единичные экземпляры Большой Якутской гаплогруппы обнаружены в Венгрии, Германии, Эстонии, в Средней Азии, в Китае итд.
      В 7-8 века н.э. Эллэй вернулся на Лену. Их предки на юге жили 1000 лет, вот откуда у народа саха и арийские гены и тюрко-монгольские слова.
      Но счет биир икки ус, думаю, произошел на севере. Не несомненно люди научились считать до 10 давным давно. До 20 научились считать когда стали ловить рыбу. Сурбэ (20) означает орудие для очистки прорубей от льда. Когда стало холодно, когда все мамонты вымерли, люди на севере стали ловить рыбу. Ловили рыбу карась (хара ас, в смысле не молоко - урун ас) летом сетью каждый по отдельности и зимой всем родом неводом. А рыбу делили этим самым сурбэ, в котором при одном черпании попадалось ~20 мелких рыбешек. Вот тогда и научились считать до 20. А сами тюрки не знают, откуда у них журмэ.

  • @AlexAlex-oe1gv
    @AlexAlex-oe1gv 2 года назад +8

    Христос диэн сымыйа буоллаҕа.

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Тоҕо? Олоро сылдьыбыта бигэргэтиллэн эрэ

    • @Сергей-е6р4р
      @Сергей-е6р4р Месяц назад

      Еврейдэр дьону сэргэни бэйэлэрин баҕаларынан салайаары айбыт остуоруйалара

    • @Сергей-е6р4р
      @Сергей-е6р4р Месяц назад

      Былааһы утаран тиириллибит киһини эмэгэт оҥостон сырыттахтара эни

  • @ТамараЖиркова-ю9р
    @ТамараЖиркова-ю9р 3 месяца назад

    Василий Васильевичка улаханнык сүгүрүйэбит, таптыыбыт
    Буур таба муоһугар олорсон.
    Күндэлэс Күммүт күннэтэ таҕыстын.
    Олохпут оҥкула
    Элиэнэ эбэбит,
    Алгыстаах суолунан айанныы
    Туруохтун!!!

    • @nikbara
      @nikbara  3 месяца назад

      Махтал!

  • @nikbara
    @nikbara  Год назад +1

    Новая видео лекция об истории передней луки якутского седла. Январь 2023 г. ruclips.net/video/cXfrKzFAFiM/видео.html

  • @XoduhaUola
    @XoduhaUola 2 года назад +2

    👋🏽👍✊🏾

  • @Min-Akkaunum.
    @Min-Akkaunum. 2 года назад +4

    Философияҕа преподым "лучше меньше но лучше" диэн торумнаах эр бэрдэ.

  • @himikon8698
    @himikon8698 3 года назад +3

    Саха киһитин сирэйин иэдэһин уҥуоҕа биир да омуктуун сөп түбэспэт. Болҕойон көрөөрүҥ эрэ.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      Оннооҕор Серошевскай сахалар араас араастар диэн суруйбатаҕа дуо?

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +1

      @@nikbara Оннук беге буо.Ессе специально буккуйаллар хааннарын учугэй теруегу ылаары.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      @@olgaohlopkova9853 уонна 400 сыл тухары Арассыыйаҕа баппатах дьон манна көскө ыытылыннахтара дии

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +1

      @@nikbara Оннук кэлэн таах сыппаттар буо.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +2

      @@olgaohlopkova9853 онон мин эмиэ саха омуга саҥа Саха Сиргэр үөскээбит омук диэн сөбүлэһэбин... Гумилев этэринии былыргы омуктар хаалынньаҥнара (реликт) буолбатах диибин... Эдэр, сайдар кэскиллээх, пассионарнай омук диибин!

  • @ДмитрийЧа5аан
    @ДмитрийЧа5аан Год назад +1

    Отдел - Салаа, Музей - Түмэл, Архиологическай - Умнуллубуту сөргүтэр, Истории Якутии - Саха онобула, Экземпляр - Тустаах, Наука - Билим

  • @ВладимирДмитриев-х2м
    @ВладимирДмитриев-х2м 3 года назад +7

    Биир терYттэрбит туматтар киhини сииллэр этэ диэн номох кэпсиир. Онтон 17-18 Yйэ кэмнэргэ нуучча казактара олохтоох дьоннору тутаттаан, бараан курдук уокка сырайан-буhаран сиир адьынаттаахтар эбит. Бу Иркутскай, красноярскай куорат архивтарыгар кестYбYт воеводалар, церковнай Yлэhиттэр суруктарыттан. Казактар буораа5ынан эстэр саалаахтар да буоллар сатаан бултаан аhаабаттар эбит. Аччыктаан киhини сииллэр
    эбит. Хара баhaaм элбэх киhини сиэбиттэр.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад

      Оннук людоедтар буо...

