Bài phân tích của ông khá hay nhưng đúng hoặc đủ được 7, 8 phần thôi ạ. Khi xưa chưa có Hội Quốc Liên (United Nations) nên kẻ mạnh thì thắng và chiếm đất, quốc gia của kẻ yếu. Thời Lê Đại Hành gửi 3 đặc sứ vào thiết lập quan hệ hữu nghị với Cham Pa để tránh bị tấn công từ phía nam nhưng cả ba đều bị giam, bị giết. Khi vua LĐH dẹp xong Tống quay vào Nam và thấy sứ thần của mình bị tù, bị giết đã trả thù mà phá hủy kinh đô của Chăm Pa. Đúng theo lẽ đời Lê Hoàn có thể trả thù khốc liệt hơn nữa. Khi nhà Lý dồn sức chống Tông ở phía Bắc thì Cham Pa dồn quân tấn công Đại Việt từ phía Nam để phối hợp thiết lập gọng kìm, đưa quân Lý và thế 2 bề thọ địch. May mà quân Tống bại, quân Lý thắng chứ không thì chắc gì quân Chăm đã chạy về, và theo lẽ đời thì Nhà Lý có thể phản công tiêu diệt Chăm Pa khi đó. Quân của Chế Bồng Nga 3 lần đánh ra và phá hủy Thăng Long rồi rút về không phải vì người Chăm không ham đất mà vì khi đó nếu cố ở lại thì sớm muộn gì cũng bị đại bại. Vua tôi giết nhau tranh ngội, đổi đất lấy mỹ nữ, và theo đạo này, đạo kia rồi anh em huynh đệ tương tàn...đã làm biến mất một quốc gia một thời rực rỡ. Bài học sâu sắc là giờ đây Người Chăm hãy đoàn kết, giúp nhau tiến bộ, phát triển lành mạnh trong cộng đồng các dân tộc trên mảnh đất hình chữ S. Mong sao có nhiều con em Người Chăm đạt giải cao tại các kỳ thi Olympics quốc gia, quốc tế. Chúng ta: Việt, Chăm, Khmer, Hoa...là người Việt Nam. Hãy xây dựng Việt Nam ngày càng hùng cường, giàu mạnh!
@@nhagiangdaybạn nói có sai đâu! Như thời này thành thế y tam quốc mẽo kềm kẹp chư hầu liên hiệp quốc tẩn các nước yếu từ sau 45… còn ai là đông Ngô và thục Hán thì các bạn cũng hiểu.
Lâu nay cứ thương tiếc người Chăm từng một thời kiêu hùng, mà mấy trăm năm nay bị lui vào lịch sử, không ngờ hôm nay gặp được một người Chăm xứng danh học giả, giữ gìn tiếp nối và nghiên cứu làm xán lạn những hay đẹp hay góc khuất của dân tộc Chăm, góp phần tươi đẹp phong phú cho đất nước nhiều dân tộc anh em ta vươn lên hùng cường thái bình, thật bất ngờ và vui lòng.
Champa, Việt còn chung sống được miễn là không quá tàn ác như dân khmer. Cùng chung dân tộc mà tự hủy, ngày bé nghe chuyện quân polpot lấy cuốc đánh vào đầu chính người dân tộc họ mà tôi ám ảnh khiếp sợ
Dân Vịt không tàn ác chỉ diệt chủng dân Khmer thui từ mấy triệu thời Cộng_hòa Nam_kỳ xuống còn mấy trăm ngàn thời backkki vịt kinh cai trị. Chắc người Khmer ác hơn. Ah quên Đám pol pot với Khmer Nam_kỳ là 2 nước. Y như đám bakki là giăc với dân Nam_kỳ vậy á.
Tôi người Kinh hiện đang làm dự án cao tốc ở Ninh Thuận, Bình Thuận. Rất vui được biết về các văn hóa, phong tục của anh em người Chăm. Cầu mong cộng đồng 54 dân tộc anh em chung sống thuận hòa, cùng nhau phát triển đất nước.
hì hì... dạ thưa anh họ Thạch... A ko phải người Kinh anh là người Việt, dân tộc Chăm nhé, vì thấy khuôn mặt, màu da & đặc biệt họ Thạch của anh đó!!! Người Kinh là được đặt tên có từ thời nhà Nguyễn trong việc phân biệt người ở vùng Kinh thành/Miền xuôi và Người Thượng/Người miền núi dân tộc thiểu số để quản lí dân sự thôi.. Chứ lịch sử ngàn năm của người Bách Việt này ko có Dân tộc/Người Kinh đâu... Sự nhầm lẫn này đã thành cố hữu trong đa số ace người VN chúng ta bây giờ rồi đấy..
@@kennyvu3039 cảm ơn anh. Tôi họ Lê quê Quảng Bình. Tên "Thạch Trung Ẩn Ngọc" là 1 cách cục trong tử vi chứ không phải họ tên của tôi :). Chúc anh nhiều sức khỏe.
Chăm Việt giờ là 1. Chính phủ cũng rất chú tâm truyền bá văn hoá Chăm. Hồi nhỏ mình xem mấy điệu nhảy Chăm trên tháp Chăm trên vtv2 suốt. Người Chăm ở Hà Nội nghe nói rất nhiều
Chú nói và phân tích hay quá, chú làm thêm nhiều Video để con có thể tìm hiểu thêm về lịch sử nước nhà nhất là về Champa, tuy con là người kinh nhưng cũng rất thích nghe về Champa.
Tôi là người Kinh yêu quý văn hóa Chăm. Mong người anh em Chăm giữ gìn trọn vẹn và phát huy văn hóa của mình để làm giàu cho Việt Nam. Việt Nam là của chúng ta.
Con là người Kinh, con rất thích văn hóa Chăm. Đúng như bác phân tích, nguyên nhân chính Champa mất nước là do văn hoá theo Hindu xã hội lỏng lẻo, còn Đại Việt theo khổng giáo xã hội được quản lý chặt chẽ, quy củ từ trên xuống, có sức mạnh và tư tưởng chiếm hữu hơn. Rất mong bác phân tích nhiều hơn để thế hệ trẻ hiểu thêm lịch sử ạ
Kinh tộc bắc kỳ! Nam_kỳ tụi tui có người Yuan ONLY. Người bắckyy ở lại nước bakki nghen bạn. Nó sẽ giúp ích cho bạn sau nầy. #tonkinOutOfCochinchineNOW
Salam Alaykum. Văn hóa và lịch sử dân tộc Chăm 1 phần gắn liền không thể tách rời với lịch sử Việt Nam. Mong đồng bào Chăm luôn phát triển, duy trì, bảo vệ truyền thống, nét đẹp văn hóa để cả xã hội và mọi dân tộc anh em, con dân Việt Nam cùng thưởng thức vẻ đẹp văn hóa, lịch sử đa dạng của nước ta.
Đúng như ông nói, hiểu về dân tộc mình và tự hào về dân tộc mình là một điều cần có cho bất cứ ai điều này vừa là trách nhiệm vừa là bốn phận. Chúc ông có nhiều bài viết hơn nữa về dân tộc Chăm nói riêng và các dân tộc khác trên đất nước mình.
Con cảm ơn chú đã phân tích 5 nguyên nhân. 5 nguyên nhân này mà khai triển chắc thành quyển sách! Thích cách chú phân tích vì chiều sâu kiến thức. Chúc chú sức khoẻ an khang. Trân trọng.
Bác phân tích rất hay am hiểu lịch sử hy vọng bác có nhiều bài viết về văn hóa phong tục tập quán của dân tộc mình ( người chăm) làm cho nền văn hóa chung của 54 dt vn thêm phong phú cũng là thứ thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến vùng với đất người chăm góp phần phát triển kinh tế
Bác có những góc nhìn rất thú vị, rất đậm đà tinh thần của người Chăm. Tuy có một số quan điểm mà cá nhân mình chưa thấy hợp lý lắm nhưng vẫn rất tôn trọng bác.
con là người Kinh. con rất thích văn hoá của người Chăm, con đã từng thăm Thánh Địa Mỹ Sơn và rất thán phục về kiến trúc và văn hoá, tập quán của người Chăm. con mong các sắc tộc tại VN chung sống hoà bình và không có sự phân biệt đối xử riêng dân tộc nào cả. con chúc Bác nhiều sức khoẻ để có thêm nhiều bài phân tích nữa ạ
Ông nói rất hay , là người Chăm mà ông nghiên cứu về lịch sử Đại việt sâu sắc. Chăm suy vong do những nguyên nhân mà ông phân tích rất đúng. Tuy nhiên thời Chế bồng Nga cũng nhiều lần đem quân tấn công Thăng Long , chứng tỏ người Chăm cũng dữ dội trong đấu tranh sinh tồn chứ chẳng chơi. Trong giao tranh mạnh được yếu thua là điều tất yếu. Chẳng hạn cuộc chiến Nam bắc vừa qua , giằng co kéo dài 21 năm , cuối cùng anh nào mạnh sẽ nốc ao kẻ kia để giành chiến thắng . Oan nghiệt nhưng đó là qui luật của muôn đời vậy !
