Tijdens deze lezing wordt ingegaan op het landschap dat de veenontginners in de late middeleeuwen aantroffen. Hun komst betekende een totale verandering van het natuurlijke hoogveenlandschap dat tot die tijd meer dan 3000 jaar aanwezig was geweest. Over de toestand van het landschap en wat voor invloed de ontginners hierop hebben gehad, is letterlijk niets opschreven. In de veenbodem zit echter de hele landschapshistorie tot aan de eerste ontginningen opgeslagen in de vorm van fossiele plantenresten. Deze plantenresten en de aard van de bodem vertellen heel veel over de vroege geschiedenis. Door vergelijkingen te trekken met moderne landschappen elders in Europa, kan een goed beeld worden...