    • @urankhaysakha
      @urankhaysakha 5 месяцев назад

      Дьирикинэйдэр сииллэр уьу, туматтар диэн монгольский род

    • @savasi24
      @savasi24 17 дней назад

      Ба5айылар.. Тумустар дьаабы, сэрэхтээт норуот.

  • @aydynaleks392
    @aydynaleks392 2 года назад +2

    Уонна кыргыһыы игин түмүгэр көмүллүбүт буолуохтарын сөп көннөрү сиэрэ туома суох быраҕаттаан кээһэн

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      син эчэйбит дьону ииҥҥэ булаллар дии

  • @psspss4638
    @psspss4638 3 года назад +16

    А по нашим коровам и лошадям исследовать не пробовали? Они же уникальные только наши. А выведение сильно отличающихся, стойких пород домашних животных требует много времени. Да и кости животных, думаю, устойчивее против разложения. На счёт каннибализма промолчу, возможно это единичный случай, т.к. помимо зверей у нас были и домашние животные. До облажения данью, уверен у нас практически равноправное взамоподдерживающее общество было. У нас и сейчас отрицательное отношение к разделению своих на богатых и бедных. Мы из покон веков не терпели никакого тойона, жили без государства свободными людьми. Уже после завоевания Россией появилось такое расслоение общества.
    Теперь о языке, если мы образовались бы смешением нескольких народов, то язык бы сильно отошёл от тюркского наречия. Мы же остались в старотюркском варианте, что уже давно признали учение-тюрковеды, даже за пределами России. Не зря представители Турции приезжают учить наш язык с целью повышения знаний в старотюркском языке. Значит, мы откололись от тюрков до из разделения на несколько наций, т.е. в то уже время мы были самостоятельным народом и переселились на территории, где не ступала нога других представителей тюрков. А северные народы с нами смешивались в очень малых количествах, что не влияло ни на язык, ни на генофон народа

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      Исследовали захоронения, много было захоронений с конями в тюркском стиле... К сожалению, коровьих костей нашли немного...

    • @mainhead888
      @mainhead888 3 года назад

      Ну вот вы сами и отвечаете, что Саха - пришлый народ.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +3

      @@mainhead888 все народы когда-то откуда-то пришли... Люди возникли в Африке и оттуда расселились по всей планете... Якутский народ образовался в Якутии из групп пришельцев из степи и местного населения...

    • @Василий-х5н
      @Василий-х5н 3 года назад

      @@nikbara пришли ли? Гипотеза африканского происхождения человека... ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B0_%D0%B0%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0
      ...всё таки остаётся гипотезой, но является почему-то доминирующей. Гипотез много и сторонников и противников этих гипотез много. ruclips.net/video/vNIgOnML19A/видео.html

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      @@Василий-х5н недавно читал про новые взгляды на происхождение человека... Все таки выводят людей из Африки 100 тысяч лет назад, но непонятна судьба неандертальцев и денисовского человека...

  • @anastasiiageraai9678
    @anastasiiageraai9678 3 года назад +3

    Ыарыылаах дьону уматаллара буолуо.
    Уонна дьону наьаа сиэбэтилэр ини, кыылларга аьаппыттара буолуо, жертвоприношение курдук.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +2

      Ити уҥуохтарын быһаҕынан кыһыйбыттар дии... Тиниктээбиттэр диир...

    • @sedehdobun2058
      @sedehdobun2058 3 года назад +6

      Кыһын өлбүт киһини, сайын көмпүттэрэ буолуо. Ол кыһын сири хаспахха ампаарга өлүгү уурбуттарын,кырынаас кыыл кирдэ ини. Сайын кэлтин кэннэ харайтара буолуо. Ама да былыргы буолтун да иһин, киһи аата киһи буоллаҕа наһаа киһини кирэ олорботулар ини. Каннибализм диэбитэ мин саныахпар Баһылай наһаа фантазиялаабыт. Былыргы сахаларыҥ төттөрүтүн сиэр-туом тутуһар дьон буолуо. Киһини өлүгү кирбэтилэр ини. Кимнээҕэр бултаан- балыктаан аһаан олорторо буолуо. Ону ааһан сылгылара- сүөһүлэрэ элбэх буоллаҕа. Баһылай наһаа сөргүнү түмүктээбит, ити баҕас, каннибализм диирэ сымыйа тойҕох. Биир өлүгүнэн түмүк оҥорор буоллаҕына саарбах учёнай быһылаах, саҥата-иҥэтэ үөрэхтээх киһиэхэ мөлтөх курдук көрөбүн. Чэ ити мин бэйэм көрүүбүнэн, истэрбинэн.