Cuộc chiến nam bắc nó hơi khác nhé bạn. Việt Minh có từ trước 1941 và chính thức thành lập năm này, kêu gọi mọi người dân yêu nước đứng lên chống Pháp. Với thắng lợi Điện Biên Phủ 1954 thì hiệp định Geneve quy định Việt nam sẽ tổng tuyển cử 1956. Nhận thấy cụ Hồ sẽ được 80% số phiếu nên Mỹ quyết tâm chia cắt 2 miền. Chính Mỹ là kẻ gây ra chiến tranh Việt nam 1955-1975. Lãnh đạo chế độ miền nam VNCH là các tướng lĩnh, ông nào cũng từng gia nhập quân đội Pháp, có mã số quân Pháp. Nếu không có nhân dân miền nam, có khởi nghĩa Bến Tre 1960, biệt động Saigon thì bố miền bắc cũng không thắng được. Cuộc chiến nam bắc mà có mặt 500 ngàn lính Mỹ và gần 200 ngàn lính các nước đồng minh thì không biết nội chiến ntn
@@ngothuat2045 Rõ ràng Việt Minh là chìa khóa trong cuộc nội chiến Bắc Nam nếu không có Việt Minh thì bây giờ VN là 2 miền như HQ và nếu Việt Minh theo phe VNCH có khi bên giải phóng là phía Bắc chứ không phải phía Nam
Ủng hộ quan điểm của Nhà thơ Inrasara về việc cần thiết nghiên cứu sâu sắc về cội nguồn lịch sử các dân tộc ở Việt Nam trong đó có Dân tộc Chăm để làm dồi dào hiểu biết cho thế hệ trẻ và làm hùng mạnh hơn tinh thần đoàn kết bảo vệ Đất nước Việt Nam đa dân tộc ngày nay!
Rất cảm ơn bác đã chia sẻ video thực sự bổ ích. Con là người Hà Nội, mới sống ở Đà nẵng và được tìm hiểu văn hóa Chămpa. Thực sự thương và ngậm ngùi khi 1 văn hóa, vương quốc hùng mạnh, thịnh suy trong gần 2000 năm từ thời nước Lâm Ấp đến thế kỉ 19 bị xóa khỏi bản đồ. Video của bác rất hay và sâu sắc, hy vọng được đón xem nhiều video khác do bác chia sẻ!
Đất Nam_kỳ của Người Nam_kỳ. Đất Bắc_kỳ của người Bắc kỳ. Yêu thích? Ok. Nhưng cơm ai nấy ăn. Nhà ai nấy ở. Đừng nhập cư lậu vô nước Nam_kỳ tụi tui nha.
❤ Văn hóa của mọi dân tộc ở Việt Nam luôn cần đc duy trì, bảo vệ để không bị mất đi. Tất cả đều là 1 phần không thể tàch rời và nét đẹp đa dạng văn hóa và lịch sử của Việt Nam.
Xin cảm ơn tác giả, Tôi là người kinh sống ở Bình thuận, bài của bác rất hay và thú vị. trong bài có rất nhiều kiến thức hay và bổ ích mà tôi chưa bao giờ được đc biết đến. bản thân tôi rất thích người Chăm và tôi cũng rất thích văn hóa của người Chăm. Kiến thức của bác rất bổ ích, đã làm phong phú thêm nền văn hóa của 54 dân tộc Việt Nam.
Cháu xem video này sau 1 năm chú đăng. Cháu rất vui vì nhờ có video của chú thì cháu biết được thêm về đồng bào Chăm của mình. Bới 1 đất nước biến mất chắc chắn có những mảng tối mà không phải ai cũng biết, hoặc được viết công khai, công tâm, công bằng ở dưới góc nhìn của chính người dân tộc ấy. Lịch sử là cái nhìn từ hai hay nhiều phía trên 1 sự việc. Cháu là người Kinh nhưng cũng rất thích nghe về các dân tộc khác, những người hiện đang sống trên cùng1 đất nước. Chúc chú nhiều sức khỏe.
Ông đúng là một nhà trí thức Chăm - kính trọng ông . Đồng ý với ông rằng một dân tộc cần có triết lý của dân tộc một cách đúng đắn và sáng suốt, triết lý của một dân tộc sẽ quyết định tương lai của dân tộc đó , bao gồm cả sự sống còn
Những dân tộc thời đó theo văn hóa Ấn Độ nên xã hội rời rạc, lỏng lẻo, Theo văn hóa Trung Hoa thì ngược lại, xã hội quy củ từ Trung ương đến địa phương, đó là nhưng dân tộc văn hiến, khoa bảng, có tinh thần dân tộc cao.
Trên trời có ngôi sao vụt sáng , và có ngôi sao tắt . Đúng là người chăm rất có khiếu nghệ thuật va kiến trúc , cộng với tinh thần sùng đạo qúa mức , không chăm lo tốt cho quân đội và một nguyên nhân nữa là sống gần Đại việt .
Bác ơi bài nói chuyện của bác phân tích rất hay và có ý nghĩa , nhưng giờ Việt Nam là một quốc gia có 54 dân tộc trong đó có dân tộc chăm nên chúng ta nên cùng nhau đoàn kết cùng nhìn về một hướng để phát triển kính tế ,quốc phòng bảo vệ toàn vẹn tổ tổ quốc trước sự lăm le xâm lược của các thế lực thù địch ngoại bang đang chờ cơ hội. Nếu chúng ta không giử vững được tình đoàn kết toàn dân thì sẽ là cơ hội nối giáo cho giặc
Đại Việt Nam sinh ra từ trong gian khó binh đao, phát triển vượt qua bao cản trở chèn ép của nước lớn và chư hầu, đánh bại các đại cường quốc và tay sai mà giành lấy vị trí được tôn trọng trên thế giới. Sức sống của Đại Việt là vô cùng mạnh mẽ mãnh liệt sẽ ngày một hùng mạnh và vĩ đại trên thế giới. Hãy mừng được làm con dân Đại Việt Nam, hãy đoàn kết vào cộng đồng dân tộc Việt Nam để đưa đất nước lên tầm cao mới. Vinh quang của Đại Việt cũng là vinh quang mà mỗi công dân được hưởng 🎉 ❤Đại Việt ❤ Việt Nam
Ngày nay nước ta tên Việt Nam, là đất nước chung và quê hương của 56 dân tộc anh em. Nên tránh gọi tên nước ta ngày nay là Đại Việt là 1 danh từ lịch sử, chỉ nên dùng cho ngữ cảnh lịch sử
'Làm thì làm chơi, chơi thì chơi thiệt' câu này nói lên tất cả. Champa dạng thể chế liên bang lỏng lẻo không có sự đoàn kết, không có quy mô làng xã như Đại Việt cho nên dễ bị tấn công.
Nghe phân tích của anh, khác với gì tôi được biết. Một câu: người Chăm hiện tại hiền lành, có bản sắc riêng rực rỡ…Cảm động nhất là khẳng định người Chăm hoà hợp với mọi văn hoá khác, hoàn toàn không cực đoan.
Cảm ơn chú đã ra kênh này .Mong chú luôn luôn khoẻ mạnh để tiếp tục chia sẽ về Chăm ,1 QG đã để lại nhiều tin hoa cho thế giới nói chung và VN nói riêng
Người Chăm đã từng chinh phạt Đại Việt nhiều lần. Đến mức quan quân nhà Trần sợ hãi ôm nhau khóc nức nở. Lịch sử vẫn là lịch sử, hiện tại, người Chăm, người Kinh và tất cả các dân tộc anh em khác đng cùng nhau xây dựng đất nước ❤
Đối với Người Chiến Sĩ Champa không có cái Chết..Đối với cái chết không có sự sợ hãi,không có quan niệm lầm lẫn về cái chết...Với Champa Cái Chết chỉ là Sự ngã xuống về thân xác vật lý...nhưng Linh Hồn là Bất Tử.