    • @Alik777_
      @Alik777_ Год назад

      Араас биис уустара олордохторо, итэ5эллэрэ да араас, сиэбит да буолуохтарын сеп, атын омуктарга естее5у сиир итэ5эл баар ди,

    • @АлексейОхлопков-к3д
      @АлексейОхлопков-к3д Год назад

      Сииллэр бөҕө буоллаҕа дии, киһи диэн бары сүүрэр-көтөр курдук айылҕа оҕото буоллаҕа, кыһалҕа тирээтэҕинэ кими барытын сииригэр тиийэр, сиир да түгэннэрэ баар суол. Холкуостааһын саҕынааҕы киин Россия, Украина, орто Азия сут сылларыгар балай да тарҕана сылдьыбыт көстүү этэ. Ленинград блокадатыгар да оннук буолара биллэр. Онон ити бэт киэҥник тарҕана сылдьыбыт адьынат, тыын былдьаһыга тирээтэҕинэ билигин даҕаны эргиллэрэ саарбахтаммат.

    • @alexandrazakharova9818
      @alexandrazakharova9818 Год назад +1

      ​@@nikbara урут булт алт, балык оссо элбэх буоллага дии, онон каннибализм баарын олох итэгэйбэппин, аньыы даганы. Тем более саха итинтэн туора турар омук дии саныыбын

  • @СофронХантаров
    @СофронХантаров 3 года назад +1

    Кут оҕо диэн үһүйээн баар дии.таас үҥүүлээх,сэптэрдээх этим,эмээхсиммин аччыктаан сиэбитим.эһи сэпкит барыта тимир эбит диир

  • @olgaohlopkova9853
    @olgaohlopkova9853 3 года назад +5

    Оттон тюрк тылынан санарабыт дии ону туох диигит дьэ.Ол аата бэйэбит тыла еье суох киьини сиир дьикээрдэр буолан тахсабыт.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +2

      Кини этэринэн 4-5 үйэлэргэ олорбут хунн төрүттээх дьон Саха Сиригэр олохторун булбуттар да, ону ситэри дакаастыы иликтэр. Ол аата түүр тыллаах дьон манна 1500 сыл олороллор.

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +1

      @@nikbara Илин энэрдэр Уус -алдан багар хууннар буолуохтарын сеп.Ити Урсун версията эмиэ сеп курдук кини тылынан ологуран этэр.Чурапчылары Телейдер ол аата Телеуты диир , Хоролору Хоролор диир и тгд.Оттон бары тюрк тылынан санараллар дии. Ньурба,Булуулэр иьи энэрдэр ыллаан санараллар кинилэр олохтоох туземецтары кытта булкаас буолуохтарын сеп.Хуннарын былыргыта улахан омуктар буо.Наьаа киьини сиэбэтилэр ини.Ол хуннар кэлиэхтэрин да иннинэ , палиазеатскай биистэр баар буолуохтарын сеп курдук.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад

      @@olgaohlopkova9853 киһини сиир омуктар таас үйэтигэр олорон ааспыттар, ол гынан баран бу олох соторутааҕы иинтэн булбуттарын кэпсиир дии

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад

      @@nikbara Багар ыалдьыбыт киьи этин сиэн иммунитет оностубуттара буолуо.Билинни прививка курдук.Былыр былыргыттан баар оннук эмтэнии.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад

      @@olgaohlopkova9853 ол иһин ритуальнай каннибализм диир дии...

  • @РусланГабышев-ы5ж
    @РусланГабышев-ы5ж Год назад +2

    Мэччирэн,и эккирэтэн , кэлэ бара , сырыттахтара , Сакилар тан,аралара таба дии , новоднение буолла5ына бараллар , уу тустэ5инэ кэлэллэр онон оннук

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Эмиэ да оннук... Ол гынан баран олохтоох дьон буоларбыт дакаастаммыта үчүгэй диибин

    • @РусланГабышев-ы5ж
      @РусланГабышев-ы5ж Год назад

      @@nikbara индеецтэр бары биьигинэн ааспыттар , истиэп сотору сотору кураанныыр , орустэр бары хоту усталлар , таба хал5аьалыы суурэ сылдьар сирдэрин диэки , болуот он,оьуннун да хоту баар буола5ын , истиэп чэлгийдэ5инэ тоттору барар буолуохтаахтар , оннук кэлэ бара сырыттахтара , ол бу китайскай источниктары итэ5эйэр санаам суох , ким толуур оттугэр историяны суруйдахтара ээ

  • @ptlrin8912
    @ptlrin8912 2 года назад +2

    Тут что ютуб ссылки не пропускает? Или это политика канала?

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Не знаю, вроде помещал, было нормально...

  • @ЛюсьенаОчосова
    @ЛюсьенаОчосова 6 месяцев назад +1

    1721 с Василий Егорович Попов
    Тэрээбут ыйа кунэ биллэр да?