Từ cổ chí kim đất nước...ko thuận lòng trời trời biết đất biết làm việc bất lương mà người khác ko biết thường bị diệt vong để thay đổi triều đại đó cũng là nhân quả.Thời nay cũng vậy.
một vấn đề nũa mà chú chưa đề cập là người việt ở Phía Bắc chịu kiếp nạn xâm chiếm phương Bắc nên không có thời giân để phát triển mạnh hơn nũa, Champa có thời gian rảnh rỗi hơn có lẽ đó rảnh rỗi sinh nông nổi tự đấu tranh lẫn nhau... ở đây có tính 2 mặt vừa tơt vừa xấu : một nếu không co Đại Việt che chắn thì Mông Cổ sau này là Trung Hoa đã chiếm tới hết Singapore rồi. nên VN không chiêm CP thì phương bắc họ cũng chiếm thôi...hai nếu Đại Việt bi phương bắc thôn tính thì CP cũng không thể chống lại các thế lực phương Bắc như Đại Việt và cuối cùng cũng bị chiếm nên cả Đông Nam Á phải nhớ rằng đại Việt che chắn phương Bắc cho họ tránh sự diệt vong do thế lực phương bắc...
thôi bạn ạ vấn đề quá khứ rhìn đã xảy ra k thể thay đổi kết quả dc, cái đúng cái sai đều phải nhìn nhận k nên bao biện và nghĩ mình là thượng đẳng, dù sao thì tộc Việt ta củng có lỗi vs tộc Chăm , nghĩ cảnh trong quá khứ k biết đồ sát bao nhiêu người mà kể, nghĩ đến là thấy thương tâm
@@HFV-kb4kp đúng là mất nươc thì dau thương và là bài học đó là bài học ru ngủ khi dất đai điều kiện quá thuân lợi nên bị ngủ quên nếu Cham pa binh đánh phá nhiều như Vn hoặc là họ mất sơm hơn nũa hoặc là họ sẽ phát triển mạnh hơn do rút kinh nghiệm..., 1 phần mất nước của Champa đúng như chú trinh bày là do văn hóa, Thái họ cũng từ phương bắc cũng đánh lấn dần xuống phương Nam mới có được như ngày nay chứ đất nào là đất của Thái dâu? mà hướng tấn công của Trung Hoa qua Thái chắc khó hơn hương tấn công qua VN nên Thái có thời gian đề thu phục các bộ lạc phia nam nhiều hơn VN nếu không thi VN còn có thể mở rộng hơn nũa... VN cũng thương tâm bao nhieu khi bị TH đô hộ cả ngàn năm bao nhiêu lần bị xâm chiêm ...
@@HFV-kb4kp đồng ý với bạn. Tiếc là người Chăm sớm không phát triển ra xung quanh. Có chiếm được đất thì mới biết quý trọng đất để mà sau này có mất đất còn lấy lại. Đây họ dần trở nên nhược tiểu, lúc mạnh cũng chỉ lo lấy tài vật như cướp, chỉ tạo thêm hoạ cho dân tộc sau này. Cùng với Khmer thì Chăm là đáng thương, lịch sử đã an bài, cố gắng tồn tại và phát triển, nếu cứ gieo hận thù thì chắc Đại Việt cũng đã biến mất nếu cứ đâm đầu tấn công loạn xạ, yếu mà ra gió chỉ có chết
@@thanhthiennguyen3082 dc cái an ủi người Việt củng hiền hòa hơn người Hán, bên đó Liêu, Tây Hạ, Nam Chiếu , Đại Lý mất nước là diệt tộc luôn sót lại số ít củng k dám nhận tổ, từ từ mất dân tộc luôn
Cảm ơn chú đã chia sẻ với mọi người ,để hiểu rõ được người chăm , giờ đã là một quốc gia có chung hòa bình ,54 dân tộc anh em hãy đoàn kết cùng nhau chung sống và bảo vệ Tổ Quốc , vì nếu ko hợp lại, thì rất khó giữ được đất nước , và khó vươn lên trong chính trường, thế giới ,
Cảm ơn chú đã cho cộng đồng mạng và những người chăm mình hiểu biết nhiều hơn về nguồn gốc và lịch sử chămpa sưa và nay..chúc chú nhìu sức khỏe gia đình sống an vui.💚
@@letue395 Xin lổi bạn nha, chính bạn chưa chắc là người Kinh thuần chủng, có thể ông hoặc bà cố tổ của bạn là người Chàm đó, đừng nói giọng điệu mất dạy đó, nói tóm lại giòng máu champa đả hòa lẩn giòng giống máu Việt hằng trăm năm rồi, bạn chửi người Champa có thể đang chửi ông bà của chính bạn.
Triều cống Trung Quốc là thể hiện ngoại giao ôn hòa và khôn khéo. Còn nước nhỏ mà hung hãn thì diệt vong là điều tất yếu. Cách nhìn chiến lược của các triều đại Đại Việt về Trung Quốc vẫn tồn tại đến ngày nay. Người Chăm là một phần máu thịt không thể tách rời của các dân tộc anh em làm nên nước Việt Nam ngày nay, sự thịnh vượng và ổn định của Việt Nam là một điều may mắn cho tất cả mọi người.
Bác phân tích rất chi tiết, thuyết phục. Con để ý loại ngôn từ bác sử dụng là ngôn từ cũ, ngôn từ của “thời trước”. Con rất tôn trọng những người đi trước như bác ❤ con chúc bác sức khoẻ ❤
Ngay cua vua chua dai viet rat ac doc Chiem champa va dong hao nguoi Cham vao nguoi kinh Vi vay da so nguoi kinh o niem trung La nguoi cham bi dong hao We love champa
Ngày xưa, quá khứ đã trôi qua hơn 100 năm rồi. Thế giới trải qua thời kỳ phong kiến, thời kỳ khoa học chưa phát triển rồi bạn ạ. Ngày nay thế giới đã được hình thành, đất nước đã được quy định rõ ràng, khoa học công nghệ cũng phát triển mạnh rồi. Công việc của bạn và tôi là tập trung phát triển kinh tế gia đình, kinh tế đất nước, đoàn kết các dân tộc trong cùng một nước lại để ổn định chính trị và phát triển kinh tế. Chia rẽ các dân tộc chỉ tạo ra đau thương thôi chứ không giải quyết được gì cả.
Bạn đừng nên quá quan trọng cái chung, bạn phải mạnh, nhất là mạnh về tri thức tự nhiên và xã hội, đủ thông thái để nhận ra là Chăm là Chăm, Việt là Việt, nói năng lung tung chả giúp gia đình, dân tộc mình ca khúc khải hoàng. Tôi tin nếu 100 năm nữa người Chăm giỏi giang, phát triển dân số, cạnh tranh với người Việt ngay trên đất Việt thì 1 ngày nào đó không xa 1 Chủ tịch nước hay 1 Tổng bí thư là người Chăm, như Ông Nông Đức Mạnh hay hàng loạt nhân tài thiểu số đã xuất hiện và huy hoàng. Giỏi đi đã, thầm lặng mà phát triển rực rỡ
Chăm một thời nay còn đâu! Người Chăm có lẽ khác hẳn người đại việt không chỉ về tôn giáo văn hoá mà còn về chủng tộc! Người Đại Việt thì giống Tàu người Chăm thì giống khmer! Chính trong sách đại việt ghi rõ rằmg người Chăm có làn da ngăm bánh mật! Giờ người Chăm không chỉ bị đồng hoá về văn hoá mà còn về chủng tộc! Kẻ mạnh đámh kẻ yếu là điều tất yếu trong lịch sử nhưng cần được cộng nhận và học lưu truyền! Nhưng đất nước của người Bắc gần như bỏ xó lịch sử đó! Là người Bắc tôi thấy lấy lagm tiếc cho một dân tộc một thời!
54 tư dân tộc trên mảnh đất Việt Nam là một khối thống nhất ! Nhưng kẻ nào muốn chia rẻ đoàn kết của các dân tộc anh em , đều là những kẻ xấu xa ! Chúng mong muốn Việt Nam loạn lạc !!!!
Vậy sao ngày xưa Việt Nam không là 1 dân tộc của Trung Quốc đi. Bị đô hộ 1000 năm rồi còn khởi nghĩa làm gì. Trong khi đó chăm pa ngày xưa là 1 quốc gia độc lập có chủ quyền.
@@xuantoanpham3085 thời thế mạnh được yếu thua là lẽ thường tình. Vốn Việt Nam ta bị đô hộ 1000 năm, bị giặc phương Bắc bóc lột đàn áp, chỉ là công dân hạng bét so với dân của chúng nó, thế thì ta đấu tranh giành lại độc lập là tất yếu thôi. Nhưng đồng bào Chăm ở VN là chuyện khác hoàn toàn, họ cũng như người Kinh chúng ta đang sống hòa bình, yên ổn làm ăn dưới sự bảo hộ bình đẳng từ chính quyền, chế độ, thế thì hà cớ gì phải đấu tranh bạo động? Cùng nhau phát triển bình đẳng, hòa đồng ko tốt hơn à?
@@letuanakala vậy được ấm no hạnh phúc là không cần khởi nghĩa đúng không, vậy giờ Trung Quốc xâm lược Việt Nam xong cho dân Việt Nam ấm no hạnh phúc là được nha.
Cảm ơn anh! Thật sự em cũng suy nghĩ đặt câu hỏi: tại sao một đất nước khi xưa như vậy sao lại mất đi như vậy? Có lẽ người Việt tiếp xúc và tiếp thu văn hóa và tư tưởng Trung Hoa nên tôi rèn từ thế hệ này sang thế hệ khác luôn mở mang bờ cõi liên tục với nhiều mưu kế như Tôn Tử.