  • @ТамараЖиркова-ю9р
    @ТамараЖиркова-ю9р Год назад +2

    Тугу барытын арыый чуолкайдык быһаарар. Итикөмүүлэр ханнык итэҕэли тутуһан ханнык кэмҥэ оҥоһуллубуттара суолталаах буолуо да көмпүт дьон бэйэлэрин итэҕэллэрин туһаныахтарын сөп

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад +1

      Итэҕэллэрэ көмүүлэргэ эрэ көстөр буо, сурук бичик суох буолан тылынан кэпсэниллибэтэҕэ хомолтолоох

    • @Саныч-ц4с
      @Саныч-ц4с Год назад

      Территория Якутии была заселена человеком несколько тысяч лет назад, это всем известный и научно доказанный факт. Вероятно биологические ( генетические) потомки тех древних людей живут среди нас и не исключено, что сам Василий Васильевич одир из них. Но даже если потомки тех древних племен живут среди современных якутов, они являются стопроцентными нисителями пришлой тюркской культуры, на которую перешли их палеоазиатские предки, носители неолитической культуры, высшим достижением которой были каменный топор и костяной нож. Пришлое тюркоязычное население принесло с собой культуру, которая на три головы превосходила культуру аборигенных народов. Поэтому эта передовая культура в очень короткое время стала доминирующей и похоронила архаичную культуру автохтонов- палеоазиатов. А сами палеоазиаты, утратив свою традиционную культуру и язык, растворились в среде пришельцев, не оказав никакого мало мальски заметного влияния.
      Разумеется, остатки культуры позднего каменного века не испарились в одночасье, они могли сохраняться вместе с ее носителями еще долгое время в изолированных местах, благо тюркоязычные предки якутов занимали другую экологическую нишу, позволяющую заниматься своим традиционным занятием - разведением скота. Автохтоны же жили охотой, рыбной ловлей и собирательством и селились в основном на таежных территориях. И такое параллельное существование разных культур в соседстве , но без пересечения, могло длиться долго. Пример тому эвенки, эвены, юкагиры и чукчи, которые не были поглощены пришельцами и сохранились до сих пор.
      Совершенно очевидно, что язык, хозяйственный уклад, верования якутов родственны тюркскому населению Сибири и резко контрастируют с языками и палеоазиатских народов. Поэтому каким бы ни было биологическое происхождение некоторой части якутов ( "палеоазиаты в ценральноазиатских масках") , они являются носителями чужой для их древних предков якутской культуры.
      Народы и этносы отличаются от стад животных наличием языка и культуры. Именно культура, язык, хозяйственный уклад и традиционные верования определяют этнос. А раз от представителей той части якутов, чьими предками были палеоазиат, не осталось никаких следов традиционной культуры, то и не надо вести прлисхождение якутского этноса от забытых, никому неизвестных племен.

  • @РусланГабышев-ы5ж
    @РусланГабышев-ы5ж Год назад +2

    Хайдах эрэ Казахстан Сахаларыттан араарар ойдобулу кэпсээтин ,

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Ол аата хайдах?

    • @РусланГабышев-ы5ж
      @РусланГабышев-ы5ж Год назад +1

      @@nikbara туурдэр сибээстэьэллэрин, хайдах эрэ собулээбэттэр , наар эьиги казах сакиларыгар сыьыанныт суох диэн ойдобулу , сон,нууллар , казах монгол олох тапсыбаттар , биьигини монголларга сыьыарыы баар , ахсааннарын да ойдообот омукпутугар , разделяй и ?

    • @РусланГабышев-ы5ж
      @РусланГабышев-ы5ж Год назад +1

      Сах са5аттан диэн этии хантан кэлбитэй

    • @РусланГабышев-ы5ж
      @РусланГабышев-ы5ж Год назад +2

      Уот иччитин аьатарбытыгар Хатантэмиэрийэ диэн тылы туттабыт , онтукайбыт Хатан тимир ийэ эбит , казахскай переводчикка Хатан тэмир ийэ диэтэххэ Королева железа тахсар , дьикти

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@РусланГабышев-ы5ж сактартан скифтартан буо... Хуннар культураларын үөрэтэргэ сахалары үөрэтиҥ диэн мээнэҕэ эппэттэр буо

  • @AytalErien
    @AytalErien 3 года назад +3

    Онтон дьүкээгирдэр өлбүт киһилэрин сиэн харайаллар этэ диэн баар дии. Манна дойдуга эмиэ урут олордохторо дии.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      Сахалар эмиэ былыр өбүгэлэрин хатаран баран илдьэ сылдьар үгэстээх этилэр диир Василий Васильевич...

    • @Василий-х5н
      @Василий-х5н 3 года назад +3

      Сахалар юкагирдары - дьүкээбил диэн ааттыыллар. Халлааҥҥа көстөр уоттары (северное сияние) дьүкээбил кутааларын уоттара дииллэр.

    • @sedehdobun2058
      @sedehdobun2058 3 года назад +3

      @@Василий-х5н дьүкээбил дэммэттэр, дьүкээгир уонна атыннык одуннарбыт дэнэллэр этэ. Мин сааһым 84, аллараа халымаҕа эдэр сылдьан кинилэр ортолоругар сылдьыспыт киһибин, бултаһан-балыктаһан элбэх сыллым ааспыта, онон тугу суруйарбын билэн олорор оҕонньорбун. Кыратык одуннар тылларынан кэпсэтэбин даҕаны. Ол 50 сыллар саҕаланыытыттан 60- бүтэһигэр дылы бииргэ алтыһан сылдьыспыт киһибин. Элбэх оҕонньоттору, эмэхситтэри кытта кэпсэтэр этим. Таба стадотыгар андрюшкина деревняҕа бэйэлэрин(дьүкээгир) тылларынан кэпсэтэр этим.

    • @Василий-х5н
      @Василий-х5н 3 года назад +4

      @@sedehdobun2058 Дьүкээбил, биитэр нууччалар кэлбиттэрин кэннэ дьүкэгиир диир буолбуттара сахалар юкагирдары. Төрүт тылбытыгар ити дьүкээбил (кутааларын) уоттара (северное сияние) диэн хаалбыт. Дьиҥ сахалыы дьүкээбил диэн. Словарь Пекарского Э.К. 1 том страница 869. Дьүкээбиллэр бэйэлэрин одул, вадул, алай, деткиль дииллэр. 84 саастааххын ол аата нууччалар кэлбиттэрин кэннэ 305 сыл буолан баран төрөөбүккүн, ол иһин өйдөнөр. Мин эбэм 1889 сыл төрүөх, дьүкээбиллэр диир этэ юкагирдары.

    • @sedehdobun2058
      @sedehdobun2058 3 года назад +5

      @@Василий-х5н ити алҕас одун диэбиппин, арба одуллар этэ. 50-сылларга аллараа халымаҕа нууччалар суохтарын да кэриэтэ курдук буолара. Черскэйгэ 60-с бүтэһигэр начала 70 сылларга элбээбиттэрэ. Билигин черскэйгэ, бэйэтигэр нууччалар 3-с тыһыынчаны кыайбат хаалан олороллор. Үс үйэ иһигэр ааттарын умнубатылар ини, сүүһүттэн тахсыбыт оҕонньортор бааллара Курилов, Клипечин диэн табаһыт аарма аксакал дьүкээгир оҕонньоттор. Олору кытта кэпсэтэрбэр иннэ дэһэллэрэ. Дьүкээбили дьүкээбил уота дииллэрэ, онтон бэйэлэрин дьүкээгир омуктарбыт , одулларбыт диэтчилэр. Ол сахха мин 16-17 саастаах уол оҕо этим. Эн эбэҕиттэн саастарынан аҕалара чуолкай 50-сылларга сүүстэриттэн тахсыбыт дьоннор, андрюшкина деревняҕа колхоз үһүс стадотыгар дэнэр иккиэн бааллара. Барахсаттар иккиэн да сүүс саастаахпыт диэбэттэрэ , кытыгырас киирбит-тахсыбыт сүүрүүннэн сылдьаллара, кэпсээн-ипсээн саҥалаах эр бэттэрэ этэ. Өссө дьүкэгиир диэтэххэ өһөргөнөр бөтөстөр этилэр, дьүкээгир диэ дьиэччилэр. Эйигин сааха диэбэппит буотта, саха диибит дии диэн буолааччы.

  • @ptlrin8912
    @ptlrin8912 2 года назад

    nature
    Published: 12 November 2019
    Гаплогруппы Y-хромосомы у гуннов, аварцев и завоевателей венгерского периода кочевых народов Карпатского бассейна
    "Однако непредвиденное преобладание их сибирских N1a Hg-s проливает новый свет на их предысторию"
    nature
    элита аварского периода в Карпатском бассейне VII века н.э.
    Published: 22 January 2020
    "Аварская элита проявляет сходство с некоторыми азиатскими популяциями: они близки к якутам 15-19 веков из Восточной Сибири и двум древним популяциям из Китая по РС1 и РС2, а по РС3 аварцы близки к южносибирским популяциям бронзового века"
    "Современные восточносибирские популяции, а именно якуты и нганасаны, близки к аварской элите по своему гаплогрупповому составу"

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +2

    Того Сахалы кинилэр санараллар диэтэххэ тэруттэрэ биьигиттэн тахсар

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +2

    Того дьону инник сиэхтэрэй о5ону хайдах инник гыныахтарай ыалдьар дьону ыары тар5амматын курдук уоттан биьэллэр буо тириитин сулэн баран уматаллар буо унуо5ар халлагына ситэ умайбат буо олох иьигэр баар силиитэ умайар курдук унуохтарын алдьаталлар буо толкуйдаан кердеххэ

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Мороз омукка итинник баар этэ дииллэр