😇😇😇😇 Chămpa thành lập năm tuổi cúa tôi 18/4/1986. Tôi đi làm điện : nam kỳ lục tỉnh và ra chơi người quen ở lại chơi lâu lên đến vài tháng : Ninh thuận và có vô tháp chàm chơi và bình thuận lầu ông hoàng đi thăm quan ... ... amen !
Về việc người Chăm họ ăn chơi, con bị bệnh nhờ thầy Chăm chữa. Hôm đó gặp thầy, thì vợ thầy bảo bận đi ăn đám ma, mà thầy có bảo là đám ma mà mổ bò mổ trâu ăn luôn, rất là tốn kém. Nói xong thấy thầy buồn. Hôm nay nghe chú nói về dân Chăm thích vui chơi, nên không biết như thế là đúng không ạ! Con cảm ơn!
Mình người Đà Nẵng, cá nhân mình cảm thấy, văn hoá Đà Nẵng Quảng Nam vẫn giữ rất nhiều những nét tính cách và tư tưởng của ng Chăm. Không biết có ai cũng thấy vậy ko?
Cũng giống như người Kinh thôi, bao tập tục của TQ vẫn còn đó, người Kinh và Chăm cũng thế, cơ bản là sự tàn sát người Chăm của người Kinh với người Chăm là khá dã man mới làm biến mất 1 dân đất nước
Đúng rồi . Chú giống suy nghĩ của cháu , Đại Việt ảnh hưởng văn hoá Trung Quốc , Chămpa hay các quốc gia như Khmer chịu văn hoá Ấn Độ nên quyền lực địa phương vs trung ương k chặt chẽ , kiểm soát con người cũng yếu . Nhưng nói với người Khmer họ cứ cãi , mãi mới gặp người chung suy nghĩ
Ủa chứ văn hoá Chăm hiện tại ko do người Chăm giữ thì ai giữ dùm? Nhà nước đang muốn bảo tồn chứ có cấm dân tộc nào gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc đâu? Trừ những cái gọi là hủ tục thì phải loại bỏ thôi
Anh em trong nhà chém giết lẫn nhau , ngoại bang ko xâm lấn mới lạ. Bác kể lại theo cách khách quan thôi. Lịch sử vẫn là lịch sử. Ko nên tạo mất khối đoàn kết dân tộc ,người chăm hay người kinh vẫn là người dân việt nam. Hiểu về lịch sử ,quý trọng hiện tại , nhìn về tương lai .
Chiến cuộc Việt champa thật khốc liệt dẫn đến 1 quốc gia diệt vong đó là lịch sử không thể đảo lộn, thời gian trôi qua tất cả đều là hoài niệm qua phân tích chính xác của anh
Kaka. Ông ấy lấy gương những kẻ thất bại như hồ quý ly, lê chiêu thống ra để làm ví dụ đại diện cho người Kinh. Riêng bản thân tôi thì người chăm không giỏi bằng người tày và người thái. Người chăm quá " an phận thủ thường" cái đó không xấu nhưng thời buổi hoà nhập, xã hội phát triển thì sẽ đào thải theo quy luật phát triển
Bác nói đúng 99%. Đây là vấn đề lịch sử. Chế Bồng Nga một thời huy hoàng, Angkor còn ngại, đánh ra Thăng Long buộc Vua Việt chạy trốn. Sức mạnh Champa không phải vừa. Đáng tiết
Bài phân tích của ông khá hay nhưng đúng hoặc đủ được 7, 8 phần thôi ạ. Khi xưa chưa có Hội Quốc Liên (United Nations) nên kẻ mạnh thì thắng và chiếm đất, quốc gia của kẻ yếu. Thời Lê Đại Hành gửi 3 đặc sứ vào thiết lập quan hệ hữu nghị với Cham Pa để tránh bị tấn công từ phía nam nhưng cả ba đều bị giam, bị giết. Khi vua LĐH dẹp xong Tống quay vào Nam và thấy sứ thần của mình bị tù, bị giết đã trả thù mà phá hủy kinh đô của Chăm Pa. Đúng theo lẽ đời Lê Hoàn có thể trả thù khốc liệt hơn nữa. Khi nhà Lý dồn sức chống Tông ở phía Bắc thì Cham Pa dồn quân tấn công Đại Việt từ phía Nam để phối hợp thiết lập gọng kìm, đưa quân Lý và thế 2 bề thọ địch. May mà quân Tống bại, quân Lý thắng chứ không thì chắc gì quân Chăm đã chạy về, và theo lẽ đời thì Nhà Lý có thể phản công tiêu diệt Chăm Pa khi đó. Quân của Chế Bồng Nga 3 lần đánh ra và phá hủy Thăng Long rồi rút về không phải vì người Chăm không ham đất mà vì khi đó nếu cố ở lại thì sớm muộn gì cũng bị đại bại. Vua tôi giết nhau tranh ngội, đổi đất lấy mỹ nữ, và theo đạo này, đạo kia rồi anh em huynh đệ tương tàn...đã làm biến mất một quốc gia một thời rực rỡ. Bài học sâu sắc là giờ đây Người Chăm hãy đoàn kết, giúp nhau tiến bộ, phát triển lành mạnh trong cộng đồng các dân tộc trên mảnh đất hình chữ S. Mong sao có nhiều con em Người Chăm đạt giải cao tại các kỳ thi Olympics quốc gia, quốc tế. Chúng ta: Việt, Chăm, Khmer, Hoa...là người Việt Nam. Hãy xây dựng Việt Nam ngày càng hùng cường, giàu mạnh!
Bạn biết vì sao dân Chiêm Thành đánh cướp mà không chiếm đất xây thành không? Khi bạn trả lời đc câu này thì bạn giải quyết 80% câu hỏi.
Nhớ sử giỏi nhỉ. Tui k nhớ nổi nhiều như bạn
Bạn nói rất đúng
Kể từ ngày Liên hợp quốc thành lập đến nay, có ngày nao thế giới im tiếng súng, không có chiến tranh, không có xâm lược?
@@nhagiangdaybạn nói có sai đâu! Như thời này thành thế y tam quốc mẽo kềm kẹp chư hầu liên hiệp quốc tẩn các nước yếu từ sau 45… còn ai là đông Ngô và thục Hán thì các bạn cũng hiểu.
Lâu nay cứ thương tiếc người Chăm từng một thời kiêu hùng, mà mấy trăm năm nay bị lui vào lịch sử, không ngờ hôm nay gặp được một người Chăm xứng danh học giả, giữ gìn tiếp nối và nghiên cứu làm xán lạn những hay đẹp hay góc khuất của dân tộc Chăm, góp phần tươi đẹp phong phú cho đất nước nhiều dân tộc anh em ta vươn lên hùng cường thái bình, thật bất ngờ và vui lòng.
Champa, Việt còn chung sống được miễn là không quá tàn ác như dân khmer. Cùng chung dân tộc mà tự hủy, ngày bé nghe chuyện quân polpot lấy cuốc đánh vào đầu chính người dân tộc họ mà tôi ám ảnh khiếp sợ
Dân Vịt không tàn ác chỉ diệt chủng dân Khmer thui từ mấy triệu thời Cộng_hòa Nam_kỳ xuống còn mấy trăm ngàn thời backkki vịt kinh cai trị.
Chắc người Khmer ác hơn.
Ah quên Đám pol pot với Khmer Nam_kỳ là 2 nước. Y như đám bakki là giăc với dân Nam_kỳ vậy á.
Tôi người Kinh hiện đang làm dự án cao tốc ở Ninh Thuận, Bình Thuận. Rất vui được biết về các văn hóa, phong tục của anh em người Chăm. Cầu mong cộng đồng 54 dân tộc anh em chung sống thuận hòa, cùng nhau phát triển đất nước.
hì hì... dạ thưa anh họ Thạch... A ko phải người Kinh anh là người Việt, dân tộc Chăm nhé, vì thấy khuôn mặt, màu da & đặc biệt họ Thạch của anh đó!!! Người Kinh là được đặt tên có từ thời nhà Nguyễn trong việc phân biệt người ở vùng Kinh thành/Miền xuôi và Người Thượng/Người miền núi dân tộc thiểu số để quản lí dân sự thôi.. Chứ lịch sử ngàn năm của người Bách Việt này ko có Dân tộc/Người Kinh đâu... Sự nhầm lẫn này đã thành cố hữu trong đa số ace người VN chúng ta bây giờ rồi đấy..
@@kennyvu3039 cảm ơn anh. Tôi họ Lê quê Quảng Bình. Tên "Thạch Trung Ẩn Ngọc" là 1 cách cục trong tử vi chứ không phải họ tên của tôi :). Chúc anh nhiều sức khỏe.
khi kẻ thắng thì thường hay nói là hòa giãi .....nhưng người nào mới là người lảnh đạo ...Người Chăm có được không ?
@@kennyvu3039 hahaha quê chưa, bày đặt ra vẻ
@@robinhood657 Người Chăm cũng có nền văn hoá rực rỡ. Chăm chỉ làm giàu và học hỏi và dần đi đến vượt lên các anh em mà làm người dẫn dắt
Chăm Việt giờ là 1. Chính phủ cũng rất chú tâm truyền bá văn hoá Chăm. Hồi nhỏ mình xem mấy điệu nhảy Chăm trên tháp Chăm trên vtv2 suốt. Người Chăm ở Hà Nội nghe nói rất nhiều
Chú nói và phân tích hay quá, chú làm thêm nhiều Video để con có thể tìm hiểu thêm về lịch sử nước nhà nhất là về Champa, tuy con là người kinh nhưng cũng rất thích nghe về Champa.
Mình là người Kinh, rất mê nghiên cứu văn hoá, ngôn ngữ lịch sử Á Đông. Rất cảm ơn chú.
Bài phân tích rất hay của một học giả, tính sử luận cao.
Ông xứng đáng là người giữ gìn cái hồn văn hóa dân tộc mình và của Việt Nam ,xin biết ơn và thật ngưỡng mộ ông !
Tôi là người Kinh yêu quý văn hóa Chăm. Mong người anh em Chăm giữ gìn trọn vẹn và phát huy văn hóa của mình để làm giàu cho Việt Nam. Việt Nam là của chúng ta.
Con là người Kinh, con rất thích văn hóa Chăm. Đúng như bác phân tích, nguyên nhân chính Champa mất nước là do văn hoá theo Hindu xã hội lỏng lẻo, còn Đại Việt theo khổng giáo xã hội được quản lý chặt chẽ, quy củ từ trên xuống, có sức mạnh và tư tưởng chiếm hữu hơn. Rất mong bác phân tích nhiều hơn để thế hệ trẻ hiểu thêm lịch sử ạ
Kinh tộc bắc kỳ!
Nam_kỳ tụi tui có người Yuan ONLY.
Người bắckyy ở lại nước bakki nghen bạn.
Nó sẽ giúp ích cho bạn sau nầy.
#tonkinOutOfCochinchineNOW
@@LalaKkka-ly3qc =))))) Nguồn??
Chàm đen
@@LalaKkka-ly3qcbrownie đường cùng 🎉
@@LalaKkka-ly3qc không phải 1 dân tộc, ko cùng 1 đất nước. sao lại dùng chung ngôn ngữ vậy? dân tộc bạn chui từ đâu ra vậy?
Bà diễn thuyết của chú rất hay. Bám sát tình hình thực tế theo từng giai đoạn lịch sử. Cực kì thuyết phục
Salam Alaykum. Văn hóa và lịch sử dân tộc Chăm 1 phần gắn liền không thể tách rời với lịch sử Việt Nam. Mong đồng bào Chăm luôn phát triển, duy trì, bảo vệ truyền thống, nét đẹp văn hóa để cả xã hội và mọi dân tộc anh em, con dân Việt Nam cùng thưởng thức vẻ đẹp văn hóa, lịch sử đa dạng của nước ta.
Đúng như ông nói, hiểu về dân tộc mình và tự hào về dân tộc mình là một điều cần có cho bất cứ ai điều này vừa là trách nhiệm vừa là bốn phận. Chúc ông có nhiều bài viết hơn nữa về dân tộc Chăm nói riêng và các dân tộc khác trên đất nước mình.
Con cảm ơn chú đã phân tích 5 nguyên nhân. 5 nguyên nhân này mà khai triển chắc thành quyển sách! Thích cách chú phân tích vì chiều sâu kiến thức. Chúc chú sức khoẻ an khang. Trân trọng.
Bác phân tích rất hay am hiểu lịch sử hy vọng bác có nhiều bài viết về văn hóa phong tục tập quán của dân tộc mình ( người chăm) làm cho nền văn hóa chung của 54 dt vn thêm phong phú cũng là thứ thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến vùng với đất người chăm góp phần phát triển kinh tế
Bác có những góc nhìn rất thú vị, rất đậm đà tinh thần của người Chăm. Tuy có một số quan điểm mà cá nhân mình chưa thấy hợp lý lắm nhưng vẫn rất tôn trọng bác.
con là người Kinh. con rất thích văn hoá của người Chăm, con đã từng thăm Thánh Địa Mỹ Sơn và rất thán phục về kiến trúc và văn hoá, tập quán của người Chăm. con mong các sắc tộc tại VN chung sống hoà bình và không có sự phân biệt đối xử riêng dân tộc nào cả. con chúc Bác nhiều sức khoẻ để có thêm nhiều bài phân tích nữa ạ
Xưng người kinh là có gốc nghệ an, thanh hóa, hà tĩnh hả bạn? Kinh trại.
Cảm ơn bác đã chia sẻ Một bài phân tích thật hữu ích.
Ông nói rất hay , là người Chăm mà ông nghiên cứu về lịch sử Đại việt sâu sắc. Chăm suy vong do những nguyên nhân mà ông phân tích rất đúng.
Tuy nhiên thời Chế bồng Nga cũng nhiều lần đem quân tấn công Thăng Long , chứng tỏ người Chăm cũng dữ dội trong đấu tranh sinh tồn chứ chẳng chơi. Trong giao tranh mạnh được yếu thua là điều tất yếu. Chẳng hạn cuộc chiến Nam bắc vừa qua , giằng co kéo dài 21 năm , cuối cùng anh nào mạnh sẽ nốc ao kẻ kia để giành chiến thắng . Oan nghiệt nhưng đó là qui luật của muôn đời vậy !
Cuộc chiến nam bắc nó hơi khác nhé bạn. Việt Minh có từ trước 1941 và chính thức thành lập năm này, kêu gọi mọi người dân yêu nước đứng lên chống Pháp. Với thắng lợi Điện Biên Phủ 1954 thì hiệp định Geneve quy định Việt nam sẽ tổng tuyển cử 1956. Nhận thấy cụ Hồ sẽ được 80% số phiếu nên Mỹ quyết tâm chia cắt 2 miền. Chính Mỹ là kẻ gây ra chiến tranh Việt nam 1955-1975. Lãnh đạo chế độ miền nam VNCH là các tướng lĩnh, ông nào cũng từng gia nhập quân đội Pháp, có mã số quân Pháp. Nếu không có nhân dân miền nam, có khởi nghĩa Bến Tre 1960, biệt động Saigon thì bố miền bắc cũng không thắng được. Cuộc chiến nam bắc mà có mặt 500 ngàn lính Mỹ và gần 200 ngàn lính các nước đồng minh thì không biết nội chiến ntn
@@ngothuat2045 Rõ ràng Việt Minh là chìa khóa trong cuộc nội chiến Bắc Nam nếu không có Việt Minh thì bây giờ VN là 2 miền như HQ và nếu Việt Minh theo phe VNCH có khi bên giải phóng là phía Bắc chứ không phải phía Nam
@@khuonghuynh859 Thế mới thấy tầm nhìn của cụ Hồ, miễn ai yêu nước là cụ thuyết phục cùng đi cho bằng được.
Bạn ơi " Lịch sử" là ko có NẾU , NẾU và NẾU nhé . Và Bạn phải chấp nhận . @@ngothuat2045
@@khuonghuynh859lại " LẬT SỬ " , lúc nào cũng " nếu , nếu , nếu 😅😅😅😅
Ủng hộ quan điểm của Nhà thơ Inrasara về việc cần thiết nghiên cứu sâu sắc về cội nguồn lịch sử các dân tộc ở Việt Nam trong đó có Dân tộc Chăm để làm dồi dào hiểu biết cho thế hệ trẻ và làm hùng mạnh hơn tinh thần đoàn kết bảo vệ Đất nước Việt Nam đa dân tộc ngày nay!
rất hay, không ngờ bác có kỹ năng phân tích tuyệt vời
Rất cảm ơn bác đã chia sẻ video thực sự bổ ích. Con là người Hà Nội, mới sống ở Đà nẵng và được tìm hiểu văn hóa Chămpa. Thực sự thương và ngậm ngùi khi 1 văn hóa, vương quốc hùng mạnh, thịnh suy trong gần 2000 năm từ thời nước Lâm Ấp đến thế kỉ 19 bị xóa khỏi bản đồ. Video của bác rất hay và sâu sắc, hy vọng được đón xem nhiều video khác do bác chia sẻ!
nhưng họ mà không sụp đổ thì mình không có đất trong này đâu bạn
Đất Nam_kỳ của Người Nam_kỳ.
Đất Bắc_kỳ của người Bắc kỳ.
Yêu thích? Ok.
Nhưng cơm ai nấy ăn. Nhà ai nấy ở. Đừng nhập cư lậu vô nước Nam_kỳ tụi tui nha.
Lịch Sử Champa cần phải phục hồi và tất cả những dân tộc sống trên VN. Đưa tất cả lịch sử đã từng có trên đất VN cho con cháu học và hiểu.
❤ Văn hóa của mọi dân tộc ở Việt Nam luôn cần đc duy trì, bảo vệ để không bị mất đi. Tất cả đều là 1 phần không thể tàch rời và nét đẹp đa dạng văn hóa và lịch sử của Việt Nam.