  • @ЕгорПинигин-о4л
    @ЕгорПинигин-о4л 6 месяцев назад +1

    О́лх са5ана Эмиэ рак бара бу́олу дии

    • @nikbara
      @nikbara  6 месяцев назад

      Буолуон да син

  • @константиниванов-к6э
    @константиниванов-к6э 3 года назад +2

    Урукку музей директора сахалар кэлиилэр диэбит ди.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад +1

      дьон барыта Африкаттан төрүттээх буолан атын сирдэргэ барытыгар кэлии буолар буо... Василий Васильевич этэринэн өьүгэлэрбит хаһан кэлбиттэрэ быһаарыллыахтаах ыйытыы буолар... Гуннар кэмнэриттэн манна сүөһүнү сылгыны иитэр ьиис уустар олорбут буоллахтарына өбүгэлэрбит 1,5 тыһыынча сыл анараа бу дойдубутун буллахтара дии...

    • @константиниванов-к6э
      @константиниванов-к6э 3 года назад +4

      @@nikbara саха сириттэн дьоннор тарҕаммыттар диэхтээх

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +2

      @@константиниванов-к6э Ээ чэ бутун эрэ.Наьаа иннэ диирбит арыычча буотах да.

    • @olgaohlopkova9853
      @olgaohlopkova9853 3 года назад +3

      Онтон былыргы Сахаларын кочевниктар оседлай омук буоьахтар.Онноогор европа5а тиийэ бара сылдьыбыттар.Суеьу сылгы иитэр буолан киэнник олорбуттар.Улахан территорияны хонтуруоллуурбут ебугэлэрбититьэн кэллэгэ дии, ол иьин тутан олордохпут дии хааммытыгар баар буолан былыргы сахалартан хаалла5а дии.Ессе баппаппыт бу улугэр киэн сиргэ.Атын омуктар тапсан батан олороллор кыра сиргэ.

    • @nikbara
      @nikbara  3 года назад

      @@olgaohlopkova9853 бүгүн салгыы таһаардым саҥа видеоны, былыргыттан баппат этибит диир Василий Васильевич. ruclips.net/video/su4zDSBmvmk/видео.html

  • @ЕгорПинигин-о4л
    @ЕгорПинигин-о4л 6 месяцев назад +1

    Антон батыйа хантанкэлбитэй

    • @nikbara
      @nikbara  6 месяцев назад

      Ыйытыаҕым

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +2

    Название «каннибалы» произошло от «кани́ба» - имени, которым называли обитателей острова Гаити жители Багамских островов ещё до открытия Америки Христофором Колумбом. По Аврааму Когену Эррере, cannibal значило собственно «храбрый».
    Антропофагия - синоним слова «людоедство», происходит от древнегреческого ἄνθρωπος - «человек» и φαγεῖν - «поглощать».

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Согласен с вами

  • @hur2499
    @hur2499 Год назад +2

    Олох сепке кэпсиир эрээри, "якуты сформировались в результате смешения местного палеоазиатского с пришлым тюркским" диирэ сыыьа дии саныыбын. Сахалар нуучалар иннинэ тюркалар анныларыгар олорбуттар диэн ейдебул эмиэ сыыьа. То5о диэ, дьэ ол маннык...
    Сахалар олохтоох омуктар, ол ону билинни генетика толору дакаастаата, сахалар М2019 гаплотиптара хоту эрэ олорор норуоттарга баар: сахаларга, тонустарга, самодийестарга игин, со5уруу ахсааннаах. Холобур со5уруу уескээбитэ буоллар, онно баар буолуо этэ бо. Саамай былыргы булуллубут М2019 геннаах экземпляр Кердугэн-2, Чурапчы улууьугар кестубутэ, били былыргы бухатыыр аттыгар кемуллубут. Бухатыыр бээтэ самодиец(майаат) диэн быьаарбыттара. Мин саныахпар былыргы ураанхайдар диэн самодиецтар. Енисей кеттара эмиэ ураанхет диэн биистэрдээхтэр. Булду эккирэтэн Уралга тиийэ тилири баьылаан олорбуттар. Онно какраз Уренгой игин диэн куораттаахтар. Урал да аата ураанхайдары кытта ситимнээ5э саарба5а суох. Кердугэн-2 уерэтэн кеертере 4400! сыл аннараа еттугэр кемуллубут. Ол аата сахалар манна олорбуттар суеьу ас ииттэллэр, байдылар да со5уруу, эбэтэр архаа туьэллэр. 5 тыь сыл аннараа еттугэр мантан барбыт хоролор европа5а вафельнай керамиканы тархаппыттар. Ол барбыт дьонтон финно-угорскай омуктар уескээбиттэр. Европа5а тиийэн ол дьоннор хааннара куускэ суураллыбыт(европейкалар кырасыабайдара бэт бо), ааттара эрэ хаалбыт: угор=хоро. Хоролор тустарынан тема киэн, кинигэ да суруйуохха сеп. Оттон иккис поток, 3 тыь сыл аннара еттугэр сактар орто азияны баьылыыллар. 2300 сыл аннараа еттугэр хуннар монголиянан тарханаллар. Тамир Улан Хошу диэн могильникка былыргы хуннар геннара манна 19 уйэтээ5и кемуулэр геннарын кытта биир диэн дакаастаммыта. Ол дьоннору "тыгыннар" диэн ааттыыбын. Былыргы сахалар хуннары салайар биис- ууьугар кутует буолухтарын сеп эбит. Хуннар манна туулээ5инэн эргинэллэр уонна олохтоох баайдар о5олорун кутует-кийиит оностоллор буолуон сеп эбит. 1300 сыл аннара еттугэр сахалар хааннара манна саха сиригэр арахсаллар: элляевцы и омогоевцы диэн условно ааттыыллар. Арааьа Эллэй, ол хуннары кытта монголия5а олорбут тыгыннар сиэннэрэ, маннаа5ы баьылык Омо5ой кыыьын ойох ылар, оттон кыа5ын ылан баран омо5ой ууьун ууртэлээн кэбиьэр. Ити 7-8 уйэлэргэ буолбут. Дьэ инник, примерно, ханалас бургэьин игин а5ыннахха, ол 2 тыь сыл аннараа еттугэр Ленскай борода ат унуо5уттан оноьуллубут бургэс. Ол аата сахалар манна 2 сыл аннараа еттугэр Ленскай боруода аты иитэн олордохторо дии. Ученайдарбыт ол аты мааманнары кытта елбуттэрэ дииллэр...