Biết nói chơi ghê vậy. Hỏi cái đám Bộ Văn hóa thông tin cs. Cái đám cs rất là trung thực
@@thompsonnguyen1870 💩 dmb fk
Nhìn Myanmar xem,hơn 100 dân tộc,giờ tan nát,ko chỉ nội chiến mà còn thảm sát,thanh lộc sắc tộc.
Phục hồi lịch sử văn hóa của các dân tộc để góp phần đưa VN về thời kỳ đồ đá ??
Ông đã góp phần làm giàu văn hóa Việt nam !chúc ông nhiều sức khỏe và phát huy hơn nữa
Van hóa nào của VN
@@huumaster m ở trên một đất nước được gọi là VN thì đó là văn hoá dân tộc của nước VN
cam on adf.hom nay toi moi hieu ve van hoa nguoi cham👍
Xin cảm ơn tác giả, Tôi là người kinh sống ở Bình thuận, bài của bác rất hay và thú vị. trong bài có rất nhiều kiến thức hay và bổ ích mà tôi chưa bao giờ được đc biết đến. bản thân tôi rất thích người Chăm và tôi cũng rất thích văn hóa của người Chăm. Kiến thức của bác rất bổ ích, đã làm phong phú thêm nền văn hóa của 54 dân tộc Việt Nam.
Cháu xem video này sau 1 năm chú đăng. Cháu rất vui vì nhờ có video của chú thì cháu biết được thêm về đồng bào Chăm của mình. Bới 1 đất nước biến mất chắc chắn có những mảng tối mà không phải ai cũng biết, hoặc được viết công khai, công tâm, công bằng ở dưới góc nhìn của chính người dân tộc ấy. Lịch sử là cái nhìn từ hai hay nhiều phía trên 1 sự việc. Cháu là người Kinh nhưng cũng rất thích nghe về các dân tộc khác, những người hiện đang sống trên cùng1 đất nước. Chúc chú nhiều sức khỏe.
Cảm ơn chú, Việt Nam là đất nước nhiều dân tộc anh em, đoàn kết phát triển và yêu thương
Ông đúng là một nhà trí thức Chăm - kính trọng ông .
Đồng ý với ông rằng một dân tộc cần có triết lý của dân tộc một cách đúng đắn và sáng suốt, triết lý của một dân tộc sẽ quyết định tương lai của dân tộc đó , bao gồm cả sự sống còn
Những dân tộc thời đó theo văn hóa Ấn Độ nên xã hội rời rạc, lỏng lẻo, Theo văn hóa Trung Hoa thì ngược lại, xã hội quy củ từ Trung ương đến địa phương, đó là nhưng dân tộc văn hiến, khoa bảng, có tinh thần dân tộc cao.
Đã làm cùng 1 đồng nghiệp tên Lộ Quang Triển, rất hiền, da ngăm đen đúng dân miền biển, dân tộc Chăm ❤
Bài trình bày của bác khá hay và hữu ích. Tks bác nhiều!
Tôi sống ở một vùng có rất nhiều sắc tộc người Chăm cũng đông cộng đồng chúng tôi sống rất hòa đồng.Tôi thích sự phân tích của anh.Thân ái chào anh
Trên trời có ngôi sao vụt sáng , và có ngôi sao tắt . Đúng là người chăm rất có khiếu nghệ thuật va kiến trúc , cộng với tinh thần sùng đạo qúa mức , không chăm lo tốt cho quân đội và một nguyên nhân nữa là sống gần Đại việt .
Bác ơi bài nói chuyện của bác phân tích rất hay và có ý nghĩa , nhưng giờ Việt Nam là một quốc gia có 54 dân tộc trong đó có dân tộc chăm nên chúng ta nên cùng nhau đoàn kết cùng nhìn về một hướng để phát triển kính tế ,quốc phòng bảo vệ toàn vẹn tổ tổ quốc trước sự lăm le xâm lược của các thế lực thù địch ngoại bang đang chờ cơ hội. Nếu chúng ta không giử vững được tình đoàn kết toàn dân thì sẽ là cơ hội nối giáo cho giặc
Ngưỡng mộ kiến thức của bác ạ!
Đại Việt Nam sinh ra từ trong gian khó binh đao, phát triển vượt qua bao cản trở chèn ép của nước lớn và chư hầu, đánh bại các đại cường quốc và tay sai mà giành lấy vị trí được tôn trọng trên thế giới. Sức sống của Đại Việt là vô cùng mạnh mẽ mãnh liệt sẽ ngày một hùng mạnh và vĩ đại trên thế giới. Hãy mừng được làm con dân Đại Việt Nam, hãy đoàn kết vào cộng đồng dân tộc Việt Nam để đưa đất nước lên tầm cao mới. Vinh quang của Đại Việt cũng là vinh quang mà mỗi công dân được hưởng 🎉 ❤Đại Việt ❤ Việt Nam
Ngày nay nước ta tên Việt Nam, là đất nước chung và quê hương của 56 dân tộc anh em. Nên tránh gọi tên nước ta ngày nay là Đại Việt là 1 danh từ lịch sử, chỉ nên dùng cho ngữ cảnh lịch sử
'Làm thì làm chơi, chơi thì chơi thiệt' câu này nói lên tất cả. Champa dạng thể chế liên bang lỏng lẻo không có sự đoàn kết, không có quy mô làng xã như Đại Việt cho nên dễ bị tấn công.
Nghe phân tích của anh, khác với gì tôi được biết.
Một câu: người Chăm hiện tại hiền lành, có bản sắc riêng rực rỡ…Cảm động nhất là khẳng định người Chăm hoà hợp với mọi văn hoá khác, hoàn toàn không cực đoan.
Cảm ơn chú đã ra kênh này .Mong chú luôn luôn khoẻ mạnh để tiếp tục chia sẽ về Chăm ,1 QG đã để lại nhiều tin hoa cho thế giới nói chung và VN nói riêng
Cảm ơn bài phân tích của bác ạ.
Xin cảm ơn tác giả đã phân tích khá chi tiết về nét văn hoá, quan niệm xã hội khác nhau giữa Chăm và VN… rất thú vị và trung thực
Bài nói chuyện rất hay, cảm ơn
Hay quá, có dịp xin phép diện kiến bác để học hỏi thêm về người Chăm và văn hoá.
Người Chăm đã từng chinh phạt Đại Việt nhiều lần. Đến mức quan quân nhà Trần sợ hãi ôm nhau khóc nức nở.
Lịch sử vẫn là lịch sử, hiện tại, người Chăm, người Kinh và tất cả các dân tộc anh em khác đng cùng nhau xây dựng đất nước ❤
@@zollback xin hỏi bạn ở au!
Việt Nam có cái hay là các tôn giáo và các dân tộc sống hoà bình tôn trọng lẫn nhau , không có nặng nề kỳ thị
Hay quá bác Inrasara! Hy vọng bác ra thêm nhiều video nữa về lịch sử và văn hoá Chăm để mọi người có thêm hiểu biết. Chúc bác mạnh khoẻ!
Ông giảng giải hay quá. Lần đầu tiên con nghe đến việc xung đột giữa các tôn giáo trong dân tộc Chăm.
rất kính trọng bác, chúc bác nhiều sức khoẻ !
Đối với Người Chiến Sĩ Champa không có cái Chết..Đối với cái chết không có sự sợ hãi,không có quan niệm lầm lẫn về cái chết...Với Champa Cái Chết chỉ là Sự ngã xuống về thân xác vật lý...nhưng Linh Hồn là Bất Tử.
Ghê thế ! Đúng là bất tử thật. Người chăm vẫn sống ở VN đấy tgooi
Âm nhạc của Chăm nói lên tính cách con người của Chăm và văn hóa, tâm hồn thi vị Champa.
Việt thì rất khác.
Bài hận đồ bàn hay hận bàn thờ hay thiệt.
Nhà tôi cách Trà Kiệu 8km, có một sự thương cảm sâu sắc với dân tộc này.
Rất khoa học và khách quan.
Văn hóa Chăm có tồn tại trong người Kinh đến tận ngày ở mỗi gia đình đó là nước mắm
và Ăn Trầu và sử dụng Lu (đồ cớm)
Không có căn cứ.
BẬY BẠ. TÔI Ở THANH HOÁ DÂN VÙNG BIỂN HỌ LÀM NƯỚC MẮN TỪ LÂU ĐỜI RỒI.
Bài phân tích quá sâu sắc... đáng để các thế hệ Chăm suy ngẫm.
Từ cổ chí kim đất nước...ko thuận lòng trời trời biết đất biết làm việc bất lương mà người khác ko biết thường bị diệt vong để thay đổi triều đại đó cũng là nhân quả.Thời nay cũng vậy.
một vấn đề nũa mà chú chưa đề cập là người việt ở Phía Bắc chịu kiếp nạn xâm chiếm phương Bắc nên không có thời giân để phát triển mạnh hơn nũa, Champa có thời gian rảnh rỗi hơn có lẽ đó rảnh rỗi sinh nông nổi tự đấu tranh lẫn nhau... ở đây có tính 2 mặt vừa tơt vừa xấu : một nếu không co Đại Việt che chắn thì Mông Cổ sau này là Trung Hoa đã chiếm tới hết Singapore rồi. nên VN không chiêm CP thì phương bắc họ cũng chiếm thôi...hai nếu Đại Việt bi phương bắc thôn tính thì CP cũng không thể chống lại các thế lực phương Bắc như Đại Việt và cuối cùng cũng bị chiếm nên cả Đông Nam Á phải nhớ rằng đại Việt che chắn phương Bắc cho họ tránh sự diệt vong do thế lực phương bắc...
Cho đến hiện tại cũng có mỗi VN là cứng đầu nhất để chống chọi với TQ.
thôi bạn ạ vấn đề quá khứ rhìn đã xảy ra k thể thay đổi kết quả dc, cái đúng cái sai đều phải nhìn nhận k nên bao biện và nghĩ mình là thượng đẳng, dù sao thì tộc Việt ta củng có lỗi vs tộc Chăm , nghĩ cảnh trong quá khứ k biết đồ sát bao nhiêu người mà kể, nghĩ đến là thấy thương tâm
@@HFV-kb4kp đúng là mất nươc thì dau thương và là bài học đó là bài học ru ngủ khi dất đai điều kiện quá thuân lợi nên bị ngủ quên nếu Cham pa binh đánh phá nhiều như Vn hoặc là họ mất sơm hơn nũa hoặc là họ sẽ phát triển mạnh hơn do rút kinh nghiệm..., 1 phần mất nước của Champa đúng như chú trinh bày là do văn hóa, Thái họ cũng từ phương bắc cũng đánh lấn dần xuống phương Nam mới có được như ngày nay chứ đất nào là đất của Thái dâu? mà hướng tấn công của Trung Hoa qua Thái chắc khó hơn hương tấn công qua VN nên Thái có thời gian đề thu phục các bộ lạc phia nam nhiều hơn VN nếu không thi VN còn có thể mở rộng hơn nũa... VN cũng thương tâm bao nhieu khi bị TH đô hộ cả ngàn năm bao nhiêu lần bị xâm chiêm ...
@@HFV-kb4kp đồng ý với bạn. Tiếc là người Chăm sớm không phát triển ra xung quanh. Có chiếm được đất thì mới biết quý trọng đất để mà sau này có mất đất còn lấy lại. Đây họ dần trở nên nhược tiểu, lúc mạnh cũng chỉ lo lấy tài vật như cướp, chỉ tạo thêm hoạ cho dân tộc sau này. Cùng với Khmer thì Chăm là đáng thương, lịch sử đã an bài, cố gắng tồn tại và phát triển, nếu cứ gieo hận thù thì chắc Đại Việt cũng đã biến mất nếu cứ đâm đầu tấn công loạn xạ, yếu mà ra gió chỉ có chết
@@thanhthiennguyen3082 dc cái an ủi người Việt củng hiền hòa hơn người Hán, bên đó Liêu, Tây Hạ, Nam Chiếu , Đại Lý mất nước là diệt tộc luôn sót lại số ít củng k dám nhận tổ, từ từ mất dân tộc luôn
Ẩm thực cham rất ngon. Đi an giang mê luôn
Nghe bài hát HAN ĐO BAN gợi nhớ một thời liệt oanh của dân tộc .
Câu trả lời đúng nhất là không đoàn kết. Người chăm hay khơme đều thông minh nhưng lại hay đấu đá nội bộ. Nếu Pháp ko vào thì Cam cũng mất nước rồi.
Chuẩn
Cảm ơn bác đã chia sẻ những điều rất thú vị và chân thành. Lịch sữ đã đi qua khó thay đổi, giờ mình chung tay hướng tới tương lai tốt đẹp hơn...!
Cảm ơn chú đã chia sẻ với mọi người ,để hiểu rõ được người chăm , giờ đã là một quốc gia có chung hòa bình ,54 dân tộc anh em hãy đoàn kết cùng nhau chung sống và bảo vệ Tổ Quốc , vì nếu ko hợp lại, thì rất khó giữ được đất nước , và khó vươn lên trong chính trường, thế giới ,
Cảm ơn chú, video rất hay. Mong chú góp phần phát triển vào bảo tồn văn hóa cộng đồng người Chăm
Chăm xây các toà tháp rất đẹp giờ xây đc như vậy cũng khó
bài nói chuyện của chú quá hay, con đã học rất nhiều bài học lịch sử từ bài nói chuyện của chú,
Cảm ơn chú đã cho cộng đồng mạng và những người chăm mình hiểu biết nhiều hơn về nguồn gốc và lịch sử chămpa sưa và nay..chúc chú nhìu sức khỏe gia đình sống an vui.💚
Chào bạn cảm ơn bạn đã chia sẻ video hay chúc bạn sức khỏe và thành công nhé 👍🔔👈
CẢM ƠN NHỮNG Ý KIẾN CỦA ÔNG ...HÃY ĐOÀN KẾT 😢ĐÊ CÙNG PHÁT TRIỂN ...
Văn Hóa Chăm thật đẹp,có nhìu lúc con cũng ước mình là người Chăm.
Này có gì mà phải ước. Thích thì vào đó sống rồi đổi dân tộc thôi. Có phải như đi nước ngoài rồi khó khăn đâu.
sao bạn thông minh quá vậy???
@@roberttruong2231 thay mặt cộng đồng người Kinh, tao ủng hộ m cút, tụi tao k tiễn
@@letue395 Xin lổi bạn nha, chính bạn chưa chắc là người Kinh thuần chủng, có thể ông hoặc bà cố tổ của bạn là người Chàm đó, đừng nói giọng điệu mất dạy đó, nói tóm lại giòng máu champa đả hòa lẩn giòng giống máu Việt hằng trăm năm rồi, bạn chửi người Champa có thể đang chửi ông bà của chính bạn.
@@letue395m thuộc tộc kingkong à? 😶
Triều cống Trung Quốc là thể hiện ngoại giao ôn hòa và khôn khéo. Còn nước nhỏ mà hung hãn thì diệt vong là điều tất yếu. Cách nhìn chiến lược của các triều đại Đại Việt về Trung Quốc vẫn tồn tại đến ngày nay. Người Chăm là một phần máu thịt không thể tách rời của các dân tộc anh em làm nên nước Việt Nam ngày nay, sự thịnh vượng và ổn định của Việt Nam là một điều may mắn cho tất cả mọi người.
Cụ trí tuệ uyên thâm quá.
Chúc cụ mạnh khỏe.
Anh có kiến thức sâu sắc.Tôi là người Đại Việt .Cảm ơn anh.
hay lắm chú
Bài phân tích rất hay! Rất mong Chú sẽ có thêm nhiều video khác nữa!
Vậy nguyên do đâu khmer krom cũng mất đất xin chú phân tích cho mọi người biết
Bác phân tích rất chi tiết, thuyết phục. Con để ý loại ngôn từ bác sử dụng là ngôn từ cũ, ngôn từ của “thời trước”. Con rất tôn trọng những người đi trước như bác ❤ con chúc bác sức khoẻ ❤
Cảm ơn bác đã nghĩ đến isalam mong ALLAH soi sáng cho bác
Ngay cua vua chua dai viet rat ac doc
Chiem champa va dong hao nguoi
Cham vao nguoi kinh
Vi vay da so nguoi kinh o niem trung
La nguoi cham bi dong hao
We love champa
Ngày xưa, quá khứ đã trôi qua hơn 100 năm rồi. Thế giới trải qua thời kỳ phong kiến, thời kỳ khoa học chưa phát triển rồi bạn ạ. Ngày nay thế giới đã được hình thành, đất nước đã được quy định rõ ràng, khoa học công nghệ cũng phát triển mạnh rồi. Công việc của bạn và tôi là tập trung phát triển kinh tế gia đình, kinh tế đất nước, đoàn kết các dân tộc trong cùng một nước lại để ổn định chính trị và phát triển kinh tế. Chia rẽ các dân tộc chỉ tạo ra đau thương thôi chứ không giải quyết được gì cả.
Bạn đừng nên quá quan trọng cái chung, bạn phải mạnh, nhất là mạnh về tri thức tự nhiên và xã hội, đủ thông thái để nhận ra là Chăm là Chăm, Việt là Việt, nói năng lung tung chả giúp gia đình, dân tộc mình ca khúc khải hoàng. Tôi tin nếu 100 năm nữa người Chăm giỏi giang, phát triển dân số, cạnh tranh với người Việt ngay trên đất Việt thì 1 ngày nào đó không xa 1 Chủ tịch nước hay 1 Tổng bí thư là người Chăm, như Ông Nông Đức Mạnh hay hàng loạt nhân tài thiểu số đã xuất hiện và huy hoàng. Giỏi đi đã, thầm lặng mà phát triển rực rỡ
@@thanhthiennguyen3082 ý là muốn thôn tính người Việt ắ.có cđb nhé
Lịch sử là vậy ác độc hay không ác độc gì😅
Chăm một thời nay còn đâu!