    • @hur2499
      @hur2499 Год назад +1

      Дьэ онон манна олбу курыканнар игин диэннэр кэлбэтэхтэрэ. Кэлбит да буоллахтарына биирдиилээн дьоннор кэлбитэр. Холобур Эллэй Баатыр, кини теруттэрэ мантан теруттээх дьоннор, со5уруу баран 1000 сыл кэринэ олорон баран теннубут. Онон туурк, монгол омуктарын кытта ситимнэри кини а5алан тархаппыт

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Кини эмиэ биһиги төрүт олохтоох омукпут диир

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Оннук

    • @ИннокентийДядяКеша
      @ИннокентийДядяКеша Год назад

      Оннук. Омук диэн хаан даҕаны, ДНК гаплагруппата даҕаны, хаан даҕаны буолбатах. Народ диэн культура уонна народ төрүт тыла. Уонна олох олоруута.. Нучча наротун ылан көрүөхтэрин. Нуччаларга тыһынча аараас омук хаана баар, олору үөрэтиэхтэрин.. Атын даҕаны омуктар бар оннуктар. Олох сымыйа ДНК, гаплогруппа - диэн народтары араара сатыыллара. Номохторунан сирдэттэххэ, Сахалар кимтэн даҕаны коппатахтара, Сахалар сирдэри баһылыы кэлбиттэрэ. Бу биһиги олорор сирбитигэр маҥнай Юкагирдар эрэ баар этилэр. Уонна народттары ассимиляциялыыр диэн нароту кытта буккулан хаалыы буолбатах. Асимиляцияламмыт народттар Асимилциялаабыт народтар культураларын, тылларын ылынан бэйэлэрин омуктарын сүтэрэн кээһэн, ассимиляциялаабыт народттарын дьонноро буолан хаалаллар. Тыла суох народ народ буолбатах, тылтан турар народ культурата уонна ис туруга.

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@ИннокентийДядяКеша оннук, саамай сөп... Тылбыт кутталга киирдэ

  • @suntaryakoutsky8920
    @suntaryakoutsky8920 Год назад +1

    Ити туох хаачыгырас тыаЬай? ОлоппоЬо итинник айылаах тыаЬыыр буоллагына, киЬибит уинту туЬууЬу. Олугу умса ууруу, олрдьу ууруу туох суолталаагый? БыЬаарара буоллар ?

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Ыйытыаҕым

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +1

    Чукчалар уонна хоту омуктара таба унуо5ун алдьатан силлэр оннук эмиэ буолуон сэп уонна кирсэн баран хотторбут эйдээх дьону абааьы кереннэр силлэрэ боло уонна кемен баран уоттуллара боло

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Итинник булумньу эбит

  • @АлексейМихайлов-й1п

    Дьону сиир диэн дакастыбыла суох кыргыьыы елбутун кэннэ иэстэспэтин диэн этин улту сынньы эмиэ баар

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Ити кыыһы ытык ыалдьыттарга анаан астаабыттар диир дии

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +2

    Тонус диэн тонуу аьы сиир дьоннор

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад +1

      Тоҥ диэн сахалыы саҥарбат диэн буолбат дуо

  • @user-ze5vp6rb7j
    @user-ze5vp6rb7j Год назад

    Тох тах айанын салбанна

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Тугу этэҕин?

  • @aydynaleks392
    @aydynaleks392 2 года назад

    Атахтара токура холболорун размера кыра буолан инник угаллар буолуон сөп

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Үгэс буолуо дии

  • @АнатолийДанилов-ь4х

    Людоедтар эбиппит да?

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Оннук абыычай баара үһү

    • @АлександраКонстантиновна-и1е
      @АлександраКонстантиновна-и1е 2 года назад +2

      Ама бисиги өбүгэлэрбит киһи этин сииллэрэ буолуо дуо онтон кинилэр курдук айылгаттан айдарыылах сиэри туому тутуһар омук суох эни бу орто дойдуга тииҥи харахха ыталлар этэ дии тириитин алдьатымаары нучча казактара киси этин буһаран сииллэр усу

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      @@АлександраКонстантиновна-и1е нууччаларга ити баара биллэр этэ, онтон археологтар соторутааҕыта итинник киһи уҥуоҕун булбуттар дии. Аны ол көмүү 4-5 тыһыынча сыл анарааҥҥы көстүүгэ маарынныыр эбит

    • @user-ze5vp6rb7j
      @user-ze5vp6rb7j Год назад

      ​@@nikbaraтонустар сииллэр ини

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@user-ze5vp6rb7j Уус-Алдан улууһун сиригэр көстүбүт киһи уҥуоҕа буоллаҕа... Ханнык омуга биллибэт буо... Уонна билиҥҥи историктар этэллэринэн эбэҥкилэр, эбээннэр сахалар кэннилэриттэн манна кэлбиттэр...

  • @ЕвгенийАгеев-ы8ы
    @ЕвгенийАгеев-ы8ы Год назад +2

    Саха дьоно маннык народтары тэруттээбит саки хунну скиф майа тюрк уонна да атын омуктары

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Ити омуктар сыдьааннара да диэххэ син буолуо

  • @ЖакШирак-в7г
    @ЖакШирак-в7г 2 года назад

    Василий когда будете имена давать на родном языке а не на чёрной на каком вы же получаетесь манкурты

    • @nikbara
      @nikbara  2 года назад

      Наши предки крестились в православие свыше 200 лет назад. Имена на родном языке есть у всех, но в документах в основном у нас христианские имена...

    • @АлексейОхлопков-к3д
      @АлексейОхлопков-к3д Год назад +1

      ​@@nikbara ити дьоҥҥо быһааран туһа суох, бэйэлэрэ арабтар ааттарын сүгэ сылдьан үөрэппитэ буолаллар.

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@АлексейОхлопков-к3д оннугунан эмиэ да оннук

    • @АлексейОхлопков-к3д
      @АлексейОхлопков-к3д Год назад +1

      @@nikbara ордук казахтар инник идэлээхтэр.

    • @АлексейОхлопков-к3д
      @АлексейОхлопков-к3д Год назад +1

      Урук 2000 сыллар саҥаларыгар, били французтар хаһыыларын ыытар кэмнэригэр Баһылайга аттаах көмүү манна бэрт чугас баар ону хаспаккыт дуо диэбиппэр, спонсордар баҕаларынан диэн кэбиспитэ. Чурапчыга оччолорго сылдьаллар этэ.

  • @dentaloffice510
    @dentaloffice510 Год назад +1

    Кому этот мужчина рассказывает свои истории 😂😂😂

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Рассказывает свое видение представителям народа саха... Очень интересная информация... Надо бы сделать субтитры...

    • @dentaloffice510
      @dentaloffice510 Год назад +1

      @@nikbara ну надо бы😁

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@dentaloffice510 надо... Согласен, очень интересный рассказ об итогах многолетних раскопок... Он доказывает, что народ Саха является коренным местным населением и приводит примеры схожих и одинаковых обычаев в захоронениях, разделенных тысячелетиями...

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@dentaloffice510 самое большое удивление вызвал рассказ о ритуальном каннибализме древних людей, и самое главное не очень древнее захоронение девочки в Усть-Алданском улусе

    • @savasi24
      @savasi24 17 дней назад

      ​@@nikbara, э чэ аан дойдуга сахалар киьини сииллэр диэн субтитрдаары гына5ыт да. Ба5ар ыарыы таргатымаары уматаллара буолуо, сиэри буолбакка. Сахаларга багас оннук суох ини.

  • @кэнчээрииннокентьев

    Утуйаалбыт киьиний

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      Тоҕо итинник диигин?

    • @ritamarkova1502
      @ritamarkova1502 Год назад

      Наьаа ёр да ёр кэпсиир

    • @nikbara
      @nikbara  Год назад

      @@ritamarkova1502 кэпсиирэ элбэх буо

    • @elenaivanova1850
      @elenaivanova1850 Год назад

      Оо, истэргин да сылайдаҕына. Интириэһэ суох киһи буоллаҕыҥ