Người Chăm có lẽ khác hẳn người đại việt không chỉ về tôn giáo văn hoá mà còn về chủng tộc! Người Đại Việt thì giống Tàu người Chăm thì giống khmer! Chính trong sách đại việt ghi rõ rằmg người Chăm có làn da ngăm bánh mật! Giờ người Chăm không chỉ bị đồng hoá về văn hoá mà còn về chủng tộc! Kẻ mạnh đámh kẻ yếu là điều tất yếu trong lịch sử nhưng cần được cộng nhận và học lưu truyền! Nhưng đất nước của người Bắc gần như bỏ xó lịch sử đó! Là người Bắc tôi thấy lấy lagm tiếc cho một dân tộc một thời!
54 tư dân tộc trên mảnh đất Việt Nam là một khối thống nhất ! Nhưng kẻ nào muốn chia rẻ đoàn kết của các dân tộc anh em , đều là những kẻ xấu xa ! Chúng mong muốn Việt Nam loạn lạc !!!!
Vậy sao ngày xưa Việt Nam không là 1 dân tộc của Trung Quốc đi. Bị đô hộ 1000 năm rồi còn khởi nghĩa làm gì. Trong khi đó chăm pa ngày xưa là 1 quốc gia độc lập có chủ quyền.
@@xuantoanpham3085 thời thế mạnh được yếu thua là lẽ thường tình. Vốn Việt Nam ta bị đô hộ 1000 năm, bị giặc phương Bắc bóc lột đàn áp, chỉ là công dân hạng bét so với dân của chúng nó, thế thì ta đấu tranh giành lại độc lập là tất yếu thôi. Nhưng đồng bào Chăm ở VN là chuyện khác hoàn toàn, họ cũng như người Kinh chúng ta đang sống hòa bình, yên ổn làm ăn dưới sự bảo hộ bình đẳng từ chính quyền, chế độ, thế thì hà cớ gì phải đấu tranh bạo động? Cùng nhau phát triển bình đẳng, hòa đồng ko tốt hơn à?
Vậy sao VNCH cũng là dân tộc VN, người Kinh đa số. CSVN chỉ đoàn kết với đảng thôi. Còn dân tộc chỉ là con bài, công cụ cho đảng.
@@letuanakala vậy được ấm no hạnh phúc là không cần khởi nghĩa đúng không, vậy giờ Trung Quốc xâm lược Việt Nam xong cho dân Việt Nam ấm no hạnh phúc là được nha.
@@xuantoanpham3085 nên bổ túc lại lịch sử lớp 4 gấp. Chứ học chỉ hết lớp 5 như chú mày thì anh không giải thích nổi cho hiểu.
Cảm ơn anh! Thật sự em cũng suy nghĩ đặt câu hỏi: tại sao một đất nước khi xưa như vậy sao lại mất đi như vậy? Có lẽ người Việt tiếp xúc và tiếp thu văn hóa và tư tưởng Trung Hoa nên tôi rèn từ thế hệ này sang thế hệ khác luôn mở mang bờ cõi liên tục với nhiều mưu kế như Tôn Tử.
Bài phân tích hay
bác nói rất hay khoa học .văn hóa Chăm rất đặc sắc cần được phát huy và giữ gìn
😇😇😇😇 Chămpa thành lập năm tuổi cúa tôi 18/4/1986. Tôi đi làm điện : nam kỳ lục tỉnh và ra chơi người quen ở lại chơi lâu lên đến vài tháng : Ninh thuận và có vô tháp chàm chơi và bình thuận lầu ông hoàng đi thăm quan ... ... amen !
hay quá
Về việc người Chăm họ ăn chơi, con bị bệnh nhờ thầy Chăm chữa. Hôm đó gặp thầy, thì vợ thầy bảo bận đi ăn đám ma, mà thầy có bảo là đám ma mà mổ bò mổ trâu ăn luôn, rất là tốn kém. Nói xong thấy thầy buồn. Hôm nay nghe chú nói về dân Chăm thích vui chơi, nên không biết như thế là đúng không ạ! Con cảm ơn!
Một kênh hay vậy sao ít người theo giỏi, buồn!
Giới thiệu mọi người vào, đăng ký và like để Kênh lan tỏa rộng hơn nhé. Chắc chắn ngày càng nhiều người biết hơn. Karun!
@@phutram4009 Phú Trạm củng là Inrasara. Có phải tỉnh Côngpông Chàm ở CAMPUCHIA là người Chăm di cư qua ko tác giả?
@@hongkong7896 Đúng rồi đó, Karun!
Dân Việt Nam đa phần học thức kém nên mấy kênh vậy ít ai đủ trình để coi lắm
@@minhhuy731 Có lẽ không phải vậy đâu, bạn à. Bởi chủ đề này ít hấp dẫn công chúng thôi. Karun!
Mình người Đà Nẵng, cá nhân mình cảm thấy, văn hoá Đà Nẵng Quảng Nam vẫn giữ rất nhiều những nét tính cách và tư tưởng của ng Chăm. Không biết có ai cũng thấy vậy ko?
Cũng giống như người Kinh thôi, bao tập tục của TQ vẫn còn đó, người Kinh và Chăm cũng thế, cơ bản là sự tàn sát người Chăm của người Kinh với người Chăm là khá dã man mới làm biến mất 1 dân đất nước
Đúng rồi . Chú giống suy nghĩ của cháu , Đại Việt ảnh hưởng văn hoá Trung Quốc , Chămpa hay các quốc gia như Khmer chịu văn hoá Ấn Độ nên quyền lực địa phương vs trung ương k chặt chẽ , kiểm soát con người cũng yếu . Nhưng nói với người Khmer họ cứ cãi , mãi mới gặp người chung suy nghĩ
❤😂
Lạy hồn, Người Việt có văn hoá của dân tộc Việt không phải ảnh hưởng từ TQ bạn nhé.
@@ngoducanh7672đền chùa các thứ ghi chữ gì thế bạn
@@vietvu6651 Chữ nôm
@@ngoducanh7672 hài hước ít thôi bạn😂
Tôi yêu thích văn hóa chăm
Con cảm ơn Ngài đã cung cấp kiến thức 🙏
Thời kỳ hỗn loạn nó đâu đớn những phải có kết cục như vậy mới có một nước Việt Nam như ngày hôm nay
tôi thích văn hóa Chăm, thật tốt nếu Văn Hóa Chăm được phục hưng và hòa đồng với các dân tộc khác.
Ủa chứ văn hoá Chăm hiện tại ko do người Chăm giữ thì ai giữ dùm? Nhà nước đang muốn bảo tồn chứ có cấm dân tộc nào gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc đâu? Trừ những cái gọi là hủ tục thì phải loại bỏ thôi
Anh em trong nhà chém giết lẫn nhau , ngoại bang ko xâm lấn mới lạ. Bác kể lại theo cách khách quan thôi. Lịch sử vẫn là lịch sử. Ko nên tạo mất khối đoàn kết dân tộc ,người chăm hay người kinh vẫn là người dân việt nam. Hiểu về lịch sử ,quý trọng hiện tại , nhìn về tương lai .
Chiến cuộc Việt champa thật khốc liệt dẫn đến 1 quốc gia diệt vong đó là lịch sử không thể đảo lộn, thời gian trôi qua tất cả đều là hoài niệm qua phân tích chính xác của anh
Một người Chăm đáng kính. Cảm ơn ông
Cảm ơn đã chia sẻ.bài chia sẻ rất hay
Nói chung lại,ý ông muốn nói là người Chăm giỏi và ôn hoà. Còn người Việt ko giỏi nên phải cầu cạnh...... Người nào nhận thức kém rất dễ bị .....
Kaka. Ông ấy lấy gương những kẻ thất bại như hồ quý ly, lê chiêu thống ra để làm ví dụ đại diện cho người Kinh. Riêng bản thân tôi thì người chăm không giỏi bằng người tày và người thái. Người chăm quá " an phận thủ thường" cái đó không xấu nhưng thời buổi hoà nhập, xã hội phát triển thì sẽ đào thải theo quy luật phát triển
Dân cướp biển mà ơn hòa thì đúng nâng bi quá đáng.
Bác nói đúng 99%. Đây là vấn đề lịch sử.
Chế Bồng Nga một thời huy hoàng, Angkor còn ngại, đánh ra Thăng Long buộc Vua Việt chạy trốn. Sức mạnh Champa không phải vừa. Đáng tiết
Chế Bồng Nga mà chiếm tới miền Tây, dời đô vào SG thì may ra. Tiếc là Chăm chưa bao giờ có được miền Tây trù